KAPATASI VE OMURGA Üstçene kemiği Aksis TÜBİTAK Altcene kemiği. Boyun Kalıcı dişler omurları Promontoriu'ı Sırt omurları VUCU DU Omur gövdelerini kaynaşma bölgesi Bel omurları EL DERİSİNİN Gözici Mercek ALTINDAKİ YAPILAR sıvısı Saydam Omurlararası disk Başparmağın Gözakı tabaka kısa fleksor kası / Başparmağın Koroidea opponens kası Ağtabaka Kuyruksokumu kemiği Küpük parmağın GOGUS TERMOGRAFİSİ Ulnar TJlnar Radial Gözbebeği opponens kası Görme siniri . Hücre zarı Sitoplazma sinir atar- atar damar damar Silier cisim KALP VE AKCİĞERLERİN DOLAŞIM SİSTEMİ Üst ana GENELLEŞTİRİLMİŞ toplar İNSAN HÜCRESİ ÖNEMLİ ATAR VE damar TOPLARDAMARLAR Çekirdek Çekirdekçik •ınch Çekirdek zan karınciı GEBELIGIN DOKUZUNCU AYI Amnion sıvısı Cenin Sentriol Rahim Mitokondri duvarı Düz endoplazmik Golgi kompleksi idrar kesesi —^ retikulum (Golgi aygıtı, Pubis kemiği Golgi cisimciği) Üretra ' DORLING KINDERSLEY www.dk.com İ N S A N V Ü C U D U TÜBİTAK POPÜLER BİLİM KİTAPLARI Alın kemiği Cenin Rahim duvarı Şakak kemiği Rahim boynu Elnıacıkkemiği Burun GELİŞMEKTE OLAN CENİN bölmesi Sirıaps öncesi akson Mandibula Çeneucıı deliğıi (altçerıe kemiği) Mikrotübiil Mitokonciri KAFATASININ ÖNDEN GORUNUSU Tankafa lobu Alın lobu Artkafa lobu Şakak lobu Sirıaps SİN APS DÜĞÜMÜNÜN YAPISI keseciği Beyincik BEYNİN DIS GORUNUSU OMURGA Atlas Aksis (eksen kemik) İ N S A N • • VUCUDU ÇEVİRİ M. Saba Kestef Dıs düz kas Göziçi sıvısı Saydam tabaka Göz zarı Görme siniri Mercek SOL GÖZÜN KESİTİ TÜBİTAK POPÜLER BİLİM KİTAPLARI TÜBİTAK Popüler Bilim Kitapları 109 Başvuru Kitaplığı 1 İnsan Vücudu - Eyewitsıess Visual Dictionary Human Body Çeviri: M. Saba Kestef Türkçe metnin bilimsel danışmanı: Doç. Dr. î. Semih Keskil © 1991 Dorling Kindersley, London © Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu, 1999 Bu yapıtın bütün haklan saklıdır. Yazılar ve görsel malzemeler, izin alınmadan tümüyle veya kısmen yayımlanamaz. Türkçe yayın haklan Kesim Ajans aracılığı ile alınmıştır. TÜBİTAK Popüler Bilim Kitaplarının seçimi ve değerlendirilmesi TÜBİTAK Yayın Komisvonıı tarafından yapılmaktadır. ISBN 975 - 403 - 156 - 8 İlk basımı Temmuz 1999’da yapılan İnsan Vücudu bugüne kadar 27.500 adet basılmıştır. 12. Basım Ekim 2001 (2500 adet) Genel Yayın Yönetmeni: Sedat Sezgen Yayıma Hazırlayan: Sevil Kıvan Teknik Hazırlık: Yılmaz Özben Uygulama: Nurcan Öztop TÜBİTAK Atatürk Bulvarı No: 221 Kavaklıdere 06100 Ankara Tel: (312) 427 33 21 Faks: (312) 427 13 36 e-posta: [email protected] İnternet: kitap.tubitak.gov.tr Pro-Mat Basım Yayın A.Ş. - İstanbul İçindekiler Tüysü çıkıntı Ayak tarağı kemiği İNSAN VÜCUDU 6 KAFA 8 Mukoza ■ ORGANLAR 10 VÜCUT HÜCRELERİ 12 c£> • Ç> . ' ,c^>* - İSKELET 14 AYAK KEMİKLERİ BOSBAGIRSAK IC YÜZEYİ Topuk kemiği Parmak KAFATASI 16 ikinci kemiği OMURGA 18 KEMİKLER VE EKLEMLER 20 Gırtlak KASLAR 22 ELLER 26 AYAKLAR 28 DERİ VE SAÇ 30 BEYİN 32 SİNİR SİSTEMİ 34 GÖZ 36 idrar KULAK 38 BURUN, AĞIZ VE YUTAK 40 CENİNDE DİŞ GELİŞİMİ DİŞLER 42 SİNDİRİM SİSTEMİ 44 BAZI ORGANLARIN Akciğer UZAKLAŞTIRILMASINDAN SONRA KALP 48 toplardamarı GÖĞÜS VE KARIN BOŞLUKLARI dalı DOLAŞIM SİSTEMİ 50 Medülla SOLUNUM SİSTEMİ 52 Akciğer BOŞALTIM SİSTEMİ 54 atardamarı dalı ÜREME SİSTEMİ 56 BEBEĞİN GELİŞİMİ 58 DİZİN 60 'Kütikül SAC KESİTİ LOBCUGU İLE BİRLİKTE BRONŞİOL İnsan vücudu ERKEK VE KADINDA ARKADAN GÖRÜNÜŞ İnsanların dış görünüşleri arasında çok Kulak - büyük farklar olduğu halde tüm vücutlar aynı temel özellikleri taşır. -Ense İnsan vücudunun dış görünüşü iskeletin büyüklüğüne, kasların biçimine, deri altındaki yağ Sırt - Omuz tabakasının kalınlığına, derinin esnekliği ya da gevşekliğine -Kürek kemiği ve kişinin yaşına ve cinsiyetine göre değişir. Erkekler M-jj genellikle kadınlardan daha uzun boylu ve daha geniş ■ Üst kol omuzludur, vücut kılları daha çoktur ve deri altındaki yağ birikimlerinin dağılımı farklıdır; kadın vücudu daha az kaslıdır ve pelvisi çocuk doğurmaya izin verecek şekilde daha kısa ve daha geniştir. - Önkol KoT El- -Diz arka çukuru Bacak - - Baldır - Topuk 6 ERKEK VE KADINDA ÖNDEN GÖRÜNÜŞ Alın —Bas Tüz — -Boyun -Köprücük kemiği - Boyun çukuru -Meme —Memeb ası -Dirsek çukuru ' Göbek ■ El bileği -Ayak bileği 7