Language, Aesthetics, and Ideology: Conceptual Frameworks for Turkish Literary Criticism PDF
Preview Language, Aesthetics, and Ideology: Conceptual Frameworks for Turkish Literary Criticism
2 4 4 3 8- 4 1 2 monograf N S S I edebiyat eleştirisi dergisi i d e o l o j i dipnot: latife tekin 2 0 1 7 S a y ı : 8 monograf edebiyat eleştirisi dergisi Altı Aylık Ücretsiz Edebiyat Eleştirisi Dergisi ISSN 2148-3442 Sayı: 8 Yaz 2017 Sahibi Hazel Melek Akdik Genel Yayın Yönetmeni Melek Aydoğan Dipnot Editörü Yrd. Doç. Dr. Fatih Altuğ Yayın Kurulu Dr. Mustafa Demirtaş Aslan Erdem Dergi Asistanları Dilek Işıkhan Selin Lafçı İngilizce Danışmanı Nilüfer Yeşil Danışma Kurulu Prof. Dr. Nazan Aksoy (İstanbul Bilgi Üniversitesi) Prof. Dr. Murat Belge (İstanbul Bilgi Üniversitesi) Prof. Dr. Besim F. Dellaloğlu (Sakarya Üniversitesi) Prof. Dr. Rita Felski (University of Virginia) Prof. Dr. Sibel Irzık (Sabancı Üniversitesi) Doç. Dr. Mehmet Kalpaklı (Bilkent Üniversitesi) Yrd. Doç. Dr. Erol Köroğlu (Boğaziçi Üniversitesi) Prof. Dr. Selim Sırrı Kuru (University of Washington) Prof. Dr. Mahmut Mutman (University of Tampere) Doç. Dr. Oktay Özel (Bilkent Üniversitesi) Prof. Dr. Jale Parla (İstanbul Bilgi Üniversitesi) Kapak Görseli Gökçen Çelik Özbahçe Mizanpaj M. Atahan Sıralar Yönetim Adresi 251/4 Sok. Özkanlar 27 Apt. Kat:1 Daire:2 Bayraklı/İZMİR İletişim [email protected] www.monografjournal.com Yayın Türü Hakemli, Uluslararası, Süreli e-dergi (Kış ve Yaz olmak üzere yılda iki sayı olarak yayımlanır.) Telif Hakkı Bütün yayın hakları saklıdır. Kaynak gösterilerek tanıtım için yapılacak kısa alıntılar dışında sahibinin yazılı izni olmaksızın hiçbir yolla çoğaltılamaz. SUNUŞ ODAK: İDEOLOJİ Makaleler 10 Yok Oluş Arzusu Olarak Yazar Mustafa Demirtaş 24 Language, Aesthetics, and Ideology: Conceptual Frameworks for Turkish Literary Criticism Nalan Erbil 59 "Türk Kahramanı"nı Yeniden Yazmak: Ziya Gökalp’in Politik Övgü Şiirleri Özcan Kaya 82 Ahmet Hamdi Tanpınar Metinlerinin İdeolojik Arka Planı: Mâhur Beste’nin Parabasis İşlevi Cemile Odunkıran 103 “Virüs Virüsleşebilirdi”: Buzul Çağının Virüsü’nde Sona Açılmak M. Sevgi Şen 142 “What is Concatenation?”: An Existentialist Reading of Eva Trout, or Changing Scenes Emre Koyuncu Çeviriler 158 Bir Marksist Sözlük İçin Toplumsal Cinsiyet Denemesi: Bir Kelimenin Cinsel Politikası Donna Haraway (Çeviren: Murat Göç) 190 Ibsen, Tiyatro ve Modernizm İdeolojisi Toril Moi (Çeviren: Eylem Ejder) DİPNOT: LATİFE TEKİN Makaleler 198 Merkezî Figürün “Melez Dil” ile Sunumu: Berci Kristin Çöp Masalları’nda Mekân Ahmet Duran Arslan 213 Gecekondudan Modern Hayata Uzanan Yolda Kadın Tezahürü Merve Sürükli 228 Berci Kristin Çöp Masalları’nda Mekânın Varlık Tarzı Üzerine Bir İnceleme Zeliha Dişci Söyleşi 248 “İmgeler Yoluyla Konuşmamız Mümkün Olabilse Keşke.” Latife Tekin Söyleşi: İpek Şahbenderoğlu Pasaj Değerlendirme 263 “Soluğunda Nükte Dans Eden”: Yeni-Saussurecü Bir Üslup İncelemesi Savaş Kılıç 275 Bir Tefrika Roman Tarihi Projesi Sergüzeşti Ali Serdar Gelecek Sayı Çağrı Metinleri 283 Odak: Göç / Focus: Migration 285 Dipnot: Ayhan Geçgin / Footnote: Ayhan Geçgin 287 Makale Yazım Kuralları 291 General Guidelines Sunuş Eleştiriyi masum olmayan bir disiplin olarak görmek güçtür. Kökenleri kendiliğinden, varoluşu doğal gelir bize: edebiyat vardır, dolayısıyla -onu anlamak ve takdir etmek istediğimize göre- eleştiri de olacaktır. T. Eagleton Monograf, bu sayısında “İdeoloji” konusunu ele alıyor. Odak’ta