Table Of Content

Imamul Anbiyaa Sallallahu Alaihi wassalam by Professor Muhammad Isahaq Abro 6 مُ لسوَ هلآوَ هِ يَلعَ ُالله يّ لصَ ءاَيبنَلااِ مُ امِا وڙبا قاحسا دمحم رسيفورپ تياده يج ڻله يٺو ٽاو نيئنس ۽ يراڌس يج تاذ ناسنا ۽ يبن هب يڪيج نافرط يج يٰ لاعت و ڪرابت الله ءِ لا ڪه ره نام نهنا ،ايٿ امرف فيرشت ۾ ايند نه لوسر فصو صاخ نهنڪ ناک ظاحل يج توبن بصنم يجنهنپ اڍاس يجنهنپ ملاسلا ہيلع حون ترضح .وه فصتم ناس يج رفڪ و ڪرش ۽ غيلبت يج ديحوت يگدنز لاس وس ون ءَ نيئاس بر ميهاربا ترضح ،يراذگ يدنڪ ينڪ خيب نئادخ ودارٿه ليانب يج ناسنا ،ڏگ ناس ڻئه ليلخ يج يج الله ةبعڪ ۽ ويڪ داهج فلاخ يج اڄوپ يج نتب ينعي .يشخب تيزڪرم يک تيناسنا ،يرڪ ريمعت يک ماظن يج دادبتسا ۽ ربج ملاسلا ہيلع يٰ سوم ترضح يج يٰ لاعت و ڪرابت الله ۽ وينک۾ ٿه مڪ وج ڻرڪ متخ نوج نڊنڪٿه ينڀس يج تينوعرف ،ناس ددم ۽ ديئات .يرايڏ تاجن ناک ملظ يک تما يج نهنپ يڙوکا نوڙج يج يٰ لاعت ڪرابت الله ،ملاسلا ہيلع حيسم يٰ سيع ترضح ،تڙون ۽ زاين ،چس ،ديحوت ڏگ ناس تيحيسم ليلم نافرط سدنس يٿ ونومن وج يرابدرب هاوخ ملح ۽ لمحت و ربص .يئڪ يربهر ۽ يڻاوڳا يج تما وڪس وج پڻايس يجنهنپ ملاسلا ہيلع ناميلس ترضح وڏگ ۽ ويراکيڏ يٿ ونومن وج پهاڏ يک تاذ ناسنا يئامڄ قولخم رثڪا يج تانئاڪ ،يدنڪ يهاشداب يويند ڏگ شيپ ونومن وج تهاشداب يلاثم ۾ ايند ،يئلاه مڪح ناٿم ۽ يرتهب يناسنا يگدنز يج دوئاد ترضح .ويڪ يج بر ڏگ ناس غيلبت يج ديحوت ۽ قح ءِ لا ءَ يدوبهب ہيلع بويا ترضح .يرذگ يدنيپلاآ امغن لايرس اج فيرعت وج رڪش ۽ ربص يهر يضار يت اضر يج بر ملاسلا نٿم نافرط يج يٰ لاعت و ڪرابت الله ۽ ويراکيڏ يٿ ومسجم وج راثيا ۽ يمدق تباث ۾ نهنا ،نويآ نوشئامزآ هب يڪيج بر نايڳا يج موق يجنهنپ تقو يئڳاس .ويڪ شيپ ونومن .يئڪ ڻپ غيلبت يج تفرعم يج ءَ نيئاس 2 وج لڪوت ۽ ديما يگدنز يج ملاسلا ہيلع بوقعي ترضح يجنهنپ ملاسلا ہيلع فسوي ترضح هت يئه ونومن وچس يج ادخ ۽ يئاناد ،يدنلب يج قلاخا ڏگ ناس لامج و نسح ۽ چس ءِ لا تاذ ناسنا يچب ناک شزغل ره يهر ۾ فوخ .ويڪ شيپ ونومن وج تفرعم يج ادخ هاوخ پڻايس ناس ءَ يئاٽچ تياهن ۾ ميڪح نآرق يج تقيقح نه ءَ يهنا ."ہلسر نم دحا نيب قرفنلا" هت يهآ ليڪ تحاضو لسرلا ڪلت" هت يهآ ليٿ نايب هب يه ڏگ ناس يدهاشم هت يهآ موهفم وج نهنج ".ضعب يٰ لع مهضعب انلضف ۽ تليضف رپ ،يهآ هن قرف هب وڪ مچو يج نلوسر ۽ تليضف يت نيٻ يک نڙڪه ناک ظاحل يج بتارم .يهآ لصاح نيهاٿم يبصنم وجنهنپ وجنهنپ نربمغيپ ينڀس ۾ رود ڪه ره .