İLKÖĞRETİM DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ DERSİNDE PROJE KULLANIMI (MUŞ İLİ ...

140 Pages·2016·3.16 MB·Turkish

İLKÖĞRETİM DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK
BİLGİSİ DERSİNDE PROJE KULLANIMI
(MUŞ İLİ ÖRNEĞİ)

Ayhan BİLMEZ

Yüksek Lisans Tezi
Felsefe ve Din Bilimleri Anabilim Dalı
Prof. Dr. Abbas ÇELİK
2016
Her Hakkı Saklıdır
ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ
SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ
FELSEFE VE DİN BİLİMLERİ ANABİLİM DALI

Ayhan BİLMEZ

İLKÖĞRETİM DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ DERSİNDE
PROJE KULLANIMI (MUŞ İLİ ÖRNEĞİ)

YÜKSEK LİSANS TEZİ

TEZ YÖNETİCİSİ
Prof. Dr. Abbas ÇELİK

ERZURUM – 2016

I

İÇİNDEKİLER

ÖZET............................................................................................................................... V
ABSTRACT ...................................................................................................................VI
KISALTMALAR ........................................................................................................ VII
TABLOLAR DİZİNİ ................................................................................................ VIII
ÖNSÖZ ...........................................................................................................................IX
GİRİŞ
I. ARAŞTIRMANIN PROBLEMİ ................................................................................ 1
II. ARAŞTIRMANIN ÖNEMİ ....................................................................................... 1
III. ARAŞTIRMANIN AMACI ..................................................................................... 2
IV. ARAŞTIRMANIN SAYILTILARI ......................................................................... 3
V. ARAŞTIRMANIN SINIRLIKLARI ........................................................................ 4
VI. İLGİLİ ARAŞTIRMALAR ..................................................................................... 4
VII. ARAŞTIRMANIN YÖNTEMİ .............................................................................. 5
A. Model ....................................................................................................................... 6
B. Evren ve Çalışma Gurubu ........................................................................................ 6
C. Veri Toplama Araçları ........................................................................................... 10
D. Veri Toplama Süreci .............................................................................................. 11
E. Veri Analizi ............................................................................................................ 13

BİRİNCİ BÖLÜM
KAVRAMSAL ÇERÇEVE
1.1. ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ....................................................................... 15
1.1.1. Ölçme ............................................................................................................... 15
1.1.2. Değerlendirme .................................................................................................. 16
1.1.3. Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme .................................................................. 16
1.1.4. Geleneksel Ölçme ve Değerlendirme ............................................................... 18
1.1.5. Alternatif Ölçme ve Değerlendirme ................................................................. 20
1.1.6. Alternatif Ölçme ve Değerlendirme Araçları ................................................... 22
1.2. PROJE .................................................................................................................... 27
1.2.1. Projeye Dayanak Olabilecek Öğrenme Yaklaşımları ....................................... 29
II

1.2.2. İDKAB Öğretim Programında Proje ................................................................ 34
1.2.3. Proje Süreci ...................................................................................................... 36
1.2.4. Projede Öğretmenlerin Rolü ............................................................................. 48
1.2.5. Projede Öğrencilerin Rolü ................................................................................ 49
1.2.6. Projede Velilerin Rolü ...................................................................................... 50
1.2.7. Projenin Yararları ............................................................................................. 51
1.2.8. Projenin Sınırlılıkları ........................................................................................ 51