ilk olarak Mustafa Demirtaş, “Yok Oluş Arzusu Olarak Yazar” baş- lıklı makalesinde, yazarın kendi benliğini, kendi yüzünü kaybederek yazmasının “yok olmak” anlamına geldiğini söyleyip “yazar”ın adın- dan, sahip olduğu işlevlerden ve edindiği rollerden yok oluşuna doğ- ru nasıl bir değişim geçirdiğini gösteriyor. “Language, Aesthetics, and Ideology: Conceptual Frameworks for Turkish Literary Criti- cism” başlıklı çalışmasında Nalan Erbil, Türkçe edebiyat eleştirisinin estetik ve ideolojik bağlamda nasıl işlediğini araştırarak verili “Türk- çe Edebiyat” kategorisinin ulusallığını sorunsallaştırıyor; dil, estetik ve ideoloji kavramlarını sosyoloji ve tarih çalışmalarının yardımıyla inceleyip Türkçe Edebiyat eleştirisinin belirgin özelliklerini ortaya çıkarıyor. Özcan Kaya, ““Türk Kahramanı”nı Yeniden Yazmak: Ziya Gökalp’in Politik Övgü Şiirleri” başlıklı makalesinde Ziya Gökalp’in Enver Paşa, Talat Paşa ve Mustafa Kemal için yazdığı politik övgü şiirlerinde tasavvur edilen “Türk Kahramanı” idealinin tarihsel ve bağlamsal olarak değişimine odaklanıyor; Ziya Gökalp’in, ideolo- jik söylemlerini tarihsel bağlama, güncel epik kahraman modeline koşut olarak dönüştürdüğünü ve “Türk Kahramanı” tahayyülünü şiirler ve söylemler arası düzeylerde kopuşlar ve geçişlerle yeniden yazdığını ileri sürüyor. “Ahmet Hamdi Tanpınar Metinlerinin İdeo- lojik Arka Planı: Mâhur Beste’nin Parabasis İşlevi” başlıklı çalışma- sında Cemile Odunkıran, edebiyatın toplumsalla bağlantısına vurgu yapan parabasis kavramı bağlamında Mâhur Beste romanını ele alı- yor; romandaki birtakım örtük gönderme, alegori ve vurguları esas alarak değerlendirmede bulunuyor. M. Sevgi Şen, ““Virüs Virüsle- şebilirdi”: Buzul Çağının Virüsü’nde Sona Açılmak” başlıklı makale- sinde Vüs’at O. Bener’in Buzul Çağının Virüsü romanında fragman, beden ve entropi üzerinden nasıl bir bilme biçiminin ve dünyayı tanıma hâlinin açılmış olduğunu tartışarak, romanın yapısının inşa edilirken neyi bilebilmenin ihtimalini kendi estetik dilinin sınırları/ imkânları üzerinden sorgulattığını gösteriyor. ““What is Concatena- tion?”: An Existentialist Reading of Eva Trout, or Changing Scenes” başlıklı çalışmasında Emre Koyuncu, Elizabeth Bowen’ın son roma- nı Eva Trout, or Changing Scenes’i Sartre’ın varoluşçuluğu açısından yorumlayıp romanın ana karakterlerinden Eva’nın mutlak özgürlük yanılsamasından uzaklaşarak olgusallık ile aşkınlık arasında nasıl yeni bir denge kurduğunu tartışıyor. Odak’ta iki de çeviri yer alı- yor. Donna Haraway’in “Bir Marksist Sözlük İçin Toplumsal Cinsi- yet Denemesi: Bir Kelimenin Cinsel Politikası” başlıklı çalışmasını Murat Göç, Toril Moi’nin “Ibsen, Tiyatro ve Modernizm İdeolojisi” başlıklı çalışmasını Eylem Ejder Türkçeye çevirdi. Her iki çeviriyi de Türkçe literatüre katkı olarak sunuyoruz. Türkçe edebiyatın çağdaş yazarlarına yer verdiğimiz Dipnot bölümünde, bu sayı Latife Tekin edebiyatı ele alınıyor. İlk olarak Ahmet Duran Arslan “Merkezî Figürün “Melez Dil” ile Sunumu: Berci Kristin Çöp Masalları’nda Mekân” başlıklı makalesinde, Berci Kristin Çöp Masalları’nı “Çiçektepe gecekondu mahallesi” özelinde kurgulanan başkarakterin doğumu, geçirdiği değişim/dönüşümler ve bunların sonucunda yaşadığı kimlik karmaşası ile bütün bu sü- reçlerin ifadesinde kullanılan melez dil özelliklerini analiz ederek anlatıbilimsel bir inceleme sunuyor. “Gecekondudan Modern Ha- yata Uzanan Yolda Kadın Tezahürü” başlıklı makalesinde Merve Sürükli, Berci Kristin Çöp Masalları romanı üzerinden “modern- leşme” ile beraber değişen ve dönüşen gecekondu hayatında kadın figürlerini, masumiyet-fahişelik, kıyafet, kamusal alan ve mahremi- yet kavramları üzerinden ele alıyor. Zeliha Dişci, “Berci Kristin Çöp Masalları’nda Mekânın Varlık Tarzı Üzerine Bir İnceleme” başlıklı çalışmasında Berci Kristin Çöp Masalları bağlamında mekânın na- sıl bir varlık tarzına sahip olduğu ve kendisini nasıl açığa vurduğu sorularından yola çıkarak, anlatının kahramanı olarak Çiçektepe Mahallesi’nin, yani bir mekânın öne çıkmasının, mahalleye odakla- narak mekânsal varlığın niteliğini açığa çıkarmaya imkân verdiğini gösteriyor. İpek Şahbenderoğlu’nun Latife Tekin’le gerçekleştirdiği, Tekin’in yazarlığı, kullandığı izlekler, kurduğu dil ve ses ile ilişkisi, yazma süreçleri gibi konuları kapsayan söyleşi ise “İmgeler Yoluyla Konuşmamız Mümkün Olabilse Keşke.” başlığını taşıyor. Pasaj bölümünde, Savaş Kılıç “Soluğunda Nükte Dans Eden”: Ye- ni-Saussurecü Bir Üslup İncelemesi” başlıklı yazısıyla çevirmen Seda Ersavcı’nın çeşitli kitap dergilerinde ve sitelerinde yayınladığı yazı- ların üslubu üstüne bir değerlendirme sunuyor. “Bir Tefrika Roman Tarihi Projesi Sergüzeşti” başlıklı yazısında Ali Serdar, yürütücülü- ğünü yaptığı “Türk Edebiyatında Tefrika Roman Tarihi (1831-1928)” projesinin kapsamı, planlaması, hazırlığı, uygulaması ve sonuçlarıyla ilgili deneyimlerini aktarıyor. Bu sayı, makalelerin değerlendirilme sürecinde Olcay Akyıldız, Esra Almas, Ruken Alp, Zekiye Antakyalıoğlu, Hakan Atay, Hivren Demir Atay, Yunus Balcı, Esra Dicle Başbuğ, Hülya Bulut, Fırat Ca- ner, Günil Özlem Ayaydın Cebe, Hakan Çörekçioğlu, Besim F. Del- laloğlu, Papatya Alkan Genca, Gökçen Başaran İnce, Nevzat Kaya, Mine Krause, Senem Kurtar, Emrah Pelvanoğlu, Cemal Sakallı, Hale Sert, Zeynep Seviner, Hafize Şahin, Seval Şahin, Şehnaz Şişmanoğlu Şimşek, Reyhan Tutumlu ve Veli Uğur katkı sundular, destek oldu- lar; teşekkür ederiz. Monograf’ın 9. sayısında Odak’ta “Göç” konusu ele alınacak; Dipnot’ta ise Ayhan Geçgin edebiyatı değerlendirilecek. Destek ve önerilerinizi bekliyoruz. Melek Aydoğan ODAK: İDEOLOJİ monograf Edebiyat Eleştirisi Dergisi ISSN 2148-3442 2017/8: (10-23) Yok Oluş Arzusu Olarak Yazar Mustafa Demirtaş*1 Öz Bu çalışmada, yazar adının nasıl bir işleve sahip olduğu belirtilerek yazarın ta- rihsel süreç içerisinde özellikle edebiyatta edindiği roller üzerinde durulacak- tır. Yazarın on sekizinci ve on dokuzuncu yüzyıldaki rolüyle yirminci yüzyı- lın başlarında açığa çıkan yeni rolü tartışmaya açılacaktır. Yazarın geleneksel rolleri ve bu rollerden sıyrılma çabasını içeren, kendisini devamlı dönüştüren yeni bir yazar figürü ele alınacaktır. Bu figür yazarak yazardan başka bir şey olmayı, kendisini devamlı dönüştürerek yok olmayı arzular. Yazıda yok olmak, yazarın kendi benliğini, kendi yüzünü kaybederek yazması anlamına gelir. Bu çalışmada, yazarın adından, sahip olduğu işlevlerden ve edindiği rollerden yok oluşuna doğru nasıl bir değişim sergilediği gösterilmeye çalışılacaktır. Yazarın edebiyat uzamının özgünlüğü içinde edindiği bu yeni rolün yok oluş arzusuyla nasıl açığa çıktığı incelenecektir. Anahtar Kelimeler: Yazarın rolü, edebiyat kurumu, yazı, oluş, tanınmaz olmak. * Uludağ Üniversitesi, Sosyoloji Bölümü, Araştırma Görevlisi. [email protected] Makalenin gönderim tarihi: 05/04/2017. Makalenin kabul tarihi: 03/07/2017. 10 monograf 2017/8
Description:The list of books you might like
