I čhib thaj i kultura e Romengiri bašo III klasi

87 Pages·2009·1.781 MB·Romani

by  Trajko Petrovski

D-r Trajko Petrovski

I ~hib thaj i kultura e Romengiri

ba{o III klasi
Amari sikljovni

Ake akava baro, u~o, thaj {u`o kher si amari sikljovni. Trujal i sikljovni isi bari
thaj la~hi avlin. Amen odori kelaja amanege ko baro dajani . Ki avlin dikaja turli
renkija kotar o sportikano tereni, kote so amen kelaja odbojka thaj fuzbali, isi vunata
thaj modra sandalije be{ibaske, sar hem but vavera bukja ba{o vavera interesna
kjeliba.
Amari sikljovni si u`i thaj {arlajmi . Ote isi staje thaj kabinetija. Ola si u`e thaj
nane melale. Ki sikljovni isi amen fiskulturna hala. Ote amen keraja fiskultura kana
avrijal si {udro thaj kana avrijal phudela {udri bavlal. Kana avri si tato, amen keraja
fiskultura avrijal.

LAFIKJERIPE:
-Sar si akaja zgrada?
-So isi ke sikljovnijakiri avlin?
-Sar si tumari sikljovni?
-So isi andre ki sikljovni?
-Kote kjelena o sikljarne ko baro dajani?
-Kote kerena fiskultura kana si ivend?
Bipend`arde lafija-nepoznati zborovi
Dajani - odmor
2
Anglo avgo sati

O nilaj kjelibaja naklo,
A~hilo amenge o {ukaripe ki godi,
Ake o zvono khuvela,
Vikinel amen ki sikljovni te d`a.

Ko sakova than ki avlin {unelape,
O hangija e detarinake,
La~o asaipe, {ukar gili,
Sar dalga oj dalginelpe.

O sikjarno amaro gudlo manglo,
A~ilo anglal sare amende
Mangipaja ad`ikeri te kedel amen,
Ki sikljovni ko avgo sati!

Simo Mladenovski

Vaker amenge jekh interesno eksperijansa kotar e nilajeskere vakansije.
3
AMARI FAMILIJA
I rajutni Mevlida thaj o rajo Elvis Agu{evi isi olen duj ~have: jekh ~haj thaj jekh
~havo. I ~haj vikinelape [eherzada, a o ~havo vikinelape Bernat.I Marija si phen e
Bernateske, a o Bernati si phral e Marijake. O rajo Agu{i si o dat e Marijake thaj e
Bernateske. I rajutni Agu{eva si olengiri daj. Ola sarine vikinenape Agu{evi. Odova
si o anav olengere familijako. Bernat si o anav e ~havesko, a Marija si o anav e
~hajako.
Amaro dat thaj amari daj si amare bijandutne. E bijandutne amare
bijandutnengere si amaro papo thaj amari phuri nana (mami). Amaro papo thaj amari
mami mangena ple nipon, olengere tikne ~have thaj e tikne ~haja.

Bijandutne :
Phu~iba:
dat / daj
Sar vikinelape akaja familija?
phen / phral
Sar vikinelape i rajutni?
papo / mami
Sar vikinelape o rajutno?
kako/ daj~o/ tetino
Sar vikinenape olengere ~have?
bori / zolva / kumnata
Sar vikinelape tiro dat thaj daj? d`amutro / bori / bibi
Isi li tut phralja? ~havo / ~haj /~have
Isi li tut penja? Nipo / nipora
rom / romni
Sar si tiro anav?

Dijalogo 1

-Elvis, vaker mange khan~i ba{i tiri familija.
-Amari familija si taro {ov d`ene: mo dat, mi daj, mo papo, mi mami, mi phen i
@aklina thaj me.
Ki amari familija sakova d`eno isi ole leskiri buti. Mo papo vakerela amenge
paramisja thaj kinela amenge habaske; mi nana but droma kuvela amenge kalcunja
thaj vakerela amenge paramisja; mo dat kerela buti ki fabrika; mi daj si daktilografka;
4
me sijum sikljarno, a mi phen i @aklina si tikni thaj crtni khan~I, ja palem kjelela peske
pe kuklencar. Keda avela i rat sarine dikhaja televizija hem keraja amenge lafi.
Sa o d`ene kotar amari familija d`ivdinena mangipaja thaj respektiribaja.
Amen sijam but la~i familija.
Konverzacije:
Me sijum jekh ~havo. Tu sijan bari ~haj. Odova ~havo kelela peske e topija. Amen
sijam tikore ~have. Tumen sijen bare ~haja. Akate be{ena {hu`e d`uvlja. Man isima
dat, daj, jekh phral thaj jekh phen. O dat, i daj thaj o ~have kerena jekh familija.

Bipend`arde lafija:
Bijandutne- roditeli

5
Miro kher

O Bernati traisarel ano apartmani ko jekh
apartmanesko kher, ko dujto kati, ple dajaja thaj
ple dadeja, papoja thaj mamijasa. Olengoro
apartmani tano gezentijaja, misafirengiri odaja,
sojbaskiri odaja, odaja kote kerelpe o habe thaj
banja kenefeja.
O apartmani kote so traisarel o Bernati
nane baro thaj e Bernate naje oleskiri odaja
sojbaske thaj bukjake. Ama odoleske isi ole
jekh tikno kotor than ki misafirengiri odaja .
Oleskoro bukjarno than si uzal ki pend`era isi
ole jekh astali thaj skamina hem jekh rafti. Ko
rafti si redime o lila e Bernateskere, a ko
duvari uzal o rafti si o ni~alo lil e sahatengoro ki
sikljovni thaj o ni~alo lil e vakteskoro ba{i buti
thaj dajani te be{olpe khere. Oleskoro bukjarno
kotor than si sakana la~ardo thaj u`o, sa odova kerela korkori .

Iker ki godi:

Sakova sikljarne trubul te ovel ole leskoro kotor than ko kher , kote so ka kerel ple
sikljovimaskere bukja. O jatako thaj o bukjarno than trubul sakova dive te oven u`e
thaj la~arde. O sikavimaskoro pribori thaj o lila trubun sakana te oven u`e thaj
la~arde.

De d`ovapi:

Isi li tut bukjarno kotor than ko tlo kher?
Ko la~arol tuke o jatako thaj o bukjarno than kote so sikljoveja?

Bipend`arde lafija:
Ni~alo- redoven

6
Prezentiripe

Singular : Plural :

Me sijum Amen sijam
Tu sijan Tumen sijen
Vov si Von ( ola ) si
Voj si

Dijalogo 2

Mo anav si Suzana Destan. Me sijum i phen e Fatimakiri. Erat ka avel mi
familija te kera o bijando dive me tikne phraleskoro . Amen kerasa o dive e
Ademesko .
[ukar rat Suzan, vakerela i Elizabeta. Sar sijan? Akate li o Ademi?
Adem, te ovel bahtalo tiro bijano dive, ale tuke akala love thaj akala menije. Ajde
be{, muk ~algija te has thaj te pijas, erat si o bijando dive e Ademeskoro.

Akaja si tiri familija.
Akala si me amala.

Molisarava tut , sar si tiro anav? Mo anav si Daniel.
So kerena buti? Sikljovava englesko ~hib.

Seljamija thaj pend`arkeribe

Akaja si i rajutni Suzana Petrovska.
Akava si o rajo Elvis Murat. Ho{i si mange.

Sar sijen? Ov sasto, la~he. ({ukar).

Dijalogo 3

Ko si akava?

-Akava si miro amal.
-Ho{i si mange.
7
-Leskiri phen si doktorka.
-Me sijum profesori.
-Sijan li tu kotar o Skopje?
-Na, me sijum kotar i Bitola.

Bipend`arde lafija:
Prezentiripe - predstavuvanje
Singular - ednina, plural – mno`ina

Dijalogo 4

Muk te vakerav tuke ko sijum.
Mo anav si Zoran.
Pend`ard`ama ple dajaja thaj ple dadesa.
Jeftisar mange, dali sen tumen o Tomi?
Va, me sem / na me naj sem.

Dijalogo 5

Me sijum o Senati. Sar si tiro anav ?

Rid`arkeripe, a{akeripe em afikeripe, jeftisaripe

Rud`isarav tumen , vakjaren mange kaj si i sikljovni?
Rud`isarav tumen, sikaven mange…
Parikerav.
Te ove sasto. Ov sasto.
Parikerav la~he..
But sijum parikerutno.
Ma han gajljava odolese).
Jeftisaren.

Rid`arkerav tumen .
Me a{akerava man tumenge.
Jeftisaren man.

Dijalogo 6

Kote si o taksi?
Ad`iker hari.
Taksi! Taksi. Ake avela o taksi.
{ukar. Isi li tut baga`i?
Na, von si ki okoja odaja.
D`i ko dikipe. D`i ko dikipe, te ove sasto.

8
Dijalogo 7

{aj li te d`av mange ?
Dema jekh tahtaj pani, rud`ikeravtu.
^iv odova odori.
So mangena?
Ka holjane li ako tharava jekh cigara?
Bahtasa. Jeftisaren.
Dema lon, rud`ikeravtut.
Sar mangena. Bipend`arde lafija-nepoznati
zborovi
Rid`arkeripe -zamoluvanje
Bahtaripe A{akeripe - zablagodaruvanje
Gudleja rajo, Afikeripe, jeftisaripe- izvinuvanje
Gudlije rajutnije, Parikerav – blagodaram
Jeftisaren - izvinete
Bhtalo tumaro bijando dive. A{akerava - zablagodaruvam
Ma han galjava – ne gri`ete se
Bahtaripe - ~estitanje

Seljamija

La~ho dive.
La~hi rat ({ukar rat).

A~hov devlesa.
D`a devlesa.
Ka dikha amen sigende.

La~ho dive thaj bahtalo dive si hemla~ho bahtaripe ko Roma. O solduj bahtaripa
tane jekh, a jekh sar ki makedonijakiri ~hib : “Dobar den” hem :“ Zdravo”.
Nesave Roma ma{kari peste bahtarinenape e muslimanengere lafencar ”Selam
alejkum ”, a nesave Roma bahtarinenpe e lafencar:
La~ho sabavo , La~ho dive , La~hi rat palo 17 thaj 18 ari sa d`i ko averasutno
sabavo (detharin). A~ov devlesa .

Dijalogo 8

Sar sijen?
Ka dikhamen tajsa.
Ka dikhamen poge~i.
Ker but seljami tire romnjake.
9
But baht savorenge kotar miro anav.
Ka dikasamen / ^ao.

Lafija ba{o vakti

Erati , avdive tajsa, teara
erati rakjate , akaja rat , tajsa ra}ate

Dijalogo 9

La~ho dive. Sar sijan?
But {ukar, ov sasto. A tumen?
[ukar . Sar si to anav.
Mo anav si Kenedi.
Tumen sijen kotar i Belgija?
Na, me sijum kotar o Skopje.
Me d`ava ki Belgija kori mi familija.
Akaja si mi romni i Atid`a.
But si mange {ukar so pind`ardam amen.
Kote be{ena ki Skopja. Oja, amen be{aja ani [utka.
Isi tumen li kher ? Isi amen tikno kher thaj bav~a.
So kereja buti? Me bikinava ano kurko ki [utka.

10