Table Of Content

Batı'da yazılmış olan çoğu felsefe tarihinin dar sınırları bu kitapta aşılmış ve gerçeği akıl yoluyla arama serüveninin anlatılmasına Eski Yunan felsefesinden değil, ondan hiç de aşağı kalmayan, Eski Hint ve Çin 'de gelişmiş olan düşüncelerle başlanmıştır. Eski Hint ve Çin düşüncesinin felsefe tarihi çerçevesi içine alınması pek çok konuya yeni ve geniş bir bakış açısı getiriyor. Bu kitapta, en derin felsefi düşünceler bile, yalnız felsefecilerin anlayabileceği ağır bir felsefe diliyle değil, rahat ve sürükleyici bir konuşma diliyle anlatılmaya çalışılıyor. Pek çok kez basılmış, gözden geçirilmiş olan bu çalışma, geniş bir okuyucu kitlesinin ilgisini çekmiş ve kalıcı bir başarıya ulaşmıştır. Almanya'da öğrencilere yardımcı ders kitabı olarak önerilmiştir. Burada İlkçağ felsefesiyle ilgili bö lümünün çevirisini bulacağınız "Kleine Weltgeschichte der Philo sophie" (Küçük Dünya Felsefe Ta rihi) adlı kitabın yazarı Dr. phil., Dr. jur. Hans Joachim Störig 1915 yılında doğmuştur. Yazarın ayrı ca "Abenteuer Sprache" (Dil Serü veni), "Knaurs Moderne Astrono mie", "Kleine Weltgeschichte der Wissenschaften" (Bilimlerin Kısa Dünya Tarihi) adlı kitapları var dır ve pek çok sözlük, ansiklopedi ve atlas'ta da imzası bulunmakta dır. Münih Üniversitesinde öğre tim görevlisiydi. Günümüzde, felsefi düşünceler çoğun luğa, daha doğrusu çoğunluğu oluştu ranların her birine ayrı ayrı ulaştırıla bilirse etkili olabilir. Çünkü, günümüz de durum şu: Halk okuyabiliyor ve ya zabiliyor ama, Batı kültürünü iyice özümsemiş değil. Bilgiler, düşünceler, yapıtlar hep onun ilgisini bekliyor. O ise ancak, ince ve keskin düşüncelere daha çok açıldıkça, kendisine sunulan yeni boyutları değerlendirebilecektir. Bu bakımdan herkesin derin düşünme ye hazır olduğu zamanlarda felsefi dü şüncelerin özünün derinliklerinden ödün verilmeksizin olabildiğince açık ve yalın bir biçimde anlatılması gerek mektedir. KARL JASPERS Die Aufgabe der Philosophie in der Gegenwart (Çağımızda Felsefenin Görevi) (1953) İLKÇAĞ FELSEFESİ HİNT ÇİN YUNAN H . J . S T Ö R İ G Çeviri: Ömer Cemal Güngören YOL YAYINLARI İlhan Güngören Ankara Cad. Hoşağası İş Hanı 107/18 34410 Cağaloğlu-İstanbul Tel.: (0212) 573 85 10 - (0212) 513 41 13 İKİNCİ BASIM Yayın hakkı © Ömer Cemal Güngören, 1993 ISBN 975-7569-26-7 Birinci Basım : Nisan 1994 İkinci Basım : Mayıs 2000 Kapak Düzeni : Ayşegül Tolgay Güngören Dizgi, Baskı, Cilt: ÖZGÜN AJANS BASIM-YAYIM-TANITIM Tel: (0212) 528 16 25 içindekiler ÇEVİRENİN SÖZÜ ...................................... 11 GİRİŞ Bu Kitabın Amacı - Sınırlarımız - Felsefenin Konusu - Kant'ın Üç Sorusu ......................... 15 DOĞU BİLGELİĞİ Eski Hint Felsefesi ......................................... 35 I. Vedalar Çağı........................................... 37 1. İlahiler Dönemi ................................... 40 2. Kurban Törenleri Gizemciliği Dönemi ................................................ 43 3. Upanişad’lar Dönemi ......................... 46 a) Atman ve Brahman ........................ 49 b) Genedoğum ve Kurtuluş ................ 54 c) Upanişad Öğretilerinin Önemi....... 56 II. Geleneğe Karşı olan Hint felsefesi.......... 57 1. Çarvaka'ların Maddeciliği................... 60 2. Mahavira ve Caynacılık ..................... 63 İLKÇAĞ FELSEFESİ 3. Budacılık ............................................. 65 a) Buda'nın Yaşamı............................. 65 b) Buda'nın Öğretisi ......................... 69 c) Budacılığın Tarihi ve Yayılması..... 80 d) Budacı Felsefe Sistemleri .............. 84 III. Geleneğe Bağlı olan Hint Felsefesi ........ 94 1. Nyaya ve Vaişeşika............................. 97 2. Sankhya ve Yoga ................................ 98 3. Mimansa ve Vedanta ......................... 109 IV. Hint Felsefesinin Son Durumuna Bakış ve Değerlendirme ................................... 