kimya 11 PDF
Preview kimya 11
Ali Kemal BİLENLER Bu kitap, Millî Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığının 11.02.2016 tarihli ve 7 sayılı (ekli listenin 14’üncü sırasında) kurul kararı ile 2016 - 2017 öğretim yılından itibaren 5 (beş) yıl süre ile ders kitabı olarak kabul edilmiştir. ADA Matbaacılık Yayıncılık Sanayi ve Ticaret Ltd. Ş. Uğur Mumcu Mah. 1578. Cad. No.: 21 Ostim/ANKARA tel.: (0 312) 385 54 10 Editör Zeynep MISIRLIOĞLU Dil Uzmanı Nihat ERDAL Görsel Tasarımcı Halil ŞENSES Program Geliştirme Uzmanı Sanem GEZMİŞ Ölçme ve Değerlendirme Uzmanı Ömer GÜLÖZ Rehberlik/Çocuk Gelişim Uzmanı Yasemin AKYAZ BAT Baskı ADA Matbaacılık Ankara-2017 ISBN 978-975-6604-60-1 3 Korkma, sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak; Bastğn yerleri toprak diyerek geçme, tan: Sönmeden yurdumun üstünde tüten en son ocak. Düşün altndaki binlerce kefensiz yatan. O benim milletimin yldzdr, parlayacak; Sen şehit oğlusun, incitme, yazktr, atan: O benimdir, o benim milletimindir ancak. Verme, dünyalar alsan da bu cennet vatan. Çatma, kurban olaym, çehreni ey nazl hilâl! Kim bu cennet vatann uğruna olmaz ki feda? Kahraman rkma bir gül! Ne bu şiddet, bu celâl? Şüheda fşkracak toprağ sksan, şüheda! Sana olmaz dökülen kanlarmz sonra helâl. Cân, cânân, bütün varm alsn da Huda, Hakkdr Hakk’a tapan milletimin istiklâl. Etmesin tek vatanmdan beni dünyada cüda. Ben ezelden beridir hür yaşadm, hür yaşarm. Ruhumun senden İlâhî, şudur ancak emeli: Hangi çlgn bana zincir vuracakmş? Şaşarm! Değmesin mabedimin göğsüne nâmahrem eli. Kükremiş sel gibiyim, bendimi çiğner, aşarm. Bu ezanlar -ki şehadetleri dinin temeli- Yrtarm dağlar, enginlere sğmam, taşarm. Ebedî yurdumun üstünde benim inlemeli. Garbn âfâkn sarmşsa çelik zrhl duvar, O zaman vecd ile bin secde eder -varsa- taşm, Benim iman dolu göğsüm gibi serhaddim var. Her cerîhamdan İlâhî, boşanp kanl yaşm, Ulusun, korkma! Nasl böyle bir iman boğar, Fşkrr ruh- mücerret gibi yerden na’şm; Medeniyyet dediğin tek dişi kalmş canavar? O zaman yükselerek arşa değer belki başm. Arkadaş, yurduma alçaklar uğratma sakn; Dalgalan sen de şafaklar gibi ey şanl hilâl! Siper et gövdeni, dursun bu hayâszca akn. Olsun artk dökülen kanlarmn hepsi helâl. Doğacaktr sana va’dettiği günler Hakk’n; Ebediyyen sana yok, rkma yok izmihlâl; Kim bilir, belki yarn, belki yarndan da yakn Hakkdr hür yaşamş bayrağmn hürriyyet; Hakkdr Hakk’a tapan milletimin istiklâl! M ehmet Âkif Ersoy GENÇLİĞE HİTABE Ey Türk gençliği! Birinci vazifen, Türk istiklâlini, Türk Cumhuriyetini, ilelebet muhafaza ve müdafaa etmektir. Mevcudiyetinin ve istikbalinin yegâne temeli budur. Bu temel, senin en kymetli hazinendir. İstikbalde dahi, seni bu hazineden mahrum etmek isteyecek dâhilî ve hâricî bedhahlarn olacaktr. Bir gün, istiklâl ve cumhuriyeti müdafaa mecburiyetine düşersen, vazifeye atlmak için, içinde bulunacağn vaziyetin imkân ve şeraitini düşünmeyeceksin! Bu imkân ve şerait, çok 4 namüsait bir mahiyette tezahür edebilir. İstiklâl ve cumhuriyetine kastedecek düşmanlar, bütün dünyada emsali görülmemiş bir galibiyetin mümessili olabilirler. Cebren ve hile ile aziz vatann bütün kaleleri zapt edilmiş, bütün tersanelerine girilmiş, bütün ordular dağtlmş ve memleketin her köşesi bilfiil işgal edilmiş olabilir. Bütün bu şeraitten daha elîm ve daha vahim olmak üzere, memleketin dâhilinde iktidara sahip olanlar gaflet ve dalâlet ve hattâ hyanet içinde bulunabilirler. Hattâ bu iktidar sahipleri şahsî menfaatlerini, müstevlîlerin siyasî emelleriyle tevhit edebilirler. Millet, fakr u zaruret içinde harap ve bîtap düşmüş olabilir. Ey Türk istikbalinin evlâd! İşte, bu ahval ve şerait içinde dahi vazifen, Türk istiklâl ve cumhuriyetini kurtarmaktr. Muhtaç olduğun kudret, damarlarndaki asil kanda mevcuttur. Mustafa Kemal Atatürk 5 Organizasyon Şeması ..............................................................................................................................8 Laboratuvarda Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar ................................................................................10 Güvenliğiniz İçin ...................................................................................................................................11 1. ÜNİTE MODERN ATOM TEORİSİ ......................................................................................................................12 ÜNİTE İLE İLGİLİ KAVRAMLAR/TERİMLER LİSTESİ..................................................................................14 1.1. ATOMLA İLGİLİ DÜŞÜNCELER ........................................................................................................15 1.2. ATOMUN KUANTUM MODELİ .......................................................................................................32 Orbital ...........................................................................................................................................32 Kuantum Sayıları ...........................................................................................................................32 Elektron Dizilimleri ........................................................................................................................39 1.3. PERİYODİK SİSTEM VE ELEKTRON DİZİLİMLERİ .............................................................................44 1.4. PERİYODİK ÖZELLİKLER ..................................................................................................................48 1.5. ELEMENTLERİ TANIYALIM ..............................................................................................................63 s-bloku ..........................................................................................................................................63 p-bloku .........................................................................................................................................65 d-bloku .........................................................................................................................................68 f-bloku ..........................................................................................................................................71 OKUMA METNİ: BAZI GEÇİŞ METALLERİNİN KULLANIM ALANLARI .....................................................72 1.6. YÜKSELTGENME BASAMAKLARI ....................................................................................................74 1.7. KİMYANIN SEMBOLİK DİLİ VE ADLANDIRMA ................................................................................76 6 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ................................................................................................................82 2. ÜNİTE KİMYASAL HESAPLAMALAR ..................................................................................................................92 ÜNİTE İLE İLGİLİ KAVRAMLAR/TERİMLER LİSTESİ..................................................................................94 R 2.1. MOL KAVRAMI ..............................................................................................................................95 E L Kİ 2.2. EN BASİT FORMÜL VE MOLEKÜL FORMÜLÜ ...............................................................................108 E D 2.3. KİMYASAL TEPKİMELER VE DENKLEMLER ...................................................................................110 N Çİ 2.4. KİMYASAL HESAPLAMALAR .........................................................................................................116 İ ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ..............................................................................................................128 3. ÜNİTE GAZLAR .............................................................................................................................................138 ÜNİTE İLE İLGİLİ KAVRAMLAR/TERİMLER LİSTESİ................................................................................140 3.1. GAZLARIN ÖZELLİKLERİ ...............................................................................................................141 3.2. İDEAL GAZ YASASI .......................................................................................................................150 3.3. GAZLARDA KİNETİK TEORİ ...........................................................................................................157 Difüzyon/Efüzyon ........................................................................................................................159 3.4. GERÇEK GAZLAR ..........................................................................................................................163 Buharlaşma/Yoğuşma .................................................................................................................164 OKUMA METNİ: SOĞUTUCULARIN ÇALIŞMA PRENSİBİ .....................................................................169 3.5. GAZ KARIŞIMLARI ........................................................................................................................169 Kısmi Basınç ................................................................................................................................170 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ..............................................................................................................177 4. ÜNİTE SIVI ÇÖZELTİLER ..................................................................................................................................188 ÜNİTE İLE İLGİLİ KAVRAMLAR/TERİMLER LİSTESİ................................................................................190 4.1. ÇÖZÜCÜ ÇÖZÜNEN ETKİLEŞİMLERİ .............................................................................................191 4.2. DERİŞİM BİRİMLERİ .....................................................................................................................194 4.3. KOLİGATİF ÖZELLİKLER ................................................................................................................206 OKUMA METNİ: DAMITARAK SAFLAŞTIRMA ......................................................................................213 4.4. ÇÖZÜNÜRLÜK..............................................................................................................................216 4.5. ÇÖZÜNÜRLÜĞE ETKİ EDEN FAKTÖRLER ......................................................................................218 4.6. AYIRMA VE SAFLAŞTIRMA TEKNİKLERİ ........................................................................................225 Kristallendirme ............................................................................................................................225 Özütleme (Ekstraksiyon) .............................................................................................................228 Kromatografi ...............................................................................................................................230 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ..............................................................................................................231 5. ÜNİTE KİMYA VE ENERJİ ................................................................................................................................240 ÜNİTE İLE İLGİLİ KAVRAMLAR/TERİMLER LİSTESİ................................................................................242 5.1. SİSTEM VE ÇEVRE ........................................................................................................................243 5.2. ISI, MEKANİK İŞ VE İÇ ENERJİ ......................................................................................................245 Isı ve Sıcaklık (Termodinamiğin Sıfırıncı Yasası) ...........................................................................249 5.3. TERMODİNAMİĞİN BİRİNCİ YASASI .............................................................................................250 OKUMA METNİ: TERMODİNAMİĞİN TARİHÇESİ ................................................................................251 Sistemlerde Entalpi Değişimi.......................................................................................................252 5.4. ENTROPİ ......................................................................................................................................264 Gibbs Serbest Enerji ve İstemlilik (Termodinamiğin İkinci Yasası) ...............................................276 5.5. TERMODİNAMİĞİN ÜÇÜNCÜ YASASI ..........................................................................................280 7 OKUMA METNİ: YAŞAYAN SİSTEMLERİN TERMODİNAMİĞİ ...............................................................282 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ..............................................................................................................283 6. ÜNİTE TEPKİMELERDE HIZ VE DENGE ............................................................................................................294 R ÜNİTE İLE İLGİLİ KAVRAMLAR/TERİMLER LİSTESİ................................................................................296 LE 6.1. MADDELER NASIL TEPKİMEYE GİRER? ........................................................................................297 EKİ D 6.2. TEPKİME HIZLARI ........................................................................................................................301 N Çİ 6.3. TEPKİME HIZINI ETKİLEYEN FAKTÖRLER ......................................................................................311 İ 6.4. KİMYASAL DENGE ........................................................................................................................327 6.5. DENGEYİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER .................................................................................................338 6.6. SULU ÇÖZELTİ DENGELERİ ...........................................................................................................350 Suyun Oto-İyonizasyonu ve pH ...................................................................................................350 Asit-Baz Dengeleri ......................................................................................................................363 Kuvvetli/Zayıf Asitler-Bazlar .......................................................................................................363 Tampon Çözeltiler .......................................................................................................................374 Tuz Çözeltilerinde Asitlik-Bazlık ..................................................................................................378 Titrasyon .....................................................................................................................................381 Sulu Ortamlarda Çözünme, Çökelme ve Kompleksleşme Dengeleri ...........................................390 Çözünme-Çökelme Dengeleri .....................................................................................................390 Kompleks Oluşma-Ayrışma Dengeleri ........................................................................................407 OKUMA METNİ: ATATÜRK’ÜN AKLA VE BİLİME VERDİĞİ ÖNEM ........................................................414 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ..............................................................................................................415 SÖZLÜK ...............................................................................................................................................431 KAYNAKÇA ..........................................................................................................................................437 GÖRSEL KAYNAKÇA .............................................................................................................................438 CEVAP ANAHTARI................................................................................................................................439 DİZİN ...................................................................................................................................................453 PERİYODİK CETVEL ..............................................................................................................................455 Ünite numarası 12 MODERN ATOM TEORİSİ 1. ATOMLA İLGİLİ DÜŞÜNCELER 2. ATOMUN KUANTUM MODELİ Orbital Kuantum Sayıları Elektron Dizilimleri 8 3. PERİYODİK SİSTEM VE ELEKTRON DİZİLİMLERİ Ünite adı Her ünitenin 4. PERİYODİK ÖZELLİKLER 13 başında öğre- 5. ELEMENTLERİ TANIYALIM N ŞEMASI nvgeiöle sacteletr kibl mkaoşişnlıtukirll.aarr 6. spdY-Ü--b bKvlleoSo kkEfuu-LbTlGokElNaMrıE BASAMAKLARI MODERN ATOM TEORİSİ Tibleaü şmillı gğüiılnin ıik tbeaeyvilr iraktemanpla ssraa/tyyeafracimdaaklen ro sllaoisnnt reaks oiy,n euhr leaarlrm üüışnntiiıttree. O Y S 7. KİMYANIN SEMBOLİK DİLİ VE ADLANDIRMA A Z Nİ A ÜNİTE İLE İLGİLİ KAVRAMLAR/TERİMLER LİSTESİ G R O Bu ünitenin amacı; Maddenin temel taşı olan atom hakkındaki modern anlayışın tarihsel gelişimini gözden geçir- Model Emisyon mektir. Modern atom modeliyle ilgili temel kavramları ilişkilendirmektir. Elementlerin periyodik dizgesini atomun yapısı üzerinden tartışmaktır. Atom Fotoelektrik olay Gündelik hayat açısından önemli elementlerin ve bileşiklerin sembol, formül ve adlandırılma esaslarını irdelemektir. Işın Siyah cisim ışıması Spektrum Orbital (dalga fonksiyonu) 14 Dalga boyu Kuantum sayıları MODERN ATOM TEORİSİ FIşrıekk haınzsı EPleerkiytroodnik d sizisiltiemmi Genlik İyonlaşma enerjisi Dalga sayısı Elektronegatiflik Yörünge Elektron ilgisi Enerji düzeyi (katman) Yükseltgenme basamağı Absorbsiyon A ve C sistemleri de termodinamik dengededir. Daha basit bir ifadeyle farklı sıcaklıklara sahip iki cisim arasında ısı alışverişine dayalı bir temas olursa sıcak olan cisim soğur, soğuk olan cisim ise ısınır. İşin temelinde, iki farklı sıcaklığa sahip iki cisim arasında gerçekleşen ısı akışının sıcak cisimden soğuk cisme doğru aktığı gerçeği yatar. En son ortaya konulan bu çok basit yasa, dördüncü yasa olacak kadar önemli bulunmadığından sıfırıncı yasa olarak adlandırılmıştır. Ünitede öğretilecek konular hak- 4.2. DERİŞİM BİRİMLERİ 5.3. TERMODİNAMİĞİN BİRİNCİ YASASI kında detaylı bilgiler verilir. Bir çözeltinin derişimi, bHe—ll—i Omikt.a..r.d..a..k..i. .ç..ö..z..e.ltHi —y—aO da .ç..ö..z.ü..c..ü.. ..iç..e..r.isHin—d—Oe çözünen madde miktarıdır. Çok sayıda bilim insanının, ısı ve mekanik iş arasında ilişki aramaları sonu- Çözelti derişimi pek çok birim iHle belirtilebilir. 10. sıCnıHf 3kimya dersinde yüzHde derişim ve ppm cinsinden derişim türleri incelenmişti. 100 gram çözeltide çözünen maddenin gram cinsinden değeri kütlece yüzde cakuoynrrıud nşaue mktelilr umo loodldudiğunuğa,um ç iaeknş diltaoliş ğeımlmnueışşrjttiıu rşr. e. Bk1ui8llne4ar0i n gyinöıl ırnbedi reabn irıeisnrıe jiv ,de aö mnncüeaşkekab nbiilkeir c işeşiğenik, vieledn eeenrnji endrinijiğn ieiknri Tybvüeuezrhrimymaırollıliınld iğm inbinaaaikmşnil naiker,ıl ne1dr9ian. dheersiBaşipamlza ımo plaaorllaaarkr y kiafoapvdıaleml eeınşdtti ıl.bm Çaişğö lzvı eeml tkiolüeletrldkeHüecil edlber io%rr jbde dinele e bsşrauieşğdniımain (=kN üÇHÇtleö3ö, zz vüHeeHnlCytiedianInr, oi hinCnjae Hknckü i3ümbtCtlale eOğyssıüOiiz Hxd e,1 sC0i 0Oç oe2k,ş iSktlüOiğç3iün k.d. .eo) nldç öuyazğüruannredlaraen bkıl uaiy rtaoüknr bir şekline dönüştürülebilir ama asla yoktan var olmayacağı gibi varken artırılmasına yönelik çiçöezreeltnil eçröi zifealdtie o elutmşteukru irç i(nŞ eiskei lm 4i.ly3o).n Ödarn beiğr i(np phmid)r odjeerniş kimlo rbüirr im(Hi CkuI)l lasanfı lmhâışldtıe. Mpoilylaorn dbair bmiro dleekrüişldimüri .i çBinu Tdeer ymookd eindailmemiğeinz .B Tirüimnc ei vYraesnains ıi z“oElev reedniilnm iişç ebnir esrijsistei msa oblidtutiğr.u”n dui yvea irfsaadyea ersdaek- sakoomrnuaunclmılayluraışn to uçrrtö.azyüal mesi pmdpipamod ld=-ed m mipskuomaylar ıdaeşdı tmeikla ixlve e1ş i0me6d leeilşdriii tğoliiğl dzi uakkmuçlalaan ng ıHülmçClıüIş dmtıü.o rA.lenkcüallke rbi us ub öilleü metdkeil ekşimir.y Saud av ee nH yCaIy mgıonl edkeürlilşeirmi a trüarsüı nodlaan o mluoşlaan- 25KİMYA VE ENERJİ0 bilir. Buna göre sistem ve çevrenin iç enerUji sdiseteğmi ş+im leUriç etovrpe l=am 0ı grnnysıaieu ı fkdngıbEAiKvlre aediçnrncşçı eeer ıenoi:msorvrnjülirlaal ilnardpiydaa rillrddüakvu.ma ığtrtraı ü.Bneı r tıaTuliegmi al errişbmeıgry imiöna tlogçt seodiüeoiar dirrklnleein.ag nkabkgram ite liomierbnialeğciieiğnzinenl iil k n pbı hu hyişrgöeaa eünrsnyshtneoaaakılmrtlüunauırnkli---im şnt aiprliaecirk deişıkrt. ibrilimlgielesri 194 rsiçuteŞö çÖ MÇezvöRk2e1öeozNi0l.lzS etl E,damie42nulK4itr.lpi iδtoid3n mgtio–nel:eM ralo i m aknPOgl(l iemiM töoo bHemksllH δi)üa a2rKtb+Hoe δlSrrlüNii r+iltrmOtniarmieOemdAro4siise 3lLtlieie eçnIknkrŞsödaüei izTelt idMδlındekIes+iRecrliδ rδıt ?=nçeiiM+n+sn ö ali(ire AnzKs. Vnnδ tuLüdMoN+ednAep Ooac=e Rδlδ ela 1na–ç3–kmm ö 9r:mti Lz,t+i 1oe6rühaP.0ln ad“o1mgMcdla reieg”amr s n emiimlm ieşn2 o io 0gtHmllel0öi–ğ2ko1 sSüim)l t leiOsδlLera+δ4i l–+yo ivrıçl esavöırcenizla aiübrδkδδ .nio+δ+ r–şmi– mmeükia şidmlδ dLd+oeoel lanü’δdriz+naierδ k.s+r Möinbzδδeoδu +–k+l l+asuorunniδt duPe–ilu-,aoğvlaδδuer+– n meaDçmabdo ömieriiδlgkz leδraek+tüiö+kşaacrniürrıvemeıyerlnklnaδ,a ı m–b mbçh–gδideröeaa+ ılçlzidrδzir.şöδtde+ımtz–reilrelte iaillmnktni diianşe n 193 Bu bölüm, konu ile ilghdsslaoöaırriğrıy.lnl eauOidrtt tm ataoatna em prb-rmoıeasbakozıit lıdmlleçaşinaorriaı kntdsm ııhirusri.ağyte-rignemu kllueaeytmrigi (auRv leaea mslkaiaomn mı a5pvla.ra1enr)---, SIVI ÇÖZELTİLER vnKnheaiNiar Çr.C.HHPscÖ OB2ŞemOoCCZu.3 il Ü miII2ay k (Mö Ygekrggad )ran oakantiıç ioğzzes h çıvulıkmana öan tzırasLzlnlıeıu noer’r Hdntlğsırlıatniu+tlu(uria snn ? bd usraüi0d aanau(nza,ğkH 8)de mç lb5+a2ıtrö eSiuo mnzgCim lOydüaç aIomienör–4(zdsin nmzt :uLdelv ed a9–eeasealş18t)lisy ei abkn oikn;rgru.ialiıanan rçmzku n m ba Moçbikmrolöiü – rlkoza1 atc)ıllünresuaindmtcrme?maeıs e(bibs%nN auidirH2 ld oheç8a3nenö ’ :l skçzi jk1oalöee 7jpzlNemt lüiyangHine yi 3namd a’k şdülnooıaekmalnğn–les1u ı (d)rı4rŞli a.n0 hekKd0akiea zmig blıi iyrıbL4lnoai .d an4n2ill)ar0ıa.:nb0rı i polme lucüLeşzc tiğeSHş.uiraunCrinudriI ,eaer g.N t iöiy3ÖHnor03eeCnr 0nC llakei emOşCamvağ2d.aeriL, an apv2C k rsa0: HH ç usp,53ö2C uC:z0e ü IOg 8e,knm Or lkNeeaMHnlLeH-m , -3 SIVI ÇÖZELTİLER Rmeas, ihma r5e.k1e:t iO staoğmlaorb.mil moato rlyarıanınp siılilnmdirinade sgeırç eikçleşienn y avn-erilmiştir. çöNNz3eHH.l t33in( 0ggi),na 1+ z m ıMHno2ı nlO1a 0rs(s 0u)d d emari şLçi ömNz iNaü kOnHamH+4ç(tes ıurçsd?