Giovanni Bllini PDF
Preview Giovanni Bllini
Nr34 l E L GIOVANNI BELLIN l SPIS RZECZY KOLEKCJA ŻYCIE BELLINJEGO str. 3 Co tydzień nowy numer przedstawia na 32 stro nach artystę, który odcisnął piętno na epoce, DZIEŁA str. 6 w której żył. Każdy zeszyt serii zawiera doskonałe reprodukcje, biografię, wyjaśnienia dotyczące Pieta- ok. 1465 str. 6 Koronacja Marii- ok. 1475 str. 8 najważniejszych dzieł i komentarze pozwalające Przemienienie Pańskie-ok. 1480 str. lO zrozumieć ich genezę. Tydzień po tygodniu, Madonna z Dzieciątkiem - 1489 str. 12 zeszyt po zeszycie, sam tworzysz prawdziwą Alegoria-ok. 1500 str. 14 bibliotekę sztuki. Zwiastowanie- ok. 1500 str. 16 Portret młodego senatora- ok. 1500 str. 18 Święta rozmowa Giovanelli - ok. 1504 str. 20 Kolekcja obejmuje największe prądy w dziejach Ołtarz San Zaceario - 1505 str. 22 sztuki - impresjonizm, romantyzm, barok Madonna z błogosławiącym Dzieciątkiem - 15 l O str. 24 i współczesność. Święto bogów - 15 14 str. 26 BELLINI l JEMU WSPÓŁCZEŚNI str. 28 GDZIE MOŻNA ZOBACZYĆ DZIEŁA BELLINlEGO str.31 AUTORZY FOTOGRAFII: W NASTEPNYM NUMERZE: Okładka: Seata. str. 3: u góry: Seata, na dole: Bridgeman Art Ubrary; str. 4: na środku po lewej: Seata. na środku po prawej: Bridgeman Art Ubrary, na dole: AKG; str. 5 do 25: Seata; str. 27: AKG; PIERO DELLA FRANCESCA str. 28: RMN, str. 29: na gór7e po prawej: Bridgeman Art Ubrary. na środku: RMN, na dole: AKG; str. 30: na gór7e: Scala, na środku: Bridgeman Art Ubrary, na dole: Bridgeman Art Ubrary; ( 1416-1492) str. 31: AKG; str. 32: Seata. Piero delia Francesca jest równocześnie malarzem KOLPORTA Ż: i matematykiem. To on ustala zasady C.P. MEDIA; ul. Włodkowica 21; 50-072 Wrocław racjonalnej Prenumerata-tei.:(07ł)781 7075 perspektywy i jest Zamawianie brakujących numerów: jednym z głównych Brakujące numery tygodnika ,:Wielcy Malar7e" można zamówić w cenie 3,99 za egzemplar7. W tym celu należy dokonać wpłaty odpowiedniej kwoty na konto kolportera: reformatorów C.P. MEDIA sp. z o.o. Kredyt Bank PBł S.A. IV Oddział we Wrocławiu sztuki 15001793-603214-ł 21790026747 Proszę nie zapomnieć o zaznaczeniu na odwrocie części przekazu przeznaczonej dla posiada quattrocenta. cza rachunku, które numery pisma ,:Wielcy Malar7e" Państwo zamawiają. Koszty wysyłki pokrywa Wydawnictwo. W pr7ypadku zamówienia segregatora( ów) w cenie 5,90 zł za egzemplar7 do kwoty pr7ekazu należy dodać 6 zł. na pokrycie kosztów pr7esyłki. "WIELCY MALARZE": Wydawca: Eaglemoss Polska sp. z o.o., ul. Osiedlowa 2S; 55-0 li Siechnice Redaktor naczelny: Wojciech Król. Artykuły: Samuel Rodary. Konsultant: Chiara Donn. Redaguje zespół w składzie: Veronique Brown, Christine Gaudin, Wojciech Sikora, Mariusz Tukaj. Cytaty z: Giorgio Vasari- .. Żywoty najsławniejszych malarzy, !'7eibiar7y i architektów" w tłumaczeniu Karola Estreichera (PIW, Warszawa 1980). Adres redakcji: ul. Kredytowa l N2; 00-156 Warszawa NA OKŁADCE: teł.: (022) 827-20-85; fax: (022) 827-98-9 t MADtO CNZNTAE RZ EDMZAI EŚCWIIĄTĘTKłYEMMI Skład i łamanie: MacWire Diffussion, Paryż -FRAGMENT Naświetlanie: Edilog, Paryż IJOJ; JOO X 21J5 l'lrl Druk: Donnelley Polish American Printing Company, Kraków oltj na Jesa © Eaglemoss Polska sp. z o.o. 1999 Kośtiól San Zarrario, Wcnuja ŻYCIE BELLINlEGO Giovanni Bellini Jego ojcem był słynny malarz-Jacopo Bellini, szwagrem nie mniej znany, inny artysta włoski-Andrea Mantegna. W ciągu sześćdziesięciu pięciu lat swej działalności Giovanni Bellini całkowicie odmieni charakter malarstwa wenec kiego. Już od samych początków, jeszcze w pracowni ojca, aż po wiek dojrzały, artysta nieustannie stawia swą twórczość pod znakiem zapytania, co staje się bodźcem do pełnego wykorzystania własnych zdolności i przynosi w końcu nie kwestionowane miano mistrza. W spomniany tu ojciec artysty - Jacopo Bell in i (ok. 1400-1470) był jednym z mistrzów weneckiego gotyku dworskiego. Były uczeń Gentile da Fabriano (ok. l 37 0-14 72), prowadził jedną z najbardziej wziętych pracowni malarskich w mieŚCle i wykonywał liczne dzieła na zamówienie. .6. PORTRET równi z bratem. Vasari rak mówi o srosunkach panujących MŁODEGO w tej malarskiej rodzinie: "Kiedy tylko synowie podrośli, RODZINNA PASJA JMAĘŻSCNZOYWZŁNOYS EGO Jakub osobiście uczył ich zasad szwki. Nie upłynęło wiele Data urodzenia Giovanniego Belliniego nie jest całko (DOMNIEMANY czasu, kiedy jeden i drugi prześcignęli ojca. Cieszył się Jakub AUTOPORTRET wicie pewna. Słynny hisroryk sztuki V.1sari (1511-1574) ARTYSTY) wielce z tego, stale ich zachęcając, aby rak malowali, jak mówi o roku I 426, jednakże dzisiejsi specjaliści zgodni są ok. IJOO; J4 X 26J m1 Toska6czycy i tak przykładali się. aby jeden drugiego raczej co do 143 3. Giovanni jest trzecim dzieckiem Jacopo. olrj na Jmr przewyższył. Synowie rychło doszli do umiejęmości na polu Pinatotua Capitolina, Wcześniej urodzili się-Nicołosia i Gemile-króry również Rzym sztuki i najpierw Jan przewyższył ojca, a potem Gemile będzie malarzem. Wątpliwości pojawiają się jednak, jeśli cho Niektórzy his10rycy sropniowo przewyższył jednego i drugiego". dzi o markę Giovanniego. Prawdopodobnie jest on nieślub uważają, iż jest to A zacem Giovanni, podobnie jak jego brat Gemile prze nym dzieckiem Jacopo. bowiem jego imię nie zawsze figu autoporcrct samego chodzi swój malarski chrzest w pracowni ojca. Próbuje Belliniego. ruje w papierach rodziny Bell in ich. jednocześnie swych sił w poezji, napisze nawet kilka sonetów. Jak by nic było, sytuacja ta nie wydaje się ucrudniać życia Wkrótce jednak malarstwo pochłania go całkowicie. W 14 5 3 młodemu Giovanniemu, króry kochany jest przez ojca na roku do rodziny Bellinich dołącza jeszcze jeden malarz - Nicołosia wychodzi za mąż za Andrea Mamegnę ( 14 3 l- .... WIDOK 1506). Będzie on miał duży wpływ na Giovanniego . PAŁACU DOŻÓW W 1459 roku, Giovanni Bellini maluje już w swej własnej l DZWONNICY KOŚCIOŁA pracowni, mieszczącej się w parafii San Lio w Wenecji. ŚW. MARKA adal, nad niekrórymi projekrami, pracuje wraz z bratem; W WENECJI obaj malarze bardzo się wzajemnie cenią. Oficjalne wPa lXaVc Dwoieżkóuw to zamówienia są w rym czasie jeszcze dość rzadkie. Giovanni ogromny .. plac Bellini wykonuje wtedy liczne pomery dla odbiorców pry budowy", dający warnych. W dziedzinie rej dojdzie do rakiego mistrzostwa, zatrudnienie Że jego obrazy odegrają niemałą rolę w pojawieniu się mody większości tam· tejszych artystów. na malarstwo porrrerowe w Wenecji w wieku następnym. W 1464 roku dosraje pierwsze ważne zamówienie- chodzi o wykonanie poliptyku dla kościoła Santi Giovanni e Paolo w San Zanipolo. Dzieło zostanie ukończone w 1468 roku. 3 MALARZ WSZELKICH SZKÓŁ Dużo podróżuje po okolicach Wenecji. Ro1nanii i nad W roku 1470 (lub 1471) umiera Jacopo Bellini. Jedy morskim regionie Marche. Z podróży rych powraca bogary ole. 1664; 52 x 4lJ tm farby woant na piórnit nym jego spadkobiercą zosraje najsrarszy, a zarazem prawo w obserwacje nar ury, która zajmuje coraz więcej miejsca w je Afusto Civico Corrtr, Wcnuja wiry syn - Gemile. Giovanni nie jesr nawet wspomniany go malarstwie. Na wielu jego płótnach odnaleźć można Matka Boska z Dzieciątkiem w temat w resramencie sporządzonym przez Żonę zmarłego. 1e wy rozciągające się na srokach żyznych wzgórz. moczone mu powr:~cający w malamwie Belliniego. daje się ro być aż rak ważne, gdyż malarz cieszy się coraz rami Średnowieczne grody i przerzucone ponad rzekami większą popularnością i to nie rylko w Wenecji. W 1479 stare mosty. W 1483 roku Bellini zostaje mianowany ofl-T POL:IPTYK roku nadchodzi zaproszenie ze Srambułu, suiran pragnie by q.a ln ym mala rzem Re pu bl1'k·1' "vv'e neck·1' ej. I. W ren sposo' b ZWEI NSCWIEĘN:TTYYMM KALENDARIUM Bellini wykonał kilka prac dla dworu Wysokiej Porry Oto zwolniony jesr od podarku na rzecz cechu malarzy. FERRIER 1413-PrzypusuZAlna Jata urodzenia Ciavanniego mańskiej. Mahomet II jesr pod silnym wrażeniem obrazów iewiele dziś wiadomo na remar prywarnego zyCia 1464-1468; Belliniego w Wenecji weneckiego arrysry. Jednak do Turcji pojedzie jego brat - ma la rza. ż e111. s.1ę do s"c po' z' no, bo do p1.e ro o ko lo I 4 8 5 ro k·u , fKaorśbtyi ówl oSaanntl in aC iJouvaan ni 1453-Nico/osia, siostra Belliniego, wychodzi ZA mqż Gemile. Senat wenecki nie chce bowiem, by Giovanni opuś ma za rem ponad pięćdziesiąt !ar. Z poślubioną wówczas t Paolo"' Wrnuji ZA malarza Andren Mautegut- cił miasto, woli by raczej zastąpił brata pracującego nad wy Ginevrą Bocherą będzie miał rylko jedno dziecko; małżeń- Połip•yk w kościele 1459-Artysta maluje we własnej pracowni w parafii strojem sali Wielkiej Rady Pałacu Dożów. Roczne honoraria srwo nie będzie trwało długo: prawdopodobnie w roku I498 ~a"'.i Giovanni_e Paoło San Lio w Wenecji. Nadal prarnje u swoim bratem Giovanniego wynoszą osiemdziesiąt dukatów, które są Bellini j·esr j·uż wdowcem. Alvise- ich j·edyny syn umiera w J<SI Jhedn~m_z_p1enhl'- -Gentile . . . . szyc waznteJszyc wypłacane z kasy podarków. Artyście przyznana również 111edług1 czas po marce, w 1499 roku. Arrysra maluje jednak dzieł Bełliniego. 1464-Otrzymuje pitnvsu powaŻlit ZAmówienie zostaje "senseria" - rodzaj przywileju, króry zapewnia mu nadal - zyskuje miano poliptyk dla kościola IV San lanipolo srały i nie byle jaki zarobek. Giovanni nie zaprzestaje jednak najbardziej znaczącego 1470 ~ub 1471)- Umiera jacopo Belliui-ojciec dalszego wysiłku, bezczynność nie leży w jego charakterze. malarza epoki. Giovarmiego 1475-Do Wenecji przybywa Autouello Ja Messin a. Bellini bard20 ceni jego tiVÓrcrość. 1479- Sułtan turecki, Mahomet II, ZAprasZA Belliniego do Stambulu (Wenecjanie wysylajq jego brata Gentile) 1480-1490-Malarz podróżuje po regionie Wenecji, Romani i i Marches 1483-Belliui rostaje ojitjaluynl malarzem Republiki Weneckiej 1485-PrzypusuZAlna data s1ubu Giovanuiego Belliniego z Giuevrq Bochetq (która umrze jesuu pruJ 1498 rokiem) 1499-Umiera Alvise-jedyny syn malarza 1506-Diirer w cZAsie pobytu we Włosuch zachwyca sit malarstwem Belliniego, uważa go ZA najbardziej maczqcego malarza ówczesnej Wenecji 1507- Umiera Gentile Belliui 1516-29 listopada \V Weuecji umiera Giovauni Belliui ,A. BÓG OJCIEC BŁOGOSŁAWIĄCY WENECKI MISTRZ "Nie jest już tald a twórczość Belliniego wywierają również oIJlOtj Jn·aIJ JIOmj t10 2 X IJl tm Szruka Belliniego zawdzięcza sporo 1nłody, a przecież wpływ rozważania filozoficzne myśliciela, hu Musro Civiro, Prsaro komakrom malarza z innymi twórca manisty- Loren za Valla (I 407-I 4 57). jest najlepszy Malowidło 10 Sianowiło zapewne cz~ŚĆ wi~kszej, mi, jak również jego kulrurze huma W I 507 roku umiera Gemile Bellini. Po dzisiaj już nie iSiniejącej całości. nistycznej. W I-!-75 roku przybywa do ze wszystldch chowany zostaje z całą należną mu pompą. Wenecji malarz sycylijski - Amonello Giovanni dziedziczy po nim szkicowniki GENTILE BELLINI 1nalarzy. " da Messina (ok. I-!-30-1479). którego ojca, króre sranowić będą materiał inspirujący Gentile Bellini (1429-1517) jest pierworodnym synem Ja copo Belliniego, malarsrwa uczy się sryl nie pozosranie bez wpływu na ALBRECHT OURER NA TEMAT go do odnowy własnego srylu. Tego samego w pracowni ojca. Staje się jednym z najbardziej malarstwo Belliniego. Albrecht Di.ii-er BELLINlEGO W 1506 ROKU roku na prośbę władz Republiki. Giovanni wziętych portrecistów w Wenecji. W 1469 (147 I-I 528). który w roku I 506 przyjeżdża do Wenecji. Bellini podejmuje się wykonania trzech osramich malowideł otrzymuje tytuł szlachecki z rąk cesarza darZ)' najwyższym uznaniem weneckiego kolegę; ich do sali Wielkiej Rady. niemieckiego; w larach 1479-1480 pracuje na zachwyr jesr obopólny. Bellini przyswaja sobie lekcje innych, W słynnej już pracowni Belliniego pracują młodzi dworze sułtana Mahometa II w Srambule, gdzie namaluje jego słynny portret. Szruka Genrile ale rylko po ro, by im dorównać czy prześcignąć, albo-by się malarze, jak Tycjan (I488-I 576) czy Giorgione (1477- osiąga swe apogeum wraz z wielkimi scenami od nich uwolnić. Utrzymuje bliskie komakry z malarzami I 5 10), pomagają oni Belliniemu w niektórych jego pracach. tłumów. z Padwy - ważnego ośrodka uniwersyteckiego renesanso Wobec rych młodych arrysrów, stary mistrz daje świadectwo GENTILE BELLINI wych Włoch. Inspiracje znajduje również u współczesnych swej wyjątkowej żywomości i nieustannego rozwoju. PROCESJA NA PLACU ŚW. MARKA mu myślicieli. Wśrod osób z krórymi się sporyka jesr poeta Giovanni Bellin i umiera 29 Iisropada I 5 I 6 roku w ro 1496; 367 X 745 tm Galltria Jtli'Accadtmia, Wtnuja Pierro Bembo (I470-I547). dzięki któremu malarz pozna dzinnej Wenecji. Zosraje pochowany na cmenrarzu klasztor jedną z jego ważniejszych klienrek -lsabellę d'Esre Gonzagę. nym przy kościele Sami Giovanni e Paolo w Wenecji. DZIEŁA Pieta ok.l465 P ieta to jedno z pierwszych arcydzieł Belliniego. Bio rąc pod uwagę niezaprzeczalną doskonalość obrazu i wyraźną dojrzałość twórczą, specjaliści przesuwają datę jego powstania na rok 1465. Postaci zajmują prawie całą powierzchnię płótna, pozostawiając jedynie niewielkie fragmenty przestrzeni, krore malarz wypełnia pejzażem. Delikatne obłoki przyjmują wydłużony kształt, odpowia dając w ren sposob liniom widniejącej na pierwszym planie W OTOCZENIU CZTERECH trumny. Ich schematyczność wydaje się być podyktowana ANIOŁÓW ok. 14 ]O; 8oJ X 120 rm pragnieniem malarza, by uwaga widza nie skupiała się na farby wodnr na Jr.su szczegółach, lecz na trzech centralnych post<Jciach. Wspom Pinarotrra Comunalt, Rimini niana trumna, na której odczytać można podpis Belliniego, sranowi rodzaj swoistej granicy między oglądającym i świę tymi postaciami, jesr barierą oddzielającą sferę sacrum od sfery profanum. Chrystus przedstawiony jest w pozycji pionowej, co sprawia wrażenie, jakby jeszcze żył. Jest pod trzymywany przez Markę Boską i świętego Jana, między hórymi toczy się niemy dialog, pełen wielkiego cierpienia. Ich pełne ekspresji ręce odgrywają tu podstawową rolę. Bellini maluje je z całą doskonałością swego talentu, inspi rując się być może rzeźbami Donarella. Również wpływ Manregny jest tutaj wyraźnie widoczny. Czenvieó sukni Marii, ciemnoniebieska tkanina okrywaj;!Gl jej głowę i ramiona oraz niebieskie szary apostoła harmonijnie wpisuj;! się w calość obrazu i obramowują blade ciało Chrystusa. Zmarły Cl11ystlls w otoczeniu czterech anio/ów wykonany był później, niż opisana tu Pictii, bo gdzieś około roku 1470 na zamówienie Carla Malaresty, głównodowodzącego wojsk Wenecjan. Obraz odn;llcziono w zakrystii kościola San Francisco w Rimini. Aniołowie są tu ukazani jako młodzi chłopcy. Otaczają zmarłego Chrystusa, ale rylko jeden podtrzymuje jego ciało. Pozosrali mają różne pozy. Wszyscy wydają się być pogrążeni w myślach. Pierwszy z prawej, ogl;ldaj;lc rany rozmyśla o ludzkiej okrutności; sroj;lcy ruż obok, lekko odwrócony do Chrystusa plecami modli się, zaś ostatni, stojący po lewej stronie z założonymi ramionami, przygl;1da się ciału Chrystusa i z zadumą zdaje się przyjmować śmierć Zbawiciela. Bellini przedstawia tu zlożon<l interpretację śmierci Chrystusa, będącą przedłuże niem rozwaŻa11 zawartych w opisanej wyżej mediolaóskiej Piecie. Jednakże obraz z Rimini wyraża raczej spokój i pogo dę, aniżeli gwałtowność uczuć widocznych na obrazie zmarłego Chrystusa w otoczeniu Marii i świętego Jana. Inna foakr. b1y4 6w5o;d 8n6r n.<a 1 d0r7s arm ważna różnica to fakr, Że nogi Chrystusa znikają z pierwsze Pinacoltra Ji Brtra, go planu, co umieszcza jego grób w przestrzeni, w której Mrdiola11 znajduje się również widz. Koronacja Marii ok.l475 N ajw ażniejszym dziełem Belliniego z polowy !ar Bellini umieszcza główną scenę na de pejzażu, obra siedemdziesiątych j'esr malowidło przeznaczone mowując ją misternie wypracowanymi elementami archirek dla retabulum ołtarza kościoła San. Francesco ronicznymi o doskonałych formach geometrycznych. Tron, w Pesaro, przedstawiające koronację Marii. Zamówienie na którym zasiada Madonna z Chtysrusem oraz rozciągają złożył Alessandro Sforza, możnowładca z Pesaro. ca się wokół niego posadzka wykonane są z marmurowej Szczególne miejsce ołtarza z Pesaro w twórczości malarza mozaiki. Oparcie tronu, niczym jakieś magiczne okno, wynika z dwu powodów. Po pierwsze - arrysra osiąga ruraj otwiera się ukazując pejzaż z potężnym zamkiem, który dojrzałość, jakiej nie sporykamy w jego wcześniejszych obra może być metaforą Jerozolimy lub Wieży z Kości Słoniowej zach, z drugiej strony- jest pierwszym obrazem rak dużych z Maryjnych litanii. Z obłoków otaczającego tron nieba, rozmiarów wykonanym farbami olejnymi. W roku 1475 proporcjonalnie po obu stronach, wyłaniają się czrety grupy technika ra nie była jeszcze rozpowszechniona w Vv'enecji T ŚWIĘTY aniołów, zaś w jego części centralnej widnieje gołębica sym i ro właśnie Bellini nada jej odpowiednią rangę. FRANCISZEK bolizująca Ducha Świętego, owezona wiankiem cherubinów. Scenę koronacji Marki Boskiej oracza osiem mniejszych, OSTTYRGZYMJAMTYUJ ĄCY Koronacji rowarzyszą również srojący po obu stronach tronu bocznych obrazów różnych świętych, a w dolnej· części -FRAGMENT czterej święci-Paweł, Piorr, Hieronim i Franciszek. PREDELLI zamyka ją siedem scen z życia tychże świętych. Malowidło OŁTARZA W predelli, jeden z siedmiu niewielkich obrazów ro zawdzięcza swą majestatyczność w dużym sropmu roz- Z PESARO Świtty Franciszek otrzymujący stygmaty. Po udaniu się na ok. 1475; 40 x 42 '"' miarom- prawie rrzy metry na pięć. oltj "a dtsa wzgórze Alverno święty Franciszek z Asyżu żyje zgodnie M1mo Civiro, Prsaro ze swymi ślubami ubóstwa. W Dzień Podniesienia Krzy Ża pojawia się przed nim anioł o twarzy ukrzyżowa nego Chrystusa. Wredy to wychodzą z ran Zbawiciela promienie, które wypalają srygmary na ciele świętego. W scenerii przypomma)'l cej jeszcze sztukę gotycką, Bellini przedstawia hagiogra ficzne wydarzenie o wyjąt kowej sile. Szczególne wraże nie wywołuje ekspresywność postaci: twarz świętego Fran ciszka wyraża zarazem cier pienie i ekstazę. Z boku, brat Leon, jedyny świadek sceny, zdrzemnął się nad rrzyma ną w rękach księgą. Anioł Chrysrus jest ukazany jako materia świedna przyjmująca kszralr krzyża, której pło mienna czerwień symbo licznie odpowiada kolorowi Biblii trzymanej przez śpi<l cego brata Leona. Widnieją ce na de spokojnego nieba chmury ro symbol Boga, za sprawą którego stygmaty po jawiają się na dłoniach świę tego Franciszka. T KORONACJA MARli (CZĘŚĆ CENTRALNA RETABULUM OŁTARZA Z PESARO) ok. 1475; z6z x 240 rno olrj na Jt.Su Musro Civico, Pesaro Przemienienie Pańskie " Sztuka Belliniego talr bardzo nasycona religijną czystością, i uduchowienimn zdaje wyraze1n tego pogodą się być -ok. 1480 szczególnego, i bardzo jeszcze początlmwego chrześcijai1sldego renesansu, kiedy ntiędzy tYJn, co boslde i ty1n, co ludzlde, panuje niczy1n nie z1nącona równowaga. " G. FIOCCO, 1 960 Z najdujące się dziś w muzeum neapolirańskim PRZEMIENIENIE .... Przemimienie Pa1iskie pochodzi z ołtarza kaplicy PAŃSKIE ok. 148o; 116 x 154 m• Fioccardo katedry w Yicenzy. W zasadzie obraz olrj na Jrm Callrria Nazionnlr Ji zachował się w dobrym sranie, mimo Że na przestrzeni CapoJimontr, Nrnpo/ wieków poddawany był kilku .. poprawkom". I rak, głowy obu aposrołów-Piorra i Jakuba-zostały przemalowane, drzewu z prawej strony dorzucono liście, także dwie małe, stojące w głębi postaci domalowano później. Bełłini namalował kilka obrazów przedstawiających Prze mienienie, ale ryłko rrzy z nich zachowały się do naszych czasów. Tematem rym nawiązuje arrysra do sztuki bizan tyńskiej, która miała rak duży wpływ na jego ojca, a w której właśnie sceny Przemienienia pojawiały się bardzo częsro. Naromiasr sam styl jesr już rypowy dla Bełłiniego. W Ewangelii Łukasza czytamy: ". .. [Jezus] wziął z sobą Piorra, Jana, i Jakuba i wszedł na górę, aby się modlić. Gdy się modlił, wygląd Jego twarzy się odmienił, a jego odzienie srało się lśniąco białe. A oro dwóch mężów rozmawiało z Nim. Byli ro Mojżesz i Eliasz. ( ... ) Tymczasem Piorr i rowarzysze snem byli zmożeni. Gdy się ocknęli ujrzeli Jego chwałę i obydwóch mężów, stojących przy Nim. Gdy oni odchodzili od Niego, Piorr rzekł do Jezusa: <<Mistrzu, dobrze, Że ru jesteśmy. Posrawmy rrzy namioty: jeden dla Ciebie, jeden dla Mojżesza, i jeden dla Eliasza>>. (. .. ) Gdy jeszcze ro mówił, zjawił się obłok i oslonil ich; ( ... ) A z obłoku odezwal się głos: <<To jesr Syn mój, Wybrany. Jego słuchajcie». (Cyr. za Pismo Święte Starego i Nowego Tesramemu, Palłorinum, Poznań Warszawa, 1982) Na obrazie rym dostrzec można często powracające u Bełłiniego rozwiązania malarskie, jak na przykład granica oddzielająca sferę sacrum od sfery profanum. Kolory szar trzech aposrolów odpowiadają kolorom pejzażu, zaś ubiory proroków utrzymane są w barwach bardziej żywych, srając się w ren sposób elememem łączącym Niebo i Ziemię. Naromiasr biel szat Odkupiciela oddana jesr z wyjątkową mocą i z olśniewającym, srarannie dopracowanym zała mywaniem się tkanin i ich udrapowaniem; odpowiada bieli obłoków rozciągających się w de ruż ponad ziemią. Chmury nabierają ciężkich, burzowych barw - zapowiadają bowiem obecność Boga, którego słowa zamykają scenę Prze m i m i en i a. Malarz umieszcza postaci w pejzażu jesiennym (po czątkowo drzewa pozbawione były