Klucz do Biblii Przedmową opatrzył Rolland de Voux OP Instytut Wydawniczy Pax Warszawa 1997 Tytuł oryginału Key to the Bible (C) by Alba House, Staten Island, N. Y. 1975 (C) by Rev. Wilfred Harrington, O P, 1975 (C) for the Polish translation by Józef Marzęcki, Warszawa 1995 Oryginał został opatrzony następującymi pozwoleniami władz kościelnych I-II Nihil obstat: Very Rev. Gilbert J. Graham OP, Censor Librorum Imprimatur: t Most Rev. Cletus F. O'Donnell JCD Administrator, Archdiocese of Chicago III Nihil obstat: Rev. Bernard O'Riley OP, Rev. Augustine Rock OP Censores Deputati Imprimatur: t Most. Rev. John P. Cody DD, Archbishop of Chicago May 25, 1966 Projekt okładki i stron tytułowych Jerzy Grzegorkiewicz Redaktor wznowienia Zofia Olszewska Indeks sporządzili Cyprian Wilanowski Władysław Zaremba Redaktor techniczny Ewa Dębnicka ISBN 82-211-0277-8 Nota od wydawcy Wilfrid J. Harrington, autor znany już naszemu Czytelnikowi z wydanej w Instytucie Wydawniczym Pax w 1977 r. Teologii biblijnej, w latach 1965 -1966 opublikował w Chicago w The Priory Press trzytomowe Wprowadzenie do Pisma Świętego. W latach 1974-1975 dzieło to, zrewidowane przez Autora, zostało wydane jako trzy oddzielne broszurowe tomy przez Alba House Communications w Canfield, Ohio. Niniejszy przekład został dokonany z tego wydania: poszczególne części odpowiadają trzem tomom oryginału. Przedmową i Słowo wstępne do tomu I potraktowaliśmy jako wprowadzenie do całej pracy. Spis tReści Słowo wstępne Przedmowa Wykaz skrótów Część pierwsza: Objawienie: Biblia Rozdział I: Słowo pisane Księgi Biblii Formowanie się Biblii Stary Testament Nowy Testament Pisma biblijne w porządku chronologicznym Rozdział II: Natchnienie biblijne i prawda Pisma Świętego Fakt natchnienia biblijnego Natchnienie w Biblii Objawienie w Bibli Teologia natchnienia Prawda Pisma Świętego Rozdział III.~ Interpretacja Pisma Świętego Słowo Boga do ludzi Formy literackie Lud słowa Biblia w Kościele Rozdział IV: Kanon Pisma Świętego Kanon i kanoniczność Księgi deuterokanoniczne i apokryficzne Tworzenie się kanonu Historia kanonu Starego Testamentu Historia kanonu Nowego Testamentu Natura kanoniczności Rozdział V.~ Krytyka biblijna Krytyka tekstowa Krytyka werbalna Warianty mimowolne Warianty umyślne Krytyka zewnętrzna Krytyka wewnętrzna Krytyka literacka Język Kompozycja Analiza treści księgi Konieczność wyśledzenia źródeł Forma literacka Geneza utworu Świadectwo zewnętrzne Świadectwo wewnętrzne Krytyka historyczna Rozdział VI: Zarys historii Izraela Świat początków Izraela Świat starożytny w trzecim tysiącleciu przed Chr. Mezopotamia Egipt Palestyna W przededniu ery patriarchów Mezopotamia Egipt Palestyna Era patriarchów Mezopotamia Egipt Hetyci Habiru Palestyna Patriarchowie Exodus i podbój Tło historyczne Egipt Ludy morskie Kanaan Exodus Podbój Okres Sędziów Tło historyczne Amfiktionia Okres Sędziów Sytuacja polityczna w początkach okresu Sędziów Izraelici Kananejczycy i podział Izraela Filistyni Transjordania Sędziowie Otniel Ehud Reakcja kananejska Medianici Transjordania Niebezpieczeństwo filistyńskie Powstanie monarchii Instytucja monarchii Tradycje Tradycja antymonarchiczna (1 Sm 8; 10,17-24; 12) Tradycja monarchiczna (1 Sm 9; 10,1-16; 11) Panowanie Saula Panowanie Dawida (ok. 1010-970) Wojna o niepodległość Państwo Dawida Zaburzenia wewnętrzne Następstwo tronu Panowanie Salomona (ok. 970-931) Państwo Salomona Administracja królestwa Wielkie budowle Odwrotna strona medalu Podzielona monarchia Rozłam (1 Krl 12; 2 Krn 10) Historyczne tło podzielonej monarchii Asyria Egipt Damaszek Babilon Królestwo Izraela Dynastia Jeroboama Jeroboam I (931-910): 1 Krl 12,20 - 14,20; por. 2 Krn 13 Nadab (910-909): 1 Krl 15,25-32 Dynastia Baszy Basza (909-886): 1 Krl 15,33 -16,7 Ela (88~885): 1 Krl 16,8-14 Zimri (885 Dynastia Omriego Omri (885-874): 1 Krl 16,23-28 Achab (874-853): 1 Krl 16,19 - 22,40 Ochozjasz (853-852): 1 Krl 22,52 - 2 Krl 1,18 Jehoram (852-841 ): 2 Krl 3,1 - 10,17 Dynastia Jehu Jehu (841-814): 2 Krl 10,28-36 Jehoachaz (81~798): 2 Krl 13,1-9 Jehoasz (798-783): 2 Krl 13,10-13 Jeroboam II (783-743): 2 Krl 14,23-29 Zachariasz (743): 2 Krl 15,8-12 Szallum (743): 2 Krl 15,13-16 Dynastia Menachema Menachem (743-738): 2 Krl 15,17-22 Pekachiasz (738-737): 2 Krl 15,23-26 Pekach (737-732): 2 Krl 15,27-31 Ozeasz (732-724): 2 Krl 17,1-4 Królestwo Judy Roboam (931-913): 1 Kr1,14,21-31; 2,Krn 10-12, Abijam (913-911): 1 Krl I5,1-8; 2 Krn 13 Asa (911-870): 1 Krl 15,9-24; 2 Krn 14-16 Jozafat (870-848): 1 Krl 22,41-51; 2 Krn 17-20 Jehoram (848-841): 2 Krl 8,16-24; 2 Krn 21 Ochozjasz (841): 2 Krl 8,25 - 9,29; 2 Krn 22,1-9 Atalia (841-835): 2 Krl II; 2 Krn 22,10 - 23,11 Joasz (835-796): 2 Krl 12; 2 Krn 24 Amazjasz (796-781): 2 Krl 14,1-22; 2 Krn 25 Ozjasz (Azariasz) (781-740): 2 Krl 15,1-6; 2 Krn 26 Jotam (740-736): 2 Krl 15,32-38; 2 Krn 27 Achaz (736-716): 2 Krl 16; 2 Krn 28 Ezechiasz (716-687): 2 Krl 18-20; 2 Krn 29-32