heffing aan de grens

906 Pages·2015·2.62 MB·Dutch

Tilburg University
Heffing aan de grens
Spiessens, Axel E.
Publication date:
2015
Document Version
Publisher's PDF, also known as Version of record
Link to publication in Tilburg University Research Portal
Citation for published version (APA):
Spiessens, A. E. (2015). Heffing aan de grens: Een vergelijkende studie naar de heffing van btw en van
douanerechten vanwege overschrijding van de buitengrens van de Europese Unie. [s.n.].
General rights
Copyright and moral rights for the publications made accessible in the public portal are retained by the authors and/or other copyright owners
and it is a condition of accessing publications that users recognise and abide by the legal requirements associated with these rights.
• Users may download and print one copy of any publication from the public portal for the purpose of private study or research.
• You may not further distribute the material or use it for any profit-making activity or commercial gain
• You may freely distribute the URL identifying the publication in the public portal
Take down policy
If you believe that this document breaches copyright please contact us providing details, and we will remove access to the work immediately
and investigate your claim.
Download date: 26. jan.. 2023
HEFFING AAN DE GRENS
Voor mijn moeder
Heffing aan de grens
Een vergelijkende studie naar
de heffing van btw en van
douanerechten vanwege
overschrijding van de buitengrens
van de Europese Unie
Proefschrift ter verkrijging van de graad van doctor aan Tilburg University op
gezag van de rector magnificus, prof. dr. E.H.L. Aarts, in het openbaar te verdedigen
ten overstaan van een door het college voor promoties aangewezen commissie
in de aula van de Universiteit op vrijdag 4 december 2015 om 14.15 uur
door
Axel Eduard Spiessens
geboren op 24 april 1972 te ’s-Gravenhage
Promotiecommissie
Promotor:
prof.dr. H.W.M. van Kesteren
Overige leden van de promotiecommissie:
mr.dr. M.E. van Hilten
prof.dr. W. de Wit
prof.em.dr. H.A. Kogels
prof.dr. B.J.M. Terra
prof.dr. R.A. Wolf
mr. E.N. Punt (adviseur)
Tilburg University / Faculteit Rechtswetenschappen
Internet: http://www.uvt.nl
Inhoudsopgave
Voorwoord / 17
Lijst van gebruikte afkortingen / 21
Algemeen deel / 27
1 Onderzoek en probleemstelling / 29
1.1 Introductie van het onderzoeksterrein / 29
1.2 Probleemstelling / 31
1.3 Toetsingskader / 35
1.4 Kenmerken van btw en douanerechten / 37
1.4.1 Inleiding / 37
1.4.2 Btw / 37
1.4.3 Btw bij invoer van goederen / 39
1.4.4 Douanerechten / 42
1.4.5 Btw bij uitvoer van goederen / 45
1.5 Rechtskarakter van de btw / 46
1.5.1 Inleiding / 46
1.5.2 Verbruiksbelasting / 47
1.5.3 Neutraliteitsbeginsel / 52
1.5.4 Aansluiting bij transacties / 60
1.5.5 Indirecte belasting / 61
1.5.6 Algemene belasting / 62
1.5.7 Aftrek van voorbelasting / 62
1.5.8 Draagkrachtbeginsel / 63
1.5.9 Doelmatigheidsbeginsel / 64
1.5.10 Afsluiting / 65
1.6 Rechtskarakter van douanerechten / 69
1.7 Belang van het onderzoek / 71
1.8 Afbakening van het onderzoek / 76
1.9 Plan van aanpak / 82
1.10 Samenvatting / 90
2 Rechtsbasis en regelgevingsinstrumenten / 93
Inhoudsopgave 5
2.1 Inleiding / 93
2.2 Unierechtelijke rechtsbasis / 95
2.2.1 Unierechtelijke rechtsbasis btw / 95
2.2.2 Unierechtelijke rechtsbasis douanerechten / 96
2.3 Nationale rechtsbasis / 97
2.4 Inleiding verordeningen en richtlijnen / 97
2.5 Karakter van verordeningen en richtlijnen / 98
2.6 Gebruik van verordeningen en richtlijnen / 101
2.7 GATT-Verdrag / 104
2.8 Mededinging in de Europese Unie / 106
2.9 Rechten en rechtsbeginselen / 107
2.10 Samenvatting / 113
3 Grondgebied / 117
3.1 Gemeenschap / 117
3.2 Douanegebied / 121
3.3 Derdelandsgebied en derde land / 123
3.4 Samenvatting / 125
4 Goederen / 127
4.1 Goederen en diensten / 127
4.2 Begrip goederen en het VWEU en jurisprudentie / 128
4.3 Belastbaar feit invoer / 129
4.4 Ontstaan douaneschuld / 130
4.5 Bijzondere goederen / 130
4.5.1 Inleiding / 130
4.5.2 Elektriciteit / 130
4.5.3 Software / 131
4.5.4 Virtuele goederen / 131
4.5.5 3D-printers / 132
4.5.6 Waardepapieren / 132
4.5.7 Geld / 133
4.5.8 Octrooirechten / 135
4.5.9 Verboden goederen / 135
4.5.9.1 Inleiding / 135
4.5.9.2 Douaneschuld bij verdovende middelen / 136
4.5.9.3 Belastbaar feit invoer bij verdovende middelen / 137
4.5.9.4 Vals geld / 138
4.5.9.5 Verboden handelingen / 139
4.6 Goederen in het vrije verkeer / 142
4.6.1 Inleiding / 142
4.6.2 Goederen van buiten douanegebied / 144
4.7 Communautaire goederen / 148
4.8 Oorsprong van goederen / 150
4.9 Samenvatting / 151
6 Inhoudsopgave
5 Het internationale handelsverkeer / 153
5.1 Partijen / 153
5.2 Handelscondities / 154
5.2.1 Inleiding / 154
5.2.2 Incoterms 2010 / 155
5.3 Waardepapieren / 157
5.4 Keten van handelstransacties / 159
5.5 Samenvatting / 160
6 Douanerechtelijke gang van zaken / 163
6.1 Feitelijk binnenbrengen van goederen / 163
6.2 Douanebestemmingen / 166
6.2.1 Inleiding / 166
6.2.2 Douaneregeling / 166
6.2.3 Vrije zone of vrij entrepot / 166
6.2.4 Wederuitvoer van goederen / 167
6.2.5 Vernietiging van goederen / 167
6.2.6 Afstaan van goederen / 167
6.3 Douaneregelingen / 167
6.3.1 Inleiding / 167
6.3.2 In het vrije verkeer brengen / 167
6.3.3 Douanevervoer / 168
6.3.4 Stelsel van douane-entrepots / 170
6.3.5 Actieve veredeling / 171
6.3.6 Behandeling onder douanetoezicht / 172
6.3.7 Tijdelijke invoer / 172
6.3.8 Passieve veredeling / 173
6.3.9 Uitvoer / 173
6.4 Aanpassen aangifte / 173
6.5 Douaneontwikkelingen / 175
6.6 Samenvatting / 175
7 Belastbare feiten / 177
7.1 Inleiding / 177
7.2 Levering / 178
7.3 Dienst / 180
7.4 Intracommunautaire verwerving / 180
7.4.1 Inleiding / 180
7.4.2 Fictieve levering / 185
7.4.3 Aanvullende regelingen / 186
7.4.4 Vereenvoudigde ABC-regeling / 188
7.4.5 Aanvullende nationale regelingen / 189
7.4.6 Niet-ingevoerde goederen / 190
7.5 Belastbaar feit invoer / 193
7.6 Ontstaan van een douaneschuld / 194
Inhoudsopgave 7
7.7 Samenvatting / 195
8 Plaats van het belastbare feit / 197
8.1 Inleiding / 197
8.2 Levering / 197
8.2.1 Inleiding / 197
8.2.2 Algemene regeling levering / 197
8.2.3 Montagelevering / 198
8.2.4 Afstandsverkoop / 199
8.2.5 Plaats ABC-transacties / 200
8.2.6 Verzending of vervoer “in verband met de levering” / 205
8.3 Dienst / 210
8.4 Intracommunautaire verwerving / 210
8.5 Invoer / 211
8.6 Ontstaan van een douaneschuld / 211
8.7 Samenvatting / 211
9 Belastingschuldige / 215
9.1 Het begrip belastingschuldige / 215
9.2 Leveringen, diensten en intracommunautaire verwervingen / 216
9.3 Invoer van goederen / 217
9.4 Ontstaan van een douaneschuld / 222
9.5 Samenvatting / 222
10 Vrijstellingen / 225
10.1 Inleiding / 225
10.2 Vrijstellingen in de Btw-richtlijn / 228
10.2.1 Inleiding / 228
10.2.2 Vrijstellingen artikelen 132 tot en met 137 Btw-richtlijn / 229
10.2.3 Levering en bevoorrading van schepen en luchtvaartuigen / 230
10.2.3.1 Inleiding / 230
10.2.3.2 Schepen / 230
10.2.3.3 Luchtvaartuigen / 234
10.2.3.4 Voorwerpen die vast zijn verbonden / 234
10.2.3.5 Bevoorrading / 235
10.2.3.6 Diensten ten aanzien van (lucht)vaartuigen / 237
10.2.4 Tussenpersonen / 239
10.2.5 Personenvervoer / 241
10.2.6 Intracommunautair goederenvervoer Azoren en Madeira / 242
10.2.7 Intracommunautaire handelingen / 242
10.2.8 Facultatieve vrijstellingen / 243
10.2.8.1 Inleiding / 243
10.2.8.2 Goederen niet in het vrije verkeer / 244
10.2.8.3 Diensten betreffende goederen niet in het vrije verkeer / 247
10.2.8.4 Goederen uit derdelandsgebieden / 248
8 Inhoudsopgave
10.2.8.5 Boor- en werkeilanden / 249
10.2.8.6 Btw-entrepot / 249
10.2.8.7 Diensten btw-entrepot / 252
10.3 Vrijstelling van meerdere leveringen in de handelsketen / 253
10.3.1 Inleiding / 253
10.3.2 Jurisprudentie HvJ / 254
10.3.3 Nog niet ingevoerde goederen / 258
10.3.4 Uitvoer / 259
10.4 Samenvatting / 263
11 Maatstaf van heffing / 265
11.1 Inleiding / 265
11.2 Levering of dienst / 265
11.3 Intracommunautaire verwerving / 266
11.4 Invoer / 266
11.5 Ontstaan douaneschuld / 267
12 Tarief / 269
12.1 Btw- en douanetarief / 269
13 Aftrek van btw / 271
13.1 Aftrek van btw / 271
13.2 Handelingen in een ander land / 276
13.3 Nederlandse uitwerking / 281
13.4 Besluit uitsluiting aftrek / 281
13.5 Formele voorwaarden / 282
13.6 Samenvatting / 284
14 Overige aspecten / 287
14.1 Inleiding / 287
14.2 (Niet-)boeken en mededelen van douanerechten / 288
14.3 Betalingstermijn en zekerheidstelling in het douanerecht / 288
14.4 Terugbetaling en kwijtschelding in het douanerecht / 289
14.5 Btw / 290
14.6 Terugbetaling van btw / 291
14.7 Samenvatting / 295
Deel invoer / 297
15 Belastbaar feit / 299
15.1 Inleiding / 299
15.2 Terminologie / 302
Inhoudsopgave 9