liści), lecz bijące od Ch rysrusa światło zdaje się budzić przyrodę drżącą na wieść o nadejściu nowych czasów. Nigdy jeszcze do rej pory połą czenie elememu niebiańskiego z ziemskim nie było u Belli niego rak silne. Wydarzenie o charakterze wybimie religij nym zostaje ru wropione w otaczający je realistyczny pejzaż. Madonna z Dzieciątkiem 1489 M adonna z Dzieciątkiem na tronie w rowarzysrwie Bellini był reż prawdopodobnie aurorem projektu boga MADONNA ... dwóch małych muzykujących aniołków ro obraz tych ram tryptyku. Calość cechuje doskonala harmonia, Z DZIECIĄTKIEM, TRYPTYK FRARI stanowiący część erypryku malowanego przez kompozycja zawiera wszystkie renesansowe odkrycia malar -FRAGMENT Belliniego pod koniec lar osiemdziesiątych pięrnasrego sru skie. Artysta daje tu świadectwo znakomieego opanowania 1489; 1o8l4tj xn a7 9d emsao leia. Jest ro szczyrowy moment twórczości weneckiego artys perspektywy. Obraz dzieli się na trzy części. Dolną zajmuj;) Santa Maria Cloriosa dti Frari, Wtnuja ty, otrzymuje wówczas najwięcej zamówień. W 1478 zwra muzykujące aniołki, Marka Boska z Dzieciątkiem zajmuje cają się do niego trzej synowie Pierra Pesara z prośbą o wy część centraln<), zaś wieJleząca całość kopuła wypełnia górn;l konanie malowidła, które mialoby ozdobić kaplicę zakrystii partię obrazu. T.1ka kompozycja zdaje się sugerować ruch kościola Santa Maria Gloriosa dei Frari w Wenecji, przezna wstępujący. Madonna i Dziecię widziane są z dołu: spojrze- czonej na ich rodzinny grobowiec. Bellini, bardzo wtedy nie widza wznosi się zatem ku świętym postaciom, inaczej zajęty, rozpocznie pracę nad rym dziełem nie wcześniej, niż mówiąc-wznosi się do Boga. Wrażenie ro potęguj;) odpo- dopiero w 148 5 roku i pracować nad nim będzie przez cztery wiednio dobrane kolory. Jak się wyrazi współczesny hisroryk następne lata. W lewym skrzydle prezenrowanej tutaj części sztuki, Tempesrini: "Stonowana skala kołorów w dolnej środkowej tryptyku, umieszcza świętego Mikołaja i świętego części uwypukla melodię chromatyczną części górnych". Piorra, zaś w skrzydle prawym świętych: Marka i Benedykta. Bellini doskonale oddaje święty nastrój sceny, w dużej mierze T MADONNA Maesta Belliniego ro dzieło mistrzowskie. Jemmq, po dzięki pięknu postaci i ich odpowiedniemu rozmieszczeniu. z DZIECIĄTKIEM, równując je z innymi obrazami artysty z tego samego okresu Ud al o mu s1.ę o ddac, s,w.1a t j o natura j ne, nasyciC., ca łos"c "z ł o- TGRRAYJPĄTCYYK FRARI: larwo dostrzec, iż zawiera ono pewne elementy bardzo kla cisrym powietrznym migotaniem" (Tempestini). Widnieją- ~~~~~~:~~ syczne. Fakt ren tłumaczyć można w sposób dwojaki: albo ce na obrazie aniołki nie są malowane na podobiel1srwo ,489; 184 x 79 rm Bellini wykorzystuje szkice wykonane w momencie nadejścia dzieci, są· ro rypowe putta - mali, nadzy chłopcy - motyw oltj na desa Santa Maria C/ariosa zamówienia, albo reż akceptuje sugestie zamawiających. dekoracyjny charakterystyczny dla włoskiego renesansu. dti Frari, IYmuja
The list of books you might like
