KUZEYDOĞU AKDENİZ PDF
Preview KUZEYDOĞU AKDENİZ
ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ DOKTORA TEZİ Önder DUYSAK KARATAŞ AÇIKLARI (KUZEYDOĞU AKDENİZ) KAFADAN BACAKLILARININ (MOLLUSCA: CEPHALOPODA) BAZI BİYOLOJİK ÖZELLİKLERİ SU ÜRÜNLERİ ANABİLİM DALI ADANA, 2007 ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ KARATAŞ AÇIKLARI (KUZEYDOĞU AKDENİZ) KAFADAN BACAKLILARININ (MOLLUSCA: CEPHALOPODA) BAZI BİYOLOJİK ÖZELLİKLERİ Önder DUYSAK DOKTORA TEZİ SU ÜRÜNLERİ ANABİLİM DALI Bu tez 26/10/2007 Tarihinde Aşağıdaki Jüri Üyeleri Tarafından Oybirliği İle Kabul Edilmiştir. İmza............…………… İmza............................ İmza.................……… Yrd.Doç. Dr. Canan TÜRELİ Prof. Dr. Dursun AVŞAR Prof. Dr. Nuri BAŞUSTA DANIŞMAN ÜYE ÜYE İmza............…………… İmza.............................. Yrd. Doç. Dr. Ünal ERDEM Yrd. Doç. Dr. Cem ÇEVİK ÜYE ÜYE Bu tez Enstitümüz Su Ürünleri Anabilim Dalı’nda hazırlanmıştır. Kod No: Prof. Dr. Aziz ERTUNÇ Enstitü Müdürü İmza ve Mühür Bu Çalışma Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi Tarafından Desteklenmiştir. Proje No: SU2004D3 Not: Bu tezde kullanılan özgün ve başka kaynaktan yapılan bildirişlerin, çizelge, şekil ve fotoğrafların kaynak gösterilmeden kullanımı, 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunundaki hükümlere tabidir. ÖZ DOKTORA TEZİ KARATAŞ AÇIKLARI (KUZEYDOĞU AKDENİZ) KAFADAN BACAKLILARININ (MOLLUSCA: CEPHALOPODA) BAZI BİYOLOJİK ÖZELLİKLERİ Önder DUYSAK ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ SU ÜRÜNLERİ ANABİLİM DALI Danışman : Yrd. Doç. Dr. Canan TÜRELİ Yıl: 2007, Sayfa: 87 Jüri : Prof. Dr. Dursun AVŞAR Prof. Dr. Nuri BAŞUSTA Yrd. Doç. Dr. Ünal ERDEM Yrd. Doç. Dr. Cem ÇEVİK Bu çalışma ile Karataş açıklarında (Doğu Akdeniz) dağılım gösteren Cephalopoda (Kafadan bacaklılar) türleri ve bunların biyolojik özellikleri belirlenmiştir. Mart 2004-Mayıs 2005 tarihleri arasında aylık Akdeniz tipi dip trolü ile ticari avcılık sahasında örneklemeler yapılmış ve 8 türe ait 1101 kafadan bacaklı bireyi incelenmiştir. Sonuçta Sepiidae familyasına ait Sepia officinalis ve Sepia elegans; Loliginidae familyasına ait Loligo vulgaris ve Illex coindetii; Octopodidae familyasına ait Eledone moschata, Eledone cirrhosa; Octopus vulgaris ve Octopus macropus türleri olmak üzere yaygın balıkçılık alanında toplam 8 tür bulunmuştur. Yakalanan türlerde hesaplanan ortalama manto boyları S. officinalis’de 10,74±0,10; S. elegans’da 4,20; L. vulgaris’de 15,3±0,42; I. coindetii’de 10,93±0,28; E. moschata’da 8,08 ± 0,13; E. cirrhosa’da 13,50; O. vulgaris’de 10,25±0,46 ve O. macropus’da 12,71±0,64 cm olarak bulunmuştur. Çalışma süresince toplam avın %58,6’sını S. officinalis, %0,1’ini S. elegans, %9,8’ini L. vulgaris, %9’unu I. coindetii, % 13,6’sını E. moschata, %0,1’ini E. cirrhosa, %6,3’ünü O. vulgaris, %2,5’ini ise O. macropus bireyleri oluşturmaktadır. Anahtar Kelimeler: Karataş Açıkları, Kafadan bacaklı, Manto boyu, Kabuk boyu, Gaga Uzunluğu. I ABSTRACT PhD THESIS SOME BIOLOGICAL ASPECTS OF CEPHALOPODS (MOLLUSCA: CEPHALOPODA) OFF THE COASTAL AREA OF KARATAŞ (NORTHEASTERN MEDITERRANEAN) Önder DUYSAK DEPARTMENT OF AQUACULTURE SCIENCE INSTITUTE OF NATURAL AND APPLIED SCIENCES CUKUROVA UNIVERSITY Supervisor : Assist. Prof. Dr. Canan TÜRELİ Year: 2007, Pages : 87 Jury : Prof. Dr. Dursun AVŞAR Prof. Dr. Nuri BAŞUSTA Assist. Prof. Dr. Ünal ERDEM Assist. Prof. Dr. Cem ÇEVİK In this study, Cephalopoda (Malacostraca) species, distrubuted throughout off the Karataş coastal area, and their bio-ecological charasteristics were defined. Bettween March 2004 and May 2005, samples were collectedthroughout the commercial fishing grounds with Mediterranean type deep trawl monthly and a count of 1101 cephalopods of 8 species were examined. At the totaly 8 species belonging to the member of Sepiidae family (Sepia officinalis, Sepia elegans), Loliginidae family (Loligo vulgaris, I. coindetii), Octopodidae family (Eledone moschata, Eledone cirrhosa, Octopus vulgaris, Octopus macropus) were ound at the common fishing grounds. Mean value of Mantle lengths of the captured species were found to be 10,74±0,10 for S. officinalis, 4,20 for