Kul Hakki PDF
Preview Kul Hakki
Kul Hakkı Ahmet Kerem SEVER Kul Hakkı Ahmet Kerem SEVER KUL HAKKI Cop yright © Işık Ya yın la rı, 2009 Bu eserin tüm yayın hakları Işık Yayıncılık Tic. A.Ş’ye aittir. Eserde yer alan metin ve resimlerin Işık Yayıncılık Tic. A.Ş’nin önceden yazılı izni olmaksızın, elektronik, mekanik, fotokopi ya da herhangi bir kayıt sistemi ile çoğaltılması, yayımlanması ve depolanması yasaktır. Edi tör Ali BUDAK Görsel Yönetmen Engin ÇİFTÇİ Ka pak İhsan DEMİRHAN Sayfa Düzeni Ahmet KAHRAMANOĞLU ISBN 978-975-278-335-5 Ya yın Nu ma ra sı 497 Ba sım Ye ri ve Yı lı Çağlayan Matbaası Sarnıç Yolu Üzeri No: 7 Gaziemir/İZMİR Tel: (0232) 252 20 96 Mayıs 2009 Ge nel Dağ ı tım Gök kuş a ğı Pa zar la ma ve Dağı tım Merkez Mah. Soğuksu Cad. No: 31 Tek-Er İş Merkezi Mahmutbey/İS TAN BUL Tel: (0212) 410 50 60 Faks: (0212) 445 84 64 Işık Yayınları Emniyet Mahallesi Huzur Sokak No: 5 34676 Üsküdar/İSTANBUL Tel: (0216) 318 42 88 Faks: (0216) 318 52 20 www.isikyayinlari.com ÖNSÖZ .....................................................................................................................9 GİRİŞ .......................................................................................................................13 Hak, Çeşitleri ve Kul Hakkı .................................................................................13 Hakkın Kaynağı Nedir? Hangi Haklar Kul Hakkıdır? .....................................14 Hakkın Çeşitleri ......................................................................................................16 1- Kul Hakkı ve Allah Hakkı Açısından Hakkın Çeşitleri..........................16 2- Allah’ın Kullar Üzerindeki Hakları ............................................................21 3- Peygamber Efendimiz’in Ümmeti Üzerindeki Hakları ..........................21 Dinimizde Kul Hakkına Verilen Değer ..............................................................22 Birinci Bölüm MÜSLÜMANIN MÜSLÜMAN ÜZERİNDEKİ GENEL HAKLARI .....29 1. Kardeşlik Haklarına Riayet Etmek..................................................................30 2. Eliyle ve Diliyle Hiçbir Müslümana Zarar Vermemek ................................36 3. Kimseyi Küçük Görmemek, Kibirlenmemek, Hakaret Etmemek, Kötü Söz Söylememek ve Gösteriş Yapmamak ..........................................37 4. Hasis Duygularla (Gıybet, Haset, Su-i Zan, Nankörlük...) İlgili Kul Haklarından Kaçınmak ..................................................................45 5. Bir Müslümana Üç Günden Fazla Dargın (Küs) Kalmamak .....................55 6. Her Müslümana İyilik Etmek, Güler Yüzlü Davranmak ...........................57 7. Yaşlılara Hürmet Etmek, Küçükleri Sevmek ve Onlara Acımak ..............58 8. Emanete Riayet Etmek, Sözünde Sadık Olmak ..........................................62 9. Dargın Müslümanları Barıştırmak ve Aralarını Bulmak ..............................68 10. Müslümanların Ayıplarını, Gizli Hâllerini Örtmek ve Tecessüsde Bulunmamak................................................................................69 11. Töhmete Sebep Olabilecek Yerlerden Uzak Durmak ...............................72 5 Kul Hakkı 12. Makamını ve İmkânlarını Diğer Müslümanların Hayrı İçin Kullanmak .75 13. Müslüman Kardeşinden Zulmü Gidererek Ona Yardımcı Olmak ..........77 14. Kötü Arkadaş Edinen Bir Müslümanı Ondan Sakındırmak ...................79 15. Üzüntülü Bir Müslümanı Sevindirmek, Dertli ve Endişeli ise Bunu Gidermeye Çalışmak .......................................................80 16. Bir Müslümana Rastladığında Konuşmadan Önce Selam Vermek .........81 17. Aksırıp “Elhamdülillah” Diyen Müslümana “Yerhamükellah” Demek .83 18. Hasta Kardeşinin Ziyaretinde Bulunmak ve Cenazesine Katılmak ........84 19. Müslümanın Müslüman Üzerindeki Otuz Hakkı .......................................87 İkinci Bölüm İNSANLARIN BİRBİRLERİ ÜZERİNDEKİ HAKLARI..........................89 1. Komşuluk Hakları .............................................................................................90 2. Akrabalık ve Misafirlik Hakları ........................................................................98 3. Anne, Baba ve Çocuk Hakları .......................................................................103 a) Anne ve Babanın Evlat Üzerindeki Hakları ...........................................103 b) Evladın Anne ve Baba Üzerindeki Hakları ............................................108 4. İşçi-İşveren, İdareci-Memur ve Köle Hakları .............................................113 a) Mesaiye Riayet Hukuku .............................................................................115 b) Hakkı Olan Gelsin ....................................................................................123 5. Arkadaşlık ve Sohbet Hakları ........................................................................123 a) Arkadaşlık Hakları ......................................................................................123 b) Sohbet Hakkı ..............................................................................................125 6. Karı-Koca Hakları ...........................................................................................125 a) Kadının Kocasındaki Hakları ..................................................................127 b) Kocanın Kadın Üzerindeki Hakları ........................................................130 7. Öğretmen ve Öğrenci Hakları .......................................................................133 8. Yetimlerin Hakları ............................................................................................135 9. Fakirlerin Zenginler Üzerindeki Hakları ......................................................137 10. Gayrimüslimler ile İlgili Haklar ..................................................................138 11. Kişilik Hakları ................................................................................................141 a) Yaşama Hakkı..............................................................................................143 b) Kişilerin Şahsiyet ve Onurlarının Korunması .......................................145 c) Özel Hayatın Gizliliği ................................................................................147 d) Din ve Vicdan Hürriyeti ...........................................................................148 6 12. Ticarette Kul Hakkı .......................................................................................150 a) Faiz ................................................................................................................151 b) Kumar ..........................................................................................................152 c) Aldatma ve Hile ..........................................................................................153 d) Vurgunculuk, Karaborsacılık ....................................................................157 e) Tefecilik ........................................................................................................158 f) Hırsızlık ........................................................................................................159 g) Rüşvet ...........................................................................................................160 h) Kul Hakkını İlgilendiren Alışveriş Şekilleri ............................................161 i) Kul Hakkı ile İlgili Diğer Haram Kazanç Yolları .................................163 Alışveriş Esnasında Yemin Etmek ..........................................................165 Rekabet Kurallarına Uymamak ................................................................166 Spekülatif Müdahalelerde Bulunmak .....................................................168 Borcunu Zamanında Ödememek ...........................................................169 Simsarlık ......................................................................................................171 13. Kamu Haklarını İhlal Etmek .......................................................................172 14. Zina İftirası, Namus ve Şerefe Leke Süren Beyanlar ...............................175 15. Çevre ile Alâkalı Kul Hakları .......................................................................176 a) Yüksek Sesle Müzik Dinlemek .................................................................178 b) Sigara ............................................................................................................179 c) Yol Hakkı .....................................................................................................181 d) Toplu Kullanım Alanları ...........................................................................182 16. Trafik Kurallarına Uymamak .......................................................................185 Şerit İhlali, Kul Hakkı İhlalidir .....................................................................186 17. Sıra Hakkı (Otobüste, Bankada, Gişede...) ................................................187 18. Telif ve Tercüme Hakkı ...............................................................................188 19. Medyadaki Kul Hakları .................................................................................191 20. Kul Haklarını İlgilendiren Diğer Hususlar ................................................192 a) Her Türlü Haksız Davranış ......................................................................192 b) İsraf ve Kul Hakkı ...................................................................................193 c) Müslümanın Hayvanlara Karşı Vazifeleri ..............................................195 d) Genel Aflar, Kanunlar ve Kul Hakkı ......................................................198 NETİCE ................................................................................................................201 Kul Hakkı İhlalinin Ardından Yapılması Gerekenler .....................................202 77 Kul Hakkı BİTİRİRKEN ......................................................................................................207 Çok Önemli Bir Haslet: Helâlleşme ............................................................210 Helalleşmede Açık ve Net Olunmalı ...........................................................210 Kul hakkına girmemek için ortaklık durumlarında neler yapılmalı? .....211 Benden sonrası tufan mantığı mümince bir tavır değildir ........................211 Cansız varlıkların hakkı olabilir mi? ............................................................211 Toplanılan bağış ve yardımlar, yerinde sarf edilmelidir. ...........................212 Sözleşmeler ve kelime oyunları: ....................................................................213 Vicdan hep hakkı söyler, vicdanın sesine kulak verin ..............................213 Kul Hakkının Garantörü Allah .....................................................................213 Namaz ve Kul Hakkı ......................................................................................214 Kılı kırk yarma ne demek? ...........................................................................214 İşte asıl medeniyet ve gerçek insanlık bu ....................................................215 SONSÖZ ..............................................................................................................217 BİBLİYOGRAFYA .............................................................................................221 8 ÖNSÖZ Dinimizde bütün haklar, temelde Allah’ın iradesinden gelen ve O’nun tarafından insanoğluna emanet edilen birer lütuf ve ihsandır. Bu armağanlar daha insanın ilk yaratılmasıyla ona ve- rilmiştir. Toplum hâlinde yaşamanın herkese sağladığı bazı haklar ve yüklediği son derece önemli sorumluluklar vardır. Bu haklara hür- met etmek ve sorumlulukları yerine getirmek herkesin görevidir. Hak denilince de “korunması, gözetilmesi gereken değerler” akla gelir. Toplumda huzurun olması için bu hak ve sorumlulukların gereklerine riayet edilmelidir. Bunun için Yüce dinimiz İslâm, “hak” kavramına büyük bir değer vermiş, ırk, cinsiyet ve inanç ayrımı yapmaksızın bütün insanların haklarını dokunulmaz kabul etmiştir. Bunun için bir- takım tedbir ve kurallar söz konusu olmuştur. Bu hakların içeri- sinde Kur’ân-ı Kerîm’de ve Efendimiz’in mübarek sözleri içinde, üzerinde en çok durulması gerekeni şüphesiz kul haklarıdır. Evet, herkes kendi hukukunun sınırlarını bilmeli, başkalarına karşı da saygılı olmalıdır. Bildiğimiz kadarıyla bile kul haklarını çoğu za- man hiçe sayabiliyoruz. Ama bunun yanında ya bilemedikleri- miz… Kur’ân-ı Kerîm’de: “O gün onların hiç hesaba katmadıkla- rı öyle şeyler Allah tarafından ortaya dökülür ki tariflere sığmaz!” (Zümer, 39/47) buyurulur ki bu da ifade etmeye çalıştığımız hususu an- latması bakımından çok önemlidir. Kul hakkına riayet etmek gerektiği özellikle günümüz dünya- 9
Description:The list of books you might like
