Het Urologie Formularium: Een praktische leidraad PDF
Preview Het Urologie Formularium: Een praktische leidraad
Het Urologie Formularium Het Urologie Formularium Een praktische leidraad Onder redactie van: Dr. A.S. Glas Dr. J.P.M. Sedelaar P. van de Woestijne Met medewerking van: Dr. F.C.H. d’Ancona, Dr. M. Barendrecht, J.J.H. Beck, A.M.J. Bootsma, Dr. M. Dinkelman-Smit, L. Gerbrandy-Schreuders, Dr. A.S. Glas, I. Karaoglu, Dr. J.P.M. Kil, T. Marcelissen, R.P. Meijer, M. Mensink, Prof. Dr. Th.M. de Reijke, F. van Rey, Dr. B.W.G. van Rhijn, M.G. Rombouts, Dr. P.F.W.M. Rosier, Dr. M. Sedelaar, Dr. S. de Wachter, W.C.G. Zonneveld Houten 2011 2011 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer Media Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd,opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën of opnamen, hetzij op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel 16b Auteurswet johet Besluit van 20 juni 1974, Stb. 351, zoals gewijzigd bij het Besluit van 23 augustus 1985, Stb. 471 en artikel 17 Auteurswet, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoedingen te voldoen aan de Stichting Reprorecht (Postbus 3051, 2130 KB Hoofd- dorp). Voor het overnemen van (een) gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16 Auteurs- wet) dient men zich tot de uitgever te wenden. Samensteller(s) en uitgever zijn zich volledig bewust van hun taak een betrouwbare uitgave te verzorgen. Niettemin kunnen zij geen aansprakelijkheid aanvaarden voor drukfouten en andere onjuistheden die eventueel in deze uitgave voorkomen. ISBN 978 90 313 88622 NUR 870, 879 ISSN 1877-5632 Ontwerp omslag: Designworks, Oud Gastel Ontwerp binnenwerk: Studio Bassa, Culemborg Eerste druk, 2011 Bohn Stafleu van Loghum Het Spoor 2 Postbus 246 3990 GA Houten www.bsl.nl Inhoud Voorwoord 7 Redactie en auteurs 9 DEEL 1 DIAGNOSTIEK EN BELEID BIJ KLACHTEN EN TESTUITSLAGEN 11 1 Lower urinary tract symptoms/benigne prostaat- 13 hyperplasie (LUTS/BPH) 2 Hematurie 29 3 Zwelling van het scrotum 37 4 Afwijkingen van de penis 43 5 Flankpijn 54 6 De PSA-bepaling 60 7 Subfertiliteit 69 8 Infecties en andere problemen met verblijfskatheters 80 6 Het Urologie Formularium DEEL 2 ZIEKTEBEELDEN 91 9 Prostaatcarcinoom 93 10 Urotheelcelcarcinoom 101 11 Urineweginfecties 112 12 Overactieve blaas 124 13 Stressincontinentie bij de vrouw 130 14 Urogenitale pijn 143 15 Bekkenbodemdisfunctie 151 16 Urolithiasis 158 17 Seksuele disfuncties 168 18 Medicijnen 195 Geneesmiddelenoverzicht 209 Register 219 Voorwoord In uw handen ligt de eerste editie van Het Urologie Formularium, een praktische leidraad. In dit formularium komen de meest relevante aspecten van de urologie aan de orde. Het doel van Het Urologie Formulariumis de ruimte te dichten tussen de richtlijnen van de NHG en de Nederlandse Vereniging voor Urologie (NVU) en het Compendium Urologie,dat in 2008 is uitgegeven door de NVU en aan alle huisartsen is verstrekt. Behalve een praktisch handvat geven we u ook informatie ter verdieping van relevante urologische problematiek. Zo heeft de PSA-bepaling zijn eigen hoofdstuk. Een ander doel is u inzicht te geven in het traject bij de uroloog, om zo de patiënt beter voor te kunnen bereiden op een bezoek aan de uroloog of een urolo - gische behandeling. Het formularium is in tweeën verdeeld. Het eerste deel bevat hoofdstukken geschreven vanuit de symptomatologie, bijvoor - beeld het hoofdstuk over hematurie. Het tweede deel omvat hoofdstukken geschreven vanuit het vastgestelde ziektebeeld, bijvoorbeeld blaaskanker. We hebben als redactie vooral jonge urologen, die vanwege hun onderzoek een goed overzicht hebben