S. elegans, 15,3±0,42 for L. vulgaris, 10,93±0,28 for I. coindetii, 8,08±0,13 for E.moschata, 13,50 for E. cirrhosa, 10,25±0,46 for O. vulgaris, 12,71± 0,64 cm for O. macropus. Throughout the research period, percentage value of the total catch were calculated to be 58.6% for S. officinalis, 0.1% for S. elegans, 9.8% for L. vulgaris, 9% for I. coindetii, 13.6% for E. moschata, 0.1% for E. cirrhaosa, 6.3% for O. vulgaris and 2.5% for O. macropus. Key Words: Karataş, Cephalopoda, Mantle length, Cuttlebone, Beak length. I I TEŞEKKÜR Tez çalışmam süresince çalışmalarımda bana her türlü yardımı sağlayan danışmanım Yrd. Doç. Dr. Canan TÜRELİ’ye, tez izleme komitesinde yer alan Prof. Dr. Dursun AVŞAR, Prof. Dr. Nuri BAŞUSTA ve Yrd. Doç. Dr. Ünal ERDEM’e tez süresince göstermiş oldukları katkılarından dolayı teşekkürlerimi sunarım. Verilerin işlenmesinde emeği geçen Su Ürünleri Fakültesi öğrencilerine, İstatistik çalışmalarında desteğini ve sabrını esirgemeyen değerli arkadaşlarım Dr. Levent SANGÜN ve Dr. Gökhan GÖKÇE’ye, tüm eğitimim boyunca maddi ve manevi desteğini esirgemeyen annem Sevim DUYSAK ve babam Mehmet DUYSAK, kardeşlerim Soner DUYSAK ve Taner DUYSAK, eşim Deniz DUYSAK ve oğlum Demir DUYSAK’a en derin şükranlarımı sunarım. II I İÇİNDEKİLER SAYFA ÖZ….............................................................................................................................I ABSTRACT...............................................................................................................II TEŞEKKÜR.............................................................................................................III İÇİNDEKİLER........................................................................................................IV ÇİZELGELER DİZİNİ….......................................................................................VI ŞEKİLLER DİZİNİ………...................................................................................VII 1. GİRİŞ....................................................................................................................1 2. ÖNCEKİ ÇALIŞMALAR...................................................................................5 3. MATERYAL VE METOD..................................................................................9 3.1. Materyal...........................................................................................................9 3.1. 1. Kafadan bacaklıların Genel Anatomisi ve Morfolojisi............................9 3.1. 1. 1. Sepia officinalis Linnaeus, 1758...........................................................11 3.1. 1. 2. Sepia elegans Blainville, 1827...............................................................12 3.1. 1. 3. Loligo vulgaris Lamarck, 1798............................................................13 3.1. 1. 4. Illex coindetii Verany, 1839.................................................................14 3.1. 1. 5. Eledone moschata (Lamarck, 1799).....................................................15 3.1. 1. 6. Eledone cirrhosa (Lamarck, 1798).......................................................16 3.1. 1. 7. Octopus vulgaris Cuvier, 1797..............................................................16 3.1. 1. 8. Octopus macropus Risso, 1826..............................................................17 3.2. Çalışma Alanı................................................................................................18 3.3. Materyal Temini ve Kullanılan Metodlar...................................................19 4. BULGULAR VE TARTIŞMA..........................................................................24 4.1. BULGULAR..................................................................................................24 4.1.1 Taksonomi...................................................................................................24 4.1.1.1. Türlerin Sistematiği................................................................................24 4.1.2. Türlere Ait Bulgular..................................................................................25 4.1.2.1. Sepia officinalis Linnaeus, 