öia;)z e+l tOisHi –i(ls eu da0),4 M 400 mL NaOH çözeltisi karışmeStlOeıarkd3ı tldrgıieykibl oeaiC rrmki.neı mo vOsleıuanlkluıupü i şll:ç e ayöt0ainzrp,.e 3ıllyt4ıi lee Mnri i ARAŞTIRMA küCCtl4eOO.s 22i ( 1ggkK6)aa N+,çz8O tıH ıng3r2ı?rnOa (ms(Csu) : Xd 1Ca2 Oç gö3 ’zm dHüaonCnlm–O 15e –30,( s s miuO;dLa: ) 14+6 M Hg’(+ ls imukd oça)lö – 1zş)eelkStil iunhdaezıdrilra.n2d00ığ mınLa göre X ile ifade edCileevna epl2e:0 m20 4em ngLt i nmiş amorleo–1tli Termodinamiğin uygulama alanlarını araştırınız. Konu ile ilgili görsel içerikli afiş hazırlayıp afişi sınıfınızın uygun bir yerine asınız. 5. 2,4 M 500 mLB iKli2yN0oO0r 3mm çLuöyzuezlt?i2s0i 0e lmdeL edebilmek için 2 M ve 3 M’lik KNO3 çöz2e0l0ti lemrLinden sırasıyla 198 kaçar mL karıştırılmalıdır? Cevap: 300 mL ve 200 mL OKUMA METNİ ŞekBili r4 M.4u: am. TLaertkıleasni nKiN NOa3s kıal tÇısııknıanr tcıarsmı nbıazl?on jojeye konması b. KNO3 katısının 200 mL’den daha az suda ç6ö. z5ü lLm e0s,i2 c .M K NabaıOn 2H0 0ç ömzLe litşisair ehtainzeı rklaamdaark s uiç einkl e1n,0m eMsi NaOH çözeltisinden kaç mL almak gerekir? Bir mum lekesini çıkartmak istediğimizi düşünelim. Hangi çözücüyü kullanacağıCmeızvıa npa:s 1ıl0 b0i0le mbilLi- ibçokliıüulşkdthkmulEeaiğlnıderşu eertnimırk rjuiii.na n ,s1 ckibune8inuy l.çeeu hyeysnüaşei szrinteyıyl ciakı taleberddkritaçmllıeı miğbmroiııandnylez iılnha ırb iaı bziı rmisıilmnmiımi,kıT en td ıEik şirnse.aıR ıksrncTe,aMa iceknekeOr lllmae ıeakDrknoırlt,ateİdr ıN iırrikasnmjAi,ırna ntamiMtmınıknğa iİ ıikĞtncçne iiyıssnİr eNmdüi mgtür iatzeTlşüelmr üAneryniamknRom,l ielİk dküHo üaiyşlmÇaçnoleüny lEurk aüdmSy srpilereaİaa.tk l ir 1lmaçmv8naee4eic kk0smı aki’i lşelnaaç kirmrkadaı lnainıokşı itnlJkmaa a rrmaeaımnlnkeaeıe k rösıırasnj linçJı d moaiüakurr neaehl ekstao ,iımü rnrbeztdiiak eraeyvirmkaeetii SIVI ÇÖZELTİLER ldeoebrymnliruazimM1ireşr?p n2 .daeio ıkmK0lBerz b ıglN,a a .2uO .m ktdl ç Çür3iugÇÇnaa töarü=le H üdlzödöKtan 2duaüzdz(SMnNkmmüt ceeeOuıütkOrülell4lattl) . e adiimç==3ddnrneöİ’i ee ıe t 2 zMlç1mk emmlçüg0ç ö0itokö öcr,uoz1s 2lazü zameliu eük ü,nn b = ln ivnhos,vig l eeeei0are“içrbenB n .,c e 2 2it ei A e mmkH a0 nmnnblpp0ea2 z ocSo o(nm=demCilillneaO dradol I9Lsnrebrüg24l i a0 Cn’y9enrbçsil.n1ai8ndi ö uiintl= ,Bpeezelzy6m ıeme uşneuCl (ıoirr= lmn kotCiadlm ir lylçde)e9ksI i2aöisüağar, = 2n )ddzatniyi ll çeeddÇ yeı mksidÇ rıee snölsü.ıaiol i”vn ötzıe,td ir l lıykzü eerçâm Heiiuübnöy hcbçrc2uoeeziaiSöliürlneln ralaçoz nOısliiçldtnelelıüiimliö4mnnı vtmnrd mez dii.ao.n r eü kemSokl oizucümn lulğ eü.ürat s .lovkzdBeriayea leiüsauygirkr rirınie be. slib(mtutri kıeraae n gi(snppköş n)itıioot r)emiMr lllara(.ls ü2 arrB=i 0nnssu 0meıııV nrvv n .mııb eldMa=eLdıdr rno e .0=Lz lnAa0ü, eo2l0l,nenni2 t,mrc e2 d dvLa. ooaeLsknlh ı ckçia=kyauö u okgrz1vnuleü,ıv 0klvvtet teieeam)tml.n nepoi rilozilier lliL taelbke–r-ii1 r- 9 birtakım deneyler yapmıştır. 1848 yılında bu çalışmalarını sonuçlandırmış ve ısı ile iş arasında- ki ilişkiyi ortaya koymuştur. Joule, su dolu bir kaba bağlı bir dinamoyu mekanik işle çalıştırarak ÖRN EK920 – 901,6 = 18,4 g su 500 + 18,4 = 518,4 g su olur. mglCsmiçasadnimgbgelşkaoaöydaeöieairreıüenynnlşrl ssli rııi kkBgmıy aşşntırit üs aeı emaeebmuanorıüvzonmr . l ihn taid eerşebmli ş ab mgkmktirr“l(ut.büeii raiCöiiK tmnrrn a ieaBrürk şrdkamad. elelşimiuiıd iun1rnre yy.k ıannr ieris8 e dezaaCnaakıoliı5isı etl dı, imy.lk)tvs niFa0 mk ,anön meı eıp’tCr nçİindı rıaarnls esiaakC iaeemğknli hıyeseknlrm enielısarnnaaıişnsiCşnıoc,nırleopakni z iiae”enl etıialten kesnkk’d slmudvuylbeudılereaeoıyenrisiikreküntnlronrnaeuril dt l uehaein rau brmkmais eme odi ğrçuuKnni’ (nlslrellildrheiiKai aae ğandşaandearbr nllkil irmlivean es rebilaıireit pn nve i n aiıesm nıdneçiua d,şsyımko C aandrla ilıramalliaeylieaehdabkmaınpşyaşşuilnnaanur----)iai ntt tıdln oğaoö,tık ln dLsksüuıuoıcşcğrratadauükm knrlKmlıuııkkne ü bılaöşvnur il naçlvmde,leı ukğu M.blit a lua1aür x8ıkz iw e4şoslr8leeıian’clmdrlad,ae kekP slk Wıolktiaa n ienlnöulşciılacimçktum e,s l ağ kDıcTnianuaahpehkbot ealimdılkmkea sic ay osevarnutğelıı ymi