Bertin Yayınları : 191 Araştırma-İnceleme Dizisi : 73 ISBN 978 - 975 - 6680 - 96 - 4 Yayıncı Sertifika No: 10859 Matbaa Sertifika No: 12156 Arif Tekin Kur'an’da Kadın ve Hz. Muhammed'in Hanımları Yayın Yönetmeni İsmet Arslan Düzelti Güzide Bulut Kapak Mehmet Özalp Baskı - Cilt Kayhan Matbaası (Davutpaşa Cad. Güven Sanayi Sitesi, C Blok, No: 244 Topkapı -İstanbul) İlk Baskı Eylül 2001 (Kaynak Yayınlan, “Muhammed ve Kurmaylarının Hanımları” adıyla, 227 Sayfa) Berfin’de Birinci Baskı Ocak 2010 İkinci Baskı Aralık 2013 © Yayın Hakkı, Berfin Basın Yayın ve Tic. Ltd. Şti. / © Arif Tekin (Berfin Yayınlan, Berfin Basın Yayın ve Tic. Ltd. Şti.nindir.) BERFİN BASIN YAYIN VE TİC. LTD. ŞTI. Cağaloğlu Yokuşu, Evren Han, No: 29 / 62 Cağaloğlu 34112/ İstanbul Tel: (0.212) 513 79 00 - Fax: (0.212) 512 37 20 www.berfin.net e-posta: berfin(2) berfin.net arif tekin Kur’an’da Kadın ve Hz. Muhammed’in Hanımları Î berf n V A VI M. A RI İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ..................................................................................... 9 GİRİŞ...........................................................................................15 I. BÖLÜM: KUR’AN VE HADİSLERDE KADIN.........19 1. Kur’an’a Göre İlk Yaratık Erkektir....................................19 2. Allah’a İlk Karşı Gelen Kadındır........................................27 3. Allah’ın Tercihi Kimden Yanadır?......................................32 4. Erkek Yöneticidir, Eşini de Dövebilir................................33 5. Kadın, Kur’an’da Bir Meta Olarak Geçiyor.....................36 6. Kur’an’a Göre Erkeğe Ayrıcalık Vardır...............................36 7. Bir Erkek, Boşadığı Eşini Geri Alabilir m i?.....................38 8. Ahirette Kadına da Erkek Huri Var mı?..............................39 9. Kur’an’a Göre Kadının Verasetteki Payı.............................41 10. Cariyelerin (Savaş Esiri Kadın) Kur'an’daki Statüsü ... 43 11. Bir Erkeğin Evlenebileceği Kadın Sayısının Üst Sınırı. . 51 12. Kur’an’a Göre Kadın Kocasını Boşayabilir m i?.............59 13. İnanan Erkek ve Kadınlar Birbirlerinin Yardımcılarıdır . 60 14. Hz. Muhammed’e Göre Kadına Beddua Ediliyor...........62 15. Özgürleşmede de Kadın İkinci Planda..............................64 16. Hz. Muhammed, Eşlerine Karşı Çok Kıskançtı...............66 17. Hz. Muhammed’e Göre Kadın Uğursuzdur.......................67 18. Ayşe’den, İlginç Bir Saptama..............................................68 19. Hz. Muhammed’e Göre Kadın Şeytandır..........................70 20. Gece Hayatında da Mucize Sahibiydi............................... 71 21. Hz. Muhammed, Kadına Sabır Öneriyor..........................91 22. “Erkeklerin Sayısı Azalacak” ..............................................92 23. Hz. Muhammed, Evlilikte Kızları Tavsiye Ediyor..........93 24. Çocukların Diri Diri Gömülmesi ......................................94 25. Zina Yapan Cariyeler Recmedilmez................................103 26. Kadınlar Günahkar ve Cehennemliktir............................105 II. BÖLÜM: HZ. MUHAMMED’tN HANIM VE CARİYELERİ........................................................................106 A. Muhammed’in meşhur eşleri.............................................120 1. Hatice ................................................................................120 2. Şevde Binti Zem'a ...........................................................126 3. Ebubekir’in Kızı Ayşe .....................................................130 4. Ömer’in Kızı Hafsa .........................................................136 5. Huzeyme Kızı Zeynep.....................................................138 6. Ümmü Seleme (Hind) .....................................................139 7. Haris Kızı Cüveyriye .......................................................144 8. Zeyd Kızı Reyhane...........................................................148 9. Zeynep Bint-i Cahş...........................................................149 10. Ebu Süfyan Kızı “Ümmü Habibe” (Remle)................ 