Ewaluacja ex-ante Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2014

151 Pages·2014·3.79 MB·Polish

Ewaluacja ex-ante Programu Operacyjnego
Infrastruktura i Środowisko na lata 2014-
2020

raport końcowy
Instytut Badań Strukturalnych
ul. Rejtana 15 lok. 28
02-516 Warszawa, Polska
e-mail: [email protected]
www.ibs.org.pl

T: + 48 22 629 33 82; F. [phone]
Reytech Sp. z o.o.
ul. Rejtana 15 lok. 25
02-516 Warszawa, Polska

e-mail: [email protected]
www.reytech.pl
Coffey Sp. z o.o.
ul. Krucza 16/22,
00-526 Warszawa
www.coffey.pl

T [phone] F [phone]

2
Spis treści
Streszczenie ............................................................................................................................................. 6
Executive Summary ............................................................................................................................... 11
1 Wprowadzenie i założenia metodyczne ........................................................................................ 17
2 Ocena na poziomie programu ....................................................................................................... 23
2.1 Struktura finansowa, koncentracja tematyczna .................................................................... 23
2.2 Wkład w realizację celów strategicznych i polityk horyzontalnych....................................... 27
2.3 Oddziaływanie makroekonomiczne programu ..................................................................... 31
2.4 Wymiar terytorialny interwencji ........................................................................................... 32
2.5 Uwarunkowania ex-ante ....................................................................................................... 33
2.6 Wskaźniki monitorowania programu .................................................................................... 34
3 Ocena na poziomie osi priorytetowych ......................................................................................... 36
3.1 Oś I. Zmniejszenie emisyjności gospodarki ............................................................................ 36
3.1.1 Przesłanki interwencji .................................................................................................... 36
3.1.2 Ocena logiki interwencji ................................................................................................ 44
3.1.3 Ocena proponowanych form wsparcia w kontekście dostępnych dowodów ............... 47
3.1.4 Ocena wskaźników i propozycje dotyczące ewaluacji ................................................... 52
Wskaźniki rezultatu strategicznego ........................................................................................... 52
Wskaźniki typu output ............................................................................................................... 53
Mierniki wybrane do ram wykonania ........................................................................................ 56
3.1.5 Wkład w realizację celów strategicznych na poziomie europejskim............................. 57
3.1.6 Wkład w realizację celów rozwojowych na poziomie krajowym .................................. 57
3.2 Oś II Ochrona środowiska, w tym adaptacja do zmian klimatu ............................................ 59
3.2.1 Przesłanki interwencji .................................................................................................... 59
3.2.2 Ocena logiki interwencji ................................................................................................ 65
3.2.3 Ocena proponowanych form wsparcia w kontekście dostępnych dowodów ............... 68
3.2.4 Ocena wskaźników i propozycje dotyczące ewaluacji ................................................... 72
Wskaźniki rezultatu strategicznego ........................................................................................... 72
Wskaźniki typu output ............................................................................................................... 73
Mierniki wybrane do ram wykonania ........................................................................................ 75
3.2.5 Wkład w realizację celów strategicznych na poziomie europejskim............................. 75
3.2.6 Wkład w realizację celów rozwojowych na poziomie krajowym .................................. 76

3
3.3 Oś III Rozwój infrastruktury transportowej przyjaznej dla środowiska i ważnej w skali
europejskiej ....................................................................................................................................... 78
3.3.1 Przesłanki interwencji .................................................................................................... 78
3.3.2 Ocena logiki interwencji ................................................................................................ 84
3.3.3 Ocena proponowanych form wsparcia w kontekście dostępnych dowodów ............... 87
3.3.4 Ocena wskaźników i propozycje dotyczące ewaluacji ................................................... 89
3.3.5 Wkład w realizację celów rozwojowych na poziomie krajowym .................................. 95
3.3.6 Wkład w realizację celów strategicznych na poziomie europejskim............................. 97
3.4 Oś IV Zwiększenie dostępności do transportowej sieci europejskiej .................................... 99
3.4.1 Przesłanki interwencji .................................................................................................... 99
3.4.2 Ocena logiki interwencji .............................................................................................. 101
3.4.3 Ocena proponowanych form wsparcia w kontekście dostępnych dowodów ............. 101
3.4.4 Ocena wskaźników i propozycje dotyczące ewaluacji ................................................. 102
3.5 Oś V Poprawa bezpieczeństwa energetycznego ................................................................. 104
3.5.1 Przesłanki interwencji .................................................................................................. 104
3.5.2 Ocena logiki interwencji .............................................................................................. 108
3.5.3 Ocena proponowanych form wsparcia w kontekście dostępnych dowodów ............. 110
3.5.4 Ocena wskaźników i propozycje dotyczące ewaluacji ................................................. 110
Wskaźniki rezultatu strategicznego ......................................................................................... 110
Wskaźniki typu output ............................................................................................................. 111
Wskaźniki wybrane do ram wykonania ................................................................................... 112
3.5.5 Wkład w realizację celów strategicznych na poziomie europejskim........................... 113
3.5.6 Wkład w realizację celów rozwojowych na poziomie krajowym ................................ 113
3.6 Oś VI Ochrona i rozwój dziedzictwa kulturowego ............................................................... 114
3.6.1 Przesłanki interwencji .................................................................................................. 114
3.6.2 Ocena logiki interwencji .............................................................................................. 117
3.6.3 Ocena proponowanych form wsparcia w kontekście dostępnych dowodów ............. 120
3.6.4 Ocena wskaźników ...................................................................................................... 121
Wskaźniki rezultatu strategicznego ......................................................................................... 121
Wskaźniki typu output ............................................................................................................. 122
Mierniki wybrane do ram wykonania ...................................................................................... 122
3.6.5 Wkład w realizację