ĠSTANBUL TEKNĠK ÜNĠVERSĠTESĠ FEN BĠLĠMLERĠ ENSTĠTÜSÜ ERKEN CUMHURĠYET DÖNEMĠ MODERNLEġMESĠNDE BĠR SANAYĠ YAPISI ÖRNEĞĠ: PAġABAHÇE RAKI V E ĠSPĠRTO FABRĠKASI YÜKSEK LĠSANS TEZĠ Mürüvvet Gülcan ġAHĠN Anabilim Dalı : Mimarlık Programı : Mimarlık Tarihi Tez DanıĢmanı: Prof. Dr. Afife BATUR OCAK 2011 ĠSTANBUL TEKNĠK ÜNĠVERSĠTESĠ FEN BĠLĠMLERĠ ENSTĠTÜSÜ ERKEN CUMHURĠYET DÖNEMĠ MODERNLEġMESĠNDE BĠR SANAYĠ YAPISI ÖRNEĞĠ: PAġABAHÇE RAKI VE ĠSPĠRTO FABRĠKASI YÜKSEK LĠSANS TEZĠ Mürüvvet Gülcan ġAHĠN (502081105) Tezin Enstitüye Verildiği Tarih : 20 Aralık 2010 Tezin Savunulduğu Tarih : 26 Ocak 2011 Tez DanıĢmanı : Prof. Dr. Afife BATUR (ĠTÜ) Diğer Jüri Üyeleri : Prof. Dr. Turgut SANER (ĠTÜ) Doç. Dr. Bülent TANJU (YTÜ) OCAK 2011 Bütün aileme, iii iv ÖNSÖZ Erken Cumhuriyet Dönemi mimarlığı ve endüstrileşmesi hakkındaki çalışmam boyunca benden bilgisini, yardımını ve desteğini esirgemeyen değerli danışmanım Prof. Dr. Afife Batur‟a teşekkürü bir borç bilirim. Paşabahçe Rakı ve İspirto Fabrikası hakkındaki araştırmalarıma büyük katkıları bulunan değerli hocalarım Mete Ünal ve Orhan Şahinler‟e, TTA Genel Müdürlüğü İnşaat ve Tesisler Daire Başkanlığı‟ndan mimar Vildan Sarogöl‟e, hayatım boyunca yanımda olan ve bu çalışmamda da beni yalnız bırakmayan sevgili ailem Naciye ve Ramiz Şahin‟e, ablam Güntülü Şahin Gökdoğan‟a ve çok kıymetli halalarım Nurhan Deveci ve Nurten Şahin‟e teşekkürlerimi sunarım. Ocak 2011 Mürüvvet Gülcan ŞAHİN (Mimar) v vi ĠÇĠNDEKĠLER Sayfa ÖNSÖZ ....................................................................................................................v ĠÇĠNDEKĠLER .................................................................................................... vii KISALTMALAR .................................................................................................. ix ÇĠZELGE LĠSTESĠ ............................................................................................. xii ġEKĠL LĠSTESĠ.................................................................................................. xiii ÖZET.................................................................................................................. xvii SUMMARY ..........................................................................................................xix 1. GĠRĠġ ..................................................................................................................1 2. ERKEN CUMHURĠYET DÖNEMĠ’NDE MODERN MĠMARLIĞIN GELĠġĠMĠ VE MODERNLEġME HAREKETLERĠ ...........................................5 2.1 Batı‟daki Modern Hareket .............................................................................. 5 2.2 Erken Cumhuriyet Dönemi Mimarlık Düşüncesinin Gelişimi ......................... 7 2.2.1 Historisist Mimari .....................................................................................9 2.2.2 Modern Mimari ...................................................................................... 16 3. ERKEN CUMHURĠYET DÖNEMĠ’NDE BĠR MODERNĠTE PROJESĠ OLARAK SANAYĠLEġME POLĠTĠKALARI ................................................... 31 3.1 Batı‟daki Sanayileşme Süreci, Sanayi Mimarlığı ve Modernizme Açılım.......31 3.2 Cumhuriyet Modernleşmesinde Sanayileşme .................................................37 3.3 Erken Cumhuriyet Dönemi Fabrika Yapılarında Modernizm .........................45 4. AHSEN ĠSMAĠL NECDET YAPANAR............................................................ 53 5. PAġABAHÇE RAKI VE ĠSPĠRTO FABRĠKASI ........................................... 63 5.1 Erken Cumhuriyet Dönemi‟nde İstanbul ........................................................63 5.2 Yer Olarak Paşabahçe‟nin Seçimi ..................................................................66 5.2.1 Yerleşimde Daha Önce Yer Alan Fabrikalar ........................................... 71 5.3 Fabrika Mimari Özellikleri............................................................... ................73 5.4 Fabrikanın Bugünkü Durumu ........................................................................94 6. SONUÇ VE DEĞERLENDĠRME .................................................................... 99 KAYNAKLAR .................................................................................................... 103 EKLER ................................................................................................................ 109 vii viii
Description: