Hodgkin lenfoma

83 Pages·2013·1.84 MB·Turkish

T.C.
HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ
TIP FAKÜLTESİ
ÇOCUK SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI ANABİLİM DALI

HODGKİN LENFOMA; BEŞ YAŞ ALTINDAKİ 102
OLGUNUN RETROSPEKTİF ANALİZİ

DR. ASUMAN NUR KARHAN

UZMANLIK TEZİ

ANKARA
2013
T.C.
HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ
TIP FAKÜLTESİ
ÇOCUK SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI ANABİLİM DALI

HODGKİN LENFOMA; BEŞ YAŞ ALTINDAKİ 102
OLGUNUN RETROSPEKTİF ANALİZİ

DR. ASUMAN NUR KARHAN

UZMANLIK TEZİ

TEZ DANIŞMANI
PROF DR ALİ VARAN

ANKARA
2013
iii

TEŞEKKÜR

Asistanlık sürecim ve tezimi yazmamda bana yardım eden;

Öncelikle, asistanlarına her aşamada hoşgörü ile yaklaşan değerli Anabillim Dalı başkanımız
Prof. Dr. Hasan Özen’e

Asistanlığımın ilk yıllarından itibaren birlikte çalışma fırsatı bulduğum, desteğini hep
hissettiğim, bilgi ve tecrübesini aktararak ilerlememe yardımcı olan, değerli hocam Prof. Dr.
Canan Akyüz’e,

Tez yazım sürecimde, tecrübesi, hoşgörüsü ve desteğini hiçbir zaman esirgemeyen değerli tez
danışman hocam Prof. Dr. Ali Varan’a

Asistan olarak görevime başladığım ilk günden itibaren, kendisine duyduğum saygı, sevgi ve
hayranlığın gün geçtikçe arttığı, ardından birlikte çalışma fırsatı bulduğum Başasistanlık
görevim boyunca desteğini her aşamada hissettiğim değerli hocam Prof. Dr. Gülsev Kale’ye,

Birlikte çalışma fırsatı yakaladığım tüm hocalarım, mesai arkadaşlarım ve intern
arkadaşlarıma,

Hayatımın her aşamasında olduğu gibi asistanlığım süresince de hoşgörü ve sabırla
yardımlarını bir an olsun esirgemeyen çok değerli aileme sonsuz teşekkür ederim.

Dr. Asuman N. KARHAN
iv

ÖZET

Asuman Nur Karhan: Beş yaş altı Hodgkin lenfomalı 102 Olgunun Retrospektif Analizi,
Hacettepe Üniversitesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanlık Tezi. Ankara 2013

Amaç: Beş yaş altındaki Hodgkin lenfomalı olguların, klinik özellikleri, tedavi rejimleri ve
sonuçlarının değerlendirilmesi.

Hastalar ve Yöntem: 1972 ve 2013 yılları arasında Hodgkin lenfoma tanısı alan beş yaş
altındaki102 olgu retrospektif olarak incelendi. Tüm olgular, COPP türevleri (Siklofosfamid
veya nitrojen mustard+ onkovin + prednizolon + prokarbazin), ABVD (Adriamisin+ Bleomisin
+ Dakarbazin + Vinblastin), dönüşümlü ABVD/COPP kemoterapi rejimleri ve/veya radyoterapi
ile tedavi edilmiştir. Evreleme Ann Arbor sınıflandırma sistemine ve histopatolojik inceleme
Rye sistemine göre yapıldı. Demografik özellikler için ortanca değerler, yaşam analizi için
Kaplan-Meier yaşam eğrileri kullanıldı. Log-rank testi ile de gruplar arasında yaşam süreleri
karşılaştırıldı.

Sonuçlar: Çalışmaya alınan 102 olguda erkek/kız oranı 3.8, ortanca yaş 4 (En küçük yaş iki, en
büyük yaş 4.9). 23 olgunun B semptomu, 15 olgunun ise kitlesel (Bulky) lezyonu mevcuttu.
Evrelere göre hastaların dağılımı ise sırasıyla I, II, III ve IV için 45, 32, 16, ve 9 hasta idi.
Histopatolojik alt tiplerin dağılımı; karışık hücreli, noduler sklerozan, lenfositten zengin,
lenfositten fakir ve noduler lenfosit baskın ve sınıflandırılamayan olmak üzere sırasıyla; 63, 12,
11, 3, 2, 11 olarak bulundu. Tüm grupta genel yaşam ve hastalıksız yaşam%89.7 ve %74.8.
Genel yaşam hızları, evreye göre belirgin farklılık göstermekteydi (p=0.008). İstatistiksel olarak
anlamlı farklılık saptanmamasına rağmen, kitlesel lezyon ve B semptom varlığının kötü
prognozla ilişkili olabileceği düşünüldü. Genel yaşam; kitlesel lezyonu pozitif ve negatif olan
hastalar için %77 ve %91.8 (p=0.08), B semptomları varlığında ise bu oranlar %77.8 ve %92.9
olarak belirlendi (p=0.07).