160 11. Huyey Kızı Safiye .........................................................164 12. Haris Kızı Meymune .....................................................178 13. Şem'un Kızı Marya Kıpti...............................................179 B. Muhammed’in, beraber yaşayıp da zaman içinde boşadığı eşleri...................................................182 1. Dahhak Kızı Fatma.............................................................182 2. Aliye b. Zabyan .................................................................184 3. Kab Kızı Müleyke/Melike ................................................184 C. Muhammed’in, birleşme olmadan ayrıldığı nikâhlı eşleri .186 D. Muhammed’in, mehir ücretini ödemeden aldığı hür kadınlar.............................................................................196 E. Muhammed’in cariyeleri (odalıktan) .............................202 F. Muhammed’in, evlilik teklif ettiği kadınlar.....................205 G. Muhammed’in dini engeller yüzünden alamadığı kadınlar .208 H. Muhammed’in ev işlerinde çalışan cariyeler...................210 İÜ. BÖLÜM: EBU BEKİR’İN HANIMLARI.................213 I. Kuteyle Binti Abdi-1 U zza.............................................214 2. Ummü Ruman ..................................................................214 3. Esma Binti Umeys............................................................214 4. Habibe (Müleyke) Binti Harice .......................................215 IV. BÖLÜM: HALİFE ÖMER’İN EŞ VE CARİYELERİ216 1. Zeynep Binti M az'un........................................................216 2. Ümmü Gülsüm (Müleyke) Binti Cervel .......................217 3. Küçük Karibe Binti Ebi Ümeyye Mahzumiye..............217 4. Ümmü Hakim Binti Haris Mahzumiye .........................217 5. Cemile Binti Sabit ............................................................218 6. Fatma Binti Velid..............................................................218 7. Sübey’atü’l Eslemiye........................................................218 8. Ününü’1 Veled Fükeyhe .................................................219 9. Atike Binti Zeyd Adeviye.................................................219 10. Lüheyye Ümmü Veled ...................................................219 11. Ümmü’l Veled..................................................................220 12. Ümmü Eban Binti Ukbe.................................................220 13. Saide Binti Rafi Ansariye...............................................220 14. Ümmü Henide b. Halit el-Huzai ..................................220 15. Hz. Ali’nin Kızı Ümmü Gülsüm ..................................220 V. BÖLÜM: HALÎFE OSMAN’IN EŞ VE ÇOCUKLARI 234 1-2. Muhammed’in İki Kızıyla Olan Evliliği......................234 3. Şeybe Kızı Remle..............................................................235 4. Gazvan Kızı Fağite............................................................235 5. Ümmü Amr Binti Cindib................................................. 235 6. Fatma Binti Velid..............................................................235 7. Uyeyne Kızı Ümmü’l Benin ...........................................235 8. Ferafise Kızı N aile............................................................236 9. Ümmü Veled.......................................................................236 10. Esbağ Kızı Temadür........................................................236 VI. BÖLÜM: HZ. ALİ’NİN EŞ VE ÇOCUKLARI ... .237 1. Ali’nin Fatma ile Evliliği ..................................................240 2. Muhammed’in Torunu Emame Binti Zeynep ile Evliliği240 3. Esma Binti Umeys ............................................................240 4. Cafer Kızı Havle (El-Hancfıyc)..................................... 241 5. Sehba Binli Rebi’ (İJınmü Habib) Tağlebiye................ 