n(uoPLiln alooaö rribınındsniec lııeKnarndcdr eeeiiıd.lğv ’ğneBiıinninanu)ıil 2KİMYA VE ENERJİ51 lHrbeaierlsg rıoi nlükeınu rebimt oeiazhd mtemiy,a eak2d0SIVI ÇÖZELTİLERtço0na nidn(ByCmuuÇÇÖ6nu nlEeÖÖR2nd11HineaTcnZZÇN0 7.Od1y ===Ke c ç ÜÜiAEEE0,2Bögnt2İ u l..OMMKo N tt2z raö mauV mMokkvnmmamnBXÇnVÇmLe60rgsliinie çİHHaLkln0cHu n ööhoa:KtHle= 22Cir e2 nl zzlbmçla21vOS-sa Si⇒ei SlDğeea 6öğOi18 ea uOklr rOiHa=iElll iz4i0iin0 ey4 n ttşsngn4 nkNgi i iime1 0u=c nrnn =eö Ml=2:g Eiemle0nnn ciiaa t l O mrnnY 9iraÇ= lkee n aedmmd e ea mk0b,6 4 l Hsömme2ın 2e çnükç,oa.:yı2 Lz5kk 3nmü 0nlöl t Sioolmcö9n İelea=i i–1Ole0mş kzshll=ıe1r,HerHlaat 8:o24ieiest aı r 2,slie grls1ı4l1ş27inçitS l Ç+z nüt imsı d S8 dnO ö i,iiı = dkdnöiL2irde 0n 2l4eOz.role gnee zmaHrHse0h0rt.l i 4e ki2nş2=il,s4=a0ş’ıOltOi2liiga ıiut in,c m lmçi20 mic5:lam-- k ıleö ,miia 1ir1,Mg 0;1 r;Liziaosğ8ni 4o8 ün gssleı1,iHas l n 4ıu/am 17inumrk 2eldl ae ,iaSdd=oLnXt7uLk eraaOl i4iHr) ı (n2ls şEC.g1 2o4ç i8mtS i 0mt6ıllöçk ,OkuriH08 oıöazo4 işel0 l n1mMüzçlama= t2 etkl nmklOna ıi doilrk=e e9tn s? Lı6iltr ss-,r lıe e2)i HD. orik(Vn p iki dH klll9n2e+euke üOu ,i2nhi rr 2mimşSl2s.biol ea aüoe8Ouoyleyzunnl ,alluı. 84Maaşıer4pl rlıabl :al..ir ti t3ni =mı=n9elvki ’ra8 etü t9i0(avezn m ,g,beny.p2 21u ç)ak 4bm sm öLpi=ç uomoozıö onnnell0ez–ularıl ,1lzeatr =e0)ig..ln t r4iöi9dikn0 nr,meii,e 2 n2 çm o çç ömyklöoö ozgCoklzeğa lee6ls ultHLinliuntt e–i 1aln1mus2r iOğinadnau si6idkr ı .ü1dnh=t,ede 2le0nas5s,ia 2 noigpn l/mlumica bşmoyiuakal3atlnla atıl üdmlrtııerimnr..p. ı.nk i- ORGANİZASYON ŞEMASI ökandeamrl ig ekalmtkişıltairr.ıyla gelişen ve yüzyılın sonlarında Gibbs’in ulaştırdığı parlak noktayla günümüze d =•• 02mV, 5a dMisee t K 51I0, 2v me5 L0=’, li51k 0 mMb0a 0Plo b⇒n( N jomOje 3= ) 21 ç2ö5z0e glti lçeöriz elti olur••. TLaüsptliükk t ıpa •• SEütikzegte vçe k âceğtıvdeıl • 5 adet özdeş küçük deney tüpü • Grafik kâğıdı (BPu rkoiFft.a izDpi kri.oç Yikniüm dkyüsaez,el snS.la e6rnı1km.aiyşatir.) tiM2s.in E5=Bd t aeakVsnndina e ilmtl ia ğkivasiüenkeç : üey Ç kda4 öep,d2zrıeel eı=nkşlt e ıidtyn1üe pt ülç⇒epörüzi n üna nu=lıemn 4nıaz, 2Hr. a H2mlSaeonOrld 4bHı’riir2nıniSn ımOez. o4 dlD ösaradhyeaırs sımnoıLn v rKae I tk üçüpötllzeeesreli-n i bulalım. snır a=Es tıMimyklkea t l0 ei,sd5ei;ğ 1 in ;4 i2z,2; t 3ü=;p 49lme 8mri L⇒t üP pmblü( Nğ=Oe 4 31k)o21 çy,6öu zpge 5Hlt i2sdSi aiOlkai4vkea ekdaidpa çra blkeaklaleytıinnıizz.. Kitapta yer alan etkinlikler toplu veya grup hâlinde Tüplerin dibinde oluşan sarı renkli çökeltilerin yüksekliklerini cetvel yapılabilecek etkinlikler olabildiği gibi deney şeklin- il1e2 öE5l0tçke –irn e4lki1ğ k1ina,6y d d=ee ğ8de3inr8ilz,e4.n gd isruil moleusr.i 201 de de düzenlenmiştir. Bu etkinlikler konunun kav- 3. 1B.a Esaldme aekt:ti ğHin2SizO v4e’inri lemroi lgarliatefiski nkiâ hğeıdsıanpdlaay Palbım(N.O3)2’ın hacmini, ranması açısından önemli öğrenme faaliyetleridir. ÖosRmoluNn ş2E=raKa. n H8t a3eçr3ört ı4kbn4e.iı1r,zl2 t0t.i ül –emÇp4r toiiKzenle gçyc öüsekkuğesi nen=ik zPl8 ibğg43Iir23na2 4efki kak·ttae1ısr 0şyı3nı eı=g ks rs5üae zfmingğieeonç ldag ekle âoççğliöurıikdrn.eıiz lyt.ianridnı mküıytlleas hinai sdsea sg öbsirt eşreekbilidlires isnüizz.üp kuruttuktan SIVI ÇÖZELTİLER Metanolün (CH3OH) sudaki çözeltisinde mol kesri 0,15’tir. Buna göre çözeltideki metanolün deri- şimi kaç molal olur? (H2O: 18 g mol–1 , CH3OH: 32 g mol–1) Ünitede anlatılan konuların ardından verilen bu ÇÖZÜM 1. Basamak: Karışımın 1 mol olduğunu düşünürsek; 1 mol toplam molekülün 0,15 molü metanol örnekler konunun pekiştirilmesi için çözümleri ile ve 0,85 molü su olur. birlikte verilmiştir. 2. Basamak: Çözeltideki suyun kütlesini bulalım. n = m ise 0,85 = m ⇒ m = 15,3 g su ya da 15,3.10–3 kg su olur. MK 18 3. Basamak: CH3OH’ün molalitesini hesaplayalım. m = 15,30.,1105– 3m kogl su = 9,8 molal olur.
The list of books you might like