ويڪ ادا حرط ءَ يروپ ناس يقيرط نسحا تياهن ضرف نهنا يج تيناسنا ۾ تقو يجنهنپ ڪه ره نام ننه ُ ءِ لا نهنج ،ويڪ مڪ ءِ لا يج ڻرڪ رگاجا يک نئولهپ يدنڪ يقرت تيناسنا نهڏج .يئه ليآ ۾ دوجو تثعب ندنس يڙها ءَ نيئاس بر نهڏت ،يتهپ يک ءَ يناوج هوڦ يج نهنپ تاذ يج نهنج ،ايڪ اديپ بابسا اج تثعب يج لوسر 3 ينڀس نهنا ۾ تنس ۽ ميلعت يج نهنج ۽ يجه تافص عماج ۽ ڙوچن وج لمع ۽ نتليضف ،ميلعت يج نلوسر ۽ نيبن ثوعبم نيئات تقو نا ناک ادتبا يڪيج يڃو يچا حور اشنم ۽ هلماڪ تردق يج يٰ لاعت الله ٺين .ائه اڪچ يٿ ملسو ہلآو ہيلع الله يلص يٰ فطصم دمحم ترضح ڪرابم هولج ۾ ايند نه ۾ تروص يج ڪرابم تثعب يج نج يٰ لاعت و ڪرابت الله يت قولخم يرومس يج ايند.يٿ زورفا ةمحر لاِا ڪانلسرا امو .يهآ ناسحا ميظع وها وج .نيملاعلل ديس يدنڪ شيپ تياور ڪه يج يدادغب بيطخ ثدحم يکل ۾ يبطخ نيجنپ يج "ساردم تابطخ"يودن ناميلس مدآ ۾ ڪاپ تاذ ندنس هت ويآ زاوآ تقو تدلاو ندنس"هت وٿ ،تفرعم يج ملاسلا هيلع ثيش ،قلخ وج ملاسلا هيلع يج ملاسلا هيلع ميهاربا ،تعاجش يج ملاسلا هيلع حون هيلع قاحسا ،نابز يج ملاسلا هيلع ليعامسا ،يتسود طول ،تحاضو يج ملاسلا هيلع حلاص ،اضر يج ملاسلا ،يتخس يج ملاسلا هيلع يٰ سوم ،تمڪح يج ملاسلا هيلع يج ملاسلا هيلع سنوي ،ربص وج ملاسلا هيلع بويا ملاسلا هيلع دوئاد ،داهج وج ملاسلا هيلع عشوي ،تعاط 4 ملاسلا هيلع سايلا ،تنحم يج ملاسلا هيلع لايناد ،زاوآ وج ملاسلا هيلع يٰ حي ۽ دهز وج ملاسلا هيلع يٰ سيع ،راقو وج عمج نوتفص ۽ نوفصو نويرومس نويراو ينمادڪاپ يج ".نڃو نويڪ همه نابوخ هچنآ يراد اضيب دي يٰ سيع مد ،فسوي نسح يراد اهنت وت دنراد نج ﷺرون رپ روضح هت وٿ يکل ينامعن يلبش هملاع يج يٰ لاعت و ڪرابت الله يڳا ناک تداعس اب تدلاو يج ينامز حور يقيقح وج نيد ليلڪوم تفرعم يج نربمغيپ الله .ويڏڇ يئاٽم لڪلب نهڻام ببس لٿپ لٿا ۽ نيليدبت يج يٿ مگ لڪلب حور وج نيد ليلڪوم نافرط يج يٰ لاعت ڻرڪ رگاجا يرو يک حور ءَ يهنا يرڪ نا ،وه وڪچ يرو يک لگ ليو يڪس ءَ يهنا ۽ ءِ لا ڻرڪ رهاظ ۽ ناسنا ۽ ءِ لا ڻرڪ اديپ ءِ وبشوخ سهجنم ۽ ڻرڪ يزات ءَ نيئاس بر رطاخ ڻرڪ ڳاجس يک تخب لتس يج ﷺدمحم ترضح لوسر يرايپ ۽ يدنب صاخ يجنهنپ ندنس .ويلڪوم ۾ ايند نه يئارهپ جات وج توبن يک نج حور ۾ غاب ليڙجا تقو نا يج ايند ،نهنيڏ يراو ڻمڄ 5 ءَ يترڌ نه وج نهنج ،وه نهنيڏ وها يه .ودنآ راهب رورپ نيهرو نيرازه اراتس .