Gender mainstreaming w polskim dyskursie medialnym na przykładzie debaty nad Konwencją o zapobieganiu i zwalczaniu przemocy wobec kobiet i przemocy domowej PDF
Preview Gender mainstreaming w polskim dyskursie medialnym na przykładzie debaty nad Konwencją o zapobieganiu i zwalczaniu przemocy wobec kobiet i przemocy domowej
GENDER GENDER MAINSTREAMING MAINSTREAMING IN POLISH W POLSKIM MEDIA DYSKURSIE DISCOURSE MEDIALNYM as exemplified na przykładzie in the debate debaty concerning the Convention nad Konwencją on preventing o zapobieganiu and combating violence i zwalczaniu przemocy against women wobec kobiet and domestic violence i przemocy domowej ed. by /red. ANNA FRĄTCZAK GENDER GENDER MAINSTREAMING MAINSTREAMING IN POLISH W POLSKIM MEDIA DYSKURSIE DISCOURSE MEDIALNYM as exemplified na przykładzie in the debate debaty concerning the Convention nad Konwencją on preventing o zapobieganiu and combating violence i zwalczaniu przemocy against women wobec kobiet and domestic violence i przemocy domowej ed. by /red. ANNA FRĄTCZAK Kraków 2014 Rada Wydawnicza Krakowskiej Akademii im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego: Klemens Budzowski, Maria Kapiszewska, Zbigniew Maciąg, Jacek M. Majchrowski Recenzja: dr hab. Beata Kowalska Tłumaczenie: Katarzyna Stoczek Projekt okładki: Oleg Aleksejczuk Korekta: zespół Adiustacja: cz. polskiej Filip Szczurek cz. angieslkiej Katarzyna Stoczek ISBN 978-83-7571-235-3 Copyright© by Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego Kraków 2014 Żadna część tej publikacji nie może być powielana ani magazynowana w sposób umożliwiający ponowne wykorzystanie, ani też rozpowszechniana w jakiejkolwiek formie za pomocą środków elektronicznych, mechanicznych, kopiujących, nagrywających i innych, bez uprzedniej pisemnej zgody właściciela praw autorskich Na zlecenie: Krakowskiej Akademii im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego www.ka.edu.pl Wydawca: Krakowskie Towarzystwo Edukacyjne sp. z o.o. – Ofi cyna Wydawnicza AFM, Kraków 2014 Sprzedaż prowadzi: Księgarnia U Frycza Kampus Krakowskiej Akademii im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego ul. Gustawa Herlinga-Grudzińskiego 1, 30-705 Kraków tel./faks: (12) 252 45 93 e-mail: [email protected] Skład: Oleg Aleksejczuk Druk i oprawa: Krakowskie Towarzystwo Edukacyjne sp. z o.o. Editorial Council of the Andrzej Frycz Modrzewski Krakow University: Klemens Budzowski, Maria Kapiszewska, Zbigniew Maciąg, Jacek M. Majchrowski Reviewer: dr hab. Beata Kowalska Tłumaczenie: Katarzyna Stoczek Cover design: Oleg Aleksejczuk English proofreading: Katarzyna Stoczek Polish proofreading: Filip Szczurek ISBN 978-83-7571-235-3 Copyright© by Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego Kraków 2014 All Rights Reserved. No part of this publica(cid:415) on or its en(cid:415) rety may be reproduced, transmi(cid:425) ed or stored in any manner that allows repeated use in any form by any means, electronic, mechanical, copying, recording or other without the express wri(cid:425) en permission of copyright owners. Andrzej Frycz Modrzewski Krakow University www.ka.edu.pl Publisher: Krakow Society for Educa(cid:415) on: AFM Publishing House / Krakowskie Towarzystwo Edukacyjne sp. z o.o. – Ofi cyna Wydawnicza AFM, Kraków 2014 Bookshop: U Frycza Andrzej Frycz Modrzewski Krakow University Gustawa Herlinga-Grudzińskiego 1, 30-705 Kraków phone/fax: (12) 252 45 93 e-mail: [email protected] Technical Lay-out Editor: Oleg Aleksejczuk Printed by Krakowskie Towarzystwo Edukacyjne sp. z o.o. Spis treści Anna Frątczak Wstęp .....................................................................................................8 Część I Marta Majorek Droga do powstania Konwencji o zapobieganiu i zwalczaniu przemocy wobec kobiet i przemocy domowej .....................................18 Marta du Vall Konwencja Rady Europy o zapobieganiu i przeciwdziałaniu przemocy wobec kobiet i przemocy domowej w świetle polskiego prawa i statystyk ....................................................46 Justyna Wojniak Edukacja dla eliminowania przemocy – polityka edukacyjna Rady Europy w świetle Konwencji o zapobieganiu i zwalczaniu przemocy wobec kobiet i przemocy domowej ..............88 Część II Dariusz Baran Echa konwencji Rady Europy w najważniejszych polskich mediach prasowych i internetowych ...................................................122 Katarzyna Pokorna-Ignatowicz „Ideologia gender” i Konwencja o zapobieganiu i zwalczaniu przemocy wobec kobiet i przemocy domowej w polskich mediach katolickich ...........................................................194 Anna Frątczak Środowiska feministyczne i organizacje pozarządowe wobec kontestacji Konwencji o zapobieganiu i zwalczaniu przemocy wobec kobiet i przemocy domowej ............252 Contents Anna Frątczak Introduction ...............................................................................................9 Part I Marta Majorek Th e route to creating the Convention on preventing and combating violence against women and domestic violence .......19 Marta du Vall Th e Council of Europe Convention on preventing and combating violence against women and domestic violence in the light of the Polish legal regulations and statistical values ........47 Justyna Wojniak Education for elimination of violence – educational policy of the Council of Europe in the light of the Convention on preventing and combating violence against women and domestic violence .............................................................................89 Part II Dariusz Baran Echoes of the CE Convention in most noteworthy Polish press and the Internet media ..........................................................................123 Katarzyna Pokorna-Ignatowicz “Gender ideology” and the Convention on preventing and combating violence against women and domestic violence in Polish Catholic media .......................................................................195 Anna Frątczak Feminist community and nongovernmental organisations towards contestation concerning the Convention on preventing and combating violence against women and domestic violence .....253 Anna Frątczak Wstęp Publikacja, którą oddajemy do rąk czytelników i czytelniczek, jest po- kłosiem projektu Gender mainstreaming w polskim dyskursie medial- nym, realizowanym w latach 2012–2013 przez zespół pracowników Katedry Systemów Medialnych i Komunikowania Politycznego Wydziału Zarządzania i Komunikacji Społecznej Krakowskiej Akademii im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Celem projektu było zbadanie, w ja- kim stopniu polityka równości płci i strategia włączania zagadnień płci do głównego nurtu, będąca postulatem Deklaracji pekińskiej, Traktatu amsterdamskiego, a także wielu szczegółowych dokumentów Organizacji Narodów Zjednoczonych, Unii Europejskiej i Rady Europy, znajduje odzwierciedlenie w polskim dyskursie medialnym. Kiedy na początku 2012 roku rozpoczynaliśmy pracę nad projektem, nie przypuszczaliśmy, że rzeczywistość napisze do niego scenariusz niemieszczący się pierwot- nie w naszych planach, który skierował badania prowadzone przez zespół na nowe tory. Jedne z pierwszych odniesień do strategii gender mainstreaming możemy znaleźć w Platformie działania i Deklaracji pekińskiej – do- kumentach, które powstały w 1995 roku podczas IV Światowej Kon- ferencji w sprawie Kobiet w Pekinie. Jednak potrzebę stworzenia stra- tegii i powstanie jej podstawowych przesłanek teoretycznych należy datować znacznie wcześniej. Deklaracja stanowi m.in., że „za kwestię Anna Frątczak Introduction Th e publication, which we hereby give to our male and female readers, is an aft ermath of the “Gender mainstreaming on Polish media discourse” project realized in the years 2012 and 2013 by a team of employees work- ing at Media Systems and Political Communication Department, at Faculty of Management and Social Communication at Andrzej Frycz Modrzewski Krakow University. Th e aim of the project was to evaluate the extent to which gender equality policy and gender mainstreaming strategy, enumerated among postulates of the Beijing Declaration and the Amsterdam Treaty, as well as in many detailed documents issued by the UN, the European Union and the Council of Europe, is refl ected in Polish media discourse. When at the beginning of the year 2012 we began work- ing on this project, we did not assume that reality would provide a script for our venture, which never really crossed our minds and which directed all studies conducted by the team in a completely new direction. One of the fi rst references to gender mainstreaming strategy can be found in the Beijing Declaration and Platform for Action – documents elaborated during the Fourth World Conference on Women, which took place in 1995 in Beijing. Nonetheless, the need to create a strategy, as well as the establishment of its basic theoretical aspects should be dated back to a much earlier period. Th is Declaration states that, among others, “it is essential to design, implement and monitor, with the full participation of 10 Anna Frątczak: Wstęp zasadniczą uznano tworzenie, wdrażanie i nadzorowanie, przy udziale samych zainteresowanych, polityk i programów wyczulonych na za- gadnienia kulturowej tożsamości płci (gender)”1. Już rok później Ko- misja Europejska przyjęła główne założenia strategii, a w 1997 roku zawarła je w Traktacie amsterdamskim. Są one od tego czasu konse- kwentnie realizowane zarówno przez Unię Europejską i Radę Europy (przede wszystkim w postaci dokumentów regulujących kwestię rów- ności płci – pierwotnie w sferze ekonomii i praw pracowniczych), jak i w sferze życia publicznego i prywatnego. Ponieważ polityka gender mainstreaming, podobnie jak samo po- jęcie gender, w ciągu niespełna dwóch ostatnich lat obrosła w polskim dyskursie medialnym w wiele negatywnych, a czasem wręcz niepraw- dziwych, komentarzy, defi nicji i konotacji, uważamy za stosowne wy- tłumaczenie jej istoty w najprostszych słowach. Naszą ambicją jest bowiem, aby ta publikacja była traktowana nie tylko jako opracowanie naukowe, ale mogła także służyć jako podręcznik czy lektura wpro- wadzająca dla tych, którzy nie należąc do wąskiego grona osób do- brze zorientowanych w tematyce związanej ze studiami genderowymi, chcieliby zgłębić istotę zarówno samego zagadnienia, jak i jego me- dialnej reprezentacji. Studia genderowe – zwane również (choć nazwa ta słabo się przy- jęła) badaniami nad kulturową tożsamością płci – poświęcone są roli stereotypów płci w konstruowaniu świata społecznych interakcji, co wiąże się, w przekonaniu teoretyczek i teoretyków gender studies, z badaniem ról, postaw i póz, wyznaczanych przez dominującą kul- turę kobietom i mężczyznom. W ramach studiów genderowych szuka się odpowiedzi na pytanie, jak fakt bycia biologiczną kobietą i bio- logicznym mężczyzną defi niuje nasze funkcjonowanie w przestrze- ni publicznej i prywatnej. Grubym błędem jest przy tym przekona- nie (często ostatnio powielane przez osoby, których wiedza na temat gender jest – najdelikatniej rzecz ujmując – celowo powierzchowna), że studia genderowe uznają wszystkie cechy społecznie konstruujące męskość i kobiecość za z gruntu złe, a nawet dążą do ich całkowitego zniesienia(!). Przeciwnie, studia genderowe zwracają uwagę jedynie na te konsekwencje stereotypów płciowych, których pochodną jest niesprawiedliwość, nierówność i cierpienie. Praktycznym narzędziem mającym służyć ich łagodzeniu jest opisana poniżej strategia. 1 Deklaracja pekińska, dostępna na: www.unic.un.org.pl/rownouprawnienie/de- klaracja_pekinska.php, (stan na 1.12.2013).
The list of books you might like