115 Eski Çin Felsefesi ........................................... 121 I. Konfüçyüs ................................................ 128 1. Konfüçyüs un Yaşamı ........................ 128 2. Dokuz Klasik Kitap ............................ 130 3. Konfüçyüsçülüğün Özelliği ................ 134 4. Erdem .................................................. 135 5. Devlet ve Toplum ................................ 136 II. Lao Tse ................................................... 140 1. Lao Tse'nin Yaşamı ............................ 140 2. Bir İlke olarak Tao ............................. 143 3. Bilgelik Yolu olarak Tao .................... 145 4. Devlet ve Toplum ................................ 148 5. Taoculuğun Gelişmesi ........................ 150 III. Mohizm ve Öteki Akımlar ....................... 151 1. Mo Tse ................................................. 151 2. Yanıltmacılar ..................................... 154 İÇİNDEKİLER 3. Yeni Mohizm ....................................... 155 4. Yasakçılar ........................................... 156 IV. Konfüçyüs un Büyük Öğrencileri............ 157 1. Mensiyüs ............................................. 157 2. Hsün Tse ............................................. 160 3. Çung Yung Kitabı ............................... 161 V. Sonraki Gelişmelere Toplu Bakış ve Değerlendirme ........................................ 163 1. Çin Ortaçağında Felsefe ............... 163 a) Van Çung ........................................ 164 b) Yin Yang Öğretisi ........................... 165 2. Çin’de Budacılık ................................. 166 3. Yeni Konfüçyüsçülük Dönemi ............ 168 4. Çin Felsefesinin Özellikleri ve Önemi 172 ESKİ YUNAN FELSEFESİ Eski Yunan Felsefesi ...................................... 181 Birinci Bölüm: Sofistlere kadar Sokrat Öncesi Felsefe ................ 190 I. Miletli Doğa Filozofları ......................... 191 1. Thales .................................................. 192 2. Anaximandros ..................................... 193 3. Anaximenes ......................................... 194 II. Pisagor ve Pisagorcular .......................... 195 1. Pisagor'un Yaşamı .............................. 195 2. Pisagorcular ........................................ 198 İLKÇAĞ FELSEFESİ III. Elealılar ................................................... 200 1. Ksenofanes .......................................... 200 2. Parmenides ......................................... 202 3. Elealı Zenon ........................................ 204 IV. Heraklit ve İÖ 5. Yüzyılın Doğa Felsefesi ................................................... 206 1. Heraklit ............................................... 206 2. Empedokles ......................................... 212 3. Demokrit’in Atom Öğretisi ................. 214 4. Anaxagoras .......................................... 219 İkinci Bölüm: Eski Yunan Felsefesinin Parlak Çağı ............................. 222 I. Sofistler.................................................... 222 1. Genel Bilgiler ...................................... 222 2. Protagoras ve Gorgias ........................ 227 3. Sofistlerin Önemi ................................ 229 II. Sokrat ...................................................... 230 1. Sokrat'ın Yaşamı ................................. 230 2. Sokrat'ın Öğretisi ................................ 236 III. Platon ....................................................... 241 1. Platonun Yaşamı ................................ 241 2. Platonun Yapıtları .............................. 244 3. Nasıl İncelemeli .................................. 249 4. Zaman ve Ortam ................................. 251 5. İdealar Öğretisi ................................... 254 a) Eros ................................................. 254 b) İdea'lar ............................................ 256