KIBRIS BARIŞ HAREKÂTI Yrd.Doç.Dr. Mustafa Tarakçı ÖZET Kıbrıs adası 1571 yılında Osmanlı ...

236 Pages·2012·1.09 MB·Turkish

KIBRIS BARIŞ HAREKÂTI
Yrd.Doç.Dr. Mustafa Tarakçı
ÖZET
Kıbrıs adası 1571 yılında Osmanlı hâkimiyetine geçmiştir. 1878 yılına kadar 361 yıl Osmanlı
idaresi altında yönetilen Kıbrıs, bu tarihten itibaren geçici olarak İngiltere’nin idaresine
verilmiştir. İngiltere 1960 yılına kadar Kıbrıs’ta hâkimiyetini sürdürmüştür. 1960 yılında,
Türkiye, İngiltere ve Yunanistan’ın garantörlüğünde Kıbrıs Cumhuriyeti kurulmuştur. Bu
Cumhuriyet uzun ömürlü ve kalıcı olmamış, 1967 yılında geçici Türk yönetimi kurulmuştur.
Rumların Kıbrıs’ı Yunanistan’a bağlama girişimleri aralıksız devam etmiş, Rum
soykırımlarından Türk soydaşlarımızı kurtarma girişimleri 1963 ve 1967 yıllarında neticesiz
kalmıştır. 20 Temmuz 1974’te icra edilen Barış Harekâtı, 1959 yılında imzalanan ittifak ve
garanti anlaşmalarının vermiş olduğu yetkiye dayanılarak yapılmıştır. Birinci Harekât 5 gün
sürmüş, Türk Kuvvetleri Lefkoşa-Girne bölgesine hâkim olmuşlardır, İkinci Harekât doğu-
batı istikametinde adanın kuzeyine genişleme imkânı bahşetmiş, nihayet Türk kuvvetleri
Lefke-Lefkoşa-Magosa hattına hâkim olmuşlardır. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin
ateşkes çağrısına uyulmuş; bu suretle Rumlar Lefkoşa’nın kendilerine ait ¾’lük büyük
kısmını elde bulundurma imkânına sahip olmuşlardır.
Kıbrıs Barış Harekâtı; iki tümen, iki hava indirme tugayı, bir amfibi alayının katılımı ile
gerçekleştirilmiş ve Hava Kuvvetleri ile de desteklenmiş müşterek bir harekâttır. Planlanması
ve ircası en zor askeri harekâtlardan biridir. Türk Kuvvetleri bu harekâtta 27 subay, 48
astsubay, 1 deniz sivil işçi ve 422 erbaş ve er olmak üzere toplam 498 kişi şehit vermiştir.
Ancak, atalarına yaraşır askeri başarıyı tarihe kaydetmişlerdir.
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ
KISALTMALAR
GİRİŞ
BİRİNCİ BÖLÜM
KIBRIS’IN TARİHİ GELİŞİMİ, TÜRK VE İNGİLİZLERİN EGEMEN OLDUĞU
DÖNEMLER, KIBRIS CUMHURİYETİ DENEYİMİ VE BARIŞ HAREKÂTI ÖNCESİ
GELİŞMELER
A. KIBRIS ADASININ COĞRAFİ KONUMU
B. OSMANLI FETHİ ÖNCESİ KIBRIS
C. KIBRIS ADASININ FETHİ
D. OSMANLI İDARESİNDE KIBRIS’TAKİ DURUM
E. KIBRIS’IN İNGİLTERE’YE KİRALANMASI
F. İNGİLİZLERİN İDARESİNDE 1950’Lİ YILLARA KADAR KIBRIS
1. İNGİLTERE YÖNETİMİNİN KIBRIS’TAKİ İLK YILLARI
