ebook img

Huwelijksdispensaties zuidelijk deel Kwartier van Nijmegen 1678-1805 PDF

28 Pages·2016·1.54 MB·Dutch
by  
Save to my drive
Quick download
Download
Most books are stored in the elastic cloud where traffic is expensive. For this reason, we have a limit on daily download.

Preview Huwelijksdispensaties zuidelijk deel Kwartier van Nijmegen 1678-1805

Huwelijksdispensaties zuidelijk deel Kwartier van Nijmegen (1678-1805) Aan de totstandkoming van een lijst van plaatsnamen uit de collectie huwelijks· dispensaties, gedeponeerd op het rijksarchief te Maastricht hebben meegewerkt mevr. H. C. van Aalst· Venema, L. W.A. Berenbroek, G.J.M. Derks, N.A. Hamers en J. W. van de Mond. Op het gebied betrekkinghebbende stukken, doorgaans in het latijn gesteld, werden door J. W. van de Mond samengevat en in een lijst verwerkt. Hij voorzag deze van een inleiding. Het gedeelte van Gelderland ten zuiden van de Waal behoorde sinds 1559 tot het toenmalige bisdom Roermond. Op 31 juli van dat jaar bekrachtigde paus Paulus IV het besluit van het in mei daarvoor gehouden consistorie, de Nederlanden voor zover deze aan Philips 11 onderhorig waren (dus niet het prins-bisdom Luik) te verdelen in drie kerkprovin cies: de Waalse provincie Kamerrijk en de beide Nederlandse provincies Mechelen en Utrecht. Bij de voorbereiding van deze indeling heeft Franciscus Sonnius, de eerste bisschop van het nieuwe bisdom 's-Hertogenbosch, een zeer belangrijke rol gespeeld. Hiermee was ook de stichting van het nieuwe bisdom Roermond als onderdeel van de Nederlandse provincie Mechelen een feit. Van alle in Noord-Nederland opgerichte bisdom men was Roermond een der kleinste en vermoedelijk in sociaal-economisch opzicht het geringste. Het had ruim 140 parochies en was verdeeld in 9 dekenaten, waarvan het dekenaat Nijmegen-Druten er een van was. De andere dekenaten waren Cuijk, Erkelenz (Dld.), Geldern(Dld.), Kessel, Krickenbeek (Dld.), Montfoort of Roermond, Valkenburg en Weert. Het dekenaat Nijmegen-Druten omvatte bij de oprichting, volgens opgave van ROGIER, de volgende parochies: Afferden-Deest, Beek, Beuningen-Winssen, Ewijk-Doddendaal, Groesbeek, Hees, Hernen, Bergharen, Batenburg-Leur, Horssen, Leeuwen-Druten, Millin gen, Neerbosch-Hatert, Niftrik, Nijmegen, Overasselt-Nederasselt, Puiflijk, Ubbergen, Wamel en Wijchen. (Heumen en Malden, toen ook eigen parochies, ontbreken.) Tussen de oprichting van het bisdom en de herindeling der bisdommen in 1805, hebben zich nogal wat 75 veranderingen voorgedaan. Allereerst tijdens de reformatie. Verschillende van deze paro chies gingen met hun herder over tot de nieuwe religie, priesters werden verbannen en parochiekerken kwamen in handen van de gereformeerden. Vanuit schuurkerken met geestelijken veelal van buiten het gebied werden deze bediend; meer parochies werden samengevoegd of onder een herder geplaatst (b.v. Hees en Hatert bij Neerbosch). In de loop van de 18e eeuw kregen hoe langer hoe meer parochies weer een eigen pastoor. Na de omwenteling in 1795 kwamen vele kerken weer in het bezit der katholieken en ook ontstonden er nieuwe parochies (o.a. Altforst, Weurt en Malden). (Een globaal overzicht van de parochies en voornaamste veranderingen geeft de Voorlopige lijst DTB-registers Maas en Waal, zoals vermeld in een der vorige bijdragen in deze bundel). Een bisdom (of diocees) is het kerkelijk rechtsgebied, dat door een bisschop wordt bestuurd. Het wordt genoemd naar de plaats, waar de bisschoppelijke zetel gevestigd is. De bisschop wordt in zijn bestuur van het bisdom terzijde gestaan door een college van personen, de bisschoppelijke curie. Tot deze curie behoren: 1 de vicaris-generaal, de helper en plaatsvervanger van de bisschop. 2 de officiaal en een aantal rechters, die de rechtsgedingen behandelt o.a. de huwelijkspro cessen. 3 enige examinatores, voor wie eventuele examens moeten worden afgelegd en voor wie rechtszaken in verband met een pastoorsbenoeming of -verplaatsing moeten worden behandeld. 4 pastoor consultores, een adviescollege van de bisschop. Het officialaat, waarvan aan het hoofd de officiaal staat, is dus een rechtscollege van het bisdom, dat zich vooral bezighoudt met huwelijkskwesties en daardoor ook met huwelijks dispensaties . Onder huwelijksdispensatie wordt verstaan de vrijstelling van een kerkelijk huwelijksbelet sel. Voor de Kerk is het huwelijk geldig, wanneer het gesloten wordt voor de pastoor of voor een priester door die pastoor gemachtigd en voor twee getuigen én zonder enig huwelijksbeletsel. Om het huwelijk te beschermen kent de Kerk vele huwelijksbeletselen. Wij beperken ons in onze toelichting tot vier. 1 Allereerst het beletsel van bloedverwantschap. Bloedverwantschap ontstaat tussen twee personen, wanneer de een van de ander (rechte lijn) of beiden van eenzelfde stamvader (zijlijn) afstammen. In de rechte lijn wordt door de Kerk nooit gedispenseerd. De zijlijn is gelijk of ongelijk. Zij is gelijk, wanneer de bloedverwanten evenver van de gemeenschappelijke stamvader afstaan, b.v. broer en zus. Zij is ongelijk, wanneer dat niet het geval is, b.v. oom en nicht. Voor de berekening der verwantschapsgraden kent de Kerk een eenvoudige formule. a. In de rechte lijn. Twee personen staan evenveel graden van elkaar af als er generaties zijn tussen die twee personen; óf er zijn evenveel graden als er personen zijn, die de generaties verwekt hebben, min één. De stamvader wordt nl niet meegeteld. Vader en zoon bestaan dus elkaar in de eerste graad; kleinzoon en grootvader in de tweede en overgrootvader en achterkleinzoon in de derde. b. In de zijlijn: • Wanneer de beide reeksen evenlang zijn, zijn er evenveel graden als er generaties zijn in éne reeks; óf evenveel graden staan de personen van elkaar af, als een persoon afstaat van de gemeenschappelijke stamvader. Zo zijn broer en zus elkaar verwant in de eerste graad, neef en nicht in de tweede graad, kinderen van neef en nicht in de derde graad. 76 • Wanneer beide reeksen niet evenlang zijn, zijn er evenveel graden als er generaties zijn in de langste reeks; evenveel graden staan dus twee personen van elkaar af als de meestverwijderde afstaat van de gemeenschappelijke stamvader. Oom en nicht bestaan dus elkaar in de tweede graad. 2 Het beletsel van aanverwantschap. De aanverwantschap (of zwagerschap) is de betrekking, welke uit een geldig huwelijk ontstaat tussen de ene echtgeno(o)t(e) en de bloedverwanten van de andere. De berekening van de aanverwantschap geschiedt zo, dat degene, die bloedverwant zijn van de man, in dezelfde lijn en in dezelfde graad aanverwant zijn met de vrouwen omgekeerd. 3 Het beletsel van openbare eerbaarheid. Dit beletsel ontstond in deze tijd uit een trouwbelofte of uit een niet voltooid huwelijk. Tegenwoordig is dit begrip enigszins veranderd. 4 Het beletsel van geestelijke verwantschap. Dit beletsel bestaat tussen de bedienaar van het doopsel en peter en meter enerzijds en de dopeling anderzijds. Behalve dispensaties in de vier genoemde beletselen werd er ook nog dispensatie gegeven in de roepen of afkondigingen, in het latijn proclamationes, denuntiationes of bannae geheten. De verplichting het huwelijk driemaal te roepen is al heel oud en was een middel om de clandestiene huwelijken te voorkomen. De roepen gebeurden op drie achtereenvolgende zondagen of verplichte feestdagen, meestal onder de H. Mis en in de moedertaal. Heel vaak kwamen de beletselen dan ook op deze manier aan het licht, omdat alle gelovigen, ook vrienden en bloedverwanten, verplicht waren de beletsels aan de pastoor bekend te maken. 'Zij, die enig huwelijksbeletsel weten, zijn verplicht dit onverwijld aan de pastoor bekend te maken'. Wie kent dit zinnetje niet van zijn jeugd na de huwelijksafkondi ging? Dispensatie in de roepen werd meestal gevraagd om een schandaal te voorkomen, bv. als de partners al samenwoonden, of om nog gelegenheid te hebben voor de 'gesloten' tijden (advent en vastentijd) te trouwen. De inhoud van een verzoek om dispensatie is over het algemeen hetzelfde: 1 naam en voornaam van de aanvragers; 2 tot welke parochie deze behoren; 3 het beletsel, waarin dispensatie wordt gevraagd. Bij bloed- en aanverwantschap wordt de lijn aangegeven, alsook de graad. De pastoor voegt er een schema (genealogisch overzichtje) aan toe. (Hij deed dit vaak op losse papiertjes, waarvan er vele verloren zijn gegaan); 4 de reden( en) om dispensatie te geven; 5 de materiële omstandigheden van de aanvragers om aan te geven of ze de aan de dispensatie verbonden kosten konden betalen. Het archief van het bisdom Roermond is reeds lang ondergebracht in het rijksarchief te Maastricht. Uit dit archief zijn alle aanvragen voor dispensatie gelicht en ook stukken die hierop betrekking hebben. Het blijkt dat niet alle dispensaties bewaard zijn gebleven; een groot aantal jaren ontbreekt en van verschillende jaren is maar een klein gedeelte aanwezig. Blijkbaar werden de stukken per dekenaat opgeborgen. Door H.I.M. Wolfs, destijds verbonden aan het rijksarchief, werden (nu totaal 25 dozen) papieren met dispensaties doorgenomen en op jaartal geordend, echter niet op datum. Hier en daar speelde het oud-schrift en het latijn hem parten, waardoor enige stukken niet bij het goede jaartal werden ondergebracht (o.a. 1754-6 en 1761-19). Hij voegde bij elk jaar een lijst van echtparen toe met verwijzing naar de door hem met potlood op de stukken 77 Een aanvrage door de pastoor te Dreumel uit 1795 met vermeldzng van het aanstaand paar en de graden van verwantschap. HlerblJ zIJn twee schema's gegeven; daaronder de redenen o.a. het wonen lil een met-katholieke streek, alsook de vermeldzng dat het arme lieden betreft dIe met handwerk de kost moeten verdienen. Met toestemmzng der ouders. 78 aangebrachte nummering. Helaas werden verschillende namen verminkt en ook enige paren vergeten, maar overigens alle lof voor deze eerste ordening. Leden van bovengenoemde werkgroep hebben ten dele uit de gecopiëerde stukken op het rijksarchief ten dele vanuit de originelen alle daarin genoemde plaatsnamen in de huidige spelling genoteerd. Uit deze lijst van plaatsen zijn de stukken gezocht die op het dekenaat Nijmegen-Druten betrekking hadden of daarmee verband hielden, zodat ook partners uit dit dekenaat die elders dispensatie aanvroegen, eveneens in de hierna volgende lijst zijn opgenomen (o.a. 1678-40 en 1723-8). Hoewel buiten het dekenaat gelegen, waren er plaatsen waarvan wij meenden dat het eveneens van belang kon zijn deze in onderstaande lijst op te nemen o.a. Kranenburg (1683-3), Huissen (1715-131), Grave (1719 [1729]-9), Kekerdom (1740-63,1783-120), Geldern (1741-82), Roermond (1750-7), Megen (1767- 56,1768-92,1773-20) en Wyler (1794-20). Tussen de grote hoeveelheid dispensaties kunnen nog stukken van plaatsen uit deze regio niet zijn opgenomen, vanwege het feit dat een aantal geen plaatsnaam vermeldt, onleesbaar was of dat deze door de tand des tijds met het vergane papier verdwenen is. Bijzonderheden van kerkhistorische aard en van belang voor de lokale historie zijn over het algemeen wel in onderstaande lijst opgenomen, zoals mededelingen over overleden pas toors (o.a. 1720-5), verzending van paardehaar (1710-138, 1713-25), aanbeveling van een jong priester (1786-27) enz. Soms kwamen pastoors ook met vragen tot de officiaal, waarbij gefingeerde personen werden genoemd (1783-117) en ook enige antwoorden werden op hetzelfde stuk genoteerd. Eveneens werd veelal op de aanvrage aangetekend wanneer dispensatie werd verleend. In onderstaande lijst is dit gegeven niet opgenomen. Wanneer dergelijke stukken geen dispensaties betroffen, is in de lijst hieronder de tekst tussen 0 ge plaatst. Het totaal aantal bewaard gebleven dispensatieaanvragen is groot. Voor het dekenaat Nijmegen-Druten waren dit er een kleine 300. Hierin kwam naar voren dat de redenen, die slechts in enkele gevallen zijn overgenomen, in het algemeen op hetzelfde neerkwamen. De meest voorkomende reden die de pastoors in hun aanvrage vermelden, is het wonen onder niet-katholieken of