Kültür bilimleri ve kültür felsefesi

272 Pages·2008·5.607 MB·Turkish

by  Özlem, Doğan

Doğan Özlem
Kültür Bilimleri ve
Kültür Felsefesi

Doğan Özlem
Kültür Bilimleri ve
Kültür Felsefesi
Doğan Özlem. 1944'te İzmir'de doğdu. İzmir Alatiirk Lisesi'nde başladığı lise
öğrenimini tamamlayamadan kunduracı kalfası ve tezgâhtar olarak çalışmak
zorunda kaldı. 1%5'te Sivas'a er olarak askere gitti. Liseyi askerliği sırasında
dışarıdan sınavlara girerek bitirdi. Yine askerliği sırasında üniversite giriş sınavını
kazandı. 1967'dcki terhisinden sonra İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi
Felsefe Bölümii'ndc yüksek öğrenimine başladı ve bu bolümden I971'de mezun
oldıı. 1971-74 arasında Almanya'da bulundu ve çeşitli işlerde çalıştı. Mezun olduğu
bölümde 1974'tc başlayıp daha sonra Max Weber'de Bilim ve Sosyoloji (J990) adıyla
yayımlanan doktora tezini 1979'da tamamladı. Yüksek öğrenimi ve doktora
çalışması sırasında (1967-79) Almanya'da ve Türkiye'de işçi, büro memuru,
sendikacı, muhasebeci ve yönetici olarak çalıştı. 1980'de Ege Üniversitesi Edebiyat
Fakültesi Felsefe Böliimü'nde asistan olarak göreve başladı. 1988'de doçent, 1993'le
profesör oldu. 200 l'dc bu bölümden emekli olduktan sonra, Muğla Üniversitesi Fen-
Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümii'ndc yeniden akademik hayata döndü. Bölüm
başkanı olduğu bu bölümden de 2007'de ikinci kez emekli oldu. Halen Yeditepe
Üniversitesi Fcn-Edebiyat Fakültesi Felsefe Böliimü'ndcöğretim üyesidir.
2004'te kendisi için Anlama ve Yorunı: Doğan Özlem Annağun Kitabı yayımlandı.
2005'de TUBA-Türkiye Bilimler Akademisi Hizmet Ödülii'nelayıkgörüldü.
Telif Eserleri:
Metinlerle Hermeneuıik (Yonönbilgisi) Dersleri (cih'.l). 1995, 20(13.
Metinlerle Henneneutik (Yonımbilgisi) Dersleri (cih.ll), 1995,2003.
Felsefe ve Doğa Bilinilen, 1995, 2003 (4. baskı).
Bilim, Tarilı ve Yorum, 1998.
Siyaset, Bilim ve Tarih Bilinci, 1999.
Mantık. Klasik/Sembolik Mantık, Mantık Felsefesi, 1991, 2006 (8. baskı).
Kültiir Bilimleri ve Kültür Felsefesi, 1986, 2008 (5. baskı).
Tarih Felsefesi, 1984, 2006 (9. baskı).
Max 1 Veber'de Bilim ve Sosyoloji, 1990, 2006 (3. baskı).
Felsefe Yazılan, 1993, 2002 (2. baskı).
Kavramlar ve Tarihleri I. 2003.
Bilim Felsefesi, 1981 (teksir). 2003.
Etik-Ahlak Felsefesi, 1982 (teksir). 2004.
Liseler İçin Mantık, 1999, 2008 (10. baskı).
Kavram ve Düşünce Tarihi Çalışmaları (Kavramlar ve Tarihleri II), 2006.
Çevirileri:
Kaııt'm Yaşamı re Öğretisi, E. Cassirer, 1988, 2007 (3. baskı)
Günümüzde Felsefe Disiplinleri, 15 yazar, 1990, 2008 (3.baskı).
Hermemutik Üzerine Yazılar, 6 yazar. 1995, 2002 (2. baskı).
Tarılıselcilik Sorunu, E. Rothacker, 1990, 1995 (2. baskı).
Bilini Kuronunu Girit). E. Ströker, 1990, 2003 (3. baskı).
Heidegger Üzerine İki Yazı, Pöggeler/Alleınann. 1994.2003(5. baskı).
Heidegger. Bir Filozof, Bir Alman. P. Hiihnerfeld, 1994, 2002 (4. baskı).
Georg Simntcl. Yafamı. Sosyolojisi, Felsefesi, W. Jııııg, 1995, 2002 (2. baskı).
Tekniğe İlifkin Sorıifiıırnuı, M. Heidegger, 1996, 1998 (2. baskı).
Hermeneutik ve Tin Bilimleri. W. Dilthcy, 1999.
Hazırladığı Kitaplar:
Bedia Akursu ArmağanıB. Çoluksöken'le, 2000.
Vehbi Hacıkadiroğlu Armağanı, H. Ökçesiz ve Ş. Argınla, 2002.
Mehmet Kiiçûk Armağanı. 2003.
Selahatlin iiilav'a Saygı, G. Aleşoğlıı ile, 2006.
Tarih Felsefesi. Seçnıe Metinler, G. Ateşoğlu ile, 2006.
Kültür Bilimleri ve Kültür Felsefesi
© Tiim yayım haklan Doğu Batı yayınlarına aittir.
Kaynak göstermeden alıntı yapılamaz, izinsiz hiçbir şekilde
çoğaltılamaz.
Yayına Hazırlayan
Suııay Aksoy
Kapak Tasarımı
Aziz Tuna
1. Basım: Remzi Kitabevi, 1986
5. Basım: Doğu Batı Yayınları, Ekim 2008
Doğu Batı Yayınları
Selanik Cad. 23/8 Kızılay- Ankara
Tel: [phone]
Faks: 0 312 425 68 65
e-mail: [email protected]
www.dogubati.coin
Doğu Batı Yayınları 40 Felsefe 11
Baskı
Cantekin Matbaacılık
ISBN 978-975-8717-43-9
İÇİNDEKİLER
Önsöz........................................................................................................9
Dördüncü Baskıya Önsöz...................................................................11
A. Kültür Bilimleri
1. Bilgi ve Bilimde Olguculuk-
Taı ihselcilik Tartışması Üzerine.....................................................14
2. 'Tin Bilimlerine Giriş”in Yüzüncü Yılı ve Diltlıey.....................56
3. Ek-1: Tin Bilimlerine Giriş (W. Dilthey)...................................114
4. Tarihselci Bilim Felsefesi Açısından Bilim.................................137
"B. Kültür Felsefesi
5. Kültür Felsefesi...............................................................................152
6. Cassirer'de İnsan ve Kültür...........................................................179
7. Doğalcı ve İnsancı Yaklaşımlar Altında Kültür Kavramı.... 196
8. Ek-2: Kütür Felsefesmde Doğalcı ve İnsancı
Temellendirme (E. Cassirer)........................................................216
Kaynakça..............................................................................................252
Dizin......................................................................................................260

Doğan Özlem 9
Ö nsöz
Bu kitapta, kültür bilimleri ve kültür felsefesine ilişkin olarak
son yıllarda Yazko Felsefe Yazıları ve Seminer (Ege Üniversitesi
Edebiyat Fakültesi yayını) dergilerinde yayınlanmış olan
yazılarımı ve diğer yazılarımı biraraya topladım. Kitapta yer
alan yazılardan ikisi (‘‘Tinsel Bilimlere Giriş”in Yüzüncü Yılı ve
Dilthev”) ve (“Doğalcı ve İnsancı Yaklaşımlar Altında Kültür
Kavramı”), Dilthey ve Cassirer’den çevirdiğim iki yazının aynı
zamanda birer açıklaması ve yorumu niteliği de taşıdığından,
kitapta bu çevirilere de yer vermek gereğini duydum.
Okuyucu, yazılarda “kültür bilimi” (Kulturwissenschaft)
teriminden çok “tinsel (manevî) bilim” (Geisteswissenschaft)
terimini kullandığımı saptayacaktır. “Kültür bilimi” terimi,
Dilthey ve okulu ve hermeneutikçileıin kullandığı “tinsel (ma­
nevî) bilim” terimine karşılık, Yeni Kantçıların (Windelband,
Rickert) kullandığı bir terim olmuştur ve terim Yeni Kantçı
okul içinde özel bir anlam kazanmıştır. Ama terim, günü­
müzde, ona Yeni Kantçıların yüklediği özel anlamın ötesinde,