John Ravvls 2 . HALKLARIN YASASI B a VE s k “Kamusal Akil Düşüncesİnİn Yenİden Ele Alinmasi” ı İSTANBUL BİLGİ ÜNİVERSİTESİ YAYINLARI JO H N RAWLS John Rawls 1921 yılında ABD’nin Maryland eyaletinin Baltimore kentinde doğdu. Kent School ve Princeton Üniversitesi’nde gördüğü eğitimin ardmdan 1950’de Princeton’dan doktor unvanını aldı. 1962 yılına Harvard Üniversitesi Felsefe Bölümü’ne katılıncaya kadar Princeton, Cornell ve MİT Üniversiteleri’nin felsefe bölümlerinde öğretim üyesi olarak çalıştı. Kasım 2002’de ölene dek Harvard Üniversitesi’nde emeritus profesör ola rak görev yapan Rawls, 21. yüzyılın en önemli siyaset felsefecilerinden ve liberal görü şün önde gelen savunucularındandı. Eserleri arasında; A Theory of Justice (1971), Poli tical Liberalistn (1993), Law of Peoples (1999), Lectures on the History of Moral Phi- losophy (2000) yer almaktadır. 1 İSTANBUL BİLGİ ÜNİVERSİTESİ YAYINLARI JOHN RAWLS HALKLARIN YASASI VE “Kamusal Akil DUşUncesInIn YenIden Ele Alinmasi” ÇEVİREN Gül Evrİn THE LAW OF PEOPLES W1TH “The Idea of Public Reason Revisited" Copyright © 1999 by The President and Fellows of Harvard College Published by Arrangementwith Harvard University Press First Edition 2001, Harvard University Press İstanbul BIlgI ÜnIversItesI Yayinlari 43 Çağdaş SIyaset Felsefesi 1 DİZİ EDİTÖRLERİ: MURAT BOROVALI - MURAT ÖZBANK ISBN 975-6857-36-6 Kapak ResmI Mehmet Ulusel, IsImsIz (AYRINTI, 40x50 CM., TUVAL ÜSTÜNE KARIŞIK TEKNİK) 1. Baski İSTANBUL, EkIm 2003 2. Baski İSTANBUL, Aralik 2006 © BIlgI IletIşIm Grubu Yayincilik MüzIk Yapim ve Haber A]ansi Ltd. ŞtI. Yazişma AdresI: İnönü CaddesI, No: 28 Kuştepe ŞIşlI 80310 İstanbul Telefon: 0212 217 2862/ Faks: 0212 347 1011 www.bilgiyay.com E-posta [email protected] Dağitim [email protected] YAYINA HAZIRLAYANLAR MURAT BOROVALI - ECE TURNATOR - ÖMER TURAN Tasarim Mehmet Ulusel DIzgİ ve Uygulama Maraton DIzgIevI Baski ve CIlt Sena Ofset AmbalaI ve Matbaacilik San. TIc. Ltd. ŞtI. LItros Yolu, 2. Matbaacilar SItesI B Blok Kat 6 No: 4 NB 7-9-11 Topkapi - İstanbul Telefon: 0212 613 03 21 - 613 38 46 / Faks: 0212 613 38 46 İstanbul Bilgi University Library Cataloging-in-Publication Data İstanbul Bilgi Üniversitesi Kütüphanesi Kataloglama Bölümü tarafından kataloglanmıştır. Ravvls, John, 1921-2002 Halkların yasası ve “kamusal akıl düşüncesinin yeniden ele alınması” / John Ravvls; çev. Gül Evrin. p. cm. Includes bibliographical references and index. ISBN 975-6857-36-6 (pbk.) 1. International relations—Philosophy. 2. Social justice. 3. Social contract. 4. Liberalism. 5. Toleration. I. Title. II. Evrin, Gül. JZ1242.R3919 2003 John Ravvls HALKLARIN YASASI VE “Kamusal Akil DüşüncesInIn Y enIden Ele Alinmasi” İçindekiler ix John Rawls ve Siyaset Felsefesi / Murat Borovali xxv Yazarın Önsözü l Giriş ll B İR İN C İ BÖ LÜ M İdeal Kuram ın Birinci Bölüm ü 11 Sl- Gerçekçi Ütopya Olarak Halkların Yasası ıı 1.1. Gerçekçi Ütopyanın Anlamı 13 1.2. Yerel Durumun Koşulları 17 1.3. Halklar Topluluğunun Paralel Koşulları 20 1.4. Gerçekçi Ütopya Bir Hayal midir? 24 §2. Neden Devletler Değil de Halklar? 