1758.............................................................25 4.1.2.2. Sepia elegans Blainville, 1827.................................................................36 4.1.2.3. Loligo vulgaris Lamarck, 1798..............................................................36 4.1.2.4. Illex coindetii Verany, 1839...................................................................41 IV 4.1.2.5. Eledone moschata (Lamarck, 1799).......................................................44 4.1.2.6. Eledone cirrhosa (Lamarck, 1798).........................................................47 4.1.2.7. Octopus vulgaris Cuvier, 1797................................................................48 4.1.2.8. Octopus macropus Risso, 1826................................................................54 4.2. TARTIŞMA...................................................................................................57 4.2.1. Taksonomik Bulgular................................................................................57 4.2.2. Türlere Ait Bulgular..................................................................................61 4.2.2. 1. Sepia officinalis Linnaeus, 1758............................................................61 4.2.2. 2. Sepia elegans Blainville, 1827................................................................63 4.2.2. 3. Loligo vulgaris Lamarck, 1798..............................................................64 4.2.2. 4. Illex coindetii (Verany, 1839)................................................................65 4.2.2. 5. Eledone moschata (Lamarck, 1799)......................................................66 4.2.2. 6. Eledone cirrhosa (Lamarck, 1798)........................................................67 4.2.2. 7. Octopus vulgaris Cuvier, 1797...............................................................68 4.2.2. 8. Octopus macropus Risso, 1826...............................................................69 5. SONUÇ VE ÖNERİLER...................................................................................70 KAYNAKLAR.........................................................................................................74 ÖZGEÇMİŞ..............................................................................................................87 V ÇİZELGELER DİZİNİ SAYFA Çizelge 4.1. S. officinalis’in Aylık Manto Boyu Dağılımı (cm)................................27 Çizelge 4.2. S. officinalis’in Aylık Vücut Ağırlığı Dağılımı (g)...............................28 Çizelge 4.3. Sübyelerin Manto Boyu ve Vücut Ağırlıkları İle Kabuk Çizgili Zonu ve Alt-Üst Gaga Arasında Hesaplanan İlişki Denklemleri.....................................30 Çizelge 4.4. S. officinalis’e ait Manto Boyu Gruplarının Eşeylere Göre Dağılımı....36 Çizelge 4.5. L. vulgaris’in Aylık Manto Boyu Dağılımı (cm)...................................37 Çizelge 4.6. L. vulgaris’in Aylık Vücut Ağırlığı Dağılımı (g)..................................38 Çizelge 4.7. L. vulgaris’e Ait Manto Boyu Gruplarının Eşeye Göre Dağılımı.........41 Çizelge 4.8. I. coindetii’nin Aylık Manto Boyu Dağılımı (cm).................................41 Çizelge 4.9. I. coindetii’nin Aylık Vücut Ağırlığı Dağılımı (g)................................42 Çizelge 4.10. I. coindetii’ye Ait Manto Boyu Gruplarının Eşeylere Göre Dağılımı. 44 Çizelge 4.11. E. moschata’nın Aylık Manto Boyu Dağılımı (cm)............................45 Çizelge 4.12. E. moschata’nın Aylık Vücut Ağırlığı Dağılımı (g)............................46 Çizelge 4.13. E. moschata’ya Ait Manto Boyu Gruplarının Eşeylere Göre Dağılımı. ............................................................................................................................47 Çizelge 4.14. O. vulgaris’in Aylık Manto Boyu Dağılımı (cm)................................48 Çizelge 4.15. O. vulgaris’in Aylık Vücut Ağırlığı Dağılımı (g)...............................50 Çizelge 4.16. O. vulgaris’lerde Manto Boy Gruplarının Eşeylere Göre Dağılımı....54 Çizelge 4.17. O. macropus’un Aylık Manto Boyu Dağılımı (cm)............................54 Çizelge 4.18. O. macropus’un Aylık Vücut Ağırlığı Dağılımı (g)............................55 Çizelge 4.19. O. macropus’a Ait Manto Boyu Gruplarının Eşeylere Göre Dağılımı.56 V I ŞEKİLLER DİZİNİ SAYFA Şekil 3.1. Örneklerin Toplandığı Çalışma Alanı........................................................19 Şekil 3.2. Sepiidae (a), Loliginidae, Ommastrephidae (b) ve Octopodidae (c) Ailesine Ait Bazı Diagnostik Ölçümler (TB-Total Boy, MB-Manto Boyu.)