Leercoaching hbo coach: Een kapstok om studenten uit te dagen zelf de regie te nemen PDF
Preview Leercoaching hbo coach: Een kapstok om studenten uit te dagen zelf de regie te nemen
Leercoaching in het hbo Leercoach Leercoaching in het hbo Een kapstok om studenten uit te dagen zelf de regie te nemen Jette van der Hoeven 2e druk BohnStafleuvanLoghum Houten2009 (cid:2)2009BohnStafleuvanLoghum,onderdeelvanSpringerUitgeverij Allerechtenvoorbehouden.Nietsuitdezeuitgavemagwordenverveelvou- digd,opgeslagenineengeautomatiseerdgegevensbestand,ofopenbaar gemaakt,inenigevormofopenigewijze,hetzijelektronisch,mechanisch, doorfotokopiee¨nofopnamen,hetzijopenigeanderemanier,zondervoor- afgaandeschriftelijketoestemmingvandeuitgever. Voorzoverhetmakenvankopiee¨nuitdezeuitgaveistoegestaanopgrondvan artikel16bAuteurswet1912johetBesluitvan20juni1974,Stb.351,zoals gewijzigdbijhetBesluitvan23augustus1985,Stb.471enartikel17 Auteurswet1912,dientmendedaarvoorwettelijkverschuldigdevergoedingen tevoldoenaandeStichtingReprorecht(Postbus3051,2130KBHoofddorp). Voorhetovernemenvan(een)gedeelte(n)uitdezeuitgaveinbloemlezingen, readersenanderecompilatiewerken(artikel16Auteurswet1912)dientmen zichtotdeuitgevertewenden. Samensteller(s)enuitgeverzijnzichvolledigbewustvanhuntaakeen betrouwbareuitgaveteverzorgen.Nietteminkunnenzijgeenaansprakelijk- heidaanvaardenvoordrukfoutenenandereonjuisthedendieeventueelin dezeuitgavevoorkomen. BohnStafleuvanLoghum Houten2009 ISBN9789031353132 NUR841 Ontwerpomslagenbinnenwerk:StudioBassa,Culemborg Automatischeopmaak:PrePress,Zeist 1edruk2007 2edruk2009 BohnStafleuvanLoghum HetSpoor2 Postbus246 3990GAHouten www.bsl.nl Inhoud Woordvooraf 8 1 Inleiding 11 1.1 Watisleercoaching? 11 1.2 Voorwieisleercoaching? 13 1.3 Wieisdeleercoach? 15 1.4 Watdoetdeleercoach? 17 1.5 Overzichtvandehoofdstukken 18 1.6 Leercoachingingebruik 20 1.7 OpdrachtenBasiswerkwijzeleercoaching 21 1.8 Leercoachingenhetmakenvandeleer- coachlijn 27 1.8.1 Watisdeleercoachlijn? 28 1.8.2 Inzettenopdrachten 29 1.8.3 Plaatsenopdrachten 29 1.9 Opdrachtenbijhetmakenvandeleer- coachlijn 29 2 Leren 39 2.1 Inleiding 39 2.2 Leercoachgroepenenkwadrant 40 2.3 Lerendoorreflecteren 44 2.4 Opdrachtenleren 46 3 Leercoachen 50 3.1 Inleiding 50 3.1.1 Waaromleercoachen? 51 3.1.2 Hoeleercoachen? 51 3.2 Leercoachendoordeleercoachinhethbo 51 3.3 Leercoachendehoudingstudent 52 3.4 Watdestudentvandeleercoachmag verwachten 53 3.5 Opdrachtenleercoachen 55 6 Leercoachinginhethbo 4 Kwadrant 58 4.1 Inleiding 59 4.2 Opdrachtenvanuithetkwadrantmodel 60 4.2.1 Opdrachtenbijhetkwadrantkunnen 61 4.2.2 Opdrachtenbijhetkwadrantwillen 69 4.2.3 Opdrachtenbijhetkwadrantdoen 79 4.2.4 Opdrachtenbijhetkwadrantpresteren 103 4.3 Didactischeaanwijzingenvoordeleercoach 114 4.3.1 Didactischeprincipesomleercoachingte begeleiden 114 4.3.2 STAR-methode 116 4.3.3 STAR-gesprekstechnieken 118 4.3.4 Principesommetleercoachingonderwijste ontwerpen 123 5 Leercyclus 124 5.1 Inleiding 124 5.2 Deleercyclusenhetkwadrant 125 5.3 Opdrachtenleercyclus 127 5.4 Didactischeaanwijzingenvoordeleercoach 136 5.4.1 Principesomleercoachingtegebruiken 136 5.4.2 Principesommetleercoachingonderwijste ontwerpen 138 6 Samenwerken 140 6.1 Inleiding 140 6.2 Samenwerkendleren 141 6.3 Vaardighedenomsamentewerken 142 6.4 Opdrachtensamenwerkendleren 143 6.5 Didactischeaanwijzingenvoordeleercoach 153 6.5.1 Principesomleercoachingtegebruiken 153 6.5.2 Principesommetleercoachingonderwijste ontwerpen 155 7 Zelfstandigwerkenenzelfstandigleren 158 7.1 Inleiding 158 7.2 Leerstijlenenleren 159 7.3 Opdrachtenzelfstandigleren 162 7.4 Didactischeaanwijzingenvoordeleercoach 178 7.4.1 Principesomleercoachingtegebruiken 178 7.4.2 Devierleercoachstijlen 181 7.4.3 Werkvormontwikkelsituationeelleer- coachen 183 Inhoud 7 7.4.4 Principesommetleercoachingonderwijste ontwerpen 185 8 Invijfstappencompetent 194 8.1 Inleiding 194 8.2 Kenmerkenvaneencompetentestudent/ leercoach 195 8.3 Hetstappenplan 196 8.4 OpdrachtenInvijfstappencompetent 197 8.5 Didactischeaanwijzingenvoordeleercoach 206 Bronnen&Literatuur 208 Woord vooraf doenwatwerktgebaseerdop Mijnmissie:doenwatwerkt gebaseerdopwetenschap. wetenschap Onderwijskundeiseenjongewetenschap.Latenwemetzijnallen dejuistedingendoenzodatonderwijsopeenhogerplankomt.Voor mijbetekentdat,datwij: explicietverwachtingen – explicietverwachtingenuitsprekenengedragpositiefbekrachti- uitspreken gen; – deonderwijskundigetheoriee¨ninzettenzoalsdezezijn bedoeld, dusgeentheezakjesmodel; wetenschapvoeden – wetenschappersvoedinggevenzodatzijervaringenvanuitde praktijkwetenschappelijkkunnenonderzoeken; – vervolgensietsdoenmetdeuitkomstenvanonderzoek; – zelfmethodischwerkenendingendoenvanuitdejuistereden; – dekrachtenvandepraktijkentheoriebundelen; samenkennisdelenen – vooralsamenkennisdelenenvermeerderen. vermeerderen Voormijngevoelzorgenwijeropdezemaniervoordatwijmodel staanvoorstudenten.Doorregietenemenoverwatwijdoenendat werkenleerslim explicietuittedragenzorgenwijvooronzestudenten.Werkenleer slim. Jekuntslimzijn.Maarjemoetdatwelwillen.Uitonderzoek(Har- rison&Kessels)blijktdatjekennisgroterwordtalsjejerichtopwat jezelfwiltweten,alsjeduidelijkkijktnaardeproblemendieje passie tegenkomt,hieropreflecteertenje laatleidendoorje eigenplan- & ning. aantrekkelijk Alshetjelukt omdittedoenvanuitjeeigenpassie,vanuiteen netwerkwaarinjejegoedvoeltenjekuntcommunicerenoverde toename vanjekennis,danzorg jeerzelfvoordatje metplezierje Puzzeljemee? werkzaamhedenkuntuitvoerenvanuitpassieenwederzijdseaan- Ziehoofdstuk8. trekkelijkheid. Hoekunnenwenuinhethboeenleeromgevingcre¨erendiedit mogelijkmaakt?Hetgaatdanineersteinstantieomeenwerkwijze voorleercoachesenstudentenombovenstaandekenmerkente Woordvooraf 9 ontwikkelen.Vervolgenswordenstudentenvoorbereidop‘eenleven langleren’,zodatzijblijvenlerenenzichontwikkelentoteenken- niswerker.Eenkenniswerkerzieikhieralseenpersoondiecon- kenniswerker tinueingesprekmetanderenzijneigenkennistoetstenverspreidt. Juistdoorhetdelenvankennisontstaanermogelijknieuween innovatieve idee¨en.Inhethboisdatvanbelang,zodaterbijvoor- beelddwarsverbandenontstaantussen: – deopleidingendepraktijk; – devakdocenttechniekendeonderwijskundigmedewerker; – vakgebiedenonderling,zodattransfermogelijkis. Daarnaast ishetvanbelangdatdezedwarsverbandenstructureel dwarsverbandenstructureel eenplaatskrijgeninhetleerplanvandeopleiding.Indetemaken maken leercoachlijnwordenprocesenvakinhoudmetelkaarverweven. Vanuit afsprakendiemetbetrokkenpartijenwordengemaaktis leercoachlijn:vakinhoud+ helderwaardeopleidingvoorstaatindeopbouwvanzelfstandig proceskoppelen lerenvanzijn studenten. Ditboekgaatoverleercoaching;eenleerconceptalskapstokdietot doelheefthetbovenstaandeteconcretiserenindeschoolinsa- menwerkingmetdepraktijk.Dooreengoedesamenwerkingtussen theorieenpraktijkishetmogelijkomdehbo-opleidingvande studentinterichtendieaansluitopdebetrokkenpartijen.Studen- tenwordenuitgenodigddeeigendrijfverenteontdekken/benoe- uitnodigingtotwerkenvanuit men.Vanuitdezedrijfverenkunnenzijzichontwikkelentotken- drijfveren niswerkersbinnendekenniseconomie. Leercoachingkrijgtineersteinstantievormdoormiddelvansa- menwerkendlerenenvanuitdeinvalshoeken: samenwerkendleren – Watwildestudent?Watwilik? – Watkandestudent?Watkanik? – Watdoetdestudent?Watdoeik? – Watpresteertdestudent? Watpresteerik? Deinzichtendiedezebenaderingmetzichmeebrengt, makenhet mogelijkdestudentmeerhandvattentebiedenomnaarzichzelfte 10 Leercoachinginhethbo kunnenkijkenopeenmanierzoalsverwachtwordtvaneengedi- plomeerdeberoepsbeoefenaar. leercoachinginontwikkeling Vanaf2000isleercoachinginontwikkelingbinnendeopleidingtot verpleegkundigeniveau4vanhetAlbedaCollegeteRotterdam. Verpleegkundigeninopleidinggevenaandatzijdoormiddelvan leercoachingeenvoorspronghebbenopandereninhetomgaanmet elkaar,hetsamenwerkenenhetzelfstandigoppakkenvanleren. Vanaf2004isleercoachinginontwikkelingbinnenhethogerbe- roepsonderwijs.Studentenenleercoachesgevenhetbelangaanvan eenstructureleopbouwinhetsamenwerkendenzelfstandigleren. BijdezewilikonderanderePeterVerberktbedankenvoorzijn enthousiasteinzetbijhettegenlezenvanleercoachingenLodewijk Kaandersvoorzijnenthousiasteinzet.Zijhebbenruimeervaringin hetbegeleidenvanhbo-studenten.Develehbo-studenten(onder andereWimKamerling,WilmaKrefferenGeertevanderZee)wilik bedankenvoorhunbijdrageaanditboekdoormiddelvanhun ervaringen. InhetbijzonderwilikRichardTroostbedankenvoordediscussies diewijsteedshebbenoverhoeje bewegen,verbindenenresultaat bewegen,verbindenen kuntbehalenvanuitdejuistereden.Dezelijfspreukvanhembete- resultaatbehalen kent:terugdringenvandebureaucratie;hetgeldterugnaarhet primaireproces; endatdocentengezamenlijkderegieoverhun eigenonderwijskrijgen. Zoweldestudent alsdedocentzijn hethartvaneenopleiding.Zij gebruikenbeidenallehulpmiddelenuitleercoaching.Dezehulp- middelendragenbijtothetontstaanvanaantrekkelijke communi- catiewaarinzijvanuitgelijkwaardigheidhetleerprocesoppakken. kennisdelenen Zowelvanelkaaralsvanzichzelfmetalsdoeldatzijkennisdelenen vermeerderen vermeerderen. Rotterdam,januari2009 JettevanderHoeven1 1 Deauteurwilgraagblijvenlerenenontwikkelenendaarbijgebruikmaken vanaanwijzingenvangebruikers.Inleercoachingzijnwetenschappelijke uitgangspuntenverwerkt.Gezochtisnaareenconcreteinvullingvandeze uitgangspunten.Bijdezedeuitnodigingomreactiestemailennaar [email protected]. 1 Inleiding 1.1 Watisleercoaching? Leercoachingiseenconceptdat alskapstokgebruikt wordtom vakinhoudenprocesteverbinden.Doorhetuitzettenvaneenleer- coachlijn inhetleerplan,maakje alsteamleercoachesexplicietop teamleercoaches=alle welke wijzeje vakinhoudenprocesaanelkaarverbindt.Julliespre- betrokkenenbijdeopleiding kenaf: – Hoedeopbouwinzelfstandiglerenvormkrijgtbinnendeop- leiding. – Hoeje hetlerenstuurtenwanneer,enhoejehetlerenonder- steunt(leercoacht). – Welke eisenjulliestellenaanvakinhoudenprocesvanleren. Deafsprakendiegemaaktzijnstaanindeleercoachlijnvandehbo- opleiding.Doordezelijnalsopleidertevolgeniserhelderheidvoor zoweldeopleideralsdestudent. Figuur 1.1 Deleercoach- leercoachlijn lijnvandehbo-opleiding. leren + coachen koppelen vakinhoud + coachen + leren proces koppelen Destudentishetuitgangspuntbinnendehogereberoepsopleiding. Deuitdagingishetlerenzointerichtendatdestudentzelfverant- woordelijkkanzijnvoorzijnleren.Tegelijkertijdheeftdeleercoach deverantwoordelijkheidvoorveelstudenten.Deleercoachheeftde verantwoordelijkheid opdrachtomveelstudententevolgen,temonitorenenpreciesop leercoaches tijddejuisteopmerkingtemaken,zodatstudentenweergemoti- veerdverderkunnenmethetlerenvanhetberoepwaarvoorzijge- kozenhebben.Liefstinheteigentempovanelke studentdoor preciesoptijddejuistesturingtegeven. hetleerprocessturen Zegnouzelf!Isdatmogelijk?
The list of books you might like
