NSKN1-okladka_NSKN1-okladka 13-02-25 14:08 Page 1 ISBN 978-83-7680-123-0 9 788376 801230 NSKN1_01-06_NSKN1_01-06 13-02-25 13:43 Page 1 Agnieszka Czerkas-Polit Katarzyna Sirak-Stopiƒska • Barbara Zachodny PRZEWODNIK DLA NAUCZYCIELA dla klasy 1 Cz´Êç 1 NSKN1_01-06_NSKN1_01-06 13-02-25 13:43 Page 2 Projekt okładki: Artur Tarasiewicz Re dak cja: Ka ri na Ko sic ka, Jo an na Waw rzyń czak, Ka ja Żu ra wek Re dak cja gra ficz na iskład: Mi chał Cie chor ski, Jarosław Kosiorek, Piotr Stoppa-Modzelewski Opra co wa nie za łącz ni ków nr2 i5: Re vi sion Ko rek ta: Marlena Dobrowolska, Ka ja Żu ra wek Fo to edy cja: Mar ta Sza lew ska Zdjęcia: BE&W, D. Jagodziński, Jupiterimages, Shutterstock Wy daw nic two Pe da go gicz ne OPE RON oświad cza, że zna le ży tą sta ran no ścią pod ję ło wszel kie dzia ła nia zmie rza ją ce dopo - wia do mie nia pod mio tów ma jąt ko wych praw au tor skich doutwo rów słow nych wy ko rzy sta nych wprzewodniku oza mia - rze ich pu bli ka cji ce lem uzy ska nia od twór ców lub ich na stęp ców praw nych wy ma ga nej zgo dy za przy słu gu ją cym wy na gro dze niem wsto sow nej wy so ko ści. Oso by, któ rych pra wa wspo sób nie zaw i nio ny przez wy daw nic two zo sta ły na - ru szo ne, pro si my obez po śred ni kon takt zwy daw cą. © Co py ri ght by Wy daw nic two Pe da go gicz ne OPE RONSp. zo. o. & Agnieszka Czerkas-Polit, Katarzyna Sirak-Stopińska, Barbara Zachodny Gdyn ia2013 Wszel kie pra wa za strze żo ne. Ko pio wa nie wca ło ści lub we frag men tach bez zgo dy wy daw cy za bro nio ne. Wy daw ca ze zwa - la nako pio wa nie ozna czo nych za łącz ni ków przez na uczy cie li pra cu ją cych zpa kie tem Ko lo ro wa kla saWy daw nic twa Pe da - go gicz ne go OPE RON. 2–13/N3090/XXIV Wydanie 2 Wy daw nic two Pe da go gicz ne OPE RONSp. zo.o. 81-212 Gdy nia, ul. Hut ni cza3 tel. cen tra li586790000 e -ma il: in fo@ope ron.pl www.ope ron.pl ISBN 978-83-7680-123-0 NSKN1_01-06_NSKN1_01-06 13-02-25 13:43 Page 3 Spis treści Krąg tematyczny: 1. Co lubią robić dzieci? 22 2. Witaj, szkoło! 26 3. Razem dobrze się bawimy 29 4. W klasie 32 5. W szkole 34 Krąg tematyczny: 6. Tajemnice uczniowskiego tornistra 37 7. Jak być dobrym uczniem? 41 8. Nasze zasady klasowe 44 Krąg tematyczny: 9. Co robić, aby czuć się bezpiecznie? 46 10. Spotkanie z uliczną zebrą 49 11. Znaki drogowe 53 Krąg tematyczny: 12. Gdzie mieszkamy? 55 13. Gdzie byliśmy latem? 58 Krąg tematyczny: 14. Wiemy, jak segregować śmieci 60 15. Wielkie sprzątanie świata 62 Krąg tematyczny: 16. Okulary 64 17. Jak możemy wyrazić emocje? 68 18. Portret 72 Krąg tematyczny: 19. Zanim zjemy owoce 75 20. Wiemy, jak przygotować sałatkę owocową 79 Krąg tematyczny: 21. Okiem aparatu 82 22. Zdjęcia z klasowego albumu 85 3 NSKN1_01-06_NSKN1_01-06 13-02-25 13:43 Page 4 Spis treści Krąg tematyczny: 23. Nadeszła jesień 87 24. Co ukrywa się w warzywach? 90 25. Jesień w sadzie i w ogrodzie 94 26. Jesienna wycieczka 97 27. Dary jesieni 100 28. Barwy jesieni 103 29. Klasowe muzykowanie 106 4 NSKN1_01-06_NSKN1_01-06 13-02-25 13:43 Page 5 Wstęp Pre zen to wa ny prze wod nik opra co wa no z my ślą o na uczy cie lach, któ rzy bę dą ko rzy stać z pa kie tu do edukacji wczesnoszkolnej „Ko lo ro wa kla sa”. Pa kiet przy go to wa no zgod nie z za ło że nia mi no wej pod sta wy pro gra mo wej. Za miesz czo ne w pu bli ka cji sce na riu sze za wie ra ją pro po zy cje do ty czą ce spo so bu pro wa dze nia za jęć edu ka cyj - nych. Jed no cze śnie bę dą one sta no wi ły pod sta wę do twór czej mo dy fi ka cji, któ rej kie run ki wy zna czą moż li wo ści i po trze - by uczniów. W ni niej szym prze wod ni ku za dba no o to, aby na ucza nie czy ta nia, pi sa nia i li cze nia po łą czyć z za ba wą i twór - czym my śle niem. Wie le uwa gi po świę co no rów nież roz wo jo wi emo cjo nal ne mu dziec ka, pa mię ta jąc o tym, że w przej ścio - wym okre sie wdra ża nia re for my edu ka cyj nej w kla sie pierw szej bę dą uczyć się za rów no dzie ci sze ścio -, jak i sied mio let nie. Sce na riu sze za jęć dzien nych oraz ru cho wych za wie ra ją: • pro po zy cje za pi su w dzien ni ku, • naj waż niej sze ce le, • opis środ ków dy dak tycz nych, • do kład ny opis to ku za jęć, • za łącz ni ki do kse ro wa nia dla uczniów, • wska zów ki do wy ko rzy sta nia do dat ko wych ma te ria łów (płyt CD i DVD, pły ty mul ti me dial nej, plansz te ma tycz nych, licz ma nów, al fa be tów de mon stra cyj ne go i ru cho me go, na kry wek). Za pro po no wa ne w sce na riu szach me to dy i for my pra cy umoż li wia ją na uczy cie lo wi . Po le ga ona nie tyl ko na re spek to wa niu (zwłasz cza w od nie sie niu do tzw. umie jęt no ści klu czo wych: czy ta nia, pi sa nia, li cze nia), ale tak że na od wo ła niu się do , czy li uwzględ nia niu po trzeb per cep cyj nych uczniów. • Na uka czy ta nia przeb ie ga na róż nych po zio mach. Aby opa no wać tech ni kę czy ta nia, ucznio wie czy ta ją sy la ba mi wy ra zy uło żo ne we dług me to dy 18 struk tur wy ra zo wych. Na stęp nie od czy tu ją krót kie tek sty uło żo ne z li ter suk ce syw nie wpro wa dza nych w kla sie pierwszej. Z my ślą o uczniach do brze czy ta ją cych przy go to wa no na pły cie mul ti me dial nej do dat ko we tek sty wraz z ćwi cze nia mi spraw dza ją cy mi czy ta nie ze zro zu mie niem. • Na uka pi sa nia uwzględ nia również róż ne moż li wo ści uczniów. Ucznio wie wy ko nu ją licz ne ćwi cze nia gra fo mo to rycz ne (za miesz czo ne w ze szy cie ćwi czeń, w ze szy cie do na uki pi sa nia li ter i cyfr oraz na pły cie mul ti me dial nej) uspraw nia ją ce mo to ry kę ma łą (tra sy, la bi ryn ty, ry so wa nie po śla dzie, ko lo ro wa - nie). Przy go to wu ją się do pi sa nia li ter przez ry so wa nie wzo rów i szlacz ków li te ro po dob nych. Ćwi czą pi sa nie li ter (po łą - czeń li te ro wych, ca łych zdań) w po więk szo nej li nia tu rze. Dla uczniów, któ rym pi sa nie nie spra wia więk szych trud no ści, przy go to wa no na pły cie mul ti me dial nej i w ze szy tach do na uki pi sa nia li ter i cyfr do dat ko we ćwi cze nia w pi sa niu w stan - dar do wej li nia tu rze. 5 NSKN1_01-06_NSKN1_01-06 13-02-25 13:43 Page 6 • Na uka li cze nia od by wa się eta pa mi. Wpro wa dza nie za gad nień ma te ma tycz nych jest za wsze po prze dzo ne prak tycz ny mi dzia ła nia mi ma te ma tycz ny mi. Ko lej - nym eta pem jest wy ko ny wa nie za dań w ze szy cie ćwi czeń. Za da nia ma te ma tycz ne o więk szym stop niu trud no ści za miesz - czo no na pły cie mul ti me dial nej. W sce na riu szach za pro po no wa no róż ne me to dy i for my pra cy. Du ży na cisk po ło żo no na wy ko rzy sta nie (bu rza mó zgów, za ba wa dra mo wa, dys ku sja, na ucza nie czyn no ścio we, ma pa sko jar ze nio wa itp). Dziec - ko po przez dzia ła nie i do świad cza nie od kry wa oczy wi ste praw dy i for mu łu je wnio ski. Na przy kład pod czas wpro wa dza - nia li ter ucznio wie wy szu ku ją w oto cze niu przed mio ty, któ re kształ tem przy po mi na ją im da ną li te rę, ćwi czą pi sa nie pal cem na tac kach z ka szą, na ple cach oso by z ław ki; usta wia ją się w ta ki spo sób, aby od two rzyć kształt li te ry. Za nim dzie ci po zna - ją licz bę, wy ko nu ją prak tycz ne dzia ła nia ma te ma tycz ne – ma ni pu lu ją przed mio ta mi i licz ma na mi: do peł nia ją zbio ry, do li - cza ją i od li cza ją ele men ty, do kła da ją i od kła da ją. Waż nym ele men tem każ dych za jęć są licz ne za ba wy ru cho we, któ re uspraw nia ją mo to ry kę ma łą i du żą, do sko - na lą orien ta cję w sche ma cie cia ła i w prze strze ni, roz wi ja ją funk cje ję zy ko we, a tym sa mym wpły wa ją na roz wój in te gra cji per cep cyj no -mo to rycz nej. Uzu peł nie nie każ de go blo ku te ma tycz ne go sta no wią pro po zy cje cie ka wych, in spi ru ją cych, atrak cyj nych dla uczniów po my słów na pra ce pla stycz ne i tech nicz ne. Istot ną umie jęt no ścią wa run ku ją cą póź niej sze funk cjo no wa nie w gru pie jest na uka współ pra cy i re spek to wa nia przy ję tych za sad. Każ de go dnia dziec ko ma oka zję uczyć się do brych re la cji w cza sie róż no rod nych za dań. Ży czy my efek tyw nej i twór czej pra cy z po mo cą „Ko lo ro wej kla sy” Au tor ki 6 ń ? ! e I tydzie 1. Co lubią robić dzieci Uczeń:– po zna je ko le żan ki iko le gów zkla sy,– ro zu mie po trze bę na wią zy wa nia iutrzy my wa -nia do brych re la cji zró wie śni ka mi,– uważ nie słu cha,– do sko na li umie jęt ność współ pra cy wgru pie,– wy ko nu je iozda bia wi zy tów kę,– roz wi ja ko or dy na cję ru cho wą po przez za ba wędra mo wą,– na zy wa czę ści cia ła,– okre śla kie run ki wprze strze ni,– in te gru je się zze spo łem kla so wym. 2. Wi taj, szko ło Uczeń:– po zna je szko łę,– in te gru je się zgru pą,– utrwa la zna jo mość imion ko le ża nek iko le gówzkla sy,– roz wi ja kom pe ten cję ję zy ko wą przez swo bod nwy po wia da nie się nate mat ilu stra cji oraz przezza da wa nie py tań,– uważ nie słu cha,– po zna je po ję cie wyraz,– roz róż nia le wą ipra wą stro nę cia ła, – wy pro wa dza kie run ki odosi wła sne go cia ła(pole wej stro nie, popra wej stro nie),– roz wi ja umie jęt no ści ma nu al ne – wy ko nu jeszlacz ki zpla ste li ny,– po zna je pod sta wo we po zy cje wyj ścio wedoćwi czeń,– uczy się bie gu naczwo ra kach imar szu wpod -po rze ty łem,– za cho wu je dys cy pli nę pod czas za jęć. Na uka pod sta wo -wych po zy cji wyj -ścio wych doćwi -czeń. Na