köpeklerde kalp hastalıklarında holter monġtorġzasyon teknġğġ ġle arġtmġlerġn tanısı ve ...

147 Pages·2013·6.98 MB·Turkish

i

TÜRKĠYE CUMHURĠYETĠ
ANKARA ÜNĠVERSĠTESĠ
SAĞLIK BĠLĠMLERĠ ENSTĠTÜSÜ

KÖPEKLERDE KALP HASTALIKLARINDA
HOLTER MONĠTORĠZASYON TEKNĠĞĠ ĠLE ARĠTMĠLERĠN
TANISI VE SINIFLANDIRILMASI

Ekrem Çağatay ÇOLAKOĞLU

ĠÇ HASTALIKLARI ANABĠLĠM DALI
DOKTORA TEZĠ

DANIġMAN
Prof. Dr. Mehmet ġAHAL

2013-ANKARA
ii

Kabul ve Onay

Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü
Ġç Hastalıkları Anabilim Dalı Doktora Programı
çerçevesinde yürütülmüĢ olan bu çalıĢma,aĢağıdaki jüri tarafından
Doktora tezi olarak kabul edilmiĢtir.

Tez Savunma Tarihi:
i

TÜRKĠYE CUMHURĠYETĠ
ANKARA ÜNĠVERSĠTESĠ
SAĞLIK BĠLĠMLERĠ ENSTĠTÜSÜ

KÖPEKLERDE KALP HASTALIKLARINDA
HOLTER MONĠTORĠZASYON TEKNĠĞĠ ĠLE ARĠTMĠLERĠN
TANISI VE SINIFLANDIRILMASI

Ekrem Çağatay ÇOLAKOĞLU

ĠÇ HASTALIKLARI ANABĠLĠM DALI
DOKTORA TEZĠ

DANIġMAN
Prof. Dr. Mehmet ġAHAL

Bu tez, Ankara Üniversitesi Bilimsel AraĢtırma Projeleri Ofisi Tarafından
11A3338002 Proje Numarası ile DesteklenmiĢtir.

2013-ANKARA

iii

ĠÇĠNDEKĠLER

Kabul ve Onay ii
Ġçindekiler iii
Önsöz vi
Simgeler ve Kısaltmalar viii
ġekiller xii
Çizelgeler xiv
Grafikler xvi
1. GĠRĠġ 1
1.1. Kalbin Ġletim Sistemi Anatomisi 2
1.1.1. SinoatrialDüğüm Anatomisi 2
1.1.2. AtrioventrikülerDüğüm Anatomisi 3
1.1.3. ĠnterventrikülerĠletim Yolları Anatomisi 4
1.2. Kalbin Normal Ġletim Sistemi Elektrofizyolojisive Kardiyak Miyositler 4
Boyunca Normal Elektriksel Ġmpulsların Yayılması
1.2.1. Lokal Akım Yayılımı (ElektrotonikYayılma) 7
1.2.2. Aksiyon Potansiyelinin Yayılması 8
1.2.3. Anisotropik Yayılım 9
1.3. Kardiyak-Ekstrakardiyak Aritmiler veElektrofizyolojik Mekanizmaları 9
1.3.1. Ġmpuls OluĢum Sorunları 9
1.3.1.1. Otomatisite 9
1.3.1.2. Anormal Otomatisite 10
1.3.1.2.1. S.A Düğümün (Dominant Pacemaker) Supresyonu Sonucu OluĢan 16
Aritmiler
1.3.1.2.1.1. Sinüs Düğümü Disfonksiyonu 16
1.3.1.2.1.1.1. Sinüs Aritmisi 17
1.3.1.2.1.1.2. Sinüs Bradikardisi 17
1.3.1.2.1.1.3. Sinüs Arest-Sinüs Pause 18
1.3.1.2.1.1.4. Hasta Sinüs Sendrom 18
1.3.1.2.1.1.5. SinoatrialStandstill 19
iv

1.3.1.2.2. TetiklenmiĢ Aktivite Sonucu OluĢan Aritmiler 20
1.3.1.2.2.1. Ektopik KaçıĢ(Escape) Ritimleri 20
1.3.1.2.2.1.1. Nodal (Junctional) Ritimler 20
1.3.1.2.2.1.2. AtrialErken Vurular (SupraventrikülerErken Vurular) 21
1.3.1.2.2.1.3. Ventriküler Erken Vurular (Ventriküler Ekstrasistoller) 22
1.3.1.2.2.1.4. Parasistol 24
1.3.2. Ġmpuls Ġletim Sorunları 25
1.3.2.1. Yeniden GiriĢ (Re-Entry) 25
1.3.2.1.1. Anatomik Yeniden GiriĢ 26
1.3.2.1.1.1.AtrialFlütter 27
1.3.2.1.1.2. AtriyoventrikükerRenentrant (Evresel) TaĢikardi 28
1.3.2.1.1.3. Wolf-Parkinson-White sendrom (preeksitasyon) 29
1.3.2.1.2. Fonksiyonel Dairesel Model Yeniden GiriĢ 29
1.3.2.1.2.1. EktopikAtrial TaĢikardi 30
1.3.2.1.2.2. Ventriküler TaĢikardi 30
1.3.2.1.3. Spiral Dalgalar Teorisi 31
1.3.2.1.3.1. AtrialFibrilasyonve VentrikülerFibrilasyon 32
1.3.2.1.4. AnisotropikYeniden GiriĢ 34
1.3.2.2. Bloklar 34
1.3.2.2.1. 1.Derece AtrioventrikülerBlok (SinoorikülerBlok) 34
1.3.2.2.2. 2.Derece Atrioventriküler Blok 35
1.3.2.2.3. 3.DereceAtrioventriküler Blok 36
1.3.2.2.4. Sağ ve Sol Dal Bloğu 36
1.4. Kalp Hastalığı ve Aritmi ġikayeti Bulunan Hastaların Klinik ve 38
Diagnostik Değerlendirilmesi
1.4.1. Anamnez ve Fiziksel Muayene 38
1.4.2. Ġlk Diagnostik Testler 40
1.4.2.1. ToraksGrafisi 40
1.4.2.2. Elektrokardiyografi 42
1.4.2.3. Transtorasik 2 Dimensiyonlu B/M Mod Ekokardiyografi 42
1.4.2.4. Laboratuvar Analizleri 44
1.4.3. Ġleri Diagnostik Testler 44
v

1.4.3.1. HolterMonitörizasyon 44
2. GEREÇ VE YÖNTEM 49
2.1. Hayvan Materyali 49
2.2. Yöntem 49
2.2.1. Anamnez 49
2.2.2. Klinik ve Kardiyovasküler Muayene 50
2.2.3. Tansiyon Ölçümü 52
2.2.4. Radyografi 52
2.2.5. Klinik Elektrokardiyografi 53
2.2.6. 2 Boyutlu B ve M modeEkokardiyografi ve Doppler 53
2.2.7. Laboratuvar Analizleri 54
2.2.8. HolterMonitörizasyon 54
2.3. Ġstatistiksel Değerlendirmeler 57
3. BULGULAR 58
3.1. Anamnez ve Klinik Muayene Bulguları 58
3.2. Kan Analiz Bulguları 65
3.2.1. Hematolojik Bulgular 65
3.2.2. Biyokimyasal Bulgular 65
3.3. Radyolojik Bulgular 68
3.4. Ekokardiyografik Bulgular 72
3.5. Klinik Elektrokardiyografi Bulguları 78
3.6. HolterMonitörizasyon Bulguları 83
4. TARTIġMA 94
5. SONUÇ VE ÖNERĠLER 109
EKLER 112
ÖZET 116
SUMMARY 117
KAYNAKLAR 118
ÖZGEÇMĠġ 125
vi

ÖNSÖZ

BeĢeri ve Veteriner Hekimlikte uzun yıllardır kullanılan klinik
elektrokardiyografi, kalp aktivasyon mekanizması insandakine çok benzeyen
köpeklerde; baĢta myokart ve valvülerhastalıklar olmak üzere, edinsel ve konjenital
kalp hastalıklarının teĢhislerinde kullanılmaktadır. Klinik elektrokardiyografiile;
ortalama 150000 atım/dk olarak bildirilen günlük kalp aktivitesinin sadece yaklaĢık
% 0,1 ‘inin değerlendirilebilmesi tedavinin yönlendirilmesine engel olmakta ve
tedavi uygulamalarından kesin sonuç alınamamaktadır.

Köpeklerde kalp hastalıklarının patogenez ve etiyolojilerinde önemli rol
oynayan aritmilerin tedavilerinin yönlendirilmesi, özellikle yapısal olmayan
aritmojenik kalp hastalıklarının teĢhisleri uzun dönem Holter kaydı ile mümkün
olmaktadır.

Veteriner Hekimlikteki geliĢmelere paralel olarak köpeklerde yaĢam
sürelerinin giderek artıĢı, ülkemizde de kalp hastalıklı yaĢlı köpeklerde aritmilerin
teĢhis edilmeleri,açıklanamayan ani ölümler ve aritmi nedenli senkop yaĢayan
hastaların Holter kaydı ile değerlendirilmelerinin gerekliliğini ortaya koymuĢtur.

Bu çalıĢma ile;kalp hastası köpeklerdearitmilerin Holter kaydı ileteĢhisleri
gerçekleĢtirilmiĢ ve uzun dönem Holtermonitörizasyon uygulamalarıkliniğimizde de
rutine alınmıĢtır.

Doktora eğitimim süresince yardım ve desteklerini gördüğüm danıĢman hocam
Prof. Dr. Mehmet ġAHAL’a,akademik ve bilimsel desteklerini esirgemeyen değerli
hocam Sayın Prof. Dr. Bahri EMRE’ye, Prof. Dr. TonyGlaus ile tanıĢmama vesile
olan Doç. Dr. A. Arda SANCAK’a, destekleriyle sürekli yanımda olanSayın Prof.
vii

Dr. Aslan KALINBACAK, Sayın Prof. Dr. Arif KURTDEDE ve Sayın Prof. Dr. M.
Kazım BÖRKÜ’ye, Doç. Dr. Hasan ALBASAN’na, yapıcı eleĢtirileri için Prof. Dr.
Utku BAKIREL’e teĢekkürlerimi sunarım.

Birlikte çok Ģey baĢardığım, Ġç Hastalıkları A.D’ na baĢlamamda ve bir çok
konuda yol gösterici tavsiyeleri için değerli ağabeyimDr. Veteriner Hekim Ali Evren
HAYDARDEDEOĞLU’na; çalıĢmaktan zevk aldığım ve her zaman yanımda
hissettiğim değerli dostum Veteriner Hekim Hadi ALĠHOSSEĠNĠ’ye, tezimin
istatistiklerini yapan AraĢ. Gör. Doğukan ÖZEN’e, Faruk ULUBEY ve Anabilim
Dalı AsistanlarımızateĢekkürlerimi sunarım.

Toraks röntgenlerinin çekim ve değerlendirilmeleri ile doppler
görüntülemelerinin yapılmasında yardım ve destekleri için Cerrahi Anabilim Dalı
baĢkanlığı baĢta olmak üzere, AraĢ. Gör. Dr. Yusuf ġEN’ e teĢekkürlerimi sunarım.

Maddi ve en önemlisi de manevi desteklerini hiçbir zaman esirgemeyen değerli
aileme ve hayat arkadaĢım AraĢ. Gör. H. Esra CANATAN’ a sonsuz sevgi ve
saygılarımla.
viii

SĠMGELER KISALTMALAR
% :Yüzde
<: Küçüktür
>: Büyüktür
0C: Santigrat Derece
AEV:Atrial Erken Vuru
AF: AtrialFibrilasyon
ALP: AlkalenFosfataz
ALT: Alanin Amino Trasferaz
Ao: Aort
ARVC: Aritmojenik Sağ VentrikülerKardiyomyopati
AST: Aspartat Amino Trasferaz
AV: Atrioventriküler
Ca: Kalsiyum
Cl: Klor
CI: Kardiyak Ġndeks
CK: KreatinKinaz
CO: Kardiyak Output
DAD: GecikmiĢ Repolarizasyon
DKM:Dilatekardiyomyopati
D/V:Dorsoventral
EAD: Erken Repolarizasyon
EDV: Diyastol Sonu Hacmi
EF: Ejeksiyon Fraksiyonu
ESV: Sistol Sonu Hacmi
ET: Ejeksiyon Zamanı
FS: Fraksiyonel Kısalma