Lei 5/1997, do 22 de xullo, de Administración local de Galicia

123 Pages·2001·0.32 MB·Spanish

by  Grupo Voz

Lei 5/1997, do 22 de xullo, de Administración local de
Galicia
Tramitación parlamentaria:
Proxecto de lei, BOPG núm. 570, do 16.12.1996.
Emendas á totalidade, BOPG núm. 591, do 8.2.1997.
Emendas ó articulado, BOPG núm. 604, do 26.2.1997.
Debate de totalidade, DSPG núm. 130, do 18.2.1997.
Informe da Ponencia, BOPG núm. 651, do 12.5.1997.
Dictame da Comisión, BOPG núm. 660, do 23.5.1997.
Mantemento de emendas e votos particulares, BOPG núm. 660, do
23.5.1997.
Debate e aprobación polo Pleno, DSPG núm. 144, do 3.6.1997.
Publicación:
Boletín Oficial do Parlamento de Galicianúm. 688, do 11.7.1997.
Diario Oficial de Galicianúm. 149, do 5.8.1997.
Boletín Oficial del Estadonúm. 237, do 3.10.1997.
LEI 5/1997, DO 22 DE XULLO, DE ADMINISTRACIÓN LOCALDE GALICIA
Lei 5/1997, do 22 de xullo, de Administración local de Galicia
Coa Lei de Administración local grande medida a Administración
de Galicia, apoiada explicitamente local como un espacio típico da
nos artigos 2.2, 27.2 e 40 do noso acción lexislativa das comunida-
Estatuto de autonomía, téntase des autónomas, sen reservarlle ó
facer fronte, por unha banda, á Estado máis cá aprobación dunhas
definición do papel que a Comuni- bases que tratan de dotar dunha
dade Autónoma mesma ten en mínima unidade a fábrica xeral
relación coas administracións lo- das nosas administracións deixan-
cais e, por outra, á moi peculiar do o resto á acción dos poderes
organización dos asentamentos autónomos para que, respectando
urbanos en Galicia, a orixinalida- estas regras básicas, conclúan o
de dos cales precisou desde sem- debuxo da maneira que xulguen
pre un enfoque xurídico axeitado máis conveniente á evolución his-
ás súas características e ó que se tórica e ás características do asen-
teñen referido desde diferentes tamento poboacional que lles son
perspectivas especialistas de tódo- propias.
los campos do saber.
É así como as Cortes Xerais
O cumprimento escrupuloso aprobaron a lexislación básica de
deste compromiso será o único réxime local, con explícito apoio
parámetro que nos ha de servir no contido do artigo 149.1.18.º da
para medi-lo éxito do empeño per- Constitución, correspondéndolle,
seguido, que terá como horizonte a partir de aí, ó Parlamento de
«a defensa da identidade de Gali- Galicia configura-lo significado, o
cia e dos seus intereses e a promo- papel, o sentido mesmo, en defini-
ción da solidariedade entre todos tiva, das nosas seculares adminis-
cantos integran o pobo galego», tracións locais.
segundo fermosa expresión empre-
Dentro deste marco lexislativo
gada polo noso Estatuto de autono-
elaborouse a Lei de Administra-
mía.
ción local de Galicia, que ten
O Estado das autonomías propi- como obxectivo primordial regu-
cia e mesmo fomenta respostas la-las peculiaridades que no ámbi-
orixinais a problemas orixinais e to local se dan na nosa Comunida-
así, sabiamente, configurou en de Autónoma.