2. İNGİLTERE’NİN KIBRIS’A YERLEŞMESİNDEN SONRA LOZAN BARIŞ
ANLAŞMASINA KADAR KIBRIS İLE İLGİLİ SİYASAL GELİŞMELER
G. 1950-1960 YILLARI ARASINDAKIBRIS KONUSUNDAKİ GELİŞMELER
1. TÜRKİYE’NİN KIBRIS POLİTİKASI
2. SELF-DETERMİNASYON
3. EOKA’NIN KURULUŞU VE TEDHİŞ HAREKETLERİ
H. KIBRIS CUMHURİYETİ
1. ZÜRİH-LONDRA ANLAŞMALARI VE KIBRIS CUMHURİYETİNİN
DOĞUŞU
I. 1962-1964 DÖNEMİ SİYASAL OLAYLARI VE KIBRIS CUMHURİYETİNİN
ÇÖKÜŞÜ
J. AKRİTAS TÜRKLERİ İMHA PLANI VE 1963 YILI KANLI NOELİ
K. KIBRIS SORUNUNUN BİRLEŞMİŞ MİLLETLER GÜVENLİK
KONSEYİ’NDE GÖRÜŞÜLMESİ VE KARAR SONRASI GELİŞMELER
1. B.M. GÜVENLİK KONSEYİ’NİN 4 MART 1964 TARİHLİ KARARI
2. KONSEY’İN 4 MART 1964 TARİHLİ KARARINDAN SONRA KIBRIS’TAKİ
GELİŞMELERVE OLAYLAR
3. TÜRKİYE HÜKÜMETİNİN MÜDAHALE KARARI, “JOHNSON MEKTUBU”
VE TOPLUMLARARASI GÖRÜŞMELER
L. ERENKÖY SAVAŞI
M. 1967-1974 ARASI GELİŞMELER
1. GENEL
2. MAKARİOS’A KARŞI YÜRÜTÜLEN İKTİDAR MÜCADELESİ
İKİNCİ BÖLÜM
KIBRIS BARIŞ HAREKÂTI
A. KIBRIS ADASININ JEOPOLİTİK ÖNEMİ
1. GENEL
2. KIBRIS’IN TÜRKİYE İÇİN JEOSTRATEJİK ÖNEMİ
3. KIBRIS’IN YUNANİSTAN İÇİN JEOSTRATEJİK ÖNEMİ
4. KIBRIS’IN BATI İÇİN JEOSTRATEJİK ÖNEMİ
5. SONUÇ
B. YUNANİSTAN’IN KIBRIS POLİTİKASI
C. 15 TEMMUZ DARBESİNİ MÜTEAKİP TÜRKİYE’DEKİ GELİŞMELER
D. TÜRKİYE’NİN KARARLILIĞI VE A.B.D.’NİN MÜDAHALEYİ
ENGELLEME ÇABALARI
E. KIBRIS’A ÇIKARMA YAPILMADAN ÖNCE YAPILAN HAZIRLIKLAR
1. BİRLİKLERCE YAPILAN HAZIRLIKLAR
2. HAREKÂTIN GENEL PLANI
F. BARIŞ HAREKÂTININ BAŞLAMASI VE BAŞLICA MUHAREBELER
1. HAREKÂTIN İLK GÜNÜ VUKU BULAN SİYASİ GELİŞMELER
2. 20 TEMMUZ 1974 KIYIBAŞI HAREKÂTI
3. 20 TEMMUZ 1974 KOMANDO BİRLİKLERİNİN HAREKÂTI
4. RUMLARIN TANKLARLA KARŞI TAARRUZU
5. BARIŞ HAREKÂTININ İKİNCİ GÜNÜ GELİŞMELERİ
6. KOCATEPE MUHRİBİNİN BATIŞI
7. BARIŞ HAREKÂTI’NIN ÜÇÜNCÜ GÜNÜ GELİŞMELERİ
8. DARBOĞAZ’A TAARRUZ
9. LEFKOŞA HAVAALANI BOMBALANIYOR (22 TEMMUZ 1974)
10. TÜRK-İNGİLİZ SAVAŞINA KILPAYI
G. ATEŞKES KARARI ALINIYOR
1. 22 TEMMUZ 1974 GÜNÜ ANKARA’DA YAŞANAN ÖNEMLİ SİYASİ
GELİŞMELER
2. 22 TEMMUZ 1974 GÜNÜ KIBRIS’TA GELİŞEN OLAYLAR
3. YUNANİSTAN VE KIBRIS RUM KESİMİNDEKİ ÖNEMLİ GELİŞMELER
4. DENKTAŞ-KLERİDES GÖRÜŞMESİ
H. CENEVRE GÖRÜŞMELERİ
1. BİRİNCİ CENEVRE GÖRÜŞMELERİ
2. İKİNCİ CENEVRE GÖRÜŞMELERİ
3. ARA ÇÖZÜM ÖNERİSİ
I. İKİNCİ BARIŞ HAREKÂTI
1. “ATİLLA”HATTI YA DA ÜÇ GÜN SAVAŞI
a. 14 AĞUSTOS 1974 GÜNÜ ASKERİ VE SİYASİ GELİŞMELERİ
b. 15 AĞUSTOS 1974 GÜNÜ ASKERİ VE SİYASİ GELİŞMELERİ
c. 16 AĞUSTOS 1974 GÜNÜ ASKERİ VE SİYASİ GELİŞMELERİ
d. 17 AĞUSTOS 1974 GÜNÜ ASKERİ VE SİYASİ GELİŞMELERİ
J. KATLİAMLAR
1. ATLILAR (ALOA) KATLİAMI
2. MURATAĞA VE SANDALLAR KATLİAMI
3. TAŞKENT (DOHNİ) KATLİAMLARI
4. ALAMİNYO KATLİAMI
SONUÇ
BİBLİYOGRAFYA (KAYNAKÇA)
EKLER
A. T.C. DIŞİŞLERİ BAKANI FERİDUN CEMAL ERKİN’İN 26 AĞUSTOS 1963
GÜNÜ CUMHURİYET SENATOSU’NDA YAPTIĞI KONUŞMA
B. RAUF DENKTAŞ’IN 4 MART 1964’TE B.M. GÜVENLİK KONSEYİ’NDE
YAPTIĞI TARİHİ KONUŞMA
C. JOHNSON’UN MEKTUBUNUN TAM METNİ
D. TÜRK BARIŞ HAREKÂTINA KATILAN TÜRK GENERALLERİ
E. KIBRIS BARIŞ HAREKÂTI ŞEHİTLERİ
F. KIBRIS BARIŞ HAREKÂTINA HAVAN TAKIM KOMUTANI OLARAK
KATILAN PİYADE TEĞMEN MEHMET TIBIKOĞLU’NUN ANILARI
G. KAYSERİ HAVA İNDİRME TUGAYI’NIN KIBRIS BARIŞ
HAREKÂTI’NDAKİ BELLİ BAŞLI FAALİYETLERİ
1. HAVA İNDİRME TUGAYININ KURULUŞU
2. TUGAYIN HÂLİHAZIR KURULUŞLARI İLE İFA EDEBİLECEĞİ
GÖREVLER
3. TUGAYIN HAREKÂTA KATILAN BİRLİKLERİ
4. KIBRIS BARIŞ HAREKÂTININ İLK GÜNÜNDE TUGAYIN KONUMU
5. KIBRIS BARIŞ HAREKÂTINDA İKİNCİ GÜN (21 TEMMUZ 1974)
6. KIBRIS BARIŞ HAREKÂTINDA ÜÇÜNCÜ GÜN (22 TEMMUZ 1974)
7. KIBRIS BARIŞ HAREKÂTINDA DÖRDÜNCÜ GÜN (23 TEMMUZ 1974)
8. KIBRIS BARIŞ HAREKÂTINDA BEŞİNCİ GÜN (24 TEMMUZ 1974)
9. BEŞİNCİ GÜNÜN SONUNDA DURUM
H. AMFİBİ ALAY KOMUTANI ALBAY NEŞET İKİZ’İN AMFİBİ ALAYININ
ÇIKARMA HAREKÂTI KONUSUNDA ANLATTIKLARI
I.
ÖNSÖZ
Tarih, tarihçinin kaleminden süzülüp bize ulaşan bilgidir. Tarihçinin anlatısı, yazısı olmaksızın
yapılmış olan tarihin kuşaklar boyu aktarımından söz edilemez. Anlatısız, yazılımsız tarih,
tarihin karanlıklarına gömülmeye mahkûmdur. Ulu Önderimiz Atatürk’ün söylediği gibi, bir
milletin tarih yapması yetmez. Aynı zamanda yapılan tarihi yazması da lazımdır. Eğer böyle
yapılmazsa kendi yaptığımız tarihi, başkalarının kaleminden öğrenmek zorunda kalırız.
Böylece de yazan yapana ne kadar sadık kalmış ise, o kadar öğrenebiliriz.
Türk ulusu insanlık tarihi içerisinde önemli tarihsel olayları gerçekleştirmiş bir ulustur. Çağ
açıp, çağ kapatan bir ulustur. Buna karşın kendi yaptığı tarihini, yeterince yazamamış, bu
konuda başkalarının yazdıklarına daha fazla ihtiyaç duyar olmuştur. Bu düşüncelerle 1963
yılından bu yana ülkemiz için önemli problem kaynağı olan Kıbrıs meselesini, çözüm için icra
edilen Kıbrıs Barış Harekâtı’nı incelemeye çalıştım.
Amacım, Kıbrıs ve Kıbrıs Barış Harekâtı hakkında bugüne kadar yazılmış bütün yerli ve
yabancı eserleri, dergileri, Kıbrıs Barış Harekâtı anısına yayınlanan gazete haberlerini tetkik
ederek harekâtı zorunlu kılan nedenleri, harekâtın nasıl icra edildiğini,Türk Ordusunun bu
mücadelede göstermiş olduğu yararlılıkları ortaya koyarak; savaş psikolojisinin yarattığı
olumsuzlukların neler olabileceğini, bir muharebede alınması gereken ilave tedbirlerin neler
olduğunu ortaya çıkararak, gerek asker gerek sivil yetkililere ışık tutmaktır.
Harekâtı bütün yönleriyle açıklığa kavuşturmak isterdim. Çok gizli gizlilik derecesinden
dolayı bütün belge ve bilgilere ulaşamadım. Bu nedenle verilmiş orijinal emirleri, yapılmış
harekât planlarını, günlük personel, lojistik, harekât raporlarını orjinalinden tetkik etme
imkânım olmadı.
Ancak, tatminkar bilgi ve belgelere ulaşabildim.Bu konuda yayınlanmış eserlerin hemen
tamamını tetkik etmeye ilave olarak, harekâtta önemli bir yeri olan Kayseri Hava İndirme
Tugayı’nın faaliyetlerini ayrıntılarla ortaya koyan bilgilere ulaştım. Harekâta bizzat
katılanlarla sohbet ettim, onların anılarına yer verdim. Bu suretle Kıbrıs Barış Harekâtı’nı
daha derli toplu ve ayrıntılı olarak sunma hedefine kısmen de olsa ulaştım.
İlgilileri bilgilendirmede katkım olacaksa, ne mutlu bana.
Saygılarımla.
Yrd.Doç.Dr. Mustafa TARAKÇI
KISALTMALAR
A.g.b. : Adı Geçen Belge
A.g.e. : Adı Geçen Eser
A.g.y. : Adı Geçen Yer
Alb. : Albay
A.T. : Avrupa Topluluğu
Atğm. : Asteğmen
B.M. : Birleşmiş Milletler
Bnb. :Binbaşı
B.R.T. :Bayrak Radyo Televizyonu
C. :Cilt
C.H.P. :Cumhuriyet Halk Partisi
C.Y.T.A. :Kıbrıs Telekomünikasyon Merkezi
D.P. :Demokrat Parti
E.M.A.K. :Ethniko Metapon Apeleftherotikon Kiprion (Kıbrıs Milli Kurtuluş Cephesi)
E.O.K.A. :Ethniki Organosi Kiprion Agoniston (Kıbrıs Savaşçıları Milli Örgütü)
O.P.E.K. :Kıbrıs Rumlarını Koruma Teşkilatı
P.E.O.N. :Pankipriaki Ethniki Organosi Neoleas (Birleşik Kıbrıs Milli Teşkilatı)
R.M.M.O. :Rum Milli Muhafız Ordusu
s. :Sayfa Numarası
Kd. Ütğm. :Kıdemli Üsteğmen
M.Ö. :Milattan Önce
M.S. :Milattan Sonra
S.A.S. :Sualtı Savunma
S.A.T. :Sualtı Taarruz
Sbfd :Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi
T.M.T. :Türk Mukavemet Teşkilatı
T.y. :Tarih yok
UNFICYP :Birleşmiş Milletler Barış Gücü
Ütğm. :Üsteğmen
Yb. :Yarbay
Y.y. :Yer yok
Yzb. :Yüzbaşı
GİRİŞ
Kıbrıs adasının hâkimiyeti, 1571 yılında II. Selim zamanında bir ay boyunca süren
mücadeleden sonra Venedikli korsanlardan Osmanlı İmparatorluğu’na geçmiş ve aralıksız
1878 yılına kadar 361 yıl devam etmiştir. Bu süre zarfında, Osmanlı’nın kendisine bağlı her
tebaasının dinine kültürüne saygı çerçevesinde, Ada’da mevcut Rum ve Türk toplumu barış
içinde bir arada yaşaya gelmiştir.
