Kant Allen W. Wood DOST PDF
Preview Kant Allen W. Wood DOST
Kant Allen W. Wood Stanford Üniversitesi'nde Ward W. ve Priscilla B. Woods felsefe profesörüdür. Reed College’te eğitim gördükten sonra Yale Üniversitesi’nde yüksek lisans yaptı. Stanford’tan önce Yale, Cornell ve California üniversitelerinde ders verdi. Daha çok Kant, Hegel ve Nietzsche üzerine yaptığı çalışmalarla tanınan Wood’un belli başlı eserleri arasında Hegel’s Ethical Thought (1990), Kant’s Ethical Thought (1999), Unsettling Obligations (2002) ve Karl Marx (2004) sayılabilir. D Aliye Kovanlıkaya Aliye Karabük Kovanlıkaya, 1963 yılında Döğüşbelen’de (Köyceğiz-Muğla) doğdu. Ortaöğrenimini Galatasaray Lisesi’nde yaptı. Lisans, yüksek lisans ve doktora eğitimini Boğaziçi Üniversitesi Felsefe Bölümü’nde tamamladı ve bu bölümde bir süre araştırma görevlisi olarak çalıştı. Uzmanlık alanı modem felsefe olan ve bu alanda makale ve çevirileri bulunan Kovanlıkaya, halen Galatasaray Üniversitesi Felsefe Bölümü’nde öğretim üyesi olarak ders vermektedir. Wood, Allen W. Kant ISBN 978*975-298-390-8 /Türkçesi: Aliye Kovanlıkaya / Dost Kitabevi Yayınları Nisan 2009, Ankara, 240 sayfa Felsefe-Felsefe Tarihi-Notlar-Dizin K a n t Allen W. Wood DOST kitabevi ISBN 978-975-298-390-8 Kant ALLEN W. WOOD © Allen W. Wood, 2005 © This edition is published by arrangement with Blackwell Publishing Ltd, Oxford. Translated by Dost Kitabevi from the original English language version. Responsibility of the accuracy of the translation rests solely with the Dost Kitabevi and is not the responsibility of Blackwell Publishing Ltd. © Bu baskı, Oxford’da bulunan Blackwell Publishing Ltd ile yapılan anlaşma uyarınca yayınlanmaktadır. Özgün İngilizce versiyondan Dost Kitabevi’nce çevrilmiştir. Çevirinin doğruluğu Dost Kitabevi'nin sorumluluğundadır ve Blackwell Publishing Ltd sorumluluk kabul etmez. Bu kitabın Türkçe yayın hakları Dost Kitabevi Yayınları’na aittir. Birinci Baskı, Nisan 2009, Ankara İngilizceden çeviren, Aliye Kovanlıkaya Teknik Hazırlık, Mehmet Dirican - Dost İTB Baskı ve cilt, Pelin Ofset Ltd. Şti.; İvedik Organize Sanayi Bölgesi, Matbaacılar Sitesi 588. Sokak No: 28-30, Yemnahalk / Ankara Tel: (0312) 3952580-81 • Fax: (0312) 3952584 Dost Kitabevi Yayınlan Meşrutiyet Cad. İNo: 37/4 Yenişehir 06420, Ankara Tel: (0312) 4359370 • Fax: (0312)435 7902 unmv.dostyaymevi.ciym • [email protected]ı İçindekiler Önsöz 7 Çevirmenin Önsözü 13 Kısaltmalar 17 l Hayatı ve Eserleri 21 2 Sentetik A Priori Bilgisi 47 3 Mümkün Tecrübenin İlkeleri 72 4 Bilginin Sınırları ve Aklın ldeaları 91 5 Transandantal Diyalektik 114 6 Tarih Felsefesi 144 7 Etik Kuramı 165 8 Beğeni Kuramı 192 9 Siyaset ve Din 214 Dizin 234 Önsöz Bu kitabın amacı, Kant’ın felsefî görüşlerini, özellikle onu henüz tanı- mayan okurlara takdim etmektir. Bu nedenle konunun uzmanlarını ilgi lendiren tartışmalar ve dipnotlar asgarî düzeyde tutulmuştur. Kant’ın metinlerine, iddialarımı belgelemek ve okurun kanıtlara doğru bağlamda bakabilmesini sağlamak için gerekli olduğu kadarıyla atıfta bulunmakla yetindim. Kant üzerine yazılanlar çok geniş bir yer tutar. Bunların çoğun luğu akademik ölçütlere uygun olduğu kadar, felsefî bakımdan da çok değerlidir. Her bölümün sonuna o bölümde yer alan tartışmalarla ilgili en iyi eserlerin isimlerini ekledim. Bunlar hiçbir şekilde eksiksiz, hatta o konudaki tartışmaları en iyi temsil eden eserler olarak anlaşılmamalıdır. Tavsiye ettiğim kitaplar, bana göre en iyi olanlardır. Ayrıca, daha eski eserlerin yer aldığı kaynakçalar zaten mevcut olduğundan [meselâ, The Cambridge Companion to Kant (yay. haz.: Paul Guyer); New York, 1992], yakın geçmişte yazılan eserleri önermeye özen gösterdim. Kant’ın felsefesinin bence en ilginç yönü, dikkatli bir şekilde incele diği konu yelpazesinin genişliğidir. Yalnızca metafizikte değil, doğa bili mi, tarih, ahlak ve beğeni eleştirisi gibi birçok alanda meselelerin âdeta 8 KAIMT kökenine iner; söylediklerinin doğru veya yanlış olduğuna dair vereceği miz nihaî karar ne olursa olsun, en azından en temel hususları göz önüne serer. Meselâ, kısacık, beş sayfalık “Aydınlanma Nedir Sorusuna Cevap’ta, aydınlanmanın esasını, öğrenmeye veya aklî yetilerimizin işleyişine de ğil, kendi adımıza düşünme cesaretine ve kararlılığına; kendimizi gele nekten, önyargıdan ve bizim yerimize başkasının düşünmesine müsaade etmemize yol açan her tür refah ve güvenliğin teminatı olarak görülen otoritelerden kurtulmaya yerleştirir. Kant’ın bu metni Aydınlanma’nm iddialarına bağlı olarak öne çıkarılan hususların 18. yüzyılda olduğu ka dar günümüzde de hâlâ geçerli olduğunu görmemizi mümkün kılar. Bu kadar geniş bir alana açılmış bir filozofun fikriyatının tamamını kuşatmayı hedefleyen kısa bir kitapta bazı önemli şeyler ister istemez göz ardı edilir ya da bunlara kısaca değinmekle yetinilir. En önemlileri doğa bilimi felsefesi ve etik görüşleri olmak üzere bazı konular Kant felsefesi nin bütünü bakımından, bu kitapta onlara ayrılan yerin işaret edeceğin den çok daha fazla önem taşır. Bu kitabın yaklaşık yarısı (ikinci ilâ beşinci bölümler) Saf Aklın Eleştirisi ile ilgilenir. Saf Aklın Eleştirisi, Kant’m yayım lanan eserleri arasında en uzunu olmasının yanı sıra, en meşhur ve felse feye kalıcı katkıda bulunması bakımından en büyük eseri olduğu iddia edilebilecek kitaptır. Elinizdeki kitapta Kant’m teorik felsefesine diğer lerine oranla daha çok yer ayırmamam bir diğer nedeni, Kant’ın pratik felsefesine (ahlak felsefesine) ilişkin görüşlerimi başka yerlerde, özellik le de Kant's Ethical Thoughts (New York, 1999) adlı kitabımda geniş bir şekilde yazmış olmamdır. Kant’ın fizikî bilimler kuramının bazı temel düşüncelerini ikinci ve üçüncü bölümlerde ele aldım. Fakat Kant felsefe sinin gerektiği gibi değerlendirilebilmesi, Doğa Biliminin Metafiziksel Te- melleri’nin (1786) burada verilecek olandan çok daha derin bir şekilde incelenmesini gerektirir. Felsefenin fizikle bağı üzerine daha önce yazdık larından çarpıcı şekilde farklı bazı yeni fikirler, Kant’ın (20. yüzyılın başlarından itibaren) Opus Postumum adıyla bilinen, parça parça yazılar dan oluşmuş ve tamamlanmamış en son kitabının da odağında yer alır. Elinizdeki kitapta, Kant’ın zihinsel yetilerinin yaşlılık yüzünden tahrip olması ve en sonunda ölüm nedeniyle tamamen sessizliğe gömülmesinin hemen öncesinde giriştiği bu cesur düşünme macerasına nadiren atıfta bulundum. Kant’m felsefî düşüncesinin bu en son dönemini araştırma arzusunda olanlara Eckart Förster ve Michael Friedman’m, birinci ve ikinci bölümlerin sonunda yer alan “Ek Okumalari’da verilen kitaplarını tavsiye ediyorum. ÖNSÖZ 9 Bu kitabın ilk bölümü Kant’m yaşam öyküsüne ayrılmıştır. Bir filozof hakkındaki bir kitaba bu şekilde başlamak epeyce sorgulanabilir bir şeydir. Kitaba Kant’m hayatıyla başladım, çünkü ilk defa Kant okuyacakların, özellikle de felsefe okumaya nispeten yeni başlayanların, Kant’m kim olduğunu ve nasıl yaşadığını merak ettiklerini tahmin ediyorum. Bu ta mamen anlaşılır ve sağlıklı bir şeydir. Bununla birlikte, felsefe ve felsefe tarihi çalışmış olanlar bilirler ki, filozofların mizaçlarını ve kişiliklerini tanımak, felsefeye katkılarını anlamakta nadiren yardımcı olur. Kant’m hayatını incelemek, felsefesini öğrenmeye çalışanlar için hakikaten il ginçtir. Kant’ın düşüncelerine tesir etmiş olabilecek zihinsel ve maddî dünyasını, kişisel ve toplumsal açıdan önem verdiği şeyleri anlamamıza yardım eder. Bunları bilmenin, yaptığı ve söylediği şeylerden bazılarını niçin yaptığını, niçin öyle söylediğini anlamaya ve fikirlerini yorumla maya katkısı olabilir. Kant’ın yaşamına yönelik ilgimiz, sadece tarihe veya eskiye duyulan ilgi olabileceği gibi sırf meraktan da kaynaklanabi lir. Bunların ise felsefesiyle hiçbir alâkası yoktur. Kant’m hayatım incelerken özellikle kaçınılması gereken tutum, bir filozofun düşüncelerine duyduğumuz ilginin, bir insan olarak o filozofa duyduğumuz hayranlıkla orantılı olmasına veya olmak durumunda olma sına rağmen, bir kahramana tapınmaya veya bir aziznâmeye dönüşmesidir. Felsefe tarihinde öne çıkmış isimler arasında hakikî bir kahraman veya aziz varsa bile, onun felsefî görüşlerini incelerken kahramanlığını veya azizliğini tamamen göz ardı etmek en iyisi olacaktır. Geçmiş filozoflara, bilgeliklerini öğrenmek için dizlerinin dibinde oturulacak gurularmış gibi hürmet etmek, sağlıksız ve tamamen felsefe dışı bir tavırdır. Yaşayan ya da ölmüş bir kişiye yönelik böyle bir tutum, felsefe yapmakla hiçbir şekilde uyumlu olgıayan, tamamen uzak durulması gereken bir zihinsel köleliği ifşa eder. Bunu söylemekle ben iyi bir Kantçı olmuş oluyorum; çünkü Kant’a göre, başkalarını taklit edilecek modeller olarak almak insanları erdemli davranışlara taşımaz; kısa zamanda ya kendimize saygı duymamaya ya da başkalarına gıpta etmeye yol açar; bu nedenle de ahlakî bakımdan uygun değildir. Buna dayanarak bu konudaki görüşünü Kant’m kendisine uygulayabiliyoruz. Bu görüşe değer vermemizin nedeni, Kant tarafından öne sürülmesi olmamalıdır. Sadece tecrübe bu görüşün doğru olduğunu gösterdiği için, hatta Kant’m kendisi için de doğru olduğunu gösterdiği için buna değer verilmelidir. Fikirlerini büyük beklentilerle incelediğimiz geçmiş filozofların hoş lanacağımız insanlar olmamaları bazen nahoş bir duruma yol açabilir.
Description:The list of books you might like
