Fotogrametri ABD

14 Pages·2016·1.79 MB·Turkish

YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ
İNŞAAT FAKÜLTESİ
HARİTA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

ARAZİ ÇALIŞMASI - 2

FOTOGRAMETRİ ABD ARAZİ ÇALIŞMASI

Prof.Dr.Fatmagül KILIÇ
Prof.Dr.Bülent BAYRAM
Prof.Dr.Naci YASTIKLI
Doç.Dr.Ümit GÜMÜŞAY
Doç.Dr.Füsun Balık ŞANLI
Yrd.Doç.Dr.Melis Uzar DİNLEMEK
Müh.Uzm.İbrahim ÇETİN

İSTANBUL, 2016
FOTOGRAMETRİ ABD ARAZİ ÇALIŞMASI HAFTALIK PLANI
Fotogrametri Uygulama 1: (1/2 gün)
 Fotogrametrik uygulama temellerinin anlatımı
o İç yöneltme ve dış yöneltme elemanları hakkında bilgi verilmesi,
o Davutpaşa Kampusu içerisindeki çalışılacak bölge ve kullanılacak veriler hakkında bilgi verilmesi.
 Programın kurulumu ve kullanılacak veriler
o Çizim işlemleri ve dikkat edilecek hususların aktarılması.
o Kullanılacak yazılımı hakkında bilgi verilmesi.
o Yazılımının yüklenmesi ve verilerin yazılıma aktarılması.
Fotogrametri Uygulama 2: (1gün)
 Büyük ölçekli Harita ve Harita Bilgileri Üretim Yönetmeliği (BÖHHBÜY) esaslarına uygun olarak 1/1000
ölçekli Sayısal Fotogrametrik Halihazır Harita üretimi
o Proje dosyası oluşturma
o İç yöneltme
o Dış yöneltme
o Stereo sayısallaştırma işlemi
Fotogrametri Uygulama 3: (1gün)
 Büyük ölçekli Harita Yönetmeliği esaslarına uygun şekilde Sayısal fotogrametrik değerlendirme işlemi.
o Stereo sayısallaştırma işlemi
Fotogrametri Uygulama 4 : (1 gün)
 1/1000 ölçekli Sayısal Fotogrametrik Halihazır Harita sonucunda üretilen paftaların kontrol işlemleri
o Model yöneltmeleri işlemlerinin kontrolü
o Bütünlük kontrolü
o Doğruluk kontrolü
o Yükseklik doğruluğu kontrolü
o Pafta kenar bilgileri, semboller ve özel işaretlerin dosya ve katman yapısına uygunluğunun kontrolü
o Konum, yükseklik, komşuluk ve kesit kontrolleri BÖHHBÜY esaslarına uygun olarak arazi kontrolü
ölçü ve değerlendirmeleri ile yapılacaktır.
Fotogrametri Uygulama 5: (1gün)
 Sayısal Fotogrametrik Halihazır Harita üretimi dosya eksikliklerin giderilmesi ve dosya
değerlendirilmesi.
o Büyük Ölçekli Harita ve Harita Bilgileri Üretim Yönetmeliği esaslarına uygun olarak 1/1000
ölçekli Sayısal Fotogrametrik Halihazır Harita.
o Stereo sayısallaştırma sonucunda verilecek Detay ve Öznitelik Kataloğuna uygun olarak
üretilmiş 1/1000 ölçekli Sayısal Fotogrametrik Halihazır Harita ve uygun formatta hazırlanmış
Çizim dosyası (dgn yada dwg formatında)
o Üretim süreçlerine ilişkin raporlar.
FOTOGRAMETRİ ANABİLİM DALI ARAZİ ÇALIŞMASI UYGULAMASI
Verilenler: 1- Fotogrametrik 3B değerlendirme yazılımı
2-Hava Fotoğrafları
3-İç yöneltme parametreleri
4-Dış yöneltme parametreleri
5-Detay ve öznitelik Kataloğu

İstenenler: 1- Büyük Ölçekli Harita ve Harita Bilgileri Üretim Yönetmeliği esaslarına uygun olarak
1/1000 ölçekli Sayısal Fotogrametrik Halihazır Harita.
2- Stereo sayısallaştırma sonucunda verilecek Detay ve Öznitelik Kataloğuna uygun
olarak üretilmiş 1/1000 ölçekli Sayısal Fotogrametrik Halihazır Harita ve uygun
formatta hazırlanmış Çizim dosyası (dgn yada dwg formatında)
3- Üretim süreçlerine ilişkin raporlar.
YAPILACAK İŞLEMLER
1- Programın kurulumu ve kullanılacak veriler: Kullanılacak olan yazılım yukarıda verilen link
yardımıyla indirilerek program kurulur. Hava fotoğrafları, kamera bilgileri ve dış yöneltme
parametre bilgileri de link yardımıyla elde edilerek kaydedilir.
2- Proje dosyası oluşturma: Yazılım kullanım föyü işlem adımları takip edilerek yeni bir proje
dosyası oluşturulur.
3- İç yöneltme: Kamera bilgileri kullanılarak iç yöneltme işlemi yapılır.
4- Dış yöneltme: Verilen dış yöneltme parametreleri kullanılarak sisteme girilir ve yöneltme
işlemi yapılır.
5- Stereo sayısallaştırma: Yöneltme aşamaları sonrasında oluşturulan stereo model üzerinden
anaglif gözlük kullanılarak stereo sayısallaştırma işlemi gerçekleştirilir ve Sayısal Fotogrametrik
Halihazır Harita üretimi gerçekleştirilir.
6- Kontrol işlemleri: Stereo sayısallaştırma ve 1/1000 ölçekli Sayısal Fotogrametrik Halihazır
Harita sonrasında yapılacak kontroller aşağıda sıralanmıştır:

 Model yöneltmeleri işlemlerinin kontrolü: Yöneltmelerin verilen blok dengeleme sonuç
dosyalarına uygunluğu ve model kenarlaşmalarının kontrolü.

 Bütünlük kontrolü: Stereo modelden sayısallaştırılan ayrıntıların bütünlüğünün kontrolü.

 Doğruluk kontrolü: Ayrıntı noktalarının kontrol amaçlı sayısallaştırılması ve sayısal harita
ile karşılaştırılması.
 Yükseklik doğruluğu kontrolü: Nokta yükseklikleri ve eşyükselti eğrilerinin kontrol amaçlı
ölçülmesi ve sayısal harita yükseklikleri ile karşılaştırılması.

 Pafta kenar bilgileri, semboller ve özel işaretlerin dosya ve katman yapısına
uygunluğunun kontrolü: Semboller ve özel işaretlerin dosya ve katman yapısına
uygunluğu, pafta kenarlaşmaları, pafta çizgileri, pafta adı, indeksi ve çerçeve bilgileri,
yükseklik bilgileri ve eşyükselti eğrilerinin kartografik kontrolü, son çizimlerin geometrik
kontrolüdür.

 Arazi kontrolü: 1/1000 ölçekli Sayısal Fotogrametrik Halihazır Harita sonucunda üretilen
paftaların arazide kontrolleri yapılacaktır. Konum, yükseklik, komşuluk ve kesit kontrolleri
BÖHHBÜY esaslarına uygun olarak arazi kontrolü ölçü ve değerlendirmeleri ile yapılacaktır.

1. Kullanılacak Yazılım ve Uygulama İşlem Adımları
1.1 PHOTOMOD Yazılımı Kullanımı
Photomod yazılımı hava ve yersel fotoğraflardan 3B (üç boyutlu) görüntü oluşturarak anaglif ya da
kırpma yöntemiyle çalışabilen bir değerlendirme yazılımıdır.
1.2 Proje Oluşturulması
Photomod 5 Lite yazılımı ile “Project Management” “Create” komutu kullanılarak yeni bir dosya oluşturulur.
“Name” sekmesi yardımıyla projenin adı belirlenir. “Type” sekmesi yardımıyla uygun projeksiyon koordinat
sistemi seçilir (Central projection Coordinate system = WGS 84 36N). “Placement” sekmesi yardımı ile açmış
olduğunuz klasör tercih edilerek işlem tamamlanır. Bu işlemler sonucunda proje dosyası açılmış olur (Şekil.1).
Yeni proje dosyasının adı, proje tipi ve projenin kayıt edileceği dosya Şekil. 2’de gösterildiği gibi tanımlanır.

Şekil 1. Yeni Proje Dosyası Yaratmak
Şekil 2. Proje Dosyası Tanımlama
Dosya adı olarak Davutpaşa Kampüsü, Proje tipi olarak Central Projection, Koordinat Sistemi “Coordinat
System” kartezyan sağ “cartesian right” tercih edilir ve “ok” komutu ile kolon oluşturma işlem adımına geçilir.
Kolon ismi tanımlandıktan sonra Şekil. 3’te gösterilen yeni bir menu (otomatik açılmamışsa Windows
penceresinden Block editor seçilir) ekrana gelir. “Block Editor” kutusundan “Add image from file” komutuyla
fotoğraflar ilgili dosyadan seçilerek sisteme aktarılır (Şekil 4). Gelen kutuda “shift” komutuyla her iki fotoğraf
seçilerek altaki kutuda “+” işareti ile alttarafa aktarılarak daire içinde gösterilen dönüştür “Convert” komutu ile
görüntüler yazılımın kendi formatına dönüştürülmüş (Şekil 5) ve sisteme aktarılmış olur (Şekil 6).

Şekil 3. Kolon Yaratılması
Şekil 4. Fotoğrafların sisteme aktarılması

Şekil 5. Fotoğrafların sisteme aktarılması ve MS tiff formatına dönüştürülmesi

Şekil 6. Fotoğrafların Sisteme Aktarılmış Durumu
1.3 İç Yöneltme (Interior Orientation): İç yöneltme kamera bilgilerinin sisteme girilmesi işlemidir. Ana listeden
kamera yöneticisi “Orientation-Manage Cameras” komutu seçilerek (Şekil 7) gelen kutuda yeni bir kamera
“New camera” komutu (Şekil 8) ile kamera bilgilerinin girildiği kutu gelir (Şekil 9).

Şekil 7. İç Yöneltme Listesi

Şekil 8. İç Yöneltme Parametrelerinin Girilmesi
Bu aşamada linkten indirilen kamera kalibrasyon raporunun verildiği dosyadan iç yöneltme parametreleri (asal
noktanın koordinatları, asal uzaklık ve piksel büyüklüğü) girilerek işlem tamamlanır. Böylece veriler sisteme
aktarılmış olur (Şekil 9). “camera” menusu yardımıyla verilen kameranın ismi tanımlanır. Kamera tipi “camera
type” olarak kameranın sayısal ya da analog olduğu belirtilmelidir. Odak uzaklığı “focal lenght” = asal uzaklık
yerine yine kamera kalibrasyon raporundaki “f” değeri (mm) cinsinden girilmelidir. Fotoğraf orta noktasının
koordinatları “principal point” tanımlanmalıdır.

Şekil 9. Kamera Bilgilerinin Girilmesi
1.4 Dış Yöneltme (Exterior Orientation): Bağlantıdan indirilen dış yöneltme parametrelerini sisteme girerek
Karşılıklı ve Mutlak yöneltme yapılmış olur. Yöneltme listesinden “Orientation” “Import exterior
orientation” komutuyla ilgili dosyasının altındaki (bağlantıdan indirilen ve kaydedilen ori dosyası) *.ori
dosyası işaretlenerek yeni bir adıma geçilir Şekil (10,11,12). Şekil 12’ de görüldüğü üzere Pat-B Matrix
işaretlenmelidir.

Şekil 10. Dış Yöneltme Menüsü
Şekil 11. Ori Dosyasının Girilmesi

Şekil 12. Ori Dosyasının Sisteme Girilmesi
Bu işlemler sonucunda yeni bir adım ile Şekil 13 ile gösterilen menu ekrana gelir. Bu adımda ekrandaki
parametreler doğrudan kabul edilir. Yeni bir adımda ise (Şekil 14) tüm seçenekler işaretli olarak program
çalıştırılmalıdır Son adımda ise “execute” komutu ile işlem tamamlanarak 3B model oluşturulmuştur. Bu
durumda modelden araziye ilişkin tüm konum bilgileri elde etmek mümkündür. Bu aşamaya değerlendirme
işlemi adı verilmektedir.

Şekil 13. Ori dosyasının girilmesi

Şekil 14. Programın Çalıştırılması