Sonuç: Bu seri, beş yaş altı Hodgkin lenfomalı olgularla yapılan tek merkezli en büyük
serilerden biridir. Erken evre hastalar, en iyi yaşam hızı oranlarına sahip olmakla birlikte; B
semptomlarının varlığı ve kitlevi hastalık, kötü prognozla ilişkili bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler: Hodgkin lenfoma, çocuk, tedavi.
v

ABSTRACT

Asuman Nur Karhan: Retrospective Analysis of 102 Patients With Hodgkin Disease under
5 Years of Age, Hacettepe University Faculty of Medicine, Thesis in Pediatrics. Ankara,
2013

Aim: To evaluate the clinical characteristics, treatment regimens, and outcome of the patients
with Hodgkin lymphoma under five years old.

Patients and methods: 102 patients diagnosed with Hodgkin lymphoma between 1972 and
2013 were retrospectively evaluated. All patients were treated with chemotherapy with or
without radiotherapy. Chemotherapeutic regimens included COPP derivatives
(cyclophosphamide or mustargen + vincristine + prednisolone + procarbazine), ABVD
(Adriamycin + Bleomycin + Dacarbazine + Vinblastine), and alternated ABVD/COPP).
Staging was done according to Ann Arbor classification system and histopathologic
examination was done according to Rye system.
Mean and median values were used for the demographic characteristics. Kaplan-Meier survival
curves were used for survival analysis. The patient groups were compared in terms of survival
duration using a log-rank test.

Results: There were 81 males and 21 females with a median age of 4 years (2 to 4.9). 23
patients had B symptoms and 15 patients had bulky disease. Stage distributions were 45, 32, 16,
and 9 patients in stage I, II, III, and IV, respectively. Histopathologic subtypes were mixed
cellularity, nodular sclerosis, lymphocytic predominance, lymphocytic depletion, noduler
lymphocyte predominant, unclassified in 63, 12, 11, 3, 2, 11 patients, respectively. Overall, and
event-free survival rates were 89.7 and 74.8% with a median follow-up time of 13 years. OS
rates were significantly different according to stage (p=0.008). Although there were no
statistically significant difference, Bulky disease and B symptoms positivity were associated
with poor prognosis. OS rates were 77 and 91.8 % in patients with and without bulky disaese,
respectively (p=0.08). These rates were 77.8 % and 92.9% according to B symptom positivity
(p=0.07).
vi

Conclusion: This is one of the largest series in a single center in children with Hodgkin
lymphoma under 5 years of age. Early stage has the best survival rate, B symptoms and bulky
disease have also effected the prognosis.

Key words: Hodgkin lymphoma, child, treatment
vii

İÇİNDEKİLER

TEŞEKKÜR…………………………………………………………………………………..iii
ÖZET…………………………………………………………………………………………..iv
ABSTRACT…………………………………………………………………………………...v
İÇİNDEKİLER....………………………………………………………………………...…vii
KISALTMALAR …………………………………………………………………………..viii
TABLOLAR ………………………………………………………………………………....ıx
ŞEKİLLER ……………………………………………………………………………….....x
1.GİRİŞ VE AMAÇ…………………………………………………………………………...1
2.GENEL BİLGİLER………………………………………………………………………...3
2.1 Tarihçe…………………………………………………………………………………..3
2.2 Epidemiyoloji……………………………………………………………………………3
2.3 Etiyoloji………………………………………………………………………………….5
2.4 Patofizyoloji……………………………………………………………………………..8
2.5 Sınıflandırma…………………………………………………………………………..10
2.6 Klinik…………………………………………………………………………………...12
2.7 Tanı …………………………………………………………………………………….16
2.8 Evreleme………………………………………………………………………………..17
2.9 Tedavi ………………………………………………………………………………….19
2.9.1 Kombine tedavi…………………………………………………………………..21
2.9.2 Riske göre tedavi…………………………………………………………………22
2.9.3 Relaps hastalarda tedavi…………………………………………………………22
2.10.3 Tedavi yan etkileri…………………………………………………………........23
2.10 İzlem …………………………………………………………………………………..26
3.HASTALAR VE YÖNTEM ……………………………………………………………...28
4.BULGULAR……………………………………………………………………………… 30
5.TARTIŞMA………………………………………………………………………………...51
6.SONUÇ VE ÖNERİLER………………………………………………………………….63
7.KAYNAKLAR………………………………………………………………………….….65
viii

KISALTMALAR
ABVD : Adriamisin, bleomisin, vinblastin, dakarbazin
AML : Akut myeloid lösemi
BT : Bilgisayarlı tomografi
cGy : Santigrey
COG : Amerika Çocuk Kanser Grubu
EBNA-1 : Epstein Barr Nükleer Antijen-1
EBV : Epstein-Barr virus
HL : Hodgkin lenfoma
HLA : İnsan lökosit antijeni
KİT : Hematopoetik kök hücre nakli
LD : Lenfositten yoksun
LDH : Laktat dehidrogenaz
LMP1 : Latent membran protein 1
LMP2A : Latent membran protein 2A
LPHD : Noduler lenfosit predominant Hodgkin lenfoma
LR : Lenfositten zengin
MOPP : Mekloretamin, vinkristin, prokarbazin, prednizon
NFKB : Nükleer faktör kappa B
NS : Noduler sklerozan
MC : Karışık hücreli
MRG : Magnetik rezonans görüntüleme
PET : Pozitron emisyon tomografisi
REAL : Yeniden düzenlenmiş Avrupa-Amerika Lenfoma Klasifikasyonu
RS : Reed-Sternberg
RT : Radyoterapi
SSS : Santral sinir sistemi
TPOG : Türk Pediatrik Onkoloji Grubu
UKCCSG: Birleşik Krallık Çocuk Kanser Çalışma Grubu
USG : Ultrasonografi
WHO : Dünya Sağlık Teşkilatı
Ig : İmmunglobulin
GY/HY : Genel/Hastalıksız yaşam
ix

TABLO LİSTESİ

Tablo 1 : Neoplastik hücrelerin immunofenotipik özellikleri…………………………..9
Tablo 2 : Yaşa göre klasik lenfoma alt tiplerinin dağılımı……………………………..12
Tablo 3 : Hodgkinlenfoma Ann Arbor klasifikasyonu………………………………….17
Tablo 4 : Tedavi protokolleri…………………………………………………….……….20
Tablo 5 : Hodgkin lenfomalı 102 olgunun özellikleri…..……………………………….31
Tablo 6 : Kemoterapi protokollerinin dağılımı ………………………………………..35
Tablo 7 : Hodgkin lenfomalı 102 olgunun genel yaşam hızları …………....………....37
Tablo 8 : Hodgkin lenfomalı 102 olgunun hastalıksız yaşam hızları………………….38
Tablo 9 : Çok değişkenli analize göre hastalıksız yaşam tablosu ....…………………..50
x

ŞEKİL LİSTESİ

Şekil 1. Lenf nodu bölgelerinin dağılımı…………………………………………..………….13
Şekil 2. Hodgkin lenfomalı 102 olgunun, cinsiyete göre dağılımı…………………………...30
Şekil 3.Hodgkin lenfomalı 102 olgunun, tanı yıllarına göre dağılımı ……………………...32
Şekil 4. Hodgkin lenfomalı 102 olgunun,evre alt gruplarına göre dağılımı….…………….33
Şekil 5. Hodgkin lenfomalı 102 olgunun, histolojik alt tiplere göre dağılımı……………...34
Şekil 6. Hodgkin lenfomalı 102 olgunun,genel ve hastalıksız yaşam hızları……………....36
Şekil 7.Hodgkin lenfomalı 102 olgunun, cinsiyete göre genel yaşam hızları……………….39
Şekil 8. Hodgkin lenfomalı 102 olgunun, tanıaldıkları yıllara göre genel yaşam hızları.....40
Şekil 9.Hodgkin lenfomalı 102 olgunun, tanı aldıkları yıllara göre hastalıksız yaşam
hızları…………………………………………………………………………………………...40
Şekil 10. Hodgkin lenfomalı 102 olgunun, kitlesel lezyon varlığına göre genel yaşam
hızları…………………………………………………………………………………………...41
Şekil 11.Hodgkin lenfomalı 102 olgunun, kitlesel lezyon varlığına göre hastalıksız yaşam
hızları…………………………………………………………………………………………...41
Şekil 12. Hodgkin lenfomalı 102 olgunun, B semptom varlığına göre genel yaşam
hızları……………………………………………………………………….…………………..42
Şekil 13.Hodgkin lenfomalı 102 olgunun, B semptom varlığına göre hastalıksız yaşam
hızları…………………………………………………………………………………………...42
Şekil 14. Hodgkin lenfomalı 102 olgunun, evrelere göre genel yaşam hızları……………...43
Şekil 15. Hodgkin lenfomalı 102 olgunun, evrelere göre hastalıksız yaşam hızları………..43
Şekil 16. Hodgkin lenfomalı 102 olgunun, evre alt gruplarına göre hastalıksız yaşam
hızları…………………………………………………………………………………………...44
Şekil 17. Hodgkin lenfomalı 102 olgunun, RT alıp almamasına göre genel yaşam hızları
…………………………………………………………………………………………………..45
Şekil 18. Hodgkin lenfomalı 102 olgunun, RT alıp almamasına göre hastalıksız yaşam
hızları…………………………………………………………………………………………...45
Şekil 19.Hodgkin lenfomalı 102 olgunun, ekstranodal hastalık varlığına göre genel yaşam
hızları…………………………………………………………………………………………...46
Şekil 20. Hodgkin lenfomalı 102 olgunun, ekstranodal hastalık varlığına göre hastalıksız
yaşam hızları…………………………………………………………………………………...46
Şekil 21. Hodgkin lenfomalı 102 olgunun, histopatolojik alt tiplere göre genel yaşam
hızları…………………………………………………………………………………………...47