Geweldloos verzet in gezinnen: Een nieuwe benadering van gewelddadig en zelfdestructief gedrag van kinderen en adolescenten PDF
Preview Geweldloos verzet in gezinnen: Een nieuwe benadering van gewelddadig en zelfdestructief gedrag van kinderen en adolescenten
Geweldloosverzetingezinnen DitboekisopgedragenaanmijnzoonNoam,diemeheteerstezetjegaf. Geweldloos verzet in gezinnen Een nieuwe benadering van gewelddadig en zelfdestructief gedrag van kinderenenadolescenten HaimOmer BohnStafleuvanLoghum Houten,2007 ©BohnStafleuvanLoghum,2007 Allerechtenvoorbehouden.Nietsuitdezeuitgavemagwordenverveelvoudigd,opgeslagenineengeautomatiseerd gegevensbestand,ofopenbaargemaakt,inenigevormofopenigewijze,hetzijelektronisch,mechanisch,doorfotokopieënof opnamen,hetzijopenigeanderemanier,zondervoorafgaandeschriftelijketoestemmingvandeuitgever. Voorzoverhetmakenvankopieënuitdezeuitgaveistoegestaanopgrondvanartikel16bAuteurswet1912johetBesluitvan20juni 1974,Stb.351,zoalsgewijzigdbijhetBesluitvan23augustus1985,Stb.471enartikel17Auteurswet1912,dientmendedaarvoor wettelijkverschuldigdevergoedingentevoldoenaandeStichtingReprorecht(Postbus3051,2130KBHoofddorp).Voorhet overnemenvan(een)gedeelte(n)uitdezeuitgaveinbloemlezingen,readersenanderecompilatiewerken(artikel16Auteurswet 1912)dientmenzichtotdeuitgevertewenden. Samensteller(s)enuitgeverzijnzichvolledigbewustvanhuntaakeenbetrouwbareuitgaveteverzorgen.Nietteminkunnenzij geenaansprakelijkheidaanvaardenvoordrukfoutenenandereonjuisthedendieeventueelindezeuitgavevoorkomen. ISBN9789031351237 NUR777 Ontwerpomslag:TEFF(www.teff.nl) Ontwerpbinnenwerk:StudioBassa,Culemborg Automatischeopmaak:Alfabase,Alphena/dRijn Oorspronkelijketitel:NonviolentResistance.ANewApproachtoViolentandSelf-DestructiveChildren. ©HaimOmer Vertaling:LiekeBerkhuizen,metmedewerkingvanElianeWiebenga BohnStafleuvanLoghum HetSpoor2 Postbus246 3990GAHouten www.bsl.nl Inhoud 8VoorwoordbijdeNederlandsevertaling 8 1In1leiding 11 1 1G5eweldloosverzet:eennieuwebenaderingvan gewelddadigenzelfdestructiefgedragvankinderenen adolescenten 15 1G8eweldloosverzetiseenvormvanvechten 18 2G1eweldloosverzettegenoververbaleoverreding 21 2A2lsgeweldloosverzetgeweldontmoet 22 2U4ithetisolementtredenendenoodzaakvanopenheid 24 2H8etdoorbrekenvanautomatischegehoorzaamheidaan hetmachtsblok 28 2In9ternekrachtenbijgeweldloosverzet 29 3Z6elfdisciplineingeweldloosheid 36 3D8edoelenvangeweldloosverzet 38 3R9espectvoordetegenstanderenverzoeningsgebaren 39 2 4E1scalatieprocessen 41 4D1estrijdopgeven 41 4W4ieisdebaas? 44 5E0motionelearousal 50 5In1effectieftaalgebruik 51 5P3olarisatieenwederzijdsafstandnemen 53 5G5evangeninvijandigheid 55 5V5erzoeningsgebaren 55 5E7scalatie:eengeïntegreerdmodel 57 3 5H9andleidingvoorouders 59 6G0eweldloosverzet 60 6P0rovocatiesweerstaanenhetprincipevandeuitgestelde reactie 60 6D2eaankondiging 62 6 6D4esit-in 64 6H7etdoorbrekenvandegeheimhouding:helpers, bemiddelaarsendepubliekeopinieinschakelen 67 6D9etelefoonronde 69 7V1olgen 71 7D4estaking 74 7B6evelenweigeren 76 7V9erzoeningsgebaren 79 8C0onclusie 80 4 8G3eweldloosverzetindepraktijk 83 8V6oorbeeld1:detornado 86 9V1oorbeeld2:wieverandert,hetkindofdeouder? 91 9V5oorbeeld3:voortijdigeonafhankelijkheid 95 5 1G0e0weldtegenbroersenzusjes 100 1O0o2rzakenvangeweldtegenbroersenzusjes 102 1G0e4brekaanouderlijkeaanwezigheid 104 1D0e6biologischefactor(hetkindmetspecialebehoeften) 106 1G0e9weldvanouders 109 1B1e0schikbaarheidvaneenslachtoffer 110 1T1y3pengeweldgerichttegenbroersenzusjes 113 1H1e6topsporenvangeweldtegenbroersofzusjes 116 1G1e9weldtegenbroersenzusjesbestrijdenmet geweldloosverzet 119 1P2ra2ktischestappen 122 6 1K3i0nderendiedebaasinhuisworden 130 1K3i0nderendiedegangvanzakeninhuisbepalen 130 1D3e3toepassingvangeweldloosverzet 133 1V3o7orbeeld4:hetweerstaanvan‘onweerstaanbare’ symptomen 137 1K4i2nderendiezichafzonderen 142 1G4e4weldloosverzetbijafzondering 144 1V4o5orbeeld5:eenmildevormvandesit-in 145 7 1O5u0dersenleerkrachten:samensterk 150 1F5a0ctorendiehetgezagvanoudersenleerkrachten aantasten 150 1T6e2rugnaarsamenwerkingtussenoudersen leerkrachten 162 Inhoud 7 1V6o6orbeeld6:kleinegroteman 166 1V6o9orbeeld7:de‘pretstraf’ 169 1V7o0orbeeld8:hetnetwerkvantoezicht 170 8 1G7e3weldloosverzetindegemeenschap 173 1D7e3kenmerkenvangeweldloosverzetinde gemeenschap 173 1E7e6nprojectindegemeenschap 176 1D7e9buurtvaders 179 1G8e0weldloosverzetopscholen 180 1B9ij3lage:Briefvoorpotentiëlehelpers 193 1L9it7eratuur 197 Voorwoord bij de Nederlandse vertaling ″Detweewaardevolstegeschenken dieweonzekinderenkunnengeven: zijnwortelsénvleugels.″ HoddingCarter Delaatstedecenniavandetwintigsteeeuwheeftereenforseomslag plaatsgevondenvaneenautoritairenaareenvrijereopvoeding.Er wordtmeernaarkinderengeluisterdenerisveelruimtevoorhun inbreng.Somszoveeldatoudersconstantaanhetonderhandelen zijn.Indejarenvijftigwarenoudersbevangendoordeangsteenkind tebeschadigendoorhetteveelteverwennen.Onderinvloedvande hechtingstheorieendevrijheidsidealenvandejarenzeventigwerdhet principevandedisciplineverruildvoordeprincipesvanonvoorwaar- delijkeliefdevoorenautonomievanhetkind.Helaashebbendeper- missieveidealenniethetgewensteresultaatopgeleverd:eriseerder sprakevaneentoenamevangedragsproblemenengeweldsincidenten (Omer,p.87)envanhetopnieuwzoekennaarhouvastenzingeving. Nietalleeningezinnen,ookopscholeneneldersindemaatschappij isersprakevanonzekerheid.Waarhoudtdeverantwoordelijkheid vanhetkindopenmoetenouders(ofberoepsopvoedersalsleer- krachten)ingrijpen?Waarhoudtdeverantwoordelijkheidvande oudersopenmoetdeoverheidzichermeegaanbemoeien?Wanneer opvoedersgeconfronteerdwordenmetgewelddadigofzelfdestructief gedragvanhunkindneemthunonzekerheidnogmeertoe.Zekun- nennietmeeromoptredenheen,maarhoedoejedat?Helaaswordt bijconflictenvaakdeschuldvraaggesteld.Watofwieisdeoorzaak: deouders,hetkind,deleerkracht,destoornis?Enwatzoudeoplos- singkunnenzijn:verplichteopvoedcursussenvoorouders,discipli- nairemaatregelenopscholen,medicatie,heropvoedingskampenvoor kinderen,verscherpttoezichtdoornieuwopterichtenCentravoor JeugdenGezin. VoorwoordbijdeNederlandsevertaling 9 DeIsraëlischehoogleraarHaimOmerislangseenanderewegop zoekgegaannaarantwoordenopdevolgendevraag:hoekunnenwe metconflictenomgaan,zodatwevooraldepositievekrachtenin mensen(oudersénkinderen)mobiliserenendaardoordeëscalerend inplaatsvanescalerendreageren?Omerkijkthierbijnietnaarde oudersófhetkind,maarnaarhunonderlingerelaties.Ineeneerder boek(ParentalPresence,2000)beschrijftOmerhoehijoudershelpteen nieuwevormvangezagteontwikkelen.Hijintroduceertinditboek deprincipesvanouderlijkeaanwezigheidentoezicht.Enkeledecennia geledenkondenoudershunkinderennogaansturenmetbehulpvan ge-enverboden.Datlukttegenwoordignietzogemakkelijkmeer. Kinderenzijnalvroegzelfstandigendatwordtookbelangrijkgevon- den.Zehebbeneigenmeningen,zijngoedgeïnformeerd(internet), hebbenvaakeigengeldenwillenzakenzelfbepalen.Gehoorzaam- heidisnietmeerhethoogstegoed:vrijheidenautonomiestaanin hogeraanzien. Echter,dienieuwevrijheidkanproblemenopleveren.Erisookbe- hoefteaangrenzen.Ouderlijkeaanwezigheidiseeneerstestapom hetcontactmetjekindweerinbalanstebrengenenmeerinvloedte krijgen.‘Aanwezigheid’en‘toezicht’betekeneninessentiedat oudersbeteropdehoogtezijnvanwathunkinddoet,waarhetis, metwelkevriendenhetomgaatendatzehunkinderenlatenmerken dathunlevenheninteresseert.Hetbetekentookdatzezichombe- paaldezakenzorgenmakenofdezeonacceptabelvinden.Hetdraait nietomsterkerzijndanjekind,maaromaanwezigzijninzijnof haarleven.Omerisvanmeningdatgezagnietkanwordenafgedwon- gen:hetvindtzijnbasisineengoederelatiemetjekindeninpositie- vesteunvanjeomgeving. Hoewaardevoldezevisieookis,Omerisvanmeningdatbovenge- noemdeprincipesnietvoldoendezijnalsersprakeisvangeweldda- digenzelfdestructiefgedragvankinderenenvanzichherhalende escalatieprocesseningezinnen(Omer,p.23).Eenactueelprobleem: degroepvanagressieveenintimiderendejongeren,diehethelege- zinslevennaarhunhandzetten,deschoolnietafmaken,excessief blowenofandermanseigendommenvernielenisweliswaarrelatief klein,maareennietteverwaarlozenelementinonzesamenleving. Omeriservanovertuigddatprogramma’sdiewerkenmetbeloningof strafindiesituatiesonvoldoendeeffecthebben:dieresulterenslechts inverdereescalatie.Evenminishijerechtervoorstandervandat oudershunkinddanmaarmeerruimtetegevenomdathetdatnodig zouhebben.Wanneerhetkindderuimtekrijgt,zalhetalleenmaar 10 Geweldloosverzetingezinnen meerwillenenwordtbovendienhetongewenstegedragalshetware gelegitimeerd.VoordezeernstigerproblematiekvondOmerdeop- lossingnietindepsychologie,maarineensociaal-politiekebenade- ring:deprincipesvangeweldloosverzet,zoalsonderandereinprak- tijkgebrachtdoorGandhienMartinLutherKingjr.HoeOmerditop consequentewijzevertaaldheeftinzeerconcreteinterventiesvoor ouders,aangevuldmetrelevanteadviezenvoorhulpverlenersdiede ouderscoachen,komtuitvoerigaanbodinhetvooruliggendeboek. Ookdezemethodeheeftdeouderlijkeaanwezigheidalsbasis.Daar- naastishetessentieeldatouderszichopenlijkverzettentegenhetge- welddadigeofzelfdestructievegedrag.Ouderswordenaangemoedigd opconstructievewijze,volgensprincipesvangeweldloosheid,de strijdaantebindentegennegatiefgedrag. ToenOmerindecember2005voorheteerstnaarNederlandkwamen eengrotegroepbelangstellendetherapeutenverteldeoverzijnme- thode,warendedeelnemersheterovereensdatzijnaanpakgeenen- keleovereenkomstvertoontmetdegebruikelijkewerkwijzeninde jeugd-ggzofjeugdhulpverlening,enmetrechtvernieuwendgenoemd magworden.Alleaanwezigenvoeldenzichgeïnspireerdenuitge- daagdomdirectaandeslagtegaanmetdiegezinnenwaarbijde hulpverlenernietzeldenevenmachteloosenuitgeputraaktalsde ouders!InmiddelskanvermeldwordendatdeervaringenookinNe- derlandpositiefzijn.Frappantisdatookdebetrokkenkinderenzich gezienengeholpenvoelen,alrichtdehulpverleningzichprimairop deouders.Gebruikvandeinditboekopgenomen‘Handleidingvoor Ouders’isdaarbijnietalleennuttig,maarooknoodzakelijk.Onze ervaringisdatouders,helpers,leerkrachtenenanderehulpverleners ervervolgensgraagmeeroverwillenlezen.Metdezevertalingvanhet geheleboekisdanookeengrotewensvanallebetrokkeneninvervul- linggegaan. ElianeWiebenga Klinischpsycholoog/psychotherapeut Lorentzhuis,centrumvoorsysteemtherapie,opleidingenconsultatie teHaarlem (www.lorentzhuis.nl)
The list of books you might like