(Salman ve ark., 1998a’dan değiştirilmiştir).........................................................................21 Şekil 3.3. S. officinalis’te İç Kabuk Ölçümlerinde Kullanılan Çizgili ve Çizgisiz Zonlar.................................................................................................................22 Şekil 4.1. Erkek ve Dişi S. officinalis’te Aylara Göre Manto Boyu Dağılımı (cm)..29 Şekil 4.2. Erkek ve Dişi S. officinalis’in Aylara Göre Vücut Ağırlığı Dağılımı (g)..30 Şekil 4.3. S. officinalis’in Manto Boyu-Ağırlık İlişkisi.............................................31 Şekil 4.4. Erkek S. officinalis’in Manto Boyu-Ağırlık İlişkisi..................................31 Şekil 4.5. Dişi S. officinalis’in Manto Boyu-Ağırlık İlişkisi.....................................32 Şekil 4.6. S. officinalis’e Ait Kabuk Çizgili Zon Uzunluğu İle Manto Boyu Arasındaki İlişki.................................................................................................32 Şekil 4.7. S. officinalis’e Ait Kabuk Çizgili Zon Uzunluğu İle Vücut Ağırlığı İlişkisi Grafiği................................................................................................................33 Şekil 4.8. S. officinalis’e Ait Üst Gaga Kanca Uzunluğu İle Manto Boyu Arasındaki İlişki...................................................................................................................33 Şekil 4.9. S. officinalis’e Ait Üst Gaga Kanca Uzunluğu İle Vücut Ağırlığı İlişkisi.34 Şekil 4.10. S. officinalis’e Ait Alt Gaga Uzunluğu İle Manto Boyu İlişkisi.............34 Şekil 4.11. S. officinalis’e Ait Alt Gaga Kanca Uzunluğu İle Vücut Ağırlığı İlişkisi. ............................................................................................................................35 Şekil 4.12. S. officinalis’te Eşey Oranları..................................................................35 Şekil 4.13. L. vulgaris’lerin Manto Boyu-Ağırlık İlişkisi.........................................39 Şekil 4.14. Erkek L. vulgaris’lerde Manto Boyu-Ağırlık İlişkisi..............................39 Şekil 4.15. Dişi L. vulgaris’lerin Manto Boyu-Ağırlık İlişkisi..................................40 Şekil 4.16. L. vulgaris’lerde Eşey Oranları................................................................40 Şekil 4.17. I. Coindetii’lerde Manto Boyu-Ağırlık İlişkisi........................................43 Şekil 4. 18. I. Coindetii’lerde Eşey Oranları..............................................................43 Şekil 4. 19. E. moschata’da Manto Boyu-Ağırlık İlişkisi..........................................46 V II Şekil 4.20. E. moschata’da Eşey Oranları.................................................................47 Şekil 4.21. Erkek ve Dişi O. vulgaris’lerde Aylara Göre Ortalama Manto Boyu Dağılımı (cm).....................................................................................................51 Şekil 4.22. Erkek ve Dişi O. vulgaris’lerde Aylara Göre Ortalama Vücut Ağırlığı Dağılımı (g)........................................................................................................51 Şekil 4.23. O. vulgaris’lerde Manto Boyu-Ağırlık İlişkisi........................................52 Şekil 4.24. Erkek O. vulgaris’lerde Manto Boyu-Ağırlık İlişkisi..............................52 Şekil 4.25. Dişi O. vulgaris’lerde Manto Boyu-Ağırlık İlişkisi.................................53 Şekil 4.26. O. vulgaris’lerde Eşey Oranları...............................................................53 Şekil 4.27. O. macropus’larda Manto Boyu-Ağırlık İlişkisi.....................................56 Şekil 4. 28. O. macropus’larda Eşey Oranları...........................................................56 VI II
Description:The list of books you might like
