istanbul büyük saray mozaiği'nin imgesel analizi PDF
Preview istanbul büyük saray mozaiği'nin imgesel analizi
T.C. SELÇUK ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ ARKEOLOJİ ANABİLİM DALI KLASİK ARKEOLOJİ BİLİM DALI İSTANBUL BÜYÜK SARAY MOZAİĞİ’NİN İMGESEL ANALİZİ Bilge ÖZKAYMAK YÜKSEK LİSANS TEZİ Danışman Doç. Dr. Mustafa Ertekin DOKSANALTI KONYA- 2013 i T. C. SELÇUK ÜNİVERSİTESİ Sosyal Bilimler Enstitüsü Müdürlüğü Numarası: n Adı Soyadı Bilge ÖZKAYMAK ni 104203011001 i c n e Ana Bilim/Bilim Dalı ARKEOLOJİ / KLASİK ARKEOLOJİ r ğ Ö Danışmanı Doç. Dr. Mustafa Ertekin DOKSANALTI İSTANBUL BÜYÜK SARAY Tezin Adı MOZAİĞİ’NİN İMGESEL ANALİZİ BİLİMSEL ETİK SAYFASI Bu tezin proje safhasından sonuçlanmasına kadarki bütün süreçlerde bilimsel etiğe ve akademik kurallara özenle riayet edildiğini, tez içindeki bütün bilgilerin etik davranış ve akademik kurallar çerçevesinde elde edilerek sunulduğunu, ayrıca tez yazım kurallarına uygun olarak hazırlanan bu çalışmada başkalarının eserlerinden yararlanılması durumunda bilimsel kurallara uygun olarak atıf yapıldığını bildiririm. ii T. C. SELÇUK ÜNİVERSİTESİ Sosyal Bilimler Enstitüsü Müdürlüğü Numarası: n Adı Soyadı Bilge ÖZKAYMAK ni 104203011001 i c n e Ana Bilim/Bilim Dalı ARKEOLOJİ / KLASİK ARKEOLOJİ r ğ Ö Danışmanı Doç. Dr. Mustafa Ertekin DOKSANALTI İSTANBUL BÜYÜK SARAY Tezin Adı MOZAİĞİ’NİN İMGESEL ANALİZİ YÜKSEK LİSANS TEZİ KABUL FORMU Bilge ÖZKAYMAK tarafından hazırlanan ‘İSTANBUL BÜYÜK SARAY MOZAİĞİ’NİN İMGESEL ANALİZİ’ başlıklı bu çalışma …/…/2012 tarihinde yapılan savunma sınavı sonucunda oybirliği/oyçokluğu ile başarılı bulunarak, jürimiz tarafından yüksek lisans tezi olarak kabul edilmiştir. iii ÖNSÖZ Son kullanma tarihi asla geçmeyen, raf ömrü hiç tükenmeyen, yıllandıkça eski olarak değil de değerli olarak adlandırılan bir olgudur sanat.Asla kalıplar içine sokulamayan insan duygularının estetik bir perspektifle dışa vurumudur.Sanat eserleri yıllara meydan okurcasına ayakta kalabilen, insanların hayatlarını tekdüzelikten kurtarıp onları çok renkliliğe yönelten bir kavramdır. Latincesi septem artes liberates olan yedi özgür sanat yelpazesinde birincilik ipini göğüsleyen kategoriye dahil edebileceğim bir sanattır mozaik sanatı.Birinci sanatın büyüsü ve ihtişamıyla göz kamaştırdığı bir ortamda, ona ait olan ögelerden biri olması sebebiyle bu büyüden ve ihtişamdan nasibini almıştır.Bu bağlamda üzerlerindeki gerek anlam yüklü ikonografik sahneler gerekse iyi dizayn edilmiş desenler sayesinde insanları yıllar boyunca etkilemeyi başarmıştır.Bu başarı pek çok insanın bu sanat dalı ile ilgilenmesine neden olmuştur.Ben de böylesi estetik ve hedonistik bir ruh hissettirdiği için mozaik sanatı ile ilgili çalışmayı düşündüm. Bu çalışmayı yapmamda bana bilgi ve deneyimleri ile yardımcı olan danışman hocam sayın Doç. Dr. Ertekin DOKSANALTI’ya, maddi ve manevi desteğini esirgemeyen aileme sonsuz teşekkürlerimi sunarım. Bilge ÖZKAYMAK Konya 2013 iv T. C. SELÇUK ÜNİVERSİTESİ Sosyal Bilimler Enstitüsü Müdürlüğü Numarası: n Adı Soyadı Bilge ÖZKAYMAK ni 104203011001 i c n e Ana Bilim/Bilim Dalı ARKEOLOJİ / KLASİK ARKEOLOJİ r ğ Ö Danışmanı Doç. Dr. Mustafa Ertekin DOKSANALTI İSTANBUL BÜYÜK SARAY Tezin Adı MOZAİĞİ’NİN İMGESEL ANALİZİ ÖZET Dekoratif bir süsleme metodu olarak mozaik sanatı, pek çok çeşidiyle tarihsel bir boyuta sırtını yaslamaktadır.Yapıların görselliklerini üst seviyelere ulaştıran bu sanat, insan üzerinde hoş ezgilerin bir araya geldiği bir vals etkisi yaratmaktadır.Bu küçük yap boz parçalarını Bizans sanatına göndermeler yaparak Büyük Saray Mozaiği potasında anlamlandırmaya çalışmak, bu tezin genel atmosferini yansıtmaktadır. Bu mozaiğin kendi estetik güzelliğinin yanı sıra kalbinin devletin en üst düzey yapısında atması da bu mozaiği ayrıca önemli hale getirmiştir.Gündelik yaşamla el ele gitmesinden ve hayatın rutinini içinde barındırmasından dolayı bu mozaik bizlere dönemi ile ilgili faydalı ipuçları sağlamaktadır.Bizans’taki yaşantının bu anlam yüklü şiirsel taşlar aracılığıyla bizlere sunulması, hayatın realistik imgelerini taçlandırmaktadır. Bu mozaiği incelerken mozaik sanatının ne olduğunu, geçirmiş olduğu evreleri ve Bizans sanatının inişli çıkışlı yaşayışını tarihsel bir platformda ele almaktayız.Ayrıca, kaba ve gelişigüzel taşlar yerine zarif, endamlı ve ruhu olan taşların kullanıldığı Bizans sarayını da derinlemesine araştırma fırsatı yakalamış olduk.Mozaik taşlarının sonsuz ahengi ve davetkar melodisi