konya tarım makineleri kümesinin yenilikçilik analizi

114 Pages·2013·2.09 MB·Turkish

T.C
SELÇUK ÜNİVERİSTESİ
SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ

İŞLETME ANA BİLİM DALI

ÜRETİM YÖNETİMİ VE PAZARLAMA BİLİM DALI

KONYA TARIM MAKİNELERİ KÜMESİNİN
YENİLİKÇİLİK ANALİZİ

BERNA SARIKAYA
YÜKSEK LİSANS TEZİ

DANIŞMAN
PROF.DR. MAHMUT TEKİN

Bu çalışma BAP tarafından 13203001 nolu yüksek lisans tez projesi olarak desteklenmiştir.

Konya-2013
İÇİNDEKİLER
Sayfa No
Bilimsel Etik Sayfası ........................................................................................................ ii
Tez Kabul Formu .............................................................................................................. iii
Önsöz / Teşekkür .............................................................................................................. iv
Özet ................................................................................................................................. v
Summary .......................................................................................................................... vi
Tablolar Listesi ................................................................................................................. vii
Şekiller Listesi .................................................................................................................. viii
Giriş .................................................................................................................................. 1

BİRİNCİ BÖLÜM
TARIM ALET VE MAKİNELERİ KÜMELENMESİ

1.1. Tarım Alet ve Makineleri Tanımı.....................................................................… 3
1.2. Dünya’da ve Türkiye’de Tarım Alet ve Makine Üretimi ................................… 6
1.3. Konya’da Tarım Alet ve Makine Üretimi ........................................................… 17
1.4. Konya Tarım Alet ve Makine Sektörü SWOT Analizi.....................................… 20
1.5. Kümelenme Analizi .........................................................................................… 22
1.6. Kümelenmenin İşletmelere Getirdikleri ...........................................................… 25
1.7. Rekabet Unsuru Olarak Kümelenme ................................................................… 26
1.8. Literatür Araştırması.........................................................................................… 29
1.9 Dünya’da ve Türkiye’de Kümelenme Uygulamaları ........................................… 33

İKİNCİ BÖLÜM
YENİLİK ANALİZİ

2.1.Küreselleşme Kavramı ......................................................................................… 39
2.2.Küreselleşme ve Teknoloji ...............................................................................… 40
2.3.Teknolojik Faktörler .........................................................................................… 40
2.4. Küreselleşmenin Getirdikleri ve Teknoloji Yönetimi ......................................… 41
2.5. Yenilikçilik/İnovasyon .....................................................................................… 44
2.6. Kümelenme ve Yenilikçilik İlişkisi..................................................................… 48
2.7. Eko Teknoloji ve Çevre Yönetimi ...................................................................… 55

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
TARIM ALET VE MAKİNE KÜMELENMESİNDE YENİLİÇİLİK ANALİZİ

3.1.Yenilikçiliğin Bilim ve Teknolojik Alt Yapısı ..................................................… 59
3.2.Tarım Alet ve Makineleri Sektöründeki Endüstriyel Dinamikler .....................… 61
3.3.Konya Tarım Alet ve Makine Kümesi Üyelerine Yönelik İnceleme Bulguları … 65
3.4. Araştırma Sonuçlarının Değerlendirilmesi ve Öneriler....................................… 80
Kaynakça .......................................................................................................................... 85
Ekler ................................................................................................................................. 93
Ek 1:Anket Formu ............................................................................................................ 93
Ek 2:Konya Tarım Makineleri Kümesinde Yer Alan İşletmelerin Listesi ....................... 98
Özgeçmiş ......................................................................................................................... 104

ii
iii
iv

TEŞEKKÜR

Çalışmamım gerçekleşmesinde katkı ve tavsiyelerini esirgemeyen başta
değerli hocam Prof.Dr. Mahmut Tekin’e, çalışmama her daim katkı sağlayan
Prof.Dr. Kenan Peker’e ayrıca Selçuk Üniversitesi İşletme Ana Bilim Dalı Öğretim
Üyeleri ve çalışanlarına teşekkür ederim.
Eğitimim süresince yardımlarını ve katkılarını esirgemeyen ve her zaman
desteklerini yanımda hissettiğim aileme de teşekkürü bir borç bilirim.
v

T.C.
SELÇUK ÜNİVERSİTESİ
Sosyal Bilimler Enstitüsü Müdürlüğü

Adı Soyadı Berna SARIKAYA Numarası 114227021001
n
i
n Ana Bilim / İşletme / Üretim Yönetimi ve Pazarlama
i
c
n Bilim Dalı
e
r
ğ Danışmanı Prof. Dr. Mahmut TEKİN
Ö

Tezin Adı Konya Tarım Makineleri Kümesinin Yenilikçilik
Analizi

ÖZET

Asrımız, teknolojik gelişmelerin doruğa çıktığı ve tarihin hiçbir devrinde
erişemediği bir hızda bilimsel keşiflerin yapıldığı bir çağdır. Teknolojik
gelişmelerin ve bilimsel keşiflerin insanlığa daha faydalı ve kullanılabilir
olması adına yapılan çalışmalar hayata geçirildiğinde yenilik haline
dönüşmektedir. Bu anlamda yapılacak olan araştırma neticesinde tarım
makineleri kümesinin yenilikçiliğine değer katması planlanmaktadır.

Konya’da tarım makineleri kümesindeki işletmelerin yenilik
düzeylerini görmeleri, yeni ve yenilikçi teknoloji üretmeleri, davranışlarını
yönetmeleri açısından önemli çıktıları olacaktır. Zira, Konya tarım makineleri
kümesinin elemanlarının teknoloji düzeyleri ile yeni ve yenilikçi teknolojiler
ortaya konulacaktır. Bu durum Konya‘da ki firmaların kısa sürede yeni ve
yenilikçi teknoloji üretmelerine katkı sağlayacaktır. Çalışmanın neticesinde
diğer sektör kümelerinde de benzer çalışmaların yaygınlaşmasında örnek teşkil
etmesi adına öneriler geliştirilmiştir.

Anahtar kelimeler: Kümelenme, Konya Tarım makineleri,
Yenilikçilik, Yenilik analizi
vi

T.C.
SELÇUK ÜNİVERSİTESİ
Sosyal Bilimler Enstitüsü Müdürlüğü

Adı Soyadı Berna SARIKAYA Numarası 114227021001
n
i
n Ana Bilim / İşletme / Üretim Yönetimi ve Pazarlama
i
c
n Bilim Dalı
e
r
ğ Danışmanı Prof. Dr. Mahmut TEKİN
Ö

Tezin İngilizce Adı The Innovation Analysis of Agricultural Machinery
Cluster in Konya

SUMMARY

Our epoch, the history of technological developments and peaked at
a speed not have access to any transfer of an age where scientific discoveries.
Technological developments and scientific discoveries made in the name of
humanity, to be more useful and usable turns into innovation activities have
been implemented. As a result of the research in this sense is planned to add
value to innovation in agricultural equipmentset.
Levels of innovation in agricultural machinery enterprises in Konya
see a set of new and innovative technology to produce, manage their behavior
will be important in terms of outcomes. Levels of innovation in agricultural
machinery enterprises in Konya see a set of new and innovative technology to
produce, manage their behavior will be important in terms of outcomes. As a
result of the expansion of the study to be an example of similar studies in other
industry clusters in the name of the recommendations have been developed.

Keywords: Cluster, Agricultural Machinery, İnnovation, Analysis of İnnovation
vii

TABLOLAR LİSTESİ

Sayfa No

Tablo 1.1. Almanya’daki Pazar Hacmi ............................................................................. 7
Tablo 1.2. Fransa’daki Pazar Hacmi ................................................................................ 8
Tablo 1.3. İngiltere’deki Pazar Hacmi .............................................................................. 8
Tablo 1.4. Ürün Bazında Dünya Tarım Alet ve Makineleri İhracatı (Milyon ABD $) ...12
Tablo 1.5. Ürün Bazında Dünya Tarım Alet ve Makineleri İthalatı (Milyon ABD $) ..... 13
Tablo 1.6. Türkiye Tarım Traktörleri, Römorkları ve Motokültörler İhracatı (1000
ABD $) .............................................................................................................................. 15

Tablo 1.7.Ürün bazında Türkiye’nin Tarım Alet ve Makineleri İhracatı (1000 ABD
$) ...................................................................................................................................... 15

Tablo 1.8. Ürün bazında Türkiye’nin Tarım Alet ve Makineleri İthalatı (1000 ABD
$) ...................................................................................................................................... 16
Tablo 1.9. Konya ili Tarım Alet ve Makineleri Sektörü Üretim Kapasitesi
Değerlendirmesi ............................................................................................................... 19
Tablo 1.10. Sektörün SWOT Analizi ............................................................................... 20
Tablo 1.11. Kümelenme İçin SWOT Analizi .................................................................. 23
Tablo 2.1. Kapalı İnovasyon – Açık İnovasyon ............................................................... 51
Tablo 3.1. İncelenen İşletmeler Hakkında Genel Bilgiler ............................................... 67
Tablo 3.2. İncelenen İşletmelerde Yenilikçilik Anlayışı ................................................. 68
Tablo 3.3. İncelenen İşletmelerin Yenilikçi Olma Nedenleri .......................................... 69
Tablo 3.4.İşletmelerin SWOT Analizi ............................................................................. 71
Tablo 3.5. İncelenen İşletmelerin Rekabet Üstü Olma Düşüncesine Karşı Tutumları .... 74
Tablo 3.6. İncelenen İşletmelerin Sektöründe Marka Olma Konusundaki Tutumları ..... 75
Tablo 3.7. İncelenen İşletmelerin Kümelenme Faaliyetlerine Karşı Tutumları .............. 78
Tablo 3.8. İncelenen İşletmelerin Son İki Yılının Değerlendirmesi ................................ 79
11

ŞEKİLLER LİSTESİ

Sayfa No

Şekil 1.1. Avrupa Birliği Tarım Alet ve Makineleri Üretim Hacmi-2011-Milyar Euro . 7
Şekil 1.2. Çin’in İthalat ve İhracat Rakamları .................................................................. 8
Şekil 1.3.Dünya Çapında Tarım Aletleri ve Traktör İhracat Yüzdeleri ............................ 9
Şekil 1.4. Dünya Çapında Tarım Aletleri ve Traktör İthalat Yüzdeleri ............................ 10
Şekil 1.5. Türkiye’deki Traktör Sayısı .............................................................................. 14
Şekil 1.6. M.Porter’ın Elmas Modeli ve Birimleri ........................................................... 28
Şekil 1.7. Almanya Küme Destek Yapısı ......................................................................... 35
Şekil 2.1.Teknolojinin Gelişimi ........................................................................................ 42
Şekil 2.2. Teknoloji Yönetiminde Ar-Ge’nin Yeri ........................................................... 43
Şekil 2.3. İnovasyonun Kaynakları ................................................................................... 51
Şekil 2.4. Kapalı Ve Açık inovasyon Karşılaştırılması .................................................... 52
Şekil 2.5. İnovasyon Süreç Modelleri – Bütünleştirilmiş Model ...................................... 54
Şekil 3.1. Başarılı Yenilik İçin Gerekli Faktörler ............................................................. 65