241 6. Hayyan (Hassan) Kızı Raile............................................241 7. Ürve Kızı Ümmü Sait.......................................................242 8. Mesut Kızı Leyla .............................................................242 9. Muhayyat. Imr'ül-Kays Kızı Muhayyat.........................242 10. Fatma Binti Hıram Ümmü’l-Benin Vahidiye..............242 VTI. BÖLÜM: SAHAB LERİN HANIMLARI...............245 1. Talha Bin Ubeydullah'ın Eş ve Çocukları....................245 2. Abdurrahman Bin Avf’ın Eş ve Çocukları....................247 3. Sad Bin Ebi Vakkas’ın Eş ve Çocukları.........................249 4. Sait Bin Zeyd'in Eş ve Çocukları ..................................250 5. Zübeyr Bin Avam’ın Eşleri ............................................251 6. Ubeydullah Bin Cerrah’ın Eşleri ....................................252 SONUÇ .................................................................................254 KAYNAKÇA.........................................................................259 ÖNSÖZ Kur’an’ın harflerini ilk öğrenmeye başladığım zaman aşın derecede ona hürmet eder, her açıp kapattığımda onu öper, alnı- ma koyardım. Tabi ki buna kupkuru bir inançla bağlanmıştım ve bu işi bilinçsiz bir şekilde yapardım. Kur’an’ın büyük bir yaratı cı tarafından -Cebrail diye varlığına inanılan melek aracılığıyla- Hz. Muhammed’e gönderildiğine canı gönülden inanırdım. Öy le bir coğrafyada dünyaya geldim ki, bu coğrafyada İslami yet’ten başka hiçbir fikri akım yoktu, hatta köyümde ilkokul bi le yoktu. Medreselerde eski usul Arap grameriyle ilgili öğrenime devam etmekten başka çarem yoktu. Nihayet, çevrenin diğer ço cukları gibi ben de küçük yaşta Arapçaya başladım. Birkaç yıl Arap grameri üzerinde yaptığım amatörce çalışma, gerçekten çok verimli oldu. Öyle ki, Arap gramerinde (Nahiv-Sarf’ta) bir Arap dilbilimcisinden daha fazla uzman olduğumu rahatlıkla söyleyebilirim. Bunu övgü anlamında söylemiyorum; bu konuda yalnız ben değil, bölgemizde medreselerde yetişmiş benim gibi yüzlerce insan, Arap gramerini çok iyi biliyor; bu bir gerçektir. Bu dili bilenler pek çoktur; ancak tabuları yıkıp da kutsal diye adlandırılan bu dinlerin, eski mitolojik inançların bir devamı ol duktan noktasında, maalesef çemberi yırtan birini bulamayız. Dil bir araçtır; asıl olan hakikati bulmaktır ki, günümüz ko- şullannda bu da pek kolay değildir. Kur’an ve hadislerin anlaşı labilmesi için gerekli olan bu dil sorununu (altyapıyı) çözdükten sonra, zaman içinde -kendi çabamla- Kur'an'ın felsefi ve anlam boyutu üzerinde çalışmalar yürüttüm. Sonuçta, insanlar tarafın dan tabulaştırılan Kur’an’ın, gerçekten Allah’la hiç alakası ol- 9 mailinim, Allah'ınsa dinleri ortaya atanlar taralından insanlara karsı bir korku unsuru olarak kullanıldığını, üstelik ancak böyle- si bir formülle insanların sömürülmesinin mümkün olabileceğini kavrayınca, bu konuda bir şeyler yapmaya karar verdim. Böyle bir çalışmayı ortaya koymak için ne kadar önemli kaynak taradı ğım hakkında, kitabın sonuna eklediğim “Kaynakça” ile dipnot lar sanırım yeterli olacaktır. Bu kısa açıklamayı yapmadan geçemeyeceğim: Yazılarımda tanrının -uzaktan ve yakından- dinlerle alakası olmadığını, din lerin ancak insan ürünü yasalar olduklarını, tanrının ise insanla ra karşı lehte veya aleyhte -maalesef- kullanıldığını söylerken; bu ifademden tanrıyı inkâr ettiğim sonucu çıkarılmasın! Ben me tafizikle uğraşmıyorum. Ben, her şeyden önce barış ve emek gi bi bu dünyada geçerli olan kutsal değerler üzerinde durmayı yeğ liyorum. Kaldı ki tanrının varlığı veya yokluğu, kişi veya kişile rin, kurum veya devletlerin tekelinde olamaz. Bu, fe İse fi-metafi zik bir konudur ve tarih boyunca insanoğlu buna kafa yorduğu gibi yormaya da devam edecektir. Öz olarak; yaratıcının varlığı veya yokluğu hadisesi ayrı şeydir; dinlerin tanrısal boyutlarının olmaması ise apayrı bir şeydir. Burada sapla samanı birbirlerine karıştırmamak lâzım. Hemen belirtmeliyim ki; Muhammed Peygamber, kendi dö neminde geçerli olmak koşuluyla çok önemli şeyler yapmıştır; ancak yaptıklarına Allah’ı karıştırması, o bana vahiy gönderiyor demesi doğru değildir. Savaş esiri cariyeleri kullanmak, çok yaş lı olduğu halde genç kadınlarla evlenerek bunu Allah’ın emri saymak gibi insanlığa yakışmayan örnekler nasıl Allah’a mal edilebilir? İşte yanlış buradadır! Tanrı’nm birini görevlendirmesi inancı, Sümer krallarında da vardı. Kaldı ki onların kabul ettikleri tanrıların sayısı bini geçi yordu. O günkü koşullarda, toplum tarafından buyrukları kabul edilsin diye tanrıyı devreye koymaları gerekiyordu ve belki de bir nevi otokontrol gibi toplumda faydası da olabiliyordu (ki san mıyorum; toplumlar, hep dinler yüzünden sömürülmüş ve kıyım lara uğramışlardır); ama artık gelinen aşamada insanları hâlâ dinle oyalamak kadar tehlikeli bir şey yoktur. 10