وه راظتنا ديدش ناک نلاس نيکل يک راظتنا يڙاڦ نويکا ءِ لا ڻسڏ يک رون يج نهنيڏ نه ناک وج ڻسڏ يج تعاس ۽ نهنيڏ ءَ يهنا هب نامسآ .ايهر ادنڪ ويهر يئاٽلپ اساپ ۾ شدرگ يج نهنيڏ تار ۽ وه رظتنم نهنيڏ نه يک هرذ هرذ يج تانئاڪ حرط ءَ يڙها .وه رارقيب ۽ راشرس ۾ ڪس ءِ يش ره ۽ يئه ڌسَ يج ڻسڏ .يئه وج ءَ يروآ فيرشت ۾ ايند نه يج نج ﷺ روضح ارگنڪ اج يٰ رسڪ ناويا نهڏج وه نهنيڏ وها ،نهنيڏ وڪيج هدڪشتآ وج سراف ،ايپ يت ٽپ يڃو يرڪ هن وڪ هب نهڏڪ ۽ ويهر يٿ ودنکد ناک نيهرو نيرازه يج هواس ،ويو يٿ ليدبت ۾ کر يماسو هب وس وه وڻاهجا هب نهڏڪ هت وه وديقع ءِ لا نهنج )ڍنڍ يج هيربط(ڍنڍ يڳاس اها .يئيو يٿ ڃر يڪس هب اها ،يدنيٿ هن ڪشخ يٻدٻد ۽ بعر يج مور ،تڪوش ۽ ناش يج مجع تلاح اج نيتشدرز وڳر .يٿ ناس جورع ۽ جوا يج نيچ يڙوت ،ڪرش ۽ رفڪ هب يتج هڪلب ايٿ هن وڪ اڌٿ هدڪشتآ ڻچا يريڦ ۾ نتلاح يج يتا ،وه وساو وج رش ۽ ءَ يهارمگ 6 قنور يب راويد و رد اج نناخ تب .ايو يٿ رادومن راثآ اج تلاح يج نناويا يج تيدوهي هاوخ تيئاسيع ۽ ايو يٿ ۾ مسوم يج نازخ يج نچيغاب ۽ نغاب يڙهج ،يٿ يڙها .يهآ يدنيٿ عيفش ،نيلسرملا ديس نهنيڏ نهنج وه نهنيڏ وها يه ماقم ڪلام ،جارعم بحاص ،نيملاعلل تمحر ،نيبنذملا عفاش ،رثوڪ ءَ يقاس ،مظعا نسحم ،مسجم رون ،دومحم ،ءَ ايبنلاا ماما ،مجعلاو برعلا ديس ،ملاع تمحر ،رشحم نميتي ،هارمه وج نڻيه ،ريم وج ينيدم ،ناهجود رادرس نهاو يب ،راگددم وج ننيڪسم ،راڌآ وج نيڙا ،راي وج نلسرم ،لسرم وڙٺم ،وليسو وج نليسو يب ،ولهجرڀ وج دمحا يٰ فطصم دمحم ميرڪ يبن ترضح رادنهم وج هادف(ملسو کرابو ہباحصاو ہلآو ہيلع الله يلص يٰ بتجملا .ايٿ امرف فيرشت ۾ ناڪما ملاع نام سدق ملاع )يباو يما ناميلس ترضح ءِ لا نهنج وه وڙها ڪرابم ويلح ندنس ."يعر هز ،يدود هز ميدمحم ولخ"وه ويامرف ملاسلا ہيلع بوبحم وجنهنم يه ۽ يهآ فيرعت لباق اپارس وه :ينعي .يهآ ناج يجنهنم ،يهآ 7 مک ءاج دقل":وٿ يئامرف يٰ لاعت و ڪرابت الله ۾ ميڪح نآرق مکيلع صيرح متنع ام ہيلع زيزع مکسفنا نم لوسر ناهوا ٽو ناهوا ڪشيب ينعي ."ميحرلا فؤر نينمؤملاب يج تما يجنهنپ يک نهنج ،يهآ ويو يچا لوسر يئ نام وڻهگ ءِ لا يئلاڀ ندنس ۽ يهآ ونوا وڻهگ وج نفيلڪت .يهآ لد محر ۽ وراهجاٻ ءِ لا ننموم ۽ يهآ دنمشهاوخ نينوڪ هاشنهش ڪاپ بيبح يجنهنپ يٰ لاعت الله ۾ تيآ نه فيلڪت يج تما هت وٿ يئامرف يدنڪ فيرعت يج ﷺ هت يهآ ونوا يئوها نيک نهنيڏ تار ۽ يٿ يڳل يکڏ نيک ڻاپ هت يهآ دهاش خيرات .يله يٺو ٽاو نيئنس تما ندنس تخس ءِ لا يئلاڀ ۽ تياده يج تما ﷺ نميرڪ يئپ يڻرڪ ترجه يڏڇ نطو نيک رخآ .نويٺس نوفيلڪت نهنا هڪلب ،نوئانڏ هن وتاراپ ٽپ يک نهنڪ هب نهڏڪ رپ نهڏج هب ۾ يئاڙل يج دحَا .نوئايامرف اعد ءِ لا تياده يج هب تقو نا هت ايپ يٿ يمخز ناٿه يج نرفاڪ اروڳس ڻاپ يموقل رفغا مهللا :ائه ظفل يه يت ڪرابم نابز ندنس فاعم يک موق يجنهنم الله يا ينعي ."نوملعيلا مهناف .نڻاڄ اٿ هن وڪ وه هت ڻاڪاڇ ،ءِ امرف 8 نهڻام ﷺ نروڳس ڻاپ نهڏج نارود رفس يج فئاط يک نج روضح نملاظ نهنا هت ينڏ توعد يج ملاسا يک يٿ تر ڪرابم مسج وڄس ندنس وج اينه رٿپ هت ارتيا مهنم تيقلام دشا ناک":اٿ نيئامرف ﷺ ميرڪ ڻاپ .ويو )نرفاڪ(نهنا فيلڪت تخس ناک ڀس ينعي "ہبقعلا موي نرق ڻاپ نهڏج .يتهپ ۾ يداو يج فئاط يک نوم ناک يج ٽواڪٿ ۽ يروزمڪ هت اتهپ ٽو ڙوم يج باعثلا وتشرف وج نلبج ٽو نروڳس ڻاپ يتا .ايهر يهيو يرڪ دمحم اي":هت ويڪ ضرع يرڪ ملاس نيک نهنج ويآ رايتخا وروپ يک ناهوا ﷺدمحم يا ينعي "کل کلاذ رهش فئاط نه اڇ هت نيئايڪ بلط تزاجا ڪيڌو .يهآ فئاط ۾ نهنج ،لبج يئٻ يها ناٿم نڙدنڻه رٿپ نهنا يج يئٿ اديپ شبنج ۾ يٰ لعا ءلام" -نويرڪ اڌنوا ،يهآ ليريهگ يڙڪ يرخآ يج طاقن يئاقترا يج توڪلم هئلسلس ۽ يٿ ويهر يراڪپ وڪيج ويو ويراکيڏ يک نيما ليربج ينعي لبج يک ناهوا الله ينعي "لابجلا کلم کيلا ثعب دق"وه يلع يناوه" يک نهنج ،يهآ ونڏ يلڪوم وتشرف وج هجڪ ڀس يک نا ،ويو ويڪور ناس نظفل يج "سانلا وروپ نيک" هت وٿ يکل ينلايگ نسحا رظانم .يڃو ويپ ونڏ 9 ،يٿ ايهگس يرڪ وس نيهاچ يڪيج ،وه رايتخا وروپ يج داع ، نافوط يج حون نهنج خيرات يئ نا نڪيل يج يٰ سوم ۽ يلزلز يج بيعش ،ڙر يج دومث ،يڌنآ هت ويو ويڪ ڊراڪر ۾ نا ،يهآ ويکر ظوفحم يک ءَ ايرد هن وڪ سويام نام :يڃو ويپ ويامرف يک يتشرف يج ڙاهپ الله يڪيج ادنرڪن لسن اڙها نام يٺپ يج نهنا .نايهآ وڪ ڪيرش هب يک نهنڪ ناس بر ۽ ادنڪ تدابع يج نا .ويڏڇ يرڪ يڻاپ هب يک لبج نظفل نهنا .ادنڪ هن يس ايهر يرم يج ،ويڏڇ يئانب غاب يک هاب زاوآ يڙڪه ."ايو يٿ عورش يرو يس ايو يٿ متخ يڪيج ،ايو يچب وها رپ ،ايآ هاشداب يئارتيڪ ،ايآ يبن يئارتيڪ ۾ ايند تير ءَ يڙها امانراڪ اج ءَ يگدنز يج نهنج يهآ ريڪ وج تحص هت فرط ڪه وج ،نڃو يٿ ظوفحم ۾ نباتڪ هت ويلم هن هب يک ينامسآ هئفيحص نهنڪ وج ماظتنا وڙها ڪه ڪه ندنس ناک ظاحل يج ليصفت ۽ يحو فرط يئٻ ُ يتما ناسا يگدنز ندنس نئيج هت يهآ ظوفحم ۽ مولعم ادا .نويرڪ رايتخا يٺو ونومن يلاثم ڪه ءِ لا يجنهنپ يف مکل ناک دقل :يهآ ويآ ۾ ميڪح نآرق حرط ءَ يڙهج ُ ادخ ءِ لا يج ناهوا چپ چس(ينعي "ةنسح ةوسا الله لوسر 10