in een niet-katholieke streek met het gevaar een niet-katholiek te trouwen. De reden die daarna het meest voorkomt, is dat de aanvrager/aanvraagster bijna aan iedereen in de plaats op een of andere manier verwant is. Verder komen nog veelvuldig voor: onwetendheid van het beletsel, de roepen zijn al geweest, het huwelijk is al gesloten, het beletsel geldt niet bij niet-katholieken, weduwnaar/weduwe met kinderen, wettiging van een kind, de bruid is al 'oud', het paar heeft al een huis gehuurd, en zo zijn er nog een tiental variaties. Omtrent de lijst in het algemeen dienen nog een paar zaken verduidelijkt te worden. Voor 1700 gold in deze streken nog de oude stijl, terwijl in Roermond de nieuwe was ingevoerd hetgeen een verschil van 10 dagen opleverde dat dan ook tot uitdrukking komt. Veelal werd de verwantschap vermeld. Dit was 85 maal het geval door middel van een schema. Soms waren er meer schema's toegevoegd voor een echtpaar om de verschillende verwantschappen aan te geven (o.a. 1753-150). Soms gaven pastoors omschrijvingen om de verwantschap duidelijk te maken. De wijze van opstelling van de verwantschap was zeer verschillend. In onderstaande lijst is slechts één overzichtelijke vorm toegepast. Wat bij de schema's opvalt is het veelvuldig gebruik van patronymen vooral uit het Land van Maas en Waal. Zowel in de schema's als in de tekst zijn een aantal afkortingen gebruikt. Toevoegingen van de bewerker zijn tussen [ ] geplaatst. Tenslotte zij opgemerkt dat alle stukken betreffende huwelijksdispensaties in het bisdom Roermond via microfiches in het gemeentearchief te Nijmegen te raadplegen zijn. 79 Geraadpleegde literatuur: J. HABETS, Geschiedenis van het bisdom Roermond, 3dln. Roermond. 1875. H. VAN HEININGEN, Land van Maas en Waal, voorraadschuur van mensen, in Numaga XII (1965), p.120 e.v. L.J. ROGIER, Geschiedenis van het katholicisme in Noord-Nederland in de 16e en 17e eeuw, Amsterdam, 1964. L.H.C. SCHUTJES, Geschiedenis van het bisdom 's-Hertogenbosch, 4dln, St. Michielsgestel , 1872. F.A.M. VAN WELIE, Canoniek huwelijksrecht, Nijmegen, 1954. Afkortingen aanv. - aanverwantschap gem. - gemengde acath. - niet-kath. gr. - graad bloedv. - bloedverwantschap luth. - luthers calv. - calvinist ongel. - ongelijke disp. - dispensatie vr. - vrouw dr. - dochter wed. - weduwe enkelv. - enkelvoudig wedr. - weduwnaar gel. - gelijke zn. - zoon Lijst van aangevraagde dispensaties 1678 40 Franciscus Petrus Sonnaville (Venlo) en Anna Bernadine Ternee (Nijmegen). Disp. in de roepen. Venlo, 13.4.1678 1682 10 van Bul en Gertrude Martini. 3e gr. bloedv. Nijmegen, 28.317.4.1682 27 Henricus Tennè en Theodora van der Riel. Disp. in de roepen. Nijmegen, 10/20.10.1682 37 Anna Maria Raesfelt. Disp. in de roepen. [Ondertekend door A van Hiler ... ] Nijmegen 11.11.1682 49 Matthias Gerissen en Sophia Grijts, beiden uit het land van Gulick. Verzoek om te mogen trouwen zonder de drie roepen. Ze verwacht een kind rond Kerstmis en durft niet naar huis zonder eerst wettig getrouwd te zijn. Nijmegen, 24.11/4.12.1682 60 J oannes Arnoldus Lintermans en J oanna Theresia Martini. Disp. in de roepen. Nijmegen, 23.6/3.7.1682 1683 3 Domicella Anna Sophia de Bunninckhausen huwde 7 jaar geleden een militair, die ze na een jaar getrouwd te zijn geweest vanwege zijn slecht gedrag wegstuurde. Hij is weggegaan en niet meer verschenen. Vijf weken geleden wilde zij trouwen met een andere soldaat, luthers. Zij wist niet, dat zij niet door haar eigen pastoor getrouwd zou worden zonder een bewijs van de dood van haar vroegere man. Dat was voor haar niet mogelijk. Haar zuster verklaart dat hij nog leeft. Ze probeert het dan bij de pastoors van het land van Cuijk. Deze weigeren. Uiteindelijk komt ze bij de pastoor van Afferden, die haar trouwt. Kranenburg, 19.9.1683. 1685 61 Verzoek om disp. 3e gr. bloedv. Bruid is ca. 5 maanden in verwachting. [Namen en schema ontbreken]. Horssen, 24.5.1685 1689 47 Pater Mathias Agolla, augustijn, vraagt disp. voor de mensen die vóór de roepen trouwen, voor anderen die al drie, zeven en tien jaar in concubinaat leven en kinderen hebben, soldaten die met hun 'Berta's' uit Duitsland naar hier komen, van wie de officieren denken dat ze getrouwd zijn en zij durven het tegendeel niet bekennen, [enz.]. Hij vraagt dus voor hen disp. in de roepen. Hijzelf is al in de zestig en verzoekt dit uit afschuw voor de zonde en tot heil van de naaste. Nijmegen, 19.2.1689. 1698 3 Joannes Heinen en Gertrudis Richters, wed. Joannes Petri, van Niftrik. Joannes Heinen heeft eens het peterschap aangenomen over een kind van Gertrudis. Verzoek disp. i.v.m. aangenomen geestelijke verwant schap. Nijmegen, 11/1.4.1698 1705 9 (De deken schrijft geld ontvangen te hebben voor de heer Van de Pol en dat aan hem te hebben doorgegeven). Nijmegen, 9.6.1705. 80 28 Assuerus Schatt, wedr. van Maria van Burick, uit Den Bosch, en Catharina van Burick. 2e gr. aanv. De vader van Maria en de vader van Catharina waren broers. Er zijn kinderen uit het eerste huwelijk. Nijmegen, 25.8.1705. 31 (Verzoek van de dominicaan Joannes van den Kerchove om zijn doodzieke vader te mogen bezoeken). Neerbosch, 14.2.1705 35 Handelt over het niet kennen van de naam van een man, die disp. had gekregen in geestelijke verwantschap. (Verder over een zilveren voorwerp in welk verband een heer Ulepas wordt genoemd en een zekere Christophorus Hoftman). Nijmegen, 2.1.1705. 1706 22 Joannes Bouwens (Doddendaal) en Maria Dierix (Winssen). 3e gr. bloedv. Doddendaal,1O.5.1706 < Willem Dierix---> Jaxkske---> Maria Dierix Jenneke Dierix---> Handerske---> Joannes Bouwens 39 Joannes Ariens en Joanna Linders, 3e!4e gem. gr. De bruidegom heeft altijd in Weurt gewoond en de bruid in Ewijk; wonen beiden in Weurt. Nijmegen, 28.5.1706 Roelof---> Handerske-> Wilhemke-> Joanna Linders < Henderske-> Grietie-> Joannes Ariens 1710 109 Florentius Gossuini en Maria Jansse. 3e gel. gr. bloedv. De moeder van de bruidegom is zeer oud en kan het huishouden niet meer doen en hij wil thuis introuwen. Dreumel, 18.2.1710 Theodorus-> Gossuinus--> Florentius Gerardus Coijmans< Anna--> Joannes--> Maria 111 Jacobus Sebastian en Hendrina Thome. Inzake ongeoorloofd contact van de bruidegom met de zuster van de bruid. Verzoek disp. om reden van aanverwantschap. Dreumel, 28.1.1710. 119 Aanvulling op eerder gevoerde correspondentie i.v.m. het sluiten van huwelijken om meer garantie te hebben dat de kinderen katholiek opgevoed zullen worden. Nijmegen, 29.8.1710. 127 Verzoek om toestemming voor het sluiten van een huwelijk van een katholiek met een niet-katholiek. [Geen namen]. Nijmegen, 21.8.1710 129 Joannes de Haerdt en Maria de Haerdt, beiden van Ewijk. 3e gel. gr. bloedv. Doddendaal,29.3.1710 < Joannes--> Cornelius-> Joannes de Haerdt Walterus--> Cornelius--> Maria de Haerdt Franciscus Willems (Ewijk) en Maria Jansen (Winssen). 3e/4e gr. bloedv. Doddendaal,29.12.1710 < Joannes--> Joanna--> Franciscus Reijnera--> Hermannus--> Joannes--> Maria 138 Brief van de deken over het gratis verlenen van de disp. aan arme mensen, behorend bij de volgende brief. (Vandaag 50 pond paardehaar per schip verzonden). Joannes Claesen en Maria Gossen, beiden van Beuningen. 3e gel. gr. bloedv. Doddendaal,28.4.1710 < Lambertus Gosse---> Gosuinus-> Maria Gossen Theodorus Gosse-> Nicolaus----> Joannes Claesen 161 Georgius Engelen en Maria Jansen Engelen, beiden van Appeltern. 3e!4e gem. gr. bloedv. Reeds drie jaar getrouwd en in verwachting van het derde kind. Appeltern, 19.1.1710 Dirck J ansen-> Engel Dircks--> Georgius Engelen Jan Dircks< Engel Jansen-> Jan Engelen----> Elisabet Jan Engelen-> Maria Jansen Engelen 167 De deken van Nijmegen heeft via een bode contact gehad met alle priesters van zijn district over de vasten en de militairen. Verder over de verleende disp. van Florentius Goswini en Maria Jansen, parochianen van de deservitor in Dreumel: deze personen zijn hem onbekend, daarom heeft hij de disp. niet verstuurd noch aan iemand gegeven, totdat hem de benodigde gegevens bekend zijn. [zie 1710-109] Nijmegen, 25.2.1710 1713 25 (50 Pond paardehaar per schip verzonden naar de bisschop. Hiervoor niet meer betaald dan 15 florijnen en voor vervoer naar Mook niets). Nijmegen, 21.11.1713 38 Alan,lus Lamberti (wedr.) en Johanna Johannis, beiden van Dreumel. 3e!4e gr. bloedv. Dreumel, 15.7.1713 < Theodorus Gerardi-> Johannes--> Johannes--> Johanna Anna Gerardi-> Lambertus--> Alardus 39 Martinus Vleischman, van Aschaffenburg, wonend in Nijmegen, en Joanna Christina Piep van Nijmegen. Ze zien erg tegen de roepen op, omdat ze in de kerk van de niet-katholieken geschieden. Nijmegen, 28.2.1713 1715 85 Cornelius Roelants (Den Bosch) en Maria Elisabeth Sijde (Nijmegen). 3e gr. bloedv. Nijmegen, 28.6.1715 103 Theodorus Jans en Gertrudis Jans, wed. met 8 of 9 kinderen, beiden van Overasselt. 3e gel. gr. bloedv. Overasselt,27.1.1715 TheodoruS--> Willebrorda-> Theodorus Cornelius Derickx< Joannes--> TheodoruS--> Gertrudis 81 131 Uit het doopboek van Huissen: Maria Elisabetha Dirckse, dr van Theodorus Hendrieks Dirckse en Willemina Janse, ged. 5.4.1693. Huissen, 21.1.1715 1716 69 Joannes Baptista De Bois des Fiennes is 9 maanden geleden getrouwd met 'Domicella' Maria Anna Magdalena de la Motte (haar moeder is overleden). Ze zijn niet in hun eigen parochie getrouwd, maar in een ander diocees, omdat ze dachten als militair overal te kunnen trouwen. Verzoek disp. in de roepen; hebben besloten in stilte opnieuw te trouwen. Nijmegen, 4.12.1716 78 Bartholomeus Janssen en Petronella Peeters, beiden van Neerbosch. Er is een beletsel van de 'openbare eerbaarheid', onstaan uit de gedane belofte van een toekomstig huwelijk tussen de bruid en de broer van de bruidegom, welke belofte niet publiekelijk is geschied, maar tussen hen beiden, en met wederzijds goedvinden weer ongedaan gemaakt. Reeds twee roepen gehad; Verzoek disp . Neerbosch, 17.7.1716 98 Daniel Jacobs, wedr. met 2 kinderen, en Joanna Willems, beiden van Overasselt. 3e!4e gem. gr. bloedv. Overasselt, 5.5.1716 Anna---> Hendrina---> Jacobus---> Daniel Catharina< Maria---> WiIheJmus---> Joanna Nog een brief uit Nijmegen: 'De laatste dispensatie heb ik gisteren ontvangen. De andere, die de pastoor van Overasselt heeft gevraagd, wordt met spoed verwacht vanwege 'dringende noodzaak'. Nijmegen, 15.5.1716 109 Handelt over betaling van de disp. ten g\lnste van Bartholomaeus Janssen en Petronilla Peters, [zie 1716-78] Nijmegen, 25.8.1716 [2e brief] Leonardus Wolters, wedr, en Antonia Peters, wed., van Nijmegen; geestelijke verwantschap vanuit het doopsel; Leonardus heeft 3 kinderen, waarvan de jongste 7 of 8 maanden 121 Alardus Gerardi en Maria Joannis, beiden van Dreumel. 3e gel. gr. bloedv. De aanvrager woont bij grootvader in als knecht en de aanvraagster bij dezelfde grootvader als dienstmaagd. Dreumel, 3.9.1716 Antonius Gerardi---> Gerardus Antonii---> Alardus Gerardi < Anna Gerardi---> Joannes Nicolai---> Maria Joannis 131 Gerardus Engelen (kath.) en Maria Janssen (niet-kath.). 2e gr. bloedv. Ze wonen al vier jaar samen. [Geen jaartal bij de ondertekening.] Hernen, 15.1. 1718 14 Hiermee zend ik de ontvangen zesendertig florijnen en tien 'asses' voor het verkrijgen van de dispensatie en verzoek deze zo spoedig mogelijk te versturen . Neerbosch , 6.5.1718 15 Cornelis Theunissen en Maria Diricks, beiden van Neerbosch. 2e gr. aanv. uit een ongeoorloofde verbintenis. Antonius Hermes heeft een zoon Cornelis Theunissen, de bruidegom. Ida Hermes (halfzuster) heeft ook een zoon Martinus Peeters. Deze heeft jaren geleden Maria Diricks misbruikt, met wie Cornelis Theunissen wil trouwen. Neerbosch, mei 1718 23 Michael Wellen en Gertrudis Jansen, beiden van Nijmegen. 3e ongel. gr. aanv. Nicolaus van Wousick Hansken---> Jan Wellen---> MichaeI Wellen x < Thiesken Thiessen Janneken---> WiIIern Pauwels (over!. echtg. van Gertrudis J.) (Zij heeft twee niet kath. minnaars gehad.) Nijmegen, 9.12.1718 25 Theunis Jacobs en GrieUen Derickx, die verleden jaar met de drie voorafgaande gewone roepen gehuwd zijn en een kind hebben, willen voor hun eigen pastoor trouwen, waartegen als beletsel een 2e gel. gr. aanv. bestaat. Nijmegen, 4.3.1718 Coen Jacobs Jacob Coenen---> Driesken Jacobs (over!., geh. gew. met Theunis Jacobs) x < Grietten Jansen Derick Coenen---> Grielten Derickx 1719 9 Joannes van Dijck (Neerloon) en Arnolda Jans in de oliemeulen (Niftrik). 3e gel. gr. aanv. Zij heeft als wed. geen inkomen meer om haar kinderen te voeden vanwege veesterfte . Grave, 3.11.1729 [abusievelijk ondergebracht bij 1719] Jan Heijne---> Margaretha H.---> Jan Engele de Kleijn Henricus Heijne< (over!. echtg. van Arnolda Jans in de Oliemeulen) alto Heijne---> Catharina H.---> Jan van Dijck Verder handelt het nog over een contract tussen de pastoor van Overasselt en de boeren. 11 Namens de pastoor van Hernen verzoekt de deken disp. voor Joannes Diericks en Catharina Tielens. 4e gel. gr. bloedv. Nijmegen, 3.11.1719 83 Petrus van Heel en Henrica Peters, beiden van Leeuwen. 2e!3e gem. gr. bloedv. Zij is al 6 à 7 maanden zwanger en ze wonen in hetzelfde huis. De vader van de bruidegom was de broer van de grootmoeder van de bruid. Wamel, 11.2.1719 'Wij onderschreven verklaeren, als dat Petrus van Heel ende Henrica Peters waerelijck arm zijn, ende met malkanderen bloet verwanten sijn in den 2 en 3 graet gemengelt' [ondertekend] Petrus (?) Brants en Anselmus Schilman. Getuigen: Joes Hendrickx en Anselmus Dirickx. 82 100 Matheus Paulussen en Anna Hubers, beiden uit Overasselt. 4e gel. gr. bloedv. Overasselt, 2.1.1719 Gerardus---> Aldegunda---> Hubertus---> Anna Matheus Crijnen< Quirinus---> Maria-> Margarita-> Matheus 116 Brief inzake disp. [zonder namen met schema ook zonder namen]. Overasselt, 22.4.1719 1720 5 Rudolphus Genen en Maria Genen, van Nijmegen. 3e gr. bloedv. (Pater Reinerus Tenderlo, deservitor in Puiflijk, is op de derde Paasdag vroom in de Heer overleden). Nijmegen, [geen daL] 12 Gerardus Henrix en Henrina Teunisen, beiden van Groesbeek. 3e gel. gr. bloedv. Ze hebben al een kind en hebben een paar jaar in Gennep gewoond. Groesbeek, 18.3.1720 Hubertus Geurts---> Henricus Huijbers---> Gerardus Henrix Godefridus< Henrina Geurls---> Antonius Jansen-> Henrina Teunisen 43 Titius en Caja, beiden van Groesbeek. 2e ongel. gr. aanv. Reden o.a. het wettigen van de kinderen. Groesbeek, 5.11.1720 Titius, die met Caja wil trouwen, die een ongeoorloofde verhouding had met Winandus. Helena< Emerentia-> Winandus 1721 4 Inzake een brief, die de deken van Nijmegen van de deservitor van Puiflijk heeft ontvangen. Deze biedt hierin zijn excuus aan en zegt de roepen te goeder trouw te hebben laten doorgaan en dringt met redenen omkleed aan disp. te verlenen, hetwelk de deken bereid is te geven. [Geen namen]. Nijmegen, 17.6.1721 1723 5 Adrianus Claesens en Joanna Jansens, beiden van Dreumel. 3e/4e gem. gr. bloedv. Ze hebben al een huwelijk gesloten voor de niet-kath. predikant. Dreumel, 7.6.1723 Wilhelmus-> Hildegundis---> Joanna Jansens Lambertus< Nicolaus-> Anna-> NicolauS---> Adrianus Claessens 8 Joannes Wilhelmus van Swanenborgh (Nijmegen) en Maria Barbara de Wagen ar (Roermond). Disp. in de roepen. Roermond, 6.6.1723 14 Disp. van Gerardus Sweers en Joanna Vos, beiden van Ewijk, is eindelijk afgewerkt; (ik heb 12 florijnen gekregen en 12 'asses' en zo gauw de gelegenheid zich voordoet, zal ik ze per schip verzenden). Nijmegen, 7.5.1723 1724 17 Gijsbertus Dirricksen, zn. van Dirrick Dirricksen, uit Alphen, en Petronella van den Acker, wed. Conrardus Artsen, met 3 kinderen. 3e gr. (zijde van bruid)/4e gr. (zijde van bruidegom). TeeffelenenAlphen, 13.11.1724 1728 12 Cornelius Antonii en Sophia van Empel, beiden van Dreumel. 4e gel. gr. bloedv. Dreumel, 23.2.1728 Thomas---> Cornelius-> Anna-> Cornelius Cornelius< Ava---> Gosuinus---> Arnolda---> Sophia 20 Joanna Heijsen ~n Stephanus Hevers. 3e gr.; de grootvaders van beiden waren broers. Nijmegen, 18.4.1728 1729 6 Wilhelmus Hendrix en Godefrida Leners, beiden van Puiflijk. 