İnsan Hakları Savunucularının Korunmasına İlişkin Kılavuz İlkeler PDF
Preview İnsan Hakları Savunucularının Korunmasına İlişkin Kılavuz İlkeler
İnsan Hakları Savunucularının Korunmasına İlişkin Kılavuz İlkeler Guidelines on the Protection of Human Rights Defenders ODIHR AGİT Demokratik Kurumlar ve İnsan Hakları Bürosu tarafından basılmıştır. Ul. Miodowa 10 00-251 Varşova Polonya www.osce.org/odihr © OSCE/ODIHR 2016 Tüm hakları saklıdır. Bu yayının içeriği, AGİT /DKİHB’yi kaynak gösterme koşuluyla, eğitim ve ticaret dışı amaçlar için kullanılabilinir ve coğaltılabilinir. ISBN 978-92-9234-934-9 Tasarım Nona Reuter Kapak fotoğrafı Agnieszka Rembowska Poligrafus Jacek Adamiak tarafından Polonya’da basılmıştır. İnsan Hakları Savunucularının Korunmasına İlişkin Kılavuz İlkeler İçindekiler Kısaltmalar vii ÖNSÖZ ix Giriş xi BÖLÜM A: İnsan Hakları Savunucularının Korunmasına İlişkin Kılavuz İlkeler 1 I. İNSAN HAKLARI SAVUNUCULARININ KORUNMASINA DAYANAK TEŞKİL EDEN GENEL İLKELER ............................................ 2 II. İNSAN HAKLARI SAVUNUCULARININ FİZİKSEL BÜTÜNLÜKLERİ, ÖZGÜRLÜK VE GÜVENLİKLERİ VE ONURLARI .................................. 3 A. Tehdit, saldırı ve diğer ihlallere karşı koruma ................... 3 B. Yargısal taciz, suçlu sayma, keyfi gözaltı ve tutuklamalarla mücadele .. 5 C. Damgalama ve marjinalleştirilmeyle mücadele .................. 8 III. İNSAN HAKLARI ÇALIŞMALARINA OLANAK SAĞLAYAN GÜVENLİ VE ELVERİŞLİ BİR ORTAM ...............................................9 D. Düşünce ve ifade özgürlüğü - bilgi edinme ve bilgiyi yayma özgürlüğü ..9 E. Barışçıl toplanma özgürlüğü ...............................12 F. Örgütlenme özgürlüğü, sivil toplum örgütü (STÖ) kurma, bunlara üye olma ve etkili bir şekilde katılma özgürlüğü .........................14 G. Kamu yönetimine katılma hakkı ........................... 16 H. Seyahat özgürlüğü, ülke sınırları içinde ve dışında yürütülen insan hakları çalışmaları .......................................... 16 I. Özel yaşamın gizliliği hakkı ............................... 18 J. Uluslararası kuruluşlara erişim ve bunlarla iletişim kurma hakkı ..... 19 IV. KILAVUZ İLKELERİN UYGULANMASI İÇİN ÇERÇEVE .................. 20 BÖLÜM B: Açıklayıcı Rapor 23 I. İNSAN HAKLARI SAVUNUCULARININ KORUNMASINA DAYANAK TEŞKİL EDEN GENEL İLKELER ........................................... 30 II. İNSAN HAKLARI SAVUNUCULARININ FİZİKSEL BÜTÜNLÜKLERİ, ÖZGÜRLÜK VE GÜVENLİKLERİ VE ONURLARI ................................. 42 A. Tehdit, saldırı ve diğer ihlallere karşı koruma ................... 42 B. Yargısal taciz, suçlu sayma , keyfi gözaltı ve tutuklamalarla mücadele . 53 C. Damgalama ve marjinalleştirilmeyle mücadele ................. 62 İnsan Hakları Savunucularının Korunmasına İlişkin Kılavuz İlkeler v III. İNSAN HAKLARI ÇALIŞMALARINA OLANAK SAĞLAYAN GÜVENLİ VE ELVERİŞLİ BİR ORTAM .............................................. 67 D. Düşünce ve ifade özgürlüğü - bilgi edinme ve bilgiyi yayma özgürlüğü . 67 E. Barışçıl toplanma özgürlüğü .............................. 77 F. Örgütlenme özgürlüğü, sivil toplum örgütü (STÖ kurma), bunlara üye olma ve etkili bir şekilde katılma özgürlüğü ....................... 87 G. Kamu yönetimine katılma hakkı ...........................99 H. Seyahat özgürlüğü, ülke sınırları içinde ve dışında yürütülen insan hakları çalışmaları ..........................................103 I. Özel yaşamın gizliliği hakkı ...............................110 J. Uluslararası kuruluşlara erişim ve bunlarla iletişim kurma hakkı .....120 IV. KILAVUZ İLKELERİN UYGULANMASI İÇİN ÇERÇEVE ..................125 EK: Seçilmiş referans ve kaynaklar 137 1. İNSAN HAKLARI SAVUNUCULARININ KORUNMASINA İLİŞKİN ÖZEL BELGELER VE STANDARTLAR ........................................137 2. İNSAN HAKLARI SAVUNUCULARININ KORUNMASI İLE İLGİLİ GENEL İNSAN HAKLARI STANDARTLARI ....................................139 3. İNSAN HAKLARI SAVUNUCULARININ KORUNMASI İÇİN ULUSLARARASI VE BÖLGESEL MEKANİZMALAR .................................140 vi İnsan Hakları Savunucularının Korunmasına İlişkin Kılavuz İlkeler Kısaltmalar ACHR Amerikan İnsan Hakları Sözleşmesi CEDAW Kadına Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Ortadan Kaldırılması Sözleşmesi CAT İşkence ve