inceleme-tenkitli metin

325 Pages·2017·2.09 MB·Turkish

T.C.
NEVŞEHİR HACI BEKTAŞ VELİ ÜNİVERSİTESİ
SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ
TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI ANABİLİM DALI

FİRDEVSÎ-İ RÛMÎ’NİN SÜLEYMÂN-NÂME’SİNİN 67. CİLDİ
(İNCELEME-TENKİTLİ METİN)

Yüksek Lisans Tezi

Süleyman Anıl TOMBAK

Danışman
Prof. Dr. Filiz KILIÇ

Nevşehir
Temmuz 2017

T.C.
NEVŞEHİR HACI BEKTAŞ VELİ ÜNİVERSİTESİ
SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ
TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI ANABİLİM DALI

FİRDEVSÎ-İ RÛMÎ’NİN SÜLEYMÂN-NÂME’SİNİN 67. CİLDİ
(İNCELEME-TENKİTLİ METİN)

Yüksek Lisans Tezi

Süleyman Anıl TOMBAK

Danışman
Prof. Dr. Filiz KILIÇ

Nevşehir
Temmuz 2017
ii
iii
iv
TEŞEKKÜR
Yapılan çalışma esnasında yoğun çalışma temposuna rağmen kıymetli görüş,
düşünce ve eleştirilerini esirgemeyen danışman hocam Prof. Dr. Filiz KILIÇ’a, yine
yoğun mesaisi içerisinde yaptığı yönlendirmeler için Doç. Dr. Tuncay BÜLBÜL’e,
metnin kontrol edilmesi aşamasındaki yardımlarından ötürü Yrd. Doç Dr. Volkan
KARAGÖZLÜ ve Araş. Gör. Ahmet UĞUR’a teşekkürü borç bilirim.
Metnin çevrilmesi aşamasında e-mail yoluyla sorduğum sorulara cevap veren Doç.
Dr. Fatma Yılmaz BÜYÜKKARCI’ya, Prof. Dr. Tanju SEYHAN’a, Doç. Dr. Bekir
BİÇER’e ve Yrd. Doç. Dr. Himmet BÜKE’ye teşekkür ederim.
Ayrıca metnin gözden geçirilmesi aşamasında Mehmet KARADEMİR ve Halis
AYDIN’a, Arapça İbarelerin çevrilmesinde Hüseyin KARBAŞ ve Abdulhamid
ÖZOĞLU’na yardımlarından dolayı minnettarım.
Tezin hazırlanması aşamasında her zaman desteklerini gösteren Annem, Babam ve
kardeşime ayrıca teşekkür ederim.

v
FİRDEVSÎ-İ RÛMÎ’NİN SÜLEYMÂN-NÂME’SİNİN 67. CİLDİ (İNCELEME-
TENKİTLİ METİN)
Süleyman Anıl TOMBAK
Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü
Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans, Temmuz 2017
Danışman: Prof. Dr. Filiz KILIÇ

ÖZET
Bu yüksek lisans tezinde Firdevsî-i Rûmî’ye ait Süleymân-nâme’nin 67. cildi
çalışılmıştır. Manzum ve mensur karışık olan eser Hz. Süleymân’ın hayatı ve
mucizelerini anlatmaktadır. Topkapı Sarayı Müzesi Hazine Kitaplığı H.1535 ve
Topkapı Sarayı Müzesi Hazine Kitaplığı K.892’de kayıtlı olan iki nüsha tespit
edilmiş ve bu iki nüshadan hareketle tenkitli metin oluşturulmuştur.
Yaşadığı dönemin en üretken yazarlarından olan Firdevsî-i Rûmî’nin Süleymân-
nâme’sinin 81 cildinin yeri bugün belirlidir. Bu 81 ciltten 16 tanesi üzerine çeşitli
çalışmalar yapılmıştır.
Üç bölümden oluşan “Firdevsî-i Rûmî’nin Süleymân-nâme’sinin 67. Cildi
(İnceleme-Tenkitli Metin)” adlı çalışmada; birinci bölümde Firdevsî-i Rûmî’nin
hayatı ve eserleri hakkında bilgi verilmiş, ikinci bölümde Süleymân-nâme’nin 67.
Cildi şekil ve muhteva açısından incelenmiş, üçüncü bölümde ise metin
transkripsiyonlu bir şekilde Arap harfli Türk alfabesinden Latin harflerine
aktarılmıştır.
Yapılan çalışmanın sonucunda Süleymân-nâme’nin kaynakları hakkında bilgiler
verilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Firdevsî-i Rûmî, Süleymân-Nâme, Hz. Süleymân, 67. Cilt,
Tenkitli Metin

vi
FİRDEVSÎ-İ RÛMİ AND SÜLEYMAN-NAME'S 67TH VOLUME (ANALYSİS-
CRİTİCAL TEXT)
Süleyman Anıl TOMBAK
Nevşehir Hacı Bektaş Veli Universty, Institute of Social Sciences
Turkish Language and Literature Master of Science, Master, July 2017
Supervisor: Professor Dr. Filiz KILIÇ

ABSTRACT
In this master's thesis, 67th volume of Süleyman-nâme belonging to Firdevsî-i Rûmî
was studied. Manzum and mixed civilized work Hz. It describes the life and men of
Suleiman. Two copies of the Topkapı Palace Museum Treasure Library H.1535 and
the Topkapı Palace Museum Treasury Library K.892 have been identified and a text
has been created from these two journals.
81th volume of the Suleyman-name of Firdevsî-i Rûmî, one of the most productive
writers of his time, is present today. A number of studies have been conducted on 16
of these 81 volumes.
In the study titled "Firdevsi-i Rumi and Suleyman-name of 67th volume
(Examination-Critical Text)" composed of three parts; In the first part, information
about the life and works of Firdevsî-i Rûmî was given. In the second part, Suleyman-
name's 67th volume was examined in terms of form and content. In the third part, the
text was transcribed with the Arabic alphabet from Arabic alphabet to Latin alphabet.
As a result of the work done, information was given about the sources of Süleyman-
nâme.
Keywords: Firdevsi-i Rumi, Suleyman-name, Hz. Suleyman, 67th volume, Critical
text

vii
İÇİNDEKİLER
Bilimsel Etiğe Uygunluk Beyanı……………….………………………..…..ii
Kılavuza Uygunluk Onayı……………….….….……………………………iii
Kabul ve Onay……………………….……….…………………...…………iv
Teşekkür.…………………………….………..………………..….…………v
Özet…..…..………………………..…………..…………………………..…vi
Abstract…..…………………….……………..…………………….…..……vii
İçindekiler…………………………………..………………..…….…..…….viii
Giriş…………………………………………………………………………..1

BİRİNCİ BÖLÜM
Firdevsî-i Rûmî’nin Hayatı ve Eserleri

1.1. Hayatı………………..……..…………………………………………………3
1.2. Eserleri…………...…………………………………………………..……….6
1.2.1. Süleymân-nâme .......................................................................................... 6
1.2.2. Kıssa-nâme-i Süleymân Aleyhi’s-selâm ................................................... 19
1.2.3. Tecnîsat-ı Süleymân, Tecnîsat-ı Süleymân u Belkıs-nâme ...................... 20
1.2.4. Kutb-nâme ................................................................................................ 20
1.2.5. Satranç-nâme-i Kebîr ................................................................................ 20
viii