İsmail Gezgin - Homo Narrans - İnsan Niçin Anlatır PDF
Preview İsmail Gezgin - Homo Narrans - İnsan Niçin Anlatır
HOMO NARRANS İNSAN NİÇİN ANLATIR? Mit, Masal ve Hikayenin Arkeolojisi HomoN arranİsn:s aNni çiAnn labr? MitM,a savle H ikayenAirnk eolojisi İsmaGielz gin © Redingot Kitap, 2020 Yayına Hazırlayan: Ahmet Yurtkul Yayın Danışmanı: Murat Saraçoğlu Kapak Tasarım: Tarık Kirpi iç Tasarım: Adem Şenel 1. Baskı, Ekim 2020, İstanbul ISBN: 978-605-69119-3-4 Sertifika No: 46776 Bu kitabyıany ıhna klaRreıd,i ngYoaty mlaraıi'tntai r. Yayıncıinzınonil maksıazlıınny taıp ılavmeaç zo ğaltılamaz. Redingot Kitap, EkimF ilmP rodüksiSyaonnv. e T icL.t dŞ.t i.'tneisnc imlalrik asıdır. BaskvıeC ilBte:rd an Matbaası Davutpaşa Cad. Güven İş Merkezi C Blok. No: 215/216 Topkapı/ İstanbul Tel: O 212 613 1112 Sertifika No: 45750 redingot Kuloğlu Malı. Gazeteci Erol Dernek Sok. No:l7/8 Beyoğlu/ İstanbul Tel: O 212 403 1277 www.redingotkitap.com / [email protected] HOMO NARRANS İNSAN NİÇİN ANLATIR? Mit, Masal ve Hikdyenin Arkeolojisi İSMAİL GEZGİN İSMAİL GEZGİN Arkeolog, yazar, akademisyen. SanahMni toloKjüilstiü,rle nSmüer ecinin MitiKka hramaGnııl gaAmınşt,iY ku navneR omaS anatıCnidnas ellik veE rotiFzaml,l uAsrukne olyoayjımilsanim ış kitaplarından bazılarıdır. Bugünlerde Uygarlaişşatnaad hlı kitabı yayıma hazırlamaktadır. İÇİNDEKİLER Bir Varmış Bir Yokınuş. .......................................................................... 9 EVREN KURAN MİTLER. ................................................................ 11 Her Şeyden Önce Söz Vardı ........................................................... 13 Eksik İnsan ya da İnsanın Eksikliği .............................................. 18 "Dil İnsanın Şeytanıdır" .................................................................. 23 Simgesel İnsan. .................................................................................. 30 Bilen İnsan ........................................................................................ 37 Ölümden Kaçış .............................................................................44 İlerlemeci İnsan ............................................................................ 49 Homo Narrans ................................................................................. 55 Evren Kuran Mitler .......................................................................... 61 Mit ve Anlam .................................................................................... 65 Simgesel Arkeolojik İzler ................................................................ 71 Mitos ve Ölüm .................................................................................. 73 Dünyanın En Eski Miti ............................................................... 82 Şaman ............................................................................................ 86 Anlatının Sanatı ................................................................................ 92 Boğa Tanrı ...................................................................................9 8 KÜLTÜR KURAN MİTLER ...........................................................1 03 Dönüşüm .........................................................................................1 05 Bilmek ve Cinsellik .....................................................................1 08 Cinsiyeti İnşa Eden Anlatılar ................................................... 114 Kültürün Kuruluşu .........................................................................1 18 Bilgeliğin Bedeli ..........................................................................1 21 İnsanı İnsandan Ayıran Mitler ....................................................1 28 Aynı Şeyleri Yaşamak ....................................................................1 40 Birikim İnsanı .................................................................................1 43 Evcil Hayat Miti .............................................................................. 151 Aynı Gemide Olmak. .................................................................1 56 Dildeki Hayvan ..........................................................................1 64 Mitlerin Dili ....................................................................................1 67 Anlatının Tarafları. .........................................................................1 72 Bir Deneyim Alanı Olarak Mitler, Masallar. .............................1 77 Anlatının Bağlayıcılığı ...............................................................1 79 ANLATININ İDEOLOJİSİ ..............................................................1 83 Değerler Anlatısı. ............................................................................1 86 İdeolojinin Mitleri ..........................................................................1 91 ANLATININ TARİHİ. ......................................................................1 95 ŞİDDETİ NORMALLEŞTİREN ANLATILAR .........................2 05 ARZU NESNESİ HOMO DEUS OLAN HOMO SAPİENS İÇİN BİR SON .................................................2 23 OKUMA ÖNERİLERİ ......................................................................2 27 Bir Varmış Bir Yokmuş. .. Bir varmış, bir yokmuş, az yokmuş hiç varmış. Evvel za man içinde kalbur saman içinde, develer tellal pireler ber ber iken, ben annemin babamın beşiğini tıngır mıngır sal lar iken, ak sakal, san sakal, gür sakal, keçi sakal, berberden çıkmış kırkılmış sakal, bir varmış bir yokmuş sakal. Kasap olsam sallayamam satın, nalbant olsam nallayamam katın, hamama girsem tanıyamam natın, nadan bilmez ahbap ba tın. Dereden tepeden, gündüzden geceden geldim, rüyalar dan geçtim, soğuk pınarlardan içtim, her yanı mucizelerle dolu bir ambara girdim. Gördüm, gördüm de ne gördüm? Hiç gördüm, yok gördüm, çok gördüm, kanatlı atlar, kadın başlı aslanlar, kuş gövdeli periler, toynaklı flütçüler gördüm. Az ötede, köşede, her şeyden azade, uçan bir halı, halıda oturan bir peri gördüm ki gözlerim inansa yüreğim inanmadı. Peri sulardan saydam, balıklardan pulluydu. Belki kanadı vardı görünmez belki asası vardı bilinmez. Altından girdim, üstün den çıktım, yüzüne baktım, taklalar attım, peri gülümsedi, kalktı dürdü uçan halıyı. Birlikte düştük yola, bindik deve boynuna, gittik Fizan yoluna. Fizan yolu çarşı pazar, içinde kurtlar gezer. Kurtlar bizi korkuttu, devemizi ürküttü. Çabuk çıkalım çardağa, ok atalım ördeğe. Ördek başını kaldırmış, kuyruğuna saldırmış bir avcıyı öldürmüş. Uçtuk sarayın ya zına, herkes tutkun vezir kızına. Vezir kızı pekmez kaynatır, içinde yılanlar oynatır. Az gittik uz gittik, dere tepe düz git tik. Döndük arkaya baktık, bir arpa boyu yol gördük. Ne sağa 9 HOMO NARRANS: İNSAN NİÇİN ANLATIR? saptık ne sola, bindik Anka Kuşu'nun kanadına, bütün kuş lar bir oldu kalktı bize yol oldu. Yolun ucunda Kaf Dağı ka pısında cin eşiği, durduk önünde tek ayak üstünde, bir ileri iki geri, içeri mi dışarı mı ne belli. Önümüz kor ateş, ardımız ejderha kuyruklu zebani. Serildi önümüze bir köprü, kıldan ince kılıçtan keskince, genişledi korkmadan üstüne yürü yünce. Aşağısı alevden bir kazan, kimse yoktur bunu yazan. Köprüden geçip de vardık her dalı yemiş dolu bir ormana, yaşamak için hiç gerek yoktur harmana. Oturdum bir su ba şına yaklaş hele yamacıma, ver kulağını, duy lafımı, bu se nin hikayen, çıkar tadını. 10
The list of books you might like