Diğer Zalimane, İnsanlık dışı ya da Aşağılayıcı Muamele ya da Cezaya Karşı Sözleşme CRC Çocuk Hakları Sözleşmesi EHS Engelli Kişilerin Haklarına Dair Sözleşme AİHS İnsan Haklarının ve Temel Özgürlüklerin Korunmasına Dair Avrupa Sözleşmesi (Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi) AİHM Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi AB Avrupa Birliği FCNM Ulusal Azınlıkların Korunması için Avrupa Konseyi Çerçeve Sözleşmesi IAHCR Amerikalılar Arası İnsan Hakları Komisyonu MSHS Medeni ve Siyasi Haklar Uluslararası Sözleşmesi ICERD Her Türlü Irk Ayrımcılığının Ortadan Kaldırılması Sözleşmesi ESKHS Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklara İlişkin Uluslararası Sözleşme LGBTİ Lezbiyen, gey, biseksüel, trans ve interseks STÖ Sivil toplum örgütü UİHK İnsan Hakları Ulusal Kurumu ODIHR Demokratik Kurumlar ve İnsan Hakları Bürosu OPCAT İşkence ve Diğer Zalimane, İnsanlık dışı ya da Aşağılayıcı Muamele ya da Cezaya Karşı Sözleşmenin Seçmeli Protokolü AGİT Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı AKPM Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi İHEB İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi BM Birleşmiş Milletler BMGK Birleşmiş Milletler Genel Kurulu İnsan Hakları Savunucularının Korunmasına İlişkin Kılavuz İlkeler vii ÖNSÖZ Yirmi yıl önce AGİT devlet ve hükümet başkanları, “Yeni Bir Dönemde Gerçek Bir Ortaklığa Doğru” başlıklı 1994 tarihli Budapeşte Belgesi’ni kabul ederek temel insan hak ve özgürlüklerinin, hukukun üstünlüğünün ve demokratik kurumların, barış ve güvenliğin temelleri olduğunu bir kez daha tasdik etmişlerdir. Bunların dışında, insan hakları savunucularının korunması ihtiyacını vurgulamışlardır. Bu ihtiyaç, insan hakları savunucularının ve sivil toplumun AGİT’teki ortak amaçları- mızın gerçekleştirilmesindeki vazgeçilmez rolünü tanıyan 1975 tarihli Helsinki Nihai Senedinde, 1990 tarihli AGİK’in İnsani Boyut Konferansı Kopenhag Belgesi’nde ve AGİT’in insani boyutla ilgili diğer taahhütlerinde sağlam bir şekilde kök salmıştır. İnsan hakları savunucularının, çalışmalarından dolayı zulme uğramaya devam ettikleri bir dünyada temel özgürlükler veya insan hakları güvence altına alınamaz. 2010 AGİT Astana Zirvesi’nde, katılımcı devletler insan haklarına, temel özgürlüklere, demokrasiye ve hukukun üstünlüğüne tam saygıyı sağlamada sivil toplumun ve özgür bir medyanın oynadığı önemli rolü bir kez daha kabul etmişlerdir (Astana Bildirgesi, 2010). Bu güvencelere rağmen, sivil toplum örgütleri insan hakları alanında savunuculuk çalışmalarını engelleyici nitelikte ve devam eden endişe verici sorunlar ve karşı kar- şıya kaldıkları ciddi riskler konusunda ODIHR’in ve AGİT’in dikkatini çekmişlerdir. 2012 AGİT Bakanlar Konseyi toplantısının kıyısında sivil toplum örgütlerinden oluşan ağlar ortak bir bildiri yayınlayarak bölgedeki insan hakları savunucularının güvenli- ğiyle ilgili derin endişelerini dile getirmişler ve onların korunmaları için AGİT’in kılavuz ilkeler geliştirme yolunda çağrıda bulunmuşlardır.1 Bu çağrıya cevap olarak, yetkisi doğrultusunda ODIHR elinizdeki Kılavuz İlkeler’in geliştirilmesine yönelik projesini başlatmıştır. Budapeşte Belgesi’nin kabul edilmesinden bu yana geçen yirmi yılda çok şey başarıl- mıştır. Ancak insan hakları savunucuları açısından pek çok zorluğun devam ettiği ve başka ciddi zorlukların meydana geldiği açıktır. Elinizdeki İnsan Hakları Savunucuları- nın Korunması için Kılavuz İlkeler’in bu zorlukları etkili bir şekilde ele almak için devlet- lerle insan hakları savunucuları arasında yenilenmiş gerçek bir ortaklık zemini olarak işlev görmesini, AGİT bölgesinde insan haklarına ve temel özgürlüklere saygının geliş- tirilmesine yönelik ortak hedefe doğru çabaları birleştirmesini umuyoruz. Büyükelçi Janez Lenarčič Direktör, AGİT Demokratik Kurumlar ve İnsan Hakları Bürosu 1 “Dublin Bildirgesi – İnsan Hakları Savunucularının Güvenliği: AGİT’in Harekete Geçme Zamanı”, Paralel Sivil Toplum Konferansı’nın katılımcıları tarafından kabul edilmiştir, Dublin, 5 Aralık 2012, <http://www.civi- csolidarity.org/sites/default/files/dublin_declaration_on_human_rights_defenders_final.pdf>. İnsan Hakları Savunucularının Korunmasına İlişkin Kılavuz İlkeler ix
Description:The list of books you might like