LEI 5/1997, DO 22 DE XULLO, DE ADMINISTRACIÓN LOCALDE GALICIA
En xeral, todo o texto da lei pro- precisamente, pequeno, polo que o
curou axustarse á sistemática da seu aumento non semella o máis
lei básica do Estado, desenvolvén- desexable, sobre todo se temos
dose aqueles aspectos que, polo en conta que, en principio, os
seu contido, así o requirían. pequenos municipios, con escasa
poboación e insuficientes medios
Regúlanse neste texto as entida-
económicos, dificilmente poden
des locais que a lexislación básica
atende-las esixencias que require a
do Estado especifica como entes
prestación dos servicios públicos.
locais territoriais, o municipio e a
Por isto esta lei pretende lograr fór-
provincia. Dótase a parroquia
mulas axeitadas que, sen adoptar
rural, de longa tradición no campo
medidas drásticas, dificulten a cre-
galego, verdadeira trama celular
ación de novos municipios inde-
da vida local do noso pobo e o seu
pendentes, favorecendo, pola con-
auténtico sinal de identidade, da
tra, o asociacionismo municipal,
condición de ente local de carácter
xa que a experiencia demostrou
territorial, deixando a regulación
que as mancomunidades de muni-
da súa organización, funciona-
cipios ou os consorcios locais,
mento e competencias a unha lei
infrautilizados no territorio gale-
posterior do Parlamento de Gali-
go, xestionan con menor custo e
cia. Apartir de aí, deséñanse, con
maior efectividade as competen-
novos perfís, as demais entidades
cias locais, especialmente no caso
locais, fomentándose, por exem-
dos pequenos municipios.
plo, as mancomunidades de muni-
cipios, os consorcios locais, que En canto á provincia, e sen min-
son dotados do carácter de entida- gua da súa autonomía, senón máis
des locais institucionais, enchén- ben todo o contrario, reforzando
dose así o baleiro legal existente as súas competencias, esta lei pre-
na materia, e as áreas metropolita- tende que se concerten as súas
nas, que deberán facerlles fronte atribucións coas propias da Comu-
ás novas esixencias de servicios nidade Autónoma, e isto para facer
públicos demandados polos cida- realidade o mandato constitucio-
dáns con organizacións fortes e nal que postula a eficacia do apa-
dotadas dos medios que cumpran. rato administrativo.
O municipio constitúe o nivel Poténciase, se cabe, a competen-
básico e esencial da organización cia especial que teñen as deputa-
territorial de Galicia, regulándose cións provinciais, consistente en
nesta lei os seus elementos esen- «asegura-lo acceso da poboación ó
ciais, de entre os cales destaca, conxunto dos servicios mínimos
pola problemática que leva apare- de competencia municipal»,
llada, o territorio. Aopinión unáni- podendo, mesmo, substituí-lo
me, neste momento, é que o núme- municipio na prestación deles e
ro de municipios españois non é, debendo facelo coa aprobación do
LEI 5/1997, DO 22 DE XULLO, DE ADMINISTRACIÓN LOCALDE GALICIA
Plan provincial de obras e servi- nelas, e con razón, máis ca instru-
cios. Ademais, no marco da pro- mentos destinados a face-la vida
posta de Administración única e do en colectividade máis feliz e fruc-
principio de subsidiariedade, están tífera. É por todo isto polo que,
chamadas a desempeñar un papel desde a perspectiva organizativa,
cada vez máis importante no con- se pretende mellora-la calida-
xunto do sector público xa que, de destes servicios, sinalándose
pola súa experiencia e proximida- niveis homoxéneos de prestación e
de ó cidadán, poden prestar mellor alternativas que poden darse
os servicios que este demanda. cando os municipios non presten
estes servicios mínimos de acordo
Respecto da comarca, unha vez
coa homoxeneidade e cos niveis
que o Plan de desenvolvemento
mínimos establecidos. Alei apóia-
comarcal, que tivo a súa orixe no
se nas provincias para garantir,
acordo do Consello da Xunta de
dentro das súas posibilidades, a
Galicia do 19 de decembro de
prestación dos servicios mínimos
1990, está consolidado, tanto na
polos municipios.
súa estructura coma na súa inser-
ción social, a Lei de desenvolve- Así mesmo, regúlanse, con ca-
mento comarcal regulou o que era rácter case regulamentario, as
un modelo experimental de plani- áreas metropolitanas, as manco-
ficación e intervención no territo- munidades de municipios e os
rio. Esta lei, seguindo as disposi- consorcios locais, xa que a reali-
cións contidas naquela, elude a dade ten demostrado que estes
configuración das comarcas como entes asociativos, pola súa volun-
entidades locais de carácter terri- tariedade e capacidade de acomo-
torial, de xeito que estas carece- dación ás distintas necesidades
rán, polo de agora, en Galicia, de reais, constitúen a fórmula idónea
personalidade xurídica diferencia- para a prestación de determinados
da, dado que o custo económico e servicios que, sen precisaren un
a duplicidade de funcións que isto marco organizativo superior, exce-
supoñería, así como a experiencia den da capacidade individual dos
doutras comunidades autónomas, municipios.
recomendan atrasa-la creación de
Por outra banda, a desexable
novas administracións públicas no
descentralización funcional, co
noso país.
acercamento da Administración ós
Preocupación especial do texto cidadáns e coa conveniencia da
legal foi a prestación de servicios participación destes nas decisións
públicos ós veciños, único con- que directamente os afectan, con-
traste e a máis autorizada proba do duce a unha regulación aberta e
exame á que poden e deben ser flexible das entidades locais me-
sometidas as administracións pú- nores que posibilite a súa crea-
blicas polos cidadáns, que non ven ción, sempre que se acredite a po-
LEI 5/1997, DO 22 DE XULLO, DE ADMINISTRACIÓN LOCALDE GALICIA
sesión de recursos suficientes e a tuídos por dous novos principios,
súa constitución non supoña unha que presidirán toda a armazón de
notable diminución da capacidade relacións interadministrativas: a
económica do municipio. cooperación e a coordinación.
Cumpría, xa que logo, que esta lei
No marco da proposta de Admi-
regulase a aplicación e o desenvol-
nistración única, como intento de
vemento deles.
axeita-la estructura administrativa
do Estado, no seu conxunto, á rea- Tanto a cooperación coma a
lidade dun Estado composto, e coordinación oriéntanse a flexibi-
entendendo que o modelo proposto lizar e previr disfuncións deriva-
non se completaría se non se pro- das do propio sistema de distribu-
ducise un paralelo proceso de des- ción de competencias, aínda que
centralización de competencias da sen alterar, en ningún dos casos, a
Administración autonómica cara ós titularidade e o exercicio das com-
concellos e ás deputacións, en petencias propias dos entes en
todos aqueles servicios nos que a relación. A voluntariedade carac-
súa prestación por estes entes terizará a cooperación, por iso se
redunde nun mellor servicio ó cida- constitúe no instrumento funda-
dán, esta lei supón non só un refor- mental de colaboración entre insti-
zamento das competencias propias tucións implicadas na satisfacción
das entidades locais, senón, o que é de fins de interese xeral, deber
máis importante e está en harmonía xurídico de todas e cada unha das
coas últimas demandas dos repre- administracións públicas, a través
sentantes locais, que se regulan as da constitución de consorcios
figuras da transferencia, delegación locais ou da subscrición dos con-
e encomenda de xestión, figura venios de cooperación que se es-
aquela —a de transferencia— iné- timen precisos. Só cando a súa
dita na nosa tradición e que está aplicación resulte «manifestamen-
chamada a desempeñar un impor- te inadecuada por razón das carac-
tante papel na tarefa de reforza-lo terísticas da tarefa pública de que
peso das administracións locais no se trate», poñerase en marcha a
conxunto do sector público. facultade, que esta lei lle outorga ó
Consello da Xunta de Galicia, de
Polo que respecta ás relacións
coordina-la actividade das admi-
entre a Administración autonómi-
nistracións locais no exercicio das
ca e a Administración local, consi-
súas competencias.
déranse por esta lei a partir do
recoñecemento constitucional e A Lei de Administración local
estatutario do principio de autono- de Galicia complétase, finalmente,
mía dos entes locais. cunha regulación de tódolos as-
pectos comúns ás entidades locais
Derrogados os antigos instru-
que integran o bloque do ordena-
mentos de tutela, estes son substi-
mento xurídico local.
LEI 5/1997, DO 22 DE XULLO, DE ADMINISTRACIÓN LOCALDE GALICIA
Para o cumprimento destes fins Sección 1.ª: Do alcalde.
e obxectivos esta lei estructúrase
Sección 2.ª: Dos tenentes de
nun título preliminar e en oito títu-
alcalde.
los, divididos en capítulos e sec-
cions e, nalgunha ocasión, en sub- Sección 3.ª: Do Pleno.
seccións:
Sección 4.ª: Da Comisión de
Exposición de motivos. Goberno.
Título preliminar. Disposicións Sección 5.ª: Da Comisión Espe-
xerais. cial de Contas.
Título I. Do municipio. Sección 6.ª: Das comisións de
estudio, informe ou consulta.
Capítulo I. Territorio.
Sección 7.ª: Dos órganos territo-
Sección 1.ª: Das alteracións dos
riais para a xestión municipal des-
termos municipais.
concentrada e de participación
Subsección 1.ª: Da Comisión cidadá.
Galega de Delimitación Territo-
Sección 8.ª: Do alcalde de barrio.
rial.
Sección 9.ª: Dos grupos políticos.
Subsección 2.ª: Da fusión de
municipios. Capítulo IV. Competencias.
Subsección 3.ª: Da incorpora- Sección 1.ª: Das competencias
ción de municipios. propias.
Subsección 4.ª: Da segregación Sección 2.ª: Dos servicios míni-
para a creación de municipios mos.
independentes.
Sección 3.ª: Das actividades
Subsección 5.ª: Da segregación- complementarias doutras adminis-
-agregación. tracións públicas.
Subsección 6.ª: Do procedemen- Sección 4.ª: Da transferencia e
to común para a alteración dos ter- delegación de competencias da
mos municipais. Comunidade Autónoma nos muni-
cipios e da encomenda de xestión.
Sección 2.ª: Da demarcación,
deslinde e amolloamento. Capítulo V. Réximes municipais
especiais.
Sección 3.ª: Do cambio de deno-
minación e capitalidade do muni- Sección 1.ª: Dos municipios
cipio. turísticos.
Capítulo II. Poboación. Sección 2.ª: Dos municipios his-
tórico-artísticos.
Capítulo III. Organización.
LEI 5/1997, DO 22 DE XULLO, DE ADMINISTRACIÓN LOCALDE GALICIA
Sección 3.ª: Dos municipios vincias e da encomenda de xes-
industriais. tión.
Sección 4.ª: Dos municipios Título III. Outras entidades
pesqueiros. locais.
Sección 5.ª: Dos municipios Capítulo I. Das áreas metropoli-
rurais. tanas.
Título II. Da provincia. Sección 1.ª: Da creación das
áreas metropolitanas.
Capítulo I. Territorio.
Sección 2.ª: Da organización e
Capítulo II. Organización.
do funcionamento da área metro-
Capítulo III. Competencias. politana.
Sección 1.ª: Das competencias Subsección 1.ª: Do Consello
propias. Metropolitano.
Subsección 1.ª: Da coordinación Subsección 2.ª: Da Comisión de
dos servicios municipais entre si Goberno.
para garanti-la prestación integral
Subsección 3.ª: Do director xeral.
e axeitada dos servicios públicos
en todo o territorio da provincia. Subsección 4.ª: Do delegado da
Xunta de Galicia na área metropo-
Subsección 2.ª: Da asistencia
litana.
xurídica.
Subsección 5.ª: Dos órganos
Subsección 3.ª: Da asistencia
complementarios.
económico-financeira.