van het betreffende onderwerp, de kans gegeven zich op deze manier te profileren. We willen alle auteurs bedanken voor hun geweldige inzet; het is een mooi overzicht geworden! Dit is de eerste editie, we gaan ervan uit dat er nog vele zullen volgen. Daarom vernemen we graag uw opmerkingen of andere suggesties ter verbetering. Voor nu hopen we dat u dit formularium goed kunt gebruiken voor uw patiënt. Namens de redactie, Dr. Afina Glas Nijmegen, september 2011 Redactie en auteurs Redacteuren Mw. Dr. A.S. Glas Uroloog, Universitair Medisch Centrum St Radboud, Nijmegen Dr. J.P.M. Sedelaar Uroloog, Universitair Medisch Centrum St Radboud, Nijmegen P. van de Woestijne Huisarts, Deil Medewerkers Dr. F.C.H. d’Ancona Uroloog, Universitair Medisch Centrum St Radboud, Nijmegen Dr. M. Barendrecht Uroloog i.o., UMC Utrecht, Utrecht J.J.H. Beck Uroloog, Zuwe Hofpoort, Woerden Mw. A.M.J. Bootsma Uroloog i.o., Spaarne Ziekenhuis, Hoofddorp Mw. Dr. M. Dinkelman-Smit Uroloog, Erasmus Medisch Centrum, Rotterdam Mw. L. Gerbrandy-Schreuders Uroloog, Alant Vrouw, Bilthoven 10 Het Urologie Formularium Mw. Dr. A.S. Glas Uroloog, Universitair Medisch Centrum St Radboud, Nijmegen I. Karaoglu Uroloog i.o., Universitair Medisch Centrum St Radboud, Nijmegen Dr. J.P.M. Kil Uroloog, Elisabeth Ziekenhuis, Tilburg T. Marcelissen Uroloog i.o., Maastricht Universitair Medisch Centrum, Maastricht R.P. Meijer Uroloog, Nederlands Kanker Instituut, Amsterdam Mw. M.L. Mensink Uroloog, VU medisch centrum, Amsterdam Prof. Dr. Th.M. de Reijke Uroloog, Academisch Medisch Centrum, Amsterdam Mw. F. van Rey Uroloog i.o., Universitair Medisch Centrum St Radboud, Nijmegen Dr. B.W.G. van Rhijn Uroloog, Nederlands Kanker Instituut, Amsterdam Mw. M.G. Rombouts Bekkenfysiotherapeut, Nijmegen Dr. P.F.W.M. Rosier Uroloog, Universitair Medisch Centrum Utrecht, Utrecht Dr. J.P.M. Sedelaar Uroloog, Universitair Medisch Centrum St Radboud, Nijmegen Dr. S. De Wachter Uroloog, Maastricht Universitair Medisch Centrum, Maastricht Mw. W.C.G. Zonneveld Uroloog, Leids Universitair Medisch Centrum, Leiden Deel 1 Diagnostiek en beleid bij klachten en testuitslagen 1 Lower urinary tract symptoms/ benigne prostaathyperplasie (LUTS/BPH) J.P.M. Kil 1.1 Inleiding Mictieklachten bij oudere mannen komen frequent voor en kunnen tot aanzienlijke hinder leiden. Om de mictieklachten aan te duiden, wordt gebruikgemaakt van verschillende termino - logieën. De klachten zijn vaak toe te schrijven aan benigne prostaathyperplasie (BPH), in feite verwijzend naar de histo - logische verandering van de prostaat. Als gevolg hiervan kan blaasuitgangobstructie ontstaan, vaak aangeduid met de term bladder outlet obstruction(BOO). Wij zullen hier spreken van LUTS (lower urinary tract symptoms) ten gevolge van BPH. Het klachtenpatroon van mannen die zich presenteren met LUTS is te onderscheiden in twee belangrijke symptoomcomplexen. Enerzijds zijn de klachten gerelateerd aan de mictiefase (bemoeilijkte mictie ten gevolge van obstructie), anderzijds aan de opslagfase (overactieveblaasklachten). Dit onderscheid is van belang omdat dit therapeutische consequenties heeft. Tabel 1.1 Symptomen van LUTS/BPH. mictiesymptomen samenhangend mictiesymptomen samenhangend met obstructie (mictie-LUTS) met overactieveblaasklachten (opslag-LUTS) slappe mictiestraal frequentie mictie onderbroken mictie urgentie (aandrang tot mictie) hesitatie en nadruppelen urge-incontinentie persen tijdens mictie nycturie Dr. A.S. Glas et al (Red.), Het Urologie Formularium, DOI 10.1007/978-90-313-8863-9_1, © 2011 Bohn Stafl eu van Loghum, onderdeel van Springer Media
The list of books you might like