İKİNCİ BÖLÜM
PROJE İLE İLGİLİ VERİLER
2.1. PROJENİN İDKAB DERSİNDE KULLANILMASINA İLİŞKİN
ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ ........................................................................................ 53
2.1.1. Çalışma Grubundaki Öğretmenlerin Projenin İDKAB Dersinde
Kullanılmasına İlişkin Görüşleri ................................................................................ 53
2.1.2. Çalışma Grubundaki Öğretmenlerin Proje Yaptırma Amaçları ve
Öğrencilerin İDKAB Dersinde Proje Yapmak İsteme Nedenlerine İlişkin
Görüşleri ..................................................................................................................... 54
2.1.3. Çalışma Grubundaki Öğretmenlerin Proje Öncesinde Yapılan Çalışmalara
İlişkin Görüşleri .......................................................................................................... 55
2.1.4. Çalışma Grubundaki Öğretmenlerin Proje Sürecinde Bilgi Kaynaklarının
Kullanımına İlişkin Görüşleri ..................................................................................... 59
2.1.5. Çalışma Grubundaki Öğretmenlerin Projenin Bireysel veya Grupla
Yapılmasına İlişkin Görüşleri .................................................................................... 61
2.1.6. Çalışma Grubundaki Öğretmenlerin Proje Sürecinde Rehberlik Hizmetlerine
İlişkin Görüşleri .......................................................................................................... 63
2.1.7. Çalışma Grubundaki Öğretmenlerin Proje Süresi ve Teslimine İlişkin
Görüşleri ..................................................................................................................... 65
2.1.8. Çalışma Grubundaki Öğretmenlerin Projenin Sunumuna İlişkin Görüşleri .... 67
2.1.9. Çalışma Grubundaki Öğretmenlerin Projenin Değerlendirilmesine İlişkin
Görüşleri ..................................................................................................................... 70
2.1.10. Çalışma Grubundaki Öğretmenlerin Proje Sürecinde Karşılaşılan Sorunlar
ve Bunların Çözümlerine İlişkin Görüşleri ................................................................ 72
III

2.2. PROJENİN İDKAB DERSİNDE KULLANILMASINA İLİŞKİN ÖĞRENCİ
GÖRÜŞLERİ ................................................................................................................. 75
2.2.1. Çalışma Grubundaki Öğrencilerin Projenin İDKAB Dersinde
Kullanılmasına İlişkin Görüşleri ................................................................................ 75
2.2.2. Çalışma Grubundaki Öğrencilerin İDKAB Dersinde Proje Yapma
İsteklerine ve Amaçlarına İlişkin Görüşleri ............................................................... 75
2.2.3. Çalışma Grubundaki Öğrencilerin Proje Öncesinde Yapılan Çalışmalara
İlişkin Görüşleri .......................................................................................................... 76
2.2.4. Çalışma Grubundaki Öğrencilerin Proje Sürecinde Bilgi Kaynaklarının
Kullanımına İlişkin Görüşleri ..................................................................................... 78
2.2.5. Çalışma Grubundaki Öğrencilerin Projenin Bireysel veya Grupla
Yapılmasına İlişkin Görüşleri .................................................................................... 81
2.2.6. Çalışma Grubundaki Öğrencilerin Projede Sürecine Rehberlik
Hizmetlerine İlişkin Görüşleri .................................................................................... 83
2.2.7. Çalışma Grubundaki Öğrencilerin Proje Süresi ve Teslimine İlişkin
Görüşleri ..................................................................................................................... 84
2.2.8. Çalışma Grubundaki Öğrencilerin Projenin Sunumuna İlişkin Görüşleri ........ 86
2.2.9. Çalışma Grubundaki Öğrencilerin Projenin Değerlendirilmesine İlişkin
Görüşleri ..................................................................................................................... 87
2.2.10. Çalışma Grubundaki Öğrencilerin Proje Sürecinde Karşılaştıkları Sorunlar
ve Bunların Çözümüne İlişkin Görüşleri .................................................................... 88
2.3. PROJE RAPORLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ ....................................... 90

SONUÇ VE TARTIŞMA.............................................................................................. 94
ÖNERİLER ................................................................................................................... 99
KAYNAKÇA ............................................................................................................... 101
EKLER ......................................................................................................................... 110
Ek. 1. Araştırma İzin Belgesi ................................................................................... 110
Ek. 2. Öğretmen Görüşme Formu ............................................................................ 111
Ek. 3. Öğrenci Görüşme Formu ............................................................................... 112
Ek. 4. Proje Raporlarını Değerlendirme Formu ....................................................... 113
Ek. 5. Proje Raporu Örneği 1 ................................................................................... 114
IV

Ek. 6. Proje Raporu Örneği 2 ................................................................................... 118
Ek. 7. Proje Raporu Örneği 3 ................................................................................... 119
Ek. 8. Proje Raporu Örneği 4 ................................................................................... 120
Ek. 9. Proje Raporu Örneği 5 ................................................................................... 125
ÖZGEÇMİŞ ................................................................................................................. 127
V

ÖZET
YÜKSEK LİSANS TEZİ

İLKÖĞRETİM DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ DERSİNDE PROJE
KULLANIMI (MUŞ İLİ ÖRNEĞİ)

