Table Of Content

T.B.M.M ~DC: YER: 74-2111 YIL: 1940 CLT: KSM: KOP: DEM: 74-4035 KÜTÜPHANESi CUMHURİYET HALK PARTİSİ HALKEVLERi 1940 HalKevleri bütün vatandaşların müşterek malıdır. Halkevlerl'mlzln temiz feylzll ve llerler bir halde olması bütün devlet memurlarının va· tandakl bütün entelektüel sınıfın. bütün llerle• rnek ıstiyen unsurların müşterek malı. müşterek vasıtası oıuşundadır, Halkevlerl'n~n her hangi bir muvaffaklyetslziiOinden doOacal< her hangi bir mesuliyet hepsinin. hepsinin boynundadır. ismet iNONO • Şubat 1935 ULUSAL Matbaa Ankara HALKEVLERI Bu gün Halkevleri kuruluşunun 8 inci yıl dönümüdür. Her yıl yeni bir gelişme ve verimle sayıları kadar hizmetleri de artmakta olan Halk evleri' nin bu yıl dönümü dalayısile bir kısa muhasebesini yapmak, maksat ve faaliyede rme bir daha temas etmek fırsatını buluyoruz : ''Cümhuriyet Halk Partisinin yaptığı büyük inkilabın milli benliğe sin -dirilmesi lazımdı. İnkilap en derin manasile bütün varlığımızı yeni bir hayata ve yeni bir istikamete götürüyordu . Bu yeni görüşü halka telkin ederek yeni zamanın anlayışına göre milleti tek tek fertler halinden çıkararak onları görüş, anlayış ve yapışta bir birlik haline sokmak ve onun iç varlığını inkişaf ettir mek ve benliğinin derinliklerinde kaynayan emsalsiz kıymetleri meydana çı karmak vazife idi. "Partinin ğörüşüne göre milletimizin hususi vasıflarına uyacak yollardan yürüyerek her derecedeki resmi tahsil dışında onu bir halk terbiyesile yükselt mek elzemdi. Bunun için cemiyet hayatının ve kültür hayatının yeni anlayışlar ile ve cemiyetimizin kendi unsurlarından kurulacak yeni milli teşekkülün ça lışmasiyle beslenmesi düşünüldü. Bu fikir Pertinin 3 üncü büyük kongresinde yapılan nizamnameye Halkevleri'nin so kulması ne.ticesini verdi. Uzun tetki~ lerden sonra Halkevleri için etraflı bir talimatname yapıldı. Buna göre Halkev leri dokuz şube ile kurulur : 1 - Dil, Edebiyat, Tarih 2 - Güzel Sanatlar 3 - Temsil 4 - Spor 5 - İçtimai yardım 6 - Halk dersaneleri ve kurslar 7 - Kütüphane ve neşriyat 8 - Köycülük 9 - Müze ve sergi "Bu dokuz şubenin cemiyetin iç varlığını açıp yükseltecek vazifele;i vardır. Her şubenin üç beş azalık seçilmiş komiteleri bulunur. Kornitderin mümessil leri Halkevi İdare Heyetini teşkil ederler. Halkevi'ne girmek ve orada milli kütlenin terbiyesine çalışmak için Partiye girmek şartı yoktur. Bununla beraber Evler, mahallindeki Parti İdare heyeti azasından birinin reisliği altında ça lışır. Halkevleri'nde-ne mahiyette olursa olsun- gerilik ve beynelmilelci fi kirler yer bulamaz. Halkevleri inkilaba sadık ve milliyetçi bir havanın bütün vatandaşları saran samimi kardeşlik duygusu içinde çalışırlar.,. [x] ( Halkevi'ni, adı üstünde olduğu gibi, halkın külfetsizce ve yüksek gaye ler için daima toplanmasını temin eden bir yer addetmek, yalnız bu kadan da bi, bunun büyük bir milli müessese olduğunu anlamak için kafidir . ( Halkevleri vatandaşların külfetsiz toplandıkları yer olduğu gibi, va tandaşların memleket ve millet işlerini, bilhassa milletin yüksek kültür işle rını, düşündükleri gibi, zahmetsiz konuşabilecekleri bir yerdir . ( Cümhuriyet Halk Partisinin, Halkevleri vasıtasiyle memleket iı;inde takip ettiği kültür politikası bu vasıla ile ilim ve fenni, güzel sanatları yay - mak; bu memleketin siyaseti ve iktisadiyatı hakkında en yeni ve en doğru ma lfunatı ortaya dökmektedir . ( Halkevleri'nde geçirilen milli hayatın inkişafına bu gün maddi kuvvet noktaı nazarından dahi başlıca ehenımiyet veriyoruz. ·Silah kuvvetin den, her türlü cebir ve madde kuvvetinden daha müessir olan nokta, bizim itikadımız ca, Halkevleri gibi müesseseler ve fikirlerle bütün millet için de milli bayatın kazanacağı beraberlik, yükseklik ve sağlamlıktır. Her silahtan üstün olan bu dur. [""'~'] Halkevleri'nde denk bir bütçe ile elverişli bir binanın esas kurulma ve çalışma unsurlarından olduğunu ehemmiyetle kaydettikten sonra bunların ge lişmesini ve onarılınasını bekliyerek eli kolu bağlı durmanın mefkureciliği mıze uyar tarafı olmadığını bir daha tebarüz ettirmeliyiz : (Bir vasıtamız olmasa dahi bir tarlanın ortasında toplanıp yine birbirimiz le bağırarak konuşabiliriz; mesele süste değil, teşkilatın esasında, fikrinde ve cevherindedir). [>ı<'~''~'] Sekiz yılın tecrübelerinden sonra Halkevri'nin daha verimli olabilme:;ıi ıçın ne gibi tedbirlerin alınması lazımgeldiği etrafında fikir teatisinde bulun- 1* ] X uncu yıl rehberi. »ayfa 17 ıul İsmet İnönü, Halkevleri yıl .!iiniimü nutku ;;ubat 1933. 1***1 t meı İnönü, Halkf'vleri yıl rfönümii nııtkıı. Şnbaı 193.1. 4- mak üzere C. H. Partisi Umumi İdare heyetince biıl ''Halkevleri Danışma Komitesi, kurulmuştur. Milli Şef İ. İnönü, Halkevleri ve Halkodaları meselesini milletin içtimai ve kültürel kalkınmasının belli başlı bir arnili olarak ele almışlar ve her ve sile ile bu kurumlara en yakın ve sıcak alakalarını göstermişlerdir. Halkevi eri' nin vazife ve hizmetlerini umumi bir tasnife tabi tutup bun lara ayrı ayrı temas etmeden ve alınan neticeleri rakkamlarla belirtıneden önce Halkevleri'nin memleket hayatındaki manzarasının tesbitini yine şef cüm lelerine emanet edelim : ( Halkevleri yeni Türkiye hayatının başlı başına bir unsuru, başlı başına bir remzidir. Yeni nesil, açık havada ·spor meydanında ve dam altında Halke- vinde toplanıyor. Ancak böyle bir nesildir ki beden kuvveti, fikir kuvveti ve iman kuvvetiyle yeni Türkiyenin istikbalini kuruyor, yeni zamanın bütün sert dileklerine cevap verıniye hazırlanıyor. ( Halkevleri Türk vatanında, Türk Cümhuriyetinde, ahlak, ilim ve an layış mefhumlarının tatbik edileceği. izah olunduğı,, genişletildiği ve kökleı tirilip yerleştirildiği yerlerdir . Halkevleri bütün vatandaşlal"ın müşterek malıdır. Halkevleri'mizin temiz, feyizli ve iterler bir halde olması bütün devlet memurlarının vatandaki bü"': tün entülektüel sınıfın, bütün ilerlemek İstiyen unsurlann müşterek malı müş terek vasıtasıdır. H~lkevleri'nin her hangi bir muvaffakiyetsizliğinden doğacak her hangi bir mesuliyet hepsinin, hepsinin boynundadır.) [ '~-] Halkevlerinden, mevcut talimatnamesine göre, veril~p yapılması iste nilen işler şöyle sıralanmıştır : 1 - Muhitin Genel bilgisini yükseltıniye yarıyacak konularda konuşma lar, konferanslar tertipiemek ve kabil oldukça bu konuşmalarda projeksiyon dan faydalanmak .• 2 - Ana Türk di~inin halk -arasında yaşıyan kelimelerini, terimlerini, ski ulusal masalları, ata sözlerini araştırmak, toplamak. 3 - Türk sentaksı üzerinde araştırmalarda bulunmak . 1* 1 İsmet iniinü. Hall..ı·v)ni yıl dönümü nııtku. Şubat J'I.'M. - 5 - 4 - Umumiyetle folklor Üzerinde çalışmak . 5 - Ulusal tarihin yersel safhalarına ait belgeleri araştırmak . 6 - T arihl eserlerin ve anıtların korunmasına çalışmak . 7 - Yukardaki k0nularda çalı .mak üzere dergi çıkarmak veya çıkmış• larında yazılar yazmak . 8 - Mümkün vasıtalardan faydalanarak modern ve arsıulusal müzik e teganni tarzı ile halk türkülerimizi esa tutarak halkın müzik zevkini ar tnmıya ve yükseltıniye çalışmak . 9 • Güzel sanatlar mevzuunda kurslar açmak. 1O - Bando, Orkestra, Koro heyetleri kurmak veya bunların kurulmaları nı ve yaşamalarmı teşvik etmek. 1 1 - Bütün halkın ulusal marşları ve şarkıları öğrenmesine yardım et mek . f 2 - Halk arasında ve oymaklarda söylenen halk türkülerini toplamak. ı 3 - Halkı fiyatro vasıtasile yetiştirmek üzere Parti' ce kabul edilen e serleri ynamak . 1 4 - Gezici veya yerli, sesli ve sessız sinemalardan faydalanarak halkın kültürel ve artistik sevgisini yükseltmek . ı 5 - Kukla, Karagöz, orta oyunu gibi ulusal oyunları düzenleyip bunlar dan halk terbiyesi bakımından faydalanmak . 16 - Henüz hiç kulüp bulunmıy.in yerlerde kulüp kurulmasına ve mev cutlarının da Türk Spor Kurumuna girmelerini sağlamıya çalışmak. (Beden terbiyesi kanunu çıkmazdan önceki vaziyet). l 7 - Sporun her çeşitine ön vermek . 18 - Jimnastik ve beden hareketlerinin çeşitlerile uğraşmak. 19 - Arasıra jimnasti~ günleri tertipleyerek halka jimnastiği sevdirmek. 20 - Yaya gezileri teşvik etmek ve tertiplemek. 2 1 - Yurdda bulunan bütün hayır cemiyetlerinin faaliyetlerini daha ve rimli kılacak çalışmalarda bulunmak . 22 - Bakım 'evleri, süt damlaları, kre , talebe yurtları gibi sosyal yardım kurumlariyle yakından ilgilenmek ve bunların :faydalarını arttırmak . 2 3 - Kimsesiz okul çocuklarının yemek. yatmak ve bakımiariyle önemli urette ilgilenmek . -Ei-