Uzakdoğu’daki sömürgelerine giden yolu kontrol altında tutmak isteyen İngiltere,
Osmanlı Devleti’nin Rusya karşısında güç durumlara düşmesini fırsat bilip onu destekleme
vaadi karşılığı olarak, Kıbrıs’ın yönetimini, 1878 yılında yapılan sözleşme ve ek protokollerle
üzerine almıştır. Tehdit bertaraf olmasına rağmen, İngiltere, Osmanlı Devleti’nin zayıf
düşmesinden istifade ederek Kıbrıs’ı boşaltmamış ve nihayet 1. Dünya Harbi’nde Osmanlı
Devleti’nin yenik düşmesi karşısında Kıbrıs’ı ilhak ettiğini açıklamıştır. Kıbrıs, 1914-1960
yılları arasında İngiltere hâkimiyeti altında kalmıştır. Her iki toplumun giderek şiddetlenen
baskısı sonucu İngiltere, 1960 yılında Kıbrıs’ta bağımsız bir cumhuriyetin kurulmasına razı
olmuştur. Zürih ve Londra’da yapılan Garanti ve İttifak anlaşmaları ile 15 Ağustos 1960’da
fiilen kurulan Kıbrıs Cumhuriyeti’nin bağımsızlığını ve toprak bütünlüğünü, bir başka devlete
iltihak edememe garantisini her üç devlet Türkiye, İngiltere, Yunanistan taahhüt etmişlerdir.
Ancak, beklenen barış ortamı sağlanamamış, hakların eşitliğine dayanan iki toplumlu
Cumhuriyeti, Rum idaresi içine sindirememiştir. Makarios, 22 Aralık 1963’te Garanti
anlaşmasını iptal ettiklerini ilan etmiştir. Özellikle 1963 yılı aralık ayı ağırlıklı olmak üzere
1963’ten 1974 yılına kadar Kıbrıs’ta 100’den fazla Türk köyü yakılmış; 27.000 Türk göç
etmek, evlerini terk etmek mecburiyetinde bırakılmış, yüzlerce Türk öldürülmüş, binlercesi
yaralanmıştır. Yaşlı, genç, çocuk demeden yüzlerce masum Türk insanı katledilmiştir. Gelişen
bu durum karşısında Türkiye 13 Şubat 1964’te Güvenlik Konseyi’ne başvurur. BM, Ada’ya
Barış Gücü göndermeyi kararlaştırır.
21 Aralık 1963’te başlayan Rum saldırılarının BM Barış Gücü’nün varlığına rağmen
durmaması üzerine, Kıbrıs’a ilk olarak 7 Haziran 1964 günü müdahale kararı alınır. Ancak, bu
müdahaleden iki gün önce, ABD Başkanı Johnson’un meşhur mektubu gelir. Bu mektupta
Johnson, ABD menşeli silahların Kıbrıs’a yapılacak müdahalede kullanılamayacağını,
Kıbrıs’a yapılacak müdahalenin Yunanistan’ın yanı sıra gerekirse kendileri tarafından da
önlenebileceğini ima eder. Bunun üzerine Türk hükümeti geri adım atmak mecburiyetinde
kalmıştır. Kıbrıs meselesinin çözümü için 1965 yılı mayıs ayından itibaren Türkiye ile
Yunanistan arasında başlayan ikili görüşmeler, 15 Kasım 1967’de Rumların Boğaziçi ve
Geçitkale köylerine saldırmalarına kadar devam etmiştir. Grivas liderliğindeki bu Rum-Yunan
saldırısı sonucu 28 soydaşımız hayatını kaybetmiştir. Türkiye, saldırının derhal
durdurulmasını, işgal edilen köylerin derhal boşaltılmasını istemiştir.
Öte yandan, TBMM’nce 17 Kasım 1967’de gerekirse Yunanistan ile savaşa gidileceği
kararı alınmıştır. ABD yine devreye girerek, müdahaleyi önlemek ister. NATO’yu devreye
sokar. Türkiye müdahaleden vazgeçerek bazı isteklerini kabul ettirir. Türklerin yoğunluklu
olarak bulundukları bölgelerde “Geçici Türk Yönetimi” kurulur. Sayıları 20 bini bulan Yunan
askerlerinin bir bölümü adayı terk eder. Rum-Yunan kuşatma ve barikatları kaldırılır. 1967
yılında Türkiye’nin baskısı sonucu adayı terk eden Yunan EOKA Tedhiş örgütü Başkanı
Grivas, 1971 Ekiminde tekrar adaya döner. Amaç, Enosis’i (Kıbrıs’ın Yunanistan’a İltihakı)
gerçekleştirmektir. Ancak, Makarios buna karşıdır. O, Kıbrıs Rumlarının seçimle başa
geçirdikleri bir cumhurbaşkanıdır. Enosis sonrası Yunanistan’daki bir valisi durumuna düşmek
istememektedir. Bunun üzerine Yunan yönetimi, Makarios’un öldürülmesi pahasına da olsa
bir darbe yapılmasını ve Yunanistan yanlısı bir idarenin iş başına getirilmesini kararlaştırır. 15
Temmuz 1974 sabahı RMMO (Rum Milli Muhafız Ordusu)’na ait üç tank başkanlık sarayına
saldırır, kritik yerler işgal edilir, darbe başarıya ulaşır. Ancak, Makarios Ada’dan kaçmaya
muvaffak olmuştur.
Gelişen bu durum karşısında Türk lideri Rauf Denktaş Türkiye’nin bir oldubittiye
müdahale etmesini talep eder. Türkiye uluslar arası anlaşmaların kendisine verdiği hakka
dayanarak, 20 Temmuz 1974 tarihinde Kara, Deniz ve Hava kuvvetleriyle Kıbrıs’a müşterek
bir harekât başlatır. 5 gün süren muharebelerin sonucunda birliklerimiz tabanı Girne kıyısı,
tepesi Girne olan bir üçgen içinde sıkışır. Yapılan Cenevre görüşmeleri sonuçsuz kalınca
ikinci bir harekât başlatılır. 14 Ağustos 1974 sabahı başlatılan bu harekâtla birliklerimiz,
üçgenin sınırladığı alanın dışına çıkarak, Kıbrıs’ın kuzey kesiminde, her iki istikamette
bulundukları sahayı genişletmeye başlarlar. Ulaşılması planlanan son hedefler doğuda
Magosa, batıda Lefke’dir. Üç gün süren ve üçüncü günün sonunda ateşkes kararıyla
durdurulan birliklerimiz Magosa-Lefkoşa-Lefke hattına ulaşmışlardır.
Günümüze kadar Kıbrıs ve Kıbrıs Barış Harekâtı ile ilgili birçok eser yayınlanmıştır.
Özellikle Dr. Vehbi Zeki Sertel ve H. Fikret Alasya’nın eserleri Kıbrıs’ın tarihine ışık tutacak
niteliktedir. Kök Yayınları Araştırma serisinde yayınlanan Rüstem Haliloğlu’nun “Atina ile
Lefkoşa Arasındaki Savaşın İçyüzü” adlı derlemesi ile K.K.T.C. Üniversitesi ile Van Yüzüncü
Yıl Üniversitesi’nin 1991 yılında ortaklaşa düzenlediği Kıbrıs Sempozyumu’nda sunulan
bildiriler, Barış Harekâtı öncesi Kıbrıs’ın tarihine önemli ölçüde ışık tutacak niteliktedir.
Ayrıca Prof.Dr. Abdülhalik Çay’ın Kanlı Noel-1963 adlıeseri ile Kıbrıslı gazeteci yazarlardan
Sabahattin İsmail ve Sabahattin Egeli’nin Kıbrıs konusundaki eserleri kayda değer
niteliktedir.
Bu çalışmamda, Kıbrıs’ın tarihsel gelişimine genel olarak göz atmayı müteakip,
özellikle Birinci ve İkinci Kıbrıs Barış Harekâtı’nın icrasını gün ışığına çıkarmaya gayret
ettim. Harekâtın askeri gelişmelerini kronolojik sıra ile anlatırken bu esnada oluşan siyasi
olayları da yerinde tespit etmeye özen gösterdim. Bu konuda harekâta katılan birliklerin
arşivleri, gazete kupürleri, harekâta bizzat iştirak etmiş komutanların anıları, başvuru
kaynaklarımın esasını oluşturdu.
Kıbrıs Barış Harekâtı kaçınılmaz bir harekâttır. Bu harekât yalnızca Türkiye’nin milli
menfaatleri, stratejik avantajları için değil, kendisinden yıllardır kurtarıcı olarak yardım
bekleyen soydaşları için bir el uzatma, Türkiye’nin kendine olan özgüveninin kazanılması ya
da kanıtlanmasına en güzel örnek olarak da tanımlanabilir.
BİRİNCİ BÖLÜM