Koordinatör: Prof. Mehmet Ay (ÇOMÜ) TÜSSİDE – 24-31 Ocak 2010 Fizik Nedir? Proje nedir nasıl hazırlanmalıdır? Spektroskopi ve Lazer hakkında kısa bilgi Rıza Demirbilek Yıldız Teknik Üniversitesi, Fizik Bölümü SUNUM İÇERİĞİ • Fizik Nedir? • Proje Nedir? • Spektroskopi • Lazer FİZİK NEDİR? Fizik, doğada var olan her nesnenin (varlığın) temel yapı taşlarından (atom ve atom altı) içinde var olduğu ortama dek her şeyi kapsayan, bütün varlıkların birbirleriyle etkileşimini ve herhangi bir zamanda bir konumda bulunma durumlarını inceleyen bir temel doğa bilimidir. Konum, hareket , etkileşim Bu anlamda Fizik, doğal olayları özlü olarak betimleyen temel yasaları en açık ve temel haliyle ortaya çıkarma ve bu yasaları, ileride yapılacak deneylerin ve gelişebilecek olayların sonuçlarını öngörecek teorilerin geliştirilmesinde kullanma işlem ve çalışma süreçlerini kapsar. FİZİK NEDİR? İster cansız olsun iste canlı olsun, varlıkların çevresi ile etkileşimini ve bir konumda ve zamanda bulunma durumları incelerken onların; Konumlarını, durgun/hareketli oluşlarını, enerjilerini, etkidikleri/etkilendikleri kuvvetlerin türleri ve büyüklükleri gibi olaylar ve durumlarla ilgili sorular sorar ve bunlara yanıtlar arar. FİZİK NEDİR? Böylece, bu belirtilen noktalar hakkında genellemelere gider, gözlem ve deneyler yapar; doğada var olmayan sistemler – enerji ve madde harcaması karşılığında- geliştirir ve insanın doğayı daha yakından tanımasını sağladığı gibi, doğayı kullanarak insanlığın refah düzeyini yükseltmeyi de sağlar. Fizik, yaşamı anlamamıza, yaşamımızı kolaylaştırmaya önemli katkı sunan temel bilim dalıdır. Fizik, heyecan vericidir, ilginçtir, bilinmeyenleri algılamaya, anlaşılmayanları anlamaya yardımcı olur. FİZİK NEDİR? Günümüzde Fizik, gelişim aşamaları açısından iki ana başlık altında ele alınabilir: Klasik Fizik: 1900 yılından önce geliştirilen teoriler, kavramlar, kanunlar, klasik mekanikteki deneyler, termodinamik ve elektromanyetizma konuları bu kategoride ele alınır. Modern Fizik: 19. yüzyılın sonlarına doğru başlayan ve klasik fiziğin açıklamakta eksik kaldığı fiziksel olayları açıklayan yeni teorileri kapsayan çalışma alanını kapsar. Bu alandaki en önemli iki teori Kuantum Mekaniği ve Görelilik’dir. Doğadaki olaylar gerçekte varsayıldığı gibi tamamıyla doğrusal değildir. Dolayısıyla doğayı ve özellikle iklimsel olaylar, elektro optik ve fotokırıcı süreçler gibi doğrusal olmayan olay ve süreçleri gerçeğe daha yakın betimlemeye ve öngörmeye çalışan çalışmalar son yıllarda hız kazanmış ve kuantum fiziğini betimleyen doğrusal matematiksel işlemciler yerini doğrusal olmayan işlem ve işlemcilere bırakmaktadır. Bu özelliklerin söz konusu olduğu çağdaş fizik çalışmaları “Yeni Fizik” ten söz ettirecek türdendir. FİZİK NEDİR? Fizik deneysel gözlemler ve nicel ölçümlere dayanır: Bir yandan doğayı ve çevremizi açık gözlülükle inceleyerek nicel değerlendirmeler diğer yandan ortaya çıkardığı az sayıda temel doğa kanunu ile yeni öngörüler yaparak onları yapay olarak geliştirdiği süreçlerle (deneylerle) test eder. Gözlem Teori ve ve Deney öngörüler FİZİK NEDİR? Doğada kendiliğinden ortaya çıkmakta olan veya çıkan olayların gözlemi yapılabildiği gibi düşünülmüş ve laboratuar ortamında yapılan deneyler yapılarak da gözlemler yapılabilir. Bu anlamda “Deney”, doğaya sorulan hedefli bir soruya açık bir yanıt bulabilmek için yapılan deneme düzeneği ve ölçüm sürecidir. Fizikte teorik bir betimleme, her zaman insanın doğayı algılamada oluşturduğu bir modelin betimlemesidir. Bir teori ele alınan bir modelin bütün özelliklerini hesaplayabildiği için bir deneyciye hangi deneylerin söz konusu modelin geçerliliğini test edebileceğine dair bilgi verir. Teorik ve deneysel çalışmaların bu birlikteliği, karşılıklı destekleme ve sorgulama süreci insanlığın fiziksel bilgi birikiminin gelişmesine büyük katkı sunmaktadır. FİZİK NEDİR? Gözlem, deney ve teori olarak fiziğin gelişim aşamaları şu şekilde sıralanabilir: “Neler oluyor” sorusunu sormak ve bunun için bilerek veya bilmeyerek gözlemlerin yapılması. Tarihsel gelişim sürecinde Galilei’e kadar yapılanlar temel olarak bu çerçevede ele alınabilir. “Nasıl oluyor” sorusunun yanıtlanması; gözlem ve denemeler. Bilim tarihinde Galilei ile başlar. “Neden oluyor” sorusunu yanıtlanması. Bilim tarihinde Newton ile başlar. İlk Fizik kanunları. Fizksel bir kanun ölçülebilir büyüklükleri ve fiziksel kavramlarını birbirine bağlar. Bu bağ bir matematiksel eşitlik ile gösterilir. Çağımızda bunların gelişmiş hali olarak “Ne, nasıl, neden ve hangi koşul altında ve çerçevede?” Sorularına yanıt aranmaktadır. FİZİK NEDİR? Gözlem, insanın duyu organları (Görme, işitme, dokunma hissi, koklama ve tatma) aracılığı ile yapılır. Bunlar arasında görme özellikle büyük önem taşır. Örneğin bir ölçü aracı ibresinin bir miktar kayması, osiloskop veya bilgisayardaki sayısal yada grafiksel gösterimler. Gözlem sürecinde dikkat edilmesi gereken duyu organlarımızın ne kadar hassas ve doğru algıladığıdır. Doğru ve tarafsız gözlem için iyi ölçü araçlarına gereksinim vardır. Sonuç olarak “Fizikte Ölçme“ konusu çok önemlidir. Bütün bu gözlemlerin, deneylerin ve teorilerin insanlar arasında doğru aktarılması ve anlaşılması için de ortak bir fizik diline gerek vardır. Bu dil şu öğelerden oluşur: Gözlemleri, ölçüm sonuçlarını ve düşünülen modelleri anlaşılır açıklıkta ifade eden önermeler, güncel dil ve fiziksel kavramlar, matematiksel ifadeleri kısa ve öz sunabilen bağıntılar ve onlarda kullanılan semboller, görselleştirici şekil ve resimler.
Description: