KANS-document SSC-ICT

41 Pages·2013·0.36 MB·Dutch

KANS-document SSC-ICT

KANS : Kriteria Acceptatie Nieuwe Systemen

Datum 29-11-2013
Versie 1.3.4

KANS versie 1.3.4 – pagina 1
Ministerie van Binnenlandse Zaken en
Koninkrijksrelaties

DG OBR SSC ICT

Colofon

Informatie KANS-document
Telefoon 070 351 7349
Fax [phone]
Uitgevoerd door DG OBR SSC ICT A&P

Datum 29 november 2013
Status Definitief
Versienummer 1.3.4

KANS versie 1.3.4 – pagina 3
Ministerie van Binnenlandse Zaken en
Koninkrijksrelaties

DG OBR SSC ICT
Versiehistorie

Versie CI-nr Verwerkt Aanpassing Bijdrage van
dd
Kans 134 203750 29-11-2013 Aanpassingen verwerkt van SB-CWD -Dick v.d. Heuvel
A. Visscher Aanpassingen verwerkt van Netwerkbeheer-Infra -Hans vd Linden
-Rashad Nawaz
Aanpassingen verwerkt van Netwerkbeheer-Diensten -Dennis v Duivenboden
Aanpassingen verwerkt van SB-Infra -Jim Hillebrand
-Michael den Ouden
Aanpassingen verwerkt van Applicaties-Beheer -Peter v Dam
Geen toevoegingen of opmerkingen -Linda Hooymans
Aanpassingen verwerkt van SB-Hosting -Sander Waldekker
Aanpassingen verwerkt van Applicaties-Onderhoud en -Luc Verstegen
Vernieuwing
Kans 133 15 Mei 2012 Aanpassingen updates vanuit de volgende Werkplekdiensten:
productgroepen zijn verwerkt -Dick v.d. Heuvel
- werkplekdiensten -Ted van Drunen
- implementatiediensten -Luuc Alarm
Verder is de naam van SSO-ICT aangepast naar de Implementatiediensten
nieuwe naamgeving onder BZK. SSC ICT -Coen Balt
Vanuit de volgende productgroepen is aangegeven
dat er momenteel geen wijzigingen zijn:
-GOS
-Netwerkservices
-E-services
- Systeembeheer
Alle wijzigingen t.o.v voorgaande versie 1.3.2 zijn
met blauwe tekst aangegeven.
24-5-2012 Besproken en vastgesteld in Teamleidersoverleg van
24 mei 2012
Kans 132 92301 27 sep 2011 Aanpassingen updates vanuit de volgende Onno Hoogeveen
productgroepen zijn verwerkt Dennis van Duivenboden
- Netwerkbeheer
- SB Directory & Email
Kans 131 92301 23 aug Aanpassingen updates vanuit de volgende SSC-ICT
2011 productgroepen zijn verwerkt
- E-services
- Hosting
- GOS

Kans 130 92301 20 juli 2011 Update standaarden verwerkt aangeleverd door SSC-ICT
Centrale Werkplek Diensten (CWD)

Kans 129 92301 25-06-2010 Vastgesteld in teamleidersoverleg SSC -ICT SSC-ICT
07-06-2010 Update standaarden verwerkt
Kans 128 92301 21-07-2009 Verwerking CAB-besluitvorming in “definitieve versie” Maarten Lindeboom
Kans 128c 92301 20-07-2009 • Final review/aanpassing webonderwerpen Hans de Jong
(concept) 08-07-2009 • Accoord tekstaanpassingen CAB Alex Meijer, CAB-leden
06-07-2009 • Final review Informatiebeveiliging Cees Faes
Kans 128b 92301 16-06-2009 • Final review Systeembeheer CWD Dennis van Duivenboden
(concept)
KANS versie 1.3.4 – pagina 4
Ministerie van Binnenlandse Zaken en
Koninkrijksrelaties

DG OBR SSC ICT
Versie CI-nr Verwerkt Aanpassing Bijdrage van
dd
Kans 128a --- 26-04-2009 • Formalisatie bijdragen KANS Maarten Lindeboom
(concept) • Review Systeembeheer CWD Dennis van Duivenboden
Kans 128 --- 25-02-2009 • Rijkshuisstijl-aanpassing Maarten Lindeboom
(concept) • COTS-voorkeur toegevoegd Thijs Pfeifer
• MS SQL 2008 nieuwe standaard Max Kwast
• Voorkeursformat opgeleverde documenten Max Kwast
• Gebruik centrale Postcode Database SSC- René Soetekouw
ICT Max Kwast
• Uitsluiten ad_hoc queries op databases Dick vd Heuvel
18-09-2008 • Software/applicaties DEP-compatibel Frank Christiaansen
• Aanscherping aspecten Beveiliging Alex Meijer
• Verwijderen systeemgeleide procedure Gerard van Hulzen
• .net webcriteria Ferry Wedman
• opname ftp-standaard
Kans 127 56538 21-05-2008 • Versie/databaseaanpassing in bouwstenen Ferry Wedman
Kans 126 55410 28-02-2008 • Validatiecodes webapplicaties Gerard van Hulzen
• Oracle - SQLplus en koppeling spool-file Onno Hoogeveen
• Netwerkbeheer: bouwstenen etc Sia Saatpoor
• Systeemgeleidedocument benaming Maarten Lindeboom
• Grafische weergave bij installatiehandleiding Max Kwast
21-12-2007 • Tot standkomingsprocedure KANS Maarten Lindeboom
• Windows Server 2003 enterprise SP2 Onno Hoogeveen
• Toevoeging DBMS MySQL Alex Meijer
• Internet Explorer SP2 Milo Mooij
Kans 125 54338 15-10-2007 • Aanpassingsvoorstellen Afdelingen Advies & Th. Pfeifer
Projecten en Systeembeheer O. Hoogeveen
M. Lindeboom
Kans124 52203 27-07-2007 • Open source-aspecten M. Mooij
• Webaccess-aspecten D. van Duivenboden
• Sanering “wensen” uit concept / check M.lindeboom
recente mutaties mbt Oracle en Linux
• Omzetting naar huisstijl VenW en verwerking R. de Vries
commentaar beveiliging
Kans123 51333 01-06-2007 • Standaard linux distributie(s) L. Hoogkamer
Kans122 51332 30-05-2007 • External authentication Oracle Client I. Breeden
• Uitwerking (Kans) wie M.Lindeboom
• Index + pagina’s M.Lindeboom
• Logo voorblad M.Lindeboom
Kans1(21) 44538 15-01-2007 • Concept M. Kwast
Tabel 1 - Versiehistorie

KANS versie 1.3.4 – pagina 5
Ministerie van Binnenlandse Zaken en
Koninkrijksrelaties

DG OBR SSC ICT
Inhoud
Voorwoord 7
1. KANS op hoofdlijnen 9
2. Waarom, Wat, Wanneer, Waar, Wie, Hoe? 10

2.1 Waarom 10

2.2 Wat 10

2.3 Wanneer 11

2.4 Waar 11

2.5 Wie 11

2.6 Hoe 12

Bijlage A Bouwstenen ICT-infrastructuur 13
Bijlage B Inrichting van servers 17
Bijlage C Details / specifieke eisen (werking) applicaties 19
Bijlage D Programmeeromgeving en –standaarden 25
Bijlage E Databasemanagementsystemen 26
Bijlage F Oplevering 29
Bijlage G Broncode 31
Bijlage H Netwerk bouwstenen 32
Bijlage I Installatiehandleiding 38
Bijlage J Versiebeheer 39
Bijlage K Begrippenkader 40

KANS versie 1.3.4 – pagina 6
Ministerie van Binnenlandse Zaken en
Koninkrijksrelaties

DG OBR SSC ICT

Voorwoord

Borging Kwaliteit
Voor een optimale service richting klanten en een minimale beheerlast dient de
implementatie van en wijzigingen aan informatiesystemen bij SSC-ICT plaats te vinden
overeenkomstig vastgestelde normen. Dit document KANS - Kriteria Acceptatie Nieuwe
Systemen - behoort daar toe. KANS is het fundament voor de borging van kwaliteit in de
ICT-omgeving en is in deze vorm door het MT besproken en goedgekeurd.

KANS is fundamentele input voor de ontwikkeling van nieuwe systemen welke door SSC-
ICT beheerd moeten worden. Het geeft ontwikkelaars inzicht in de eisen waaraan nieuwe
systemen aan moeten voldoen voordat ze voor beheer worden overgedragen en biedt
ICT zelf een referentiekader bij afweging van impact / consequenties bij interne
aanpassingswensen. Daarbij wil SSC-ICT het gebruik van Open Standaarden zoveel
mogelijk bevorderen om de toekomstvastheid van nieuwe systemen zoveel mogelijk te
borgen.

Versiebeheer
Het KANS-document staat onder invloed van ontwikkelingen in de IT-wereld. Goed
beheer en periodieke actualisatie is noodzaak voor KANS. KANS wordt vanuit iedere
discipline (SSC-ICT-lijnafdeling) bijgewerkt. In het belang van coördinatie gelden de
volgende regels:

• Het KANS document is een representatie van de infrastructuur van SSC-ICT. Het
document is opgenomen als configuratie-item (CI) en is voorzien van een versie-
nummer en een datum;
• Alle mutaties worden bijgehouden in een log aan het begin van het document. De
datum en auteur van de wijzigingen worden hierin opgenomen;
• Iedere afdeling is verantwoordelijk voor het aanleveren van de tekstuele aanpassing
die moet worden doorgevoerd in het document. Afstemming met andere afdelingen
is van belang;
• Aanlevering van bijdragen aan het KANS-document dient plaats te vinden m.b.v. een
vast format (RFC intern) van onderwerpen/vragen waarin tabelgebruik en visuele
bijlagen een grotere rol spelen. Bijdragen dienen aantoonbaar te zijn geaccordeerd
door de betrokken teamleider of lijnmanager;
• Daarna worden de betreffende wijzigingen middels een verzoek om wijziging
aangeboden aan het Change Proces, waarin het verder zal worden behandeld. De
wijzigingen vinden dus evenals de wijzigingen op de infrastructuur onder de regie
van het wijzigingsbeheer plaats;
• Wijzigingen in het KANS-document worden door een Senior medewerker van het
Support Center op een consequente éénduidige wijze verwerkt;
• Het doorvoeren van deze wijzigingen leidt tot een nieuw versienummer en daarmee
automatisch tot het aanmaken van een nieuwe CI in de CMDB.

KANS versie 1.3.4 – pagina 7
Ministerie van Binnenlandse Zaken en
Koninkrijksrelaties

DG OBR SSC ICT
Totstandkoming KANS
Om bij "afronding" van nieuwe versies van het KANS-document onduidelijkheid uit te
sluiten wordt de volgende aanpak toegepast:

Fase Trefwoord Activiteit
1. Redactie, initiatief A&P Architecten nemen 2x per jaar het initiatief de
productgroepen te benaderen om wijzigingen en verbeteringen
in KANS door te voeren. A&P verzamelt alle reacties en
verwerkt deze in een volgende versie van KANS.
2. Verwerking nieuwe versie KANS o.b.v. gevalideerde bijdragen specialisten
(door Support Center)

3. Behandeling De verwerkte opmerkingen worden teruggelegd bij de
indieners ervan.
Hierna wordt KANS aangeboden aan het teamleiders overleg
voor vaststelling.
4. Registratie nieuwe versie KANS wordt opgenomen in de CMDB (Support
Center)

5. Kennisgeving en De nieuwe versie van KANS wordt als PDF document binnen
Distributie SSC ICT kenbaar gemaakt
Via PRO wordt er voor gezorgd dat de nieuwe versie op het
klantportaal komt.
Tabel 2 – Totstandkoming KANS

KANS versie 1.3.4 – pagina 8
Ministerie van Binnenlandse Zaken en
Koninkrijksrelaties

DG OBR SSC ICT
1. KANS op hoofdlijnen

De volgende tabel geeft de essentie van KANS weer:

Vraag Antwoord
Wat is KANS? KANS is een acceptatienorm voor het invoeren van nieuwe ICT-systemen
en het aanbrengen van substantiële wijzigingen aan bestaande systemen.
KANS bestaat uit
• een set criteria en procedures
• afspraken
• standaarden die aansluiten op bestaande structuren.
Waarom KANS? Om uiteenlopende redenen is het gebruik van KANS vereist, w.o.:
• Het verkrijgen van een stabiele, goed beheer(s)bare ICT-
omgeving;
• Het inperken en beheersen van risico’s;
• Het scheppen van helderheid, duidelijkheid en houvast;
• Het bevorderen van effectiviteit en efficiëntie door structuur,
uniformiteit en eenduidigheid.
Wanneer KANS? Altijd en tijdig! KANS dient te worden gerespecteerd zowel bij de
invoering van nieuwe ICT-systemen als bij het aanbrengen van
wijzigingen aan bestaande systemen. Dus voordat e.e.a in beheer wordt
genomen.
Projectleiders dienen KANS tijdig, d.w.z. voorafgaand aan ontwikkel- en
wijzigingstrajecten naar zowel interne en externe klanten als naar
leveranciers te communiceren, zodat er geen misverstanden ontstaan
over hetgeen door leveranciers moet worden cq. door SSC-ICT zal
worden geleverd.
Waar KANS Overal waar SSC-ICT verantwoordelijkheid heeft of zal krijgen voor in
toepassen? beheer te nemen systemen en (standaard)software. Ook als het slechts
om beperkte dienstverlening gaat, zoals huisvesting, voeding en koeling.
Door wie? SSC - ICT
Gebruik van KANS is verplicht voor geheel SSC-ICT. Elke discipline die
formeel de zorg is toebedeeld voor het beheren van applicaties en
systemen t.b.v. klanten, heeft een verantwoordelijkheid wat betreft het al
dan niet accepteren van nieuwe systemen op basis van de geldende
acceptatiecriteria en het faciliteren hiervan. KANS is ook van toepassing
op het beheer van netwerkcomponenten.
Projecten
Bij het opzetten van projectplannen en uitvoering daarvan dienen op te
leveren en in beheer te nemen producten te voldoen aan KANS
Regie organisaties
De regie organisaties van klanten van SSC ICT dienen op de hoogte te
zijn van KANS en dat het hieraan voldoen noodzaak is om van een
betaalbare en stabiele Shared Services Infrastructuur (SSA) gebruik te
kunnen maken
Leveranciers
Leveranciers van ICT producten die in de SSA moeten worden
opgenomen of aangepast KANS is een voorwaarde om producten
beschikbaar te kunnen stellen en in beheer te nemen.
Hoe? KANS dient te worden gerespecteerd. Het zal niet in alle gevallen
mogelijk zijn KANS volledig na te leven. In dergelijke gevallen zal naar
een passende oplossing worden gezocht. Uitzonderingen moeten mogelijk
zijn, maar blijven zoals gezegd het blijft een uitzondering. Uitzonderingen
die vaker voorkomen en een generieke aanpak vereisen of aanpassingen
van het ICT beleid worden opgenomen in een richtinggevende
Policysheet.
Tabel 3 – KANS in hoofdlijnen

KANS versie 1.3.4 – pagina 9
Ministerie van Binnenlandse Zaken en
Koninkrijksrelaties

DG OBR SSC ICT

2. Waarom, Wat, Wanneer, Waar, Wie, Hoe?

2.1 Waarom
Het doel van de formele acceptatie met behulp van KANS is:
1. Het verkrijgen van een stabiele, goed beheer(s)bare ICT-omgeving, o.a. door
standaardisatie, pro-actie (trachten problemen voor te zijn), kwalitatief goede
overdracht van systemen van de acceptatieomgeving naar de productieomgeving,
enzovoorts. Bijkomstig voordeel is het sneller kunnen verhelpen van verstoringen;
2. Het inperken en beheersen van risico’s (financieel en anderszins). Het voorkomen van
(negatieve) verrassingen in de productiefase;
3. Het scheppen van helderheid, duidelijkheid en bieden van houvast. Naar de
leverancier, voor SSC-ICT zelf, en uiteindelijk naar de klanten;
4. Het bevorderen van effectiviteit en efficiëntie door structuur, uniformiteit en
eenduidigheid.

De te volgen werkwijze dient de volgende methoden en principes te respecteren:
• ITIL, met name Change Management;
• Prince2;
• KIKS;
• OTAP;
• SMART;
• Professionele samenwerking;
• Flexibiliteit (binnen duidelijk gestelde kaders).

2.2 Wat
De verschijningsvorm bestaat uit:
1. Aansluiting op bestaande structuren / hergebruik van aanwezige bouwstenen;
a. Vanuit optimalisatie van het technisch beheer van ICT-systemen is ervoor
gekozen om componenten niet alleen op basis van standaarden in te richten,
maar als herbruikbare, d.w.z. te delen "bouwstenen". Dat levert
kostenreductie op voor SSC-ICT, en daarmee voor de afnemers van de
systemen. De SSC-ICT heeft daarbij een voorkeur voor Open Standaarden.
In dit document (zie Bijlage A) wordt aangegeven welke bouwstenen
beschikbaar zijn en aan welke voorwaarden een nieuw systeem moet voldoen
om gebruik te kunnen maken van die bouwstenen. Of, als dat niet mogelijk is,
welke voorwaarden er zijn om een nieuw systeem in te passen in de ICT-
infrastructuur.
2. Standaarden infrastructuur SSC-ICT;
a. Windows/Intel (zie Bijlage A);
b. Linux/Intel
c. De voorkeur gaat uit naar de inzet van open source software.
d. Waar mogelijk standaardsoftware (Common / Commercial Of The Shelf
(COTS)) software ingezet
3. Objectieve criteria en procedures;
a. Spelregels en een rolverdeling (bijv. via het softwaregeleidedocument)
b. Afspraken (tijdens ontwikkeltraject);
c. Planningen en realisatie-/voortgangsverslagen;
d. Gepredefinieerde (gezamenlijk overeengekomen) tests, zowel methodologisch
(bijv. T-map) als via ‘gezond boeren verstand’;
4. Checklists / intake document m.b.t. op te leveren zaken;
a. Software items;
1. Broncode
2. Serversoftware
3. Clientsoftware (App-V, MSI)
4. Licenties
5. Versiebeheer
6. Scripts
KANS versie 1.3.4 – pagina 10
Ministerie van Binnenlandse Zaken en
Koninkrijksrelaties

DG OBR SSC ICT
b. Hardware;
1. Specifieke hardware (of specs indien afwijkend van standaard SSC-ICT)
2. Dongels. Ten aanzien van deze technologie, wordt deze ontraden.
Kan het echt niet anders, dan dient rekening gehouden te worden
met:
• Dat USB-dongels toepasbaar zijn, mits die door de klant zelf
gebruikt worden (De klant is dus zelf verantwoordelijk voor de
dongels bij defecten/verlies, etc.).
USB dongels dienen werkplek onafhankelijk te zijn.
• Niet wenselijk zijn server-side dongels. Dit kan inhouden dat er
een extra (fysieke) server tbv de dongel aangeschaft moet
worden.
c. Documentatie items;
1. Functioneel, technisch Ontwerp, schema
2. Installatiehandleiding (zie Bijlage I) / intake
3. Gebruikershandleiding
4. Werkinstructie(s)
5. FAQ
6. Handboek Beheer
7. Lijst van fouten / foutcodes, incl. verklaringen
8. Knowledge Base (toegang tot externe kennisbanken)
5. Een Issue Management Systeem (IMS), toegankelijk voor alle partijen, waarin alle
onderkende issues die tijdens het project / ontwikkeltraject onderkend worden
vastgelegd worden, en waarvan de status bijgehouden wordt1;
6. Formele afspraken (pre in productie nemen);
a. Met klantorganisatie over service level (DVO / SLA);
b. Met leverancier (of anders) voor derdelijns support;
c. Met leverancier voor onderhoud (onderhoudscontract);
d. Met leverancier (of anders) voor onderhoud specifieke hardware;
7. Opleidingen;
a. Gebruikers;
b. Helpdesk;
c. Beheerders.

2.3 Wanneer
1. Zodra in een ontwikkeltraject een partij wordt ingeschakeld die als ontwikkelaar c.q.
leverancier gaat optreden moet deze van het bestaan van KANS op de hoogte worden
gebracht, alsmede moeten door de projectleider de relevante bijlagen beschikbaar
gesteld worden. (zie ook uitwerking Hoe).
2. Voordat een nieuw systeem in productie gaat wordt het onderworpen aan een formele
acceptatietest conform het SSC-ICT-testproces.

2.4 Waar
1. Toepasbaarheid bij generieke ICT
2. Toepasbaarheid bij bedrijfsspecifieke systemen
3. Gebruik bij SSC-ICT interne systemen
4. Specials: extern beheerde systemen
5. Ook een ingrijpende wijziging ('major change') op een bestaand systeem zal met KANS
getoetst worden.

2.5 Wie
1. Het MT van SSC-ICT is eigenaar van KANS, en stelt (wijzigingen in) het document
vast.
2. Commitment van alle SSC-disciplines. Voorbeelden:
• De projectleiders van SSC-ICT-A&P hanteren KANS als standaard.

1 Nadat een systeem geaccepteerd en in productie is genomen wordt het IMS voor het betreffende traject bevroren en worden
incidenten, problems en changes in hpOV Servicedesk geregistreerd.
KANS versie 1.3.4 – pagina 11