3e gr. aanv. Puiflijk, 9.6.1729 Jelis Jansen---> Joanna-> Godefrida Joannes Willemsen< Maria Jansen-> Getrudis---> Willemina (over!. vr. van Wilhelmus) 34 Cornelius Claessen en Mechtildis Teunisse de Jongh, beiden van Dreumel. 3e gel. gr. bloedv. Dreumel, 30.5.1729 67 Nicolaus Willems van Osch en Maria Jansen, beiden van Dreumel. 3e gel. gr. bloedv. Dreumel, 1.4.1729 94 Joannes, wedr, en Gerete Peeters. Haar moeder is de zuster van Jacobus Henderix. Deze is de vader van de overl. vrouw van Joannes. 2e gr. aanv.; twee kinderen uit het eerste huwelijk. [Bij de ondertekening staat duidelijk 1728]. Heumen, 25.4(of 8).1728 1730 16 Guert Jansen en Grittie Girrits, beiden van Neerbosch. 3e gel. gr. bloedv. Neerbosch, 19.3.173C Jeneke Girrits---> Jantie Evers-> Guert Jansen Girret Jansen< Grittie Girrits-> Girret J ansen-> Grittie Girrits 22 Christianus Jans en Petronella Hendrix, beiden van Wijchen. 3e/4e gem. gr. bloedv. De grootvader van Christianus en de overgrootvader van Petronella waren broers. Wijchen, 7.4.1730 37 Jacobus Peeters en Tijske Wilms, beiden van Doddendaal. 4e gel. gr. bloedv. Doddendaal, 13 .8.1730 83 47 Joannes Cornelissen en Getrudis Claesen, van Druten. 4e gr. bloedv. Puiflijk,2.1.1730 Daem Rutiens---> Truijke Damen---> Aeltie---> Joannes Cornelissen Ruth< Aldert RutienS---> Ruth Aldersen--> Claes Rutiens---> Getruij Claesen Michael Jansen en Margarita Willems, beiden van Druten. 4e gr. bloedv. Puiflijk,6.1.1730 Henricus van Eruele-> MichaeI Hendriks---> Neeltie Michiels---> Michael J. Michael< Joannes van Eruele---> Elisabetha Jansen---> Wilhelmus Geridts---> Margarita W. 93 Tijske Henderickx (Doddendaal) al enige jaren getr. met Theodorus Janssen, wedr. Geestelijke verwant- schap. Zij was peettante van zijn kind. Doddendaal, 6.4.1730 1735 41 Joannes de Wuest (uit Oijen, reeds bijna een jaar in Dreumel) en Aldegondis van der Dijck (Dreumel). 3e gel. gr. bloedv. Theodorus--> Maria---> Aldegondis Antonius< Sybilla--> Gertrudis---> Joannes Verder een rechtzetting van een reden om disp. verleend aan Gerardus Claessens en Petronilla Theodori van Wichen. (Voorts een verzoek de eerwaarde heer Van Eck aan te stellen). Dreumel, 3.4.1735 59 De pastoorin Oijen, aan wie de deken de zorg heeft gegeven in Alphen (omdat de niet-katholieke bestuurders daar geen andere deservitor willen aanvaarden na de verbanning van pater Jan van Gassel), verzoekt disp. in de 1e/2e gem. gr. aanv. Het echte beletsel is waarschijnlijk verborgen en een biechtgeheim. [Geen namen]. (P.S. Velen verwonderen zich hier erover, dat er geen 'jubileum' is i.v.m. het verkrijgen van de vrede, zoals ze dat hebben gevierd in Brabant en in de provincie van Keulen). Hernen, 5.12.1735 60 Wilhelmus Crielen en Elisabetha, wed. Joannes Febast. 2e gr. aanv. vanwege de lichamelijke verhouding, welke de bruid gedwongen heeft gehad met de oom van de bruidegom. Oijen, 5.12.1735 78 Egidius Leners en Gisberta Albers, beiden van Druten. 3e gel. gr. bloedv. Puiflijk en Druten, 16.4.1735 Egidius J ansen--> J oanna--> Egidius Joannes< Wilhelmus Jansen---> Margarita---> Gisberta 83 Henricus J acobs en Maria Anthonie, beiden van Wijchen. 3e/4e gem. gr. bloedv. Wijchen, 29.3.1735 Mattheus Hendrix en Christina Jans over de betaling van hun disp. van 31.12.1734. 102 Gerardus Hendrix en Huberta Gerits, jonge wed. met enkele kinderen van Antonius Jansen. Ze zijn al 4 maanden getrouwd. 3e gem. gr. bloedv.!3e gr. aanv. Groesbeek, [geen dat.] 104 Wernerus Jansen en Gertrudis Linssen, beiden van Groesbeek. 4e gel. gr. bloedv. Groesbeek, [geen dat.] 148 Gerardus Claessens en Petronilla Theodori van Wichen, beiden van Dreumel. 3e gel. gr. bloedv. [zie 1735-41] Dreumel, 21.3.1735 Anna---> NicolauS---> Gerardus Nicolaus< Petrus---> Aleijdis---> Petronilla 84

Description:
domicella' Maria Josepha Tauwel (Wachtendonk) en 'praenobilis dominus' .. 7 Antonius van Gulik en Helena van Hemme, van Maasbommel.
See more

The list of books you might like

Most books are stored in the elastic cloud where traffic is expensive. For this reason, we have a limit on daily download.