uka bie gunaczwo ra kach imar -szu wpod po rze ty -łem. Kształ to wa nieumie jęt no ści za cho -wa nia dys cy pli nypod czas za jęć. Pra ca tech nicz na„Wi zy tów ka zimie -niem” – sa mo dziel newy ko na nie iozda bia -nie we dług wła sne gopo my słu. Wy ko na nie szlacz -ków zpla ste li ny. Śpie wa nie pio sen ki„Wszy scy pięk nie sięwi ta my idokrę gu za -pra sza my”. Śpie wa nie pio sen ki„Ma ło nas, ma ło nasdopie cze nia chle ba”. szKoło! Kształ to wa nie świa -do mo ści wła sne gocia ła (na zy wa nie czę -ści cia ła). Kształ to wa -nie orien ta cjiwprze strze ni. Orien ta cja wsche -ma cie cia ła (le waipra wa stro na cia ła).Okre śla nie kie run kówipo ło że nia przed -mio tów wprze strze -ni: polewejstronie,poprawejstronie. _NSKN4_07-21 3/11/10 10:24 AM Page 7 Krąg tematyczny: WItaj, In te gro wa nie gru -Swo bod ne wy po wie -py – po zna nie imion.dzi dzie ci nate matulu bio nych za jęć.Uważ ne słu cha nieiza pa mię ty wa nie in -for ma cji prze ka zy wa -nych przez in nych.Ćwi cze nia gra fo mo -to rycz ne. Za ba wadra mo wa „Co ro biądzie ci?”. Utrwa la nie zna jo mo -Swo bod ne wy po wie -ści imion. Po zna niedzi uczniów nate matszko ły.pierw szych wra żeńzwią za nych zpo by -tem wszko le. For mu -ło wa nie od po wie dzinapy ta nia. Wpro wa -dze nie po ję cia wyraz.Ukła da nie zdań. Ćwi -cze nia słu cho we –ana li za wy ra zo wazdań. Ćwi cze nia gra -fo mo to rycz ne. 1 2 7- 0 _ 1 N 7 K S N 3. Ra zem do brze się ba wi my Uczeń:– in te gru je się zgru pą,– wy mie nia imio na osób zkla sy,– wy po wia da się nate mat ilu stra cji,– opi su je swój wy gląd,– uży wa po jęć: najwyższy, najniższy, tegosamegowzrostu,– po tra fi uważ nie słu chać,– wska zu je ce chy wy glą du, – wy pro wa dza kie run ki odsie bie iokre śla jewprze strze ni, – wy ko nu je pra ce pla stycz ne zdba ło ścią oich es -te ty kę. 4. Wkla sie Uczeń:– na wią zu je po zy tyw ne re la cje zin ny mi,– wy po wia da się nate mat sa li lek cyj nej, – okre śla kie run ki ipo ło że nie przed mio tówwprze strze ni,– sto su je po ję cia: na, nad, pod, za, obok, poprawejstronie, polewejstronie,– ro zu mie po ję cie wyraz,– wy ko nu je pra cę pla stycz ną,– przyj mu je pra wi dło wą po sta wę pod czas wy ko -ny wa nych ćwi czeń,– za cho wu je dys cy pli nę pod czas za baw. Na uka przyj mo wa niapra wi dło wej po sta -wy. Na uka „sko kówza ję czych”. Na uka no -wych po zy cji wyj -ścio wych doćwi czeńiutrwa la nie wcze ś-niej po zna nych.Kształ to wa nie umie -jęt no ści za cho wa niadys cy pli ny pod czasza jęć. ej na edukację plastyczną. n u o Pro jek to wa nie wzo rnakart ce iozda bia -nie ba lo ni ków. Pra ca pla stycz na* „Mo ja wy ma rzo nakla sa”. czas godziny przeznacz d o p cji a z ali e o r d ej n z c y ast Okre śla nie kie run kówipo ło że nia przed -mio tów wprze strze -ni: polewejstronie,poprawejstronie. Od -wró ce nie sche ma tucia ła wprze strze ni. Okre śla nie kie run kówipo ło że nia przed -mio tów napłasz czyź -nie iwprze strze ni.Sto so wa nie po jęć:nad, pod, za,obok. niono propozycję pracy pl ż NSKN4_07-21 3/11/10 10:24 AM Page 8 Za ba wy uła twia ją ceSwo bod ne wy po wia -za pa mię ta nie imionda nie się naokre ślo -dzie ci. Roz wi ja nieny te mat (po do bień -świa do mo ści wła sne -stwa wwy glą dzie).go cia ła (okre śla nieFor mu ło wa nie od po -cech wy glą du).wie dzi napy ta nia.Wska zy wa nie po do -Na uka sto so wa niabieństw wwy glą dzie.po jęć: najniższy, naj-wyższy, tegosamegowzrostu. Za ba wa in te gru ją -Swo bod ne wy po wie -ca – do strze ga niedzi uczniów nate matpo zy tyw nych cechsa li lek cyj nej. For mu -uin nych osób. Opi sy -ło wa nie od po wie dziwa nie sa li lek cyj nej.napy ta nia. Utrwa le -nie zna jo mo ści po ję -cia wyraz. Okre śla nielicz by wy ra zówwzda niu. W każdym tygodniu wytłuszczonym drukiem wyró _ * 1 2 7- 0 _ 1 N 8 K S N ń II tydzie 5. Wszko le Uczeń:– wy od ręb nia wy ra zy wzda niu,– po zna je za sa dy bez piecz ne go za cho wa nia pod -czas zwie dza nia szko ły, – okre śla sto sun ki prze strzen ne,– uważ nie słu cha,– roz wi ja kom pe ten cję ję zy ko wą po przez swo -bod ne wy po wie dzi,– in te gru je się zze spo łem kla so wym,– po zna je re gu ły obo wią zu ją ce pod czas gry nain -stru men tach,– wy ko nu je pra cę pla stycz ną nada ny te mat,– bie rze udział win sce ni za cji. ni ce uczniow skie go tor ni stra Uczeń:– pra wi dło wo no si tor ni ster,– uza sad nia, dla cze go tor ni ster na le ży no sićnaobu ra mio nach,– dba opo rzą dek wmiej scu, wktó rym od ra bialek cje,– sto su je po ję cia: wewnątrz, nazewnątrz,– wy po wia da się nate mat hi sto ryj ki ob raz ko wej,– dzie li wy ra zy nasy la by ido ko nu je ich syn te zy,– uważ nie słu cha, – roz wi ja zdol no ści pla stycz ne,– po tra fi za śpie wać po zna ną pio sen kę. m e a j t . 6 un kumiej -ko le”. z na Wy ko na nie ry s„Naj ład niej sze sce wmo jej sz Pra ca tech nic„Tor ni stry”. Ćwi cze nia ryt micz nezin stru men ta mi.Śpie wa nie pio sen ki„Rol nik sam wdo li -nie”. znIem Na uka pio sen ki zwią -za nej zte ma tem za -jęć. Śpie wa niepio sen ki „Wi taj...”. Na -uka pio sen ki pt. „Ko -lo ro we kred ki”. C h: e wy u Okre śla nie sto sun -ków prze strzen nycnaprawo, nalewo,obok, naparterze,napierwszympiętrzitp. Orien ta cjanakart ce pa pie ru:prawygórnyróg, legórnyróg. m do bRym Sto so wa nie po jęć:wewnątrz, naze-wnątrz. _NSKN4_07-21 3/11/10 10:24 AM Page 9 Za po zna nie zpo -Swo bod ne wy po wie -miesz cze nia mi znaj -dzi uczniów nate matdu ją cy mi sięszko ły. Utrwa la niewszko le. Po zna niepo ję cia wyraz. Za pi -za sad bez piecz ne gosy wa nie licz by słówza cho wa nia pod czaswzda niu zapo mo cązwie dza nia szko ły.kre sek. Ćwi cze nia słu -cho we – ana li za wy -ra zo wa zdań.Ćwi cze nia gra fo mo -to rycz ne. In sce ni zo -wa nie sy tu acjiszkol nych. Krąg tematyczny: je ste Roz mo wa nate matRoz mo wa kie ro wa naza war to ści tor ni -„Mój tor ni ster”. Opo -strów. Jak po praw niewia da nie hi sto ryj kino sić tor ni ster? – wy -ob raz ko wej. For mu -po wie dzi uczniówło wa nie wnio sków.napod sta wie hi sto -Ana li za isyn te za sy la -ryj ki ob raz ko wejbo wa.iwła snych do świad -czeń. Roz wią zy wa nieza ga dek. Roz mo wanate mat utrzy my wa -nia po rząd ku wmiej -scu pra cy. 1 2 7- 0 _ 1 N 9 K S N