24 2.1. Halkların Temel Özellikleri 26 2.2. Halklar Geleneksel Egemenlikten Yoksundur 28 2.3. Devletlerin Temel Özellikleri 31 §3- îki Başlangıç Durumu 31 3.1. Temsil Modeli Olarak Başlangıç Durumu 33 3.2. Model Olarak İkinci Başlangıç Durumu 36 3.3. Halkların Temel Çıkarları 37 §4. Halkların Yasasının İlkeleri 37 4.1. İlkelerin İfadesi 39 4.2. Yorumlar ve Kısıtlamalar 40 4.3. Sınırların Rolü 41 4.4. İkinci Başlangıç Durumundaki Argüman 44 4.5. İşbirliği Örgütleri 46 §5. Demokratik Barış ve İstikrarı 46 5.1. İki Tür İstikrar 48 5.2. Gerçekçi Kurama Yanıt 51 5.3. Daha Kesin Bir Demokratik Barış Düşüncesi 54 5.4. Tarihte Görülen Demokratik Barış 57 §6.Liberal Halklar Topluluğu: Bu Topluluğun Kamusal Aklı 57 6.1. Halklar Topluluğu ve Makûl Çoğunluk 58 6.2. Kamusal Akıl İdeali 60 6.3. Halkların Yasasının İçeriği 61 6.4. Sonuç 63 İK İN C İ B Ö LÜ M İdeal Kuram ın İkinci Bölüm ü 63 §7. Liberal Olmayan Halkların Hoşgörülmesi 63 7.1. Hoşgörünün Anlamı 64 7.2. Hoşgörü Kavramsallaştırmasının Gerekliliği 65 7.3. Halklar Topluluğunun Temel Yapısı 67 §8. Düzgün Hiyerarşik Halklara Doğru Genişleme 67 8.1. Usûle İlişkin Görüşler 69 8.2. Düzgün Hiyerarşik Toplumlar İçin İki Kriter 72 8.3. İki Kriterin Temeli 73 8.4. Düzgün Hiyerarşik Halklar İçin Başlangıç Durumu 76 §9. Düzgün Danışma Hiyerarşisi 76 9.1. Danışma Hiyerarşisi ve Ortak Hedef 78 9.2. Üç Gözlem 80 9.3. Kazanistan: Düzgün Hiyerarşik Bir Halk 84 §10. İnsan Hakları 84 10.1. Yeterli Ölçüde Liberal Halklar Yasası 85 10.2. Halkların Yasasında İnsan Haklarının Rolü 86 10.3. Yasatanımaz Devletlerde İnsan Haklan 87 Sil. Halkların Yasasının Usûlü Hakkında Yorumlar 87 11.1. Kozmopolit Adaletin Yeri 89 11.2. Düzgün Toplumlar Hakkında Açıklamalar 90 11.3. Teşvikler Sunma Sorunu 91 §12. Nihaî Saptamalar 91 12.1. Evrensel Erişimli Halkların Yasası 93 12.2. Pratik Akıldan Tümdengelim Yapılamaz 97 Ü Ç Ü N C Ü BÖ LÜ M İdeal Olm ayan Kuram 97 §13. Haklı Savaş Doktrini: Savaşma Hakkı 97 13.1. İdeal Olmayan Kuramın Rolü 99 13.2. İyi Düzenlenmiş Halkların Savaşma Hakkı 101 13.3. Halkların Yasasının Dış Politikada Yol Göstericiliği 103 §14. Haklı Savaş Doktrini: Savaşın Yürütülmesi 103 14.1. Savaşın Yürütülmesini Sınırlayan İlkeler 106 14.2. Devlet Adamı İdeali 107 14.3. Olağanüstü Aciliyet İstisnası 109 14.4. Devlet Adamlığının Başarısızlığı 111 14.5. Siyasal Kültürün Önemi 113 14.6. Hıristiyan Doktrini ile Karşılaştırma 115 §15. Zorluk İçindeki Toplumlar 115 15.1. Olumsuz Koşullar 116 15.2. Yardım Etme Yükümlülüğü îçin Birinci Kural 118 15.3. İkinci Kural 121 15.4. Üçüncü Kural 122 15.5. Yardım Etme Yükümlülüğü ve Yakınlık Duygusu 124 §16. Halklar Arasında Dağılım Adaleti Üzerine 124 16.1. Halklar Arasında Eşitlik 126 16.2. Halklar Arasında Dağılım Adaleti 130 16.3. Kozmopolit Görüş ile Tezat 133 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Sonuç *33 §17. Kamusal Akıl ve Halkların Yasası 133 17.1. Halkların Yasası Etnosantrik Değildir 134 17.2. Düzgün Halklara Karşı Hoşgörü 136 §18. Toplumsal Dünyamızla Uzlaşma 136 18.1. Halklar Topluluğu Mümkündür 139 18.2. Uzlaşmanın Sınırları 140 18.3. Nihaî Düşünceler 143 KAMUSAL AKIL DÜŞÜNCESİNİN YENİDEN ELE ALINMASI 144 1. Kamusal Akıl Düşüncesi 153 2. Kamusal Aklın İçeriği 161 3. Demokraside Din ve Kamusal Akıl 165 4. Kamusal Siyasal Kültürün Genel Bakışı 169 5. Temel Yapının Parçası Olarak Aile Üzerine 177 6. Kamusal Akıl ile İlgili Sorular 189 Sonuç 195 Dizin