ışığında kentin yaşanmışlıklarına dahil olduk.Durağan taşların hareketli hale geldiği bu hayat kesiti sayesinde Bizans’taki günlük yaşantı hakkında bilgi edindik.Bunun yanında, mozaikte bitki ve hayvan figürlerinin kullanılmasıyla sarayın cennetle özdeşleştirilmesi durumunu gördük. İmparatorluk ailesinin ve aristokratından, köylüsüne, askerinden, çocuğuna kadar Bizans halkının yaşayışlarına tanıklık ettik.Bir başka deyişle, Büyük Saray Mozaiği’nin araladığı kapı sayesinde o dönemin nefesini ruhumuzda hissettik.Taktığımız tarihsel sanat gözlüklerimizle, arenada çember de çevirdik, ihtiyar bir adamla keçi de sağdık, imparatorluk sarayında erguvan rengi masa örtüsü ve tabaklarla akşam yemeği de yedik. v T. C. SELÇUK ÜNİVERSİTESİ Sosyal Bilimler Enstitüsü Müdürlüğü ID: Name Surname Bilge ÖZKAYMAK s 104203011001 ’ t n e ARCHAEOLOGY / CLASSICAL d Department/Field u ARCHAEOLOGY t S Advisor Assoc. Dr. Mustafa Ertekin DOKSANALTI THE ANALYSIS OF ISTANBUL THE GREAT Research Title PALACE MOSAIC ABSTRACT As a decorative ornamental method, the art of mosaic with its lots of kinds, leans its back on the historical dimension and it creates an effect of waltz gathering the nice melodies together, as an art of conveying the buildings’ visualization to the upper levels.By making references to the Byzantine art, trying to signify this small pieces of puzzle in the context of İstanbul the Great Palace Mosaic reflects the general atmosphere of this thesis. The reason of this mosaic’s becoming important is not only its having an aesthetic beauty but also its heart’s beating at the top level of the government’s building.Because of this mosaic’s going hand in hand with the everyday life and reflecting the life’s routine, it provides fundamental clues about its period.Byzantine life being presented to us through this meaningful poetic stones are crowned with realistic images. While analyzing this mosaic, we also take into consideration what the art of mosaic is, the phases of it and the Byzantine’s bumpy art in the historical platform.Moreover, we find the chance of analyzing the Byzantine Palace in which elegant and graceful stones that have spirits are used instead of rough and random stones in depth.We have some information about the everyday life of Byzantium in the light of mosaic stones’eternal harmony and inviting melody so that we find ourselves in the city’s life.We also see the usage of plant and animal figures in the mosaic and this leads to a kind of reference to the heaven. We are all witnessed to the lives of the empire and the people of Byzantium, from the aristocrats and the soldiers to the children and the peasants.In other words, we feel that period’s breath in our spirits by the help of the Great Palace mosaic.With our historical art glasses, we play a hoop game in the arena, we milk the goat with an old man and also we have a dinner with purple table clothes and purple plates. vi İÇİNDEKİLER Sayfa No BİLİMSEL ETİK SAYFASI..........................................................................................i YÜKSEK LİSANS TEZİ KABUL FORMU.................................................................ii ÖNSÖZ.......................................................................................................................iii ÖZET..........................................................................................................................iv ABSTRACT.................................................................................................................v İÇİNDEKİLER............................................................................................................vi ŞEKİLLER LİSTESİ.................................................................................................viii RESİMLER LİSTESİ..................................................................................................ix 1. GİRİŞ.....................................................................................................................12 1.1. Amaç...............................................................................................................13 1.2. Yöntem............................................................................................................13 2. MOZAİK KAVRAMI...........................................................................................14 2.1. Mozaik Kelimesinin Tanımı ve Kökeni............................................................14 