Ayhan BİLMEZ

Tez Danışmanı: Prof. Dr. Abbas ÇELİK

2016, 127 sayfa

Jüri: Prof. Dr. Abbas ÇELİK
Doç. Dr. Eyüp ŞİMŞEK
Doç. Dr. Hasan DAM

Çalışmanın temel amacı, İDKAB dersinde kullanılan projenin, proje hazırlama
ilkelerine uygun hazırlanıp hazırlanmadığını belirleyip varsa muhtemel problemlerle
ilgili çözüm önerileri geliştirmektir. Çalışma, nitel araştırma yöntemlerinden “Olgu
Bilim” modelinde tasarlanmıştır. İDKAB dersi öğretmen ve öğrencilerinden seçilmiş
olan çalışma grubundan, yarı yapılandırılmış görüşme formları kullanılarak yüz yüze
görüşme ve doküman analizi yöntemleriyle veriler toplanmıştır. Toplanmış olan veriler
“betimsel analiz” yöntemiyle analiz edilmiştir. Çalışmanın evrenini Muş ili merkez
ilçesinde bulunan İDKAB dersi öğretmenleri ile ortaokul 5, 6, 7 ve 8. sınıf
öğrencilerinden 2014-2015 eğitim ve öğretim yılı içerisinde proje yapmış olan öğrenciler
oluşturmaktadır. Çalışma grubunu; Muş ili merkez ilçesinde bulunan Mehmet Akif Ersoy,
Fatih, Yavuz Selim, Adil Yazar, Türk Telekom, İlyas Sami, Mevlana ve 2071 Melik Şah
ortaokullarında görev yapan 16 İDKAB dersi öğretmeni ile bu okullarda İDKAB
dersinden proje yapmış olan 18 öğrenci ve çalışma grubundaki öğretmen ve öğrencilerden
edinilmiş olan proje dokümanları oluşturmaktadır. Çalışmada öğretmen ve öğrencilerin,
projenin İDKAB dersinde kullanılmasına olumlu baktıkları fakat proje hazırlama ve proje
raporu yazmada yetkin olmadıkları için İDKAB dersinde projeyi bilimsel araştırma
ilkelerine uygun kullanamadıkları sonucuna ulaşılmıştır. Proje sürecinde yaşanan
aksaklıkların giderilebilmesi için; öğretmen ve öğrencilerin, proje hazırlama ilkeleriyle
ilgili bilgilendirilmeleri gerekmektedir.
Anahtar Kelimeler: Alternatif Ölçme ve Değerlendirme, Proje, Din Eğitiminde Proje.
VI

ABSTRACT
MASTER’S THESIS

APPLICATION OF PROJECT IN SECONDARY SCHOOL RELIGIOUS
CULTURE AND ETHICS KNOWLEDGE CLASS (THE CASE OF MUS)

Ayhan BİLMEZ

Advisor: Prof. Dr. Abbas ÇELİK

2016, Page: 127

Jury: Prof. Dr. Abbas ÇELİK
Assoc. Prof. Dr. Eyüp ŞİMŞEK
Assoc. Prof. Dr. Hasan DAM

The main objective of this study is to identify if the İDKAB course projects are
prepared in accordance with project design principles and develop solutions relating to
possible problems. The study is prepared by a qualitative research method. Data is
collected through document analysis and face to face interviews by using a semi-
structured interview form from the study group which is selected from İDKAB course
teachers and students. The collected data is analyzed by "descriptive analysis" method.
The study universe is comprised of secondary school İDKAB teachers and 5, 6, 7 and 8th
grades students who have prepared project in 2014-2015 academic years. However, the
study group constitutes 16 İDKAB teachers who work in in Mehmet Akif Ersoy, Fatih,
Yavuz Selim, Adil Yazar, Turk Telekom, Ilyas Sami, Mevlana and 2071 Malik Shah
secondary schools and 18 students who had made a project in İDKAB courses in those
schools in Mus’s central provinces. This study have reached the conclusion that teachers
and students are positive to use the projects in İDKAB courses, but they are not proficient
in preparing the projects and writing project report because of this they cannot prepare
projects which comply with principles of scientific research. Therefore, in order to
eliminate the difficulties encountered during the project; the essential work is that
empower teachers and students on issues related to projects design principles.
Keywords: Alternative Assessment and Evaluation, Project, Project in Religious
Education.