Sección 3.ª: Das competencias
Subsección 4.ª: Da asistencia
das áreas metropolitanas.
técnica.
Sección 4.ª: Da facenda das
Subsección 5.ª: Da asistencia en
áreas metropolitanas.
materia de formación e perfeccio-
namento en xeral. Capítulo II. Das mancomunida-
des de municipios.
Subsección 6.ª: Da prestación de
servicios de carácter supramunici- Sección 1.ª: Do procedemento
pal. de constitución e de disolución das
mancomunidades de municipios.
Subsección 7.ª: Do fomento e da
administración dos intereses pecu- Sección 2.ª: Da organización das
liares da provincia. mancomunidades de municipios.
Sección 2.ª: Da transferencia e Sección 3.ª: Das competencias
delegación de competencias da das mancomunidades de munici-
Comunidade Autónoma nas pro- pios.
LEI 5/1997, DO 22 DE XULLO, DE ADMINISTRACIÓN LOCALDE GALICIA
Sección 4.ª: Da facenda das Capítulo II. Da Comisión Gale-
mancomunidades de municipios. ga de Cooperación Local.
Capítulo III. Dos consorcios Capítulo III. Da colaboración,
locais. cooperación e auxilio.
Capítulo IV. Das entidades Sección 1.ª: Da colaboración e
locais menores. cooperación.
Sección 1.ª: Do procedemento Subsección 1.ª: Dos consorcios
de constitución e de disolución das locais.
entidades locais menores.
Subsección 2.ª: Das sociedades
Sección 2.ª: Da organización anónimas.
das entidades locais menores.
Subsección 3.ª: Dos convenios
Sección 3.ª: Das competencias de cooperación.
das entidades locais menores.
Sección 2.ª: Do auxilio.
Sección 4.ª: Da facenda das
Capítulo IV. Da coordinación.
entidades locais menores.
Sección 1.ª: Dos plans secto-
Capítulo V. Das agrupacións de
riais.
municipios.
Sección 2.ª: Doutras técnicas de
Sección 1.ª: Das agrupacións
coordinación.
voluntarias.
Título VI. Disposicións comúns
Sección 2.ª: Das agrupacións
ás entidades locais.
forzosas.
Capítulo I. Réxime de funciona-
Título IV. Da transferencia e
mento.
delegación de competencias da
Comunidade Autónoma nas enti- Capítulo II. Impugnación de
dades locais e da encomenda de actos e acordos e exercicio de
xestión. accións.
Capítulo I. Disposicións xerais. Capítulo III. Estatuto dos mem-
bros das corporacións locais.
Capítulo II. Da transferencia.
Capítulo IV. Do persoal ó servi-
Capítulo III. Da delegación.
cio das entidades locais.
Capítulo IV. Da encomenda de
Sección 1.ª: Disposicións xerais
xestión.
e comúns.
Título V. Relacións interadmi-
Sección 2.ª: Dos funcionarios
nistrativas.
con habilitación de carácter nacio-
Capítulo I. Disposicións xerais. nal.
LEI 5/1997, DO 22 DE XULLO, DE ADMINISTRACIÓN LOCALDE GALICIA
Sección 3.ª: Dos demais funcio- Título VIII. Das facendas locais.
narios de carreira.
Disposición adicional.
Sección 4.ª: Persoal laboral e
Disposicións transitorias.
eventual.
Disposición derrogatoria.
Capítulo V. Da información e
participación cidadá. Disposicións derradeiras.
Sección 1.ª: Da información ós Por todo o exposto, o Parlamen-
cidadáns. to de Galicia aprobou e eu, de con-
formidade co artigo 13.2 do Esta-
Sección 2.ª: Participación cidadá.
tuto de Galicia e co artigo 24 da
Sección 3.ª: Asociacións de Lei 1/1983, do 22 de febreiro,
veciños. reguladora da Xunta e do seu pre-
sidente, promulgo, en nome de El-
Sección 4.ª: Consultas populares.
-Rei. a Lei de Administración local
Capítulo VI. Dos símbolos das de Galicia.
entidades locais.
Título VII. Bens, actividades e
Título preliminar
servicios e contratación.
Disposicións xerais
Capítulo I. Bens das entidades
locais. Artigo 1
Sección 1.ª: Disposicións comúns. 1. AComunidade Autónoma de
Galicia organízase en municipios
Sección 2.ª: Da adquisición e do
e provincias, que teñen a condi-
alleamento dos seus bens polas
ción de entidades locais territo-
entidades locais.
riais, ás que se lles garante a auto-
Sección 3.ª: Das potestades e nomía para a xestión dos seus
prerrogativas das entidades locais respectivos intereses.
respecto dos seus bens.
2. Nos termos que determinará
Capítulo II. Actividades e servi- unha lei do Parlamento de Galicia,
cios. as parroquias rurais galegas terán
a consideración de entidades lo-
Sección 1.ª: Actividades. cais territoriais e gozarán de auto-
Sección 2.ª: Servicios. nomía para a xestión dos seus inte-
reses patrimoniais.
Capítulo III. Contratación.
Artigo 2
Sección 1.ª: Disposicións xerais.
Gozan da condición de entida-
Sección 2.ª: Das actuacións rela- des locais non territoriais as
tivas á contratación. áreas metropolitanas, as manco-
LEI 5/1997, DO 22 DE XULLO, DE ADMINISTRACIÓN LOCALDE GALICIA
munidades de municipios, os 3. A Xunta de Galicia, a través
consorcios locais e as entidades da Comisión Galega de Coopera-
locais menores. ción Local, fomentará e promocio-
nará as relacións de colaboración e
Artigo 3
cooperación entre as distintas
A Xunta de Galicia levará un administracións públicas galegas.
rexistro no que se inscribirán tóda-
Artigo 6
las entidades locais de Galicia. O
contido, a organización e o funcio- 1. Na súa calidade de adminis-
namento daquel determinaranse tracións públicas, corresponderan-
regulamentariamente. lles ás entidades locais territoriais
de Galicia, no ámbito das súas
Artigo 4
competencias e nos termos esta-
1. As entidades locais galegas blecidos pola lexislación de réxi-
rexeranse conforme o disposto me local:
nesta lei e na normativa que a
a) Apotestade regulamentaria e
desenvolva, sen prexuízo do esta-
de autoorganización.
blecido na normativa básica estatal.
b) Apotestade tributaria e finan-
2. Os regulamentos orgánicos e
ceira.
as ordenanzas de cada entidade
local serán aplicables en todo o c) Apotestade de programación
non previsto pola lexislación bási- ou planificación.
ca e por esta lei.
d) As potestades expropiatoria e
Artigo 5 de investigación, deslinde e recu-
peración de oficio dos seus bens.
1. As entidades locais servirán
con obxectividade os intereses e) Apotestade de lexitimidade e
públicos que se lles encomenden e executividade dos seus actos.
actuarán de acordo cos principios
f) Apotestade de execución for-
de eficacia e servicio ós cidadáns,
zosa e sancionadora.
descentralización, desconcentra-
ción e coordinación, con autono- g) A potestade de revisión de
mía propia e sometemento pleno á oficio dos seus actos e acordos.
lei e ó dereito.
h) Ainembargabilidade dos seus
2. As entidades locais, conforme bens e dereitos nos termos previstos
os criterios de reciprocidade nas nas leis, e as de prelación, preferen-
súas relacións entre si e coas cia e demais prerrogativas recoñeci-
outras administracións públicas, das á Facenda pública en relación
rexeranse polos principios de cola- cos seus créditos, sen prexuízo das
boración, cooperación, auxilio e que lle correspondan á Facenda do
respecto ós respectivos ámbitos de Estado e da Xunta de Galicia.
competencias.