kayıp bir efsanesi

212 Pages·2015·4.06 MB·Turkish

ı x x ; '
KAYIP BİR
ALEVÎ
EFSANESİ
Unutulmuş doğrular, bugünün çok tekrarlanmış 'resmiruhsatlı'
dayatmalarına karşı direniyorlar. Gerçekler yalan denizinde
boğulup gitmeden kayda geçmek istiyorlar.
Alevilerin Kendi Tarihleriyle Tanışmalarının Vakti Gelmiştir.
5a
g
c3
O
O
P-l
c/d
w
z
c o
w
P3
m
Ph
h—I
S
2
O
û
$
"Aleviler son bin yılda
korunma güdüsü ile kendilerine
Müslüman süsü verirlerken,
sözlü gelenek içinde o ana değin
yaşattıkları kadim efsanelerini
gerilerde bırakıp toplumsal
hafızalarından vaz mı geçtiler?
Geçmişin destanları zamanın
sonsuzluğu içinde yitip, kayıp
mı oldular? Ya da Aleviler ile
birlikte Alevi efsaneleri ve Alevi
destanları da tebdili kıyafet edip
halkın arasında başka öznelerle
söylenerek dilden dile,
zamandan zamana geçerek
bugüne ulaştılar mı?"
KAYIP BİR
EFSANESİ
E r d o ğ a n Ç i n a r
K & ftZ o O H
Kayıp Bir Alevi Efsanesi
Erdoğan Çınar
Kalkedon Yayınları: 27
Adonis Kitaplığı: 2
Yayına Hazırlayan: Hakan Tanıttıran
Kapak Tasarım: Ahmet Sungur
Redaksiyon: Şafak Tannverdi
Çizimler: Şivan Okçuoglu
Kalkedon Yayınları
Adres:
Hocapaşa Mah, Kargili Sok, Celal Orman tşham, No 1/ Kat 3, Daire 32
Sirkeci-tstanbul
Telefon ve Fax: [phone]
Bu kitap Can Matbaası’nda basılmıştır
Davutpaşa Cad. İpek İş Merkezi, Kat 3 No 17 Topkapı İstanbul.
Tel: [phone]
Birinci Basım: Nisan 2007 2700 Adet Basılmıştır.
İkinci Basım: Ekim 2007 1500 Adet Basılmıştır.
Üçüncü Basım: Nisan 2009 1500 Adet Basılmıştır.
Dördüncü Basım: Temmuz 2011 2000 Adet Basılmıştır.
Tüm haklan saklıdır.
© Kalkedon 2009
© Erdoğan Çınar 2009
Ablama
Erdoğan Çınar: 1957 yılında Sivas’ın İmranlı llçesi’nde doğdu. Orta öğ­
renimini 1976 yılında Darüşşafaka Lisesi’nde tamamladı. 1982 yılında İs­
tanbul Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi’ni bitirdi. 1986 yılında İs­
tanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü’nde yüksek lisans eğiti­
mini tamamladı. Halen İstanbul’da serbest mimar olarak çalışmaktadır.
Yazann “Aîeviiigin Gizli Tarihi” ve “Aleviliğin Kayıp Binyıh” adında iki kitabı
daha vardır.
E-Posta: [email protected]
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ 9
SUNUŞ 13
BİRİNCİ BÖLÜM: YILDIZ DAĞI 21
Sözün Ömrü Uzun Olur 23
Yol Diliyle Pir Sultan Abdal Efsanesi 31
İKİNCİ BÖLÜM: RESMİ RUHSATLI YALAN 105
Sancılı Yıllar 107
Belgesiz Tarih 119
.Şah
.Pir Sultan Abdal
.Hızır Paşa
.Ali Baba
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM: KAYIP EFSANE 135
Urum Kışı 137
Bir Çift Turna 149
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM: EFSANENİN ARKEOLOJİSİ 165
Efsanenin Coğrafyası 167
. Mananalis/Pülümiir
.Cibossa/Sivas
.Cibossa Kastronu/Toprakkale Zindanı
.Hantepe-Binbir Bacalı Banaz
Efsanede Yer Alan Olaylar ve Kahramanlar 177
Şiirlerin Dili 185
Bitmeyen Sevda, Sonu Gelmeyen Öfke 191
SONSÖZ 199
DİPNOTLAR 205
KAYNAKÇA 209

ONSOZ
Sinsi hastalığın yıllardan beri akciğerini kemirdiğini, o da
bizler de çok geç fark ettik. Babamın hasta yatağındaki son
günleriydi. İyice zayıflamış, eriyip küçülmüştü. Halsizdi. Yar­
dım almadan hareket edemiyor, konuşurken bile acı çekiyordu.
Seksen beş yaşındaydı. Vücudu hastalığına karşı direnemiyor-
du. Son günlerini yaşadığını anlamıştı. Hane halkından ve ken­
disini ziyarete gelenlerden helallik alıyor, sevdikleri ile veda­
laşıyordu.
O çaresiz günlerin sonuna doğru bir öğle vakti yaşlı ba­
bam sol eli ile yatağının yanında oturan annemin elini tuttu,
sağ elini kalbinin üzerine koydu. Boğazını temizleyip derin bir
nefes aldıktan sonra o güne kadar hiç duymadığımız bir Pir
Sultan Abdal nefesi söylemeye başladı.
Pir Sultan Abdal dizeleri babamın dudaklarından dökü­
lürken az önceki yaşlı adam gitmiş yerine bambaşka bir insan
gelmişti. Gücünü yeniden toparlamıştı. Hastalığın ortaya çıkma­