2.2. Mozaiğin Tarihsel Boyutu................................................................................15 2.3. Mozaik Yapımı ve Mozaik Yapımında Kullanılan Malzemeler........................19 2.4. Mozaikte Kullanılan Konu ve Motifler.............................................................20 3. MOZAİK ÇEŞİTLERİ VE ÖZELLİKLERİ.......................................................25 3.1. Opus Tessellatum............................................................................................25 3.2. Opus Vermiculatum.........................................................................................25 3.3. Opus Signinum................................................................................................26 3.4. Opus Sectile.....................................................................................................27 3.5. Opus Musivum................................................................................................27 3.6. Opus Alexandrnum..........................................................................................28 vii 4. BİZANS DÖNEMİNDE MOZAİK SANATI.......................................................29 4.1. Tarihsel Süreçte Bizans Sanatı.........................................................................29 4.2. Bizans ’ta Mozaik Anlayışı..............................................................................33 5. İSTANBUL BÜYÜK SARAYI.............................................................................38 5.1. İstanbul Büyük Saray Yerleşkesi ve Tarihsel Boyutu.......................................39 5.2. İstanbul Büyük Saray Mozaiği.........................................................................42 5.2.1. Büyük Saray Mozaiğindeki Figürlerin Analizleri...................................47 6. BİZANS’TA GÜNDELİK YAŞAM......................................................................61 6.1. Bizans’ta Yönetim...........................................................................................62 6.2. Bizans’ta Din...................................................................................................65 6.3. Bizans’ta Eğitim..............................................................................................67 6.4. Bizans’ta Kent Yaşamı....................................................................................69 6.5. Bizans’ta Kır Yaşamı.......................................................................................72 6.6. Bizans Gündelik Yaşamının Bizans Sanatı ile Olan İlintisi...............................75 7. DEĞERLENDİRME VE SONUÇ........................................................................77 ŞEKİLLER.................................................................................................................80 RESİMLER................................................................................................................86 BİBLİYOGRAFYA..................................................................................................118 viii ŞEKİLLER LİSTESİ Sayfa No Şekil 1: Kilden Yapılmış Çivi Mozaik (Üstüner 2002)................................................80 Şekil 2: Uruk Yapılarının Birinin Cephesindeki Mozaik Bezeme (Üstüner 2002)........80 Şekil 3: Delos Delfinler evi (Üstüner 2002).................................................................81 Şekil 4: Bizans dünyası (330-1453) (Graven 2001).....................................................81 Şekil 5: Konstantinopolis haritası. (Graven 2001)........................................................82 Şekil 6: Büyük Saray Bölgesi (Graven 2001)..............................................................82 Şekil 7: Saray bölgesi planı (W. Müller-Wiener, 1977)...............................................83 Şekil 8: Büyük Saray kalıntılarının planı (G. Martiny 1947)........................................83 Şekil 9: Revaklı yapının kuzeydoğu, kuzeybatı ve güneybatı salonlarında açığa çıkarılan mozaikli döşemeyi de içeren Büyük Saray yerleşkesinin genel planı (Jobst- Erdal-Gurtner 1997).......................................................................................84 Şekil 10: Büyük Saray’ın mozaik döşemesi (Jobst-Erdal-Gurtner 1997)......................84 Şekil 11: İdeal Bir Kare İçinde Haç Plan (Çizim Ş. Çorlu)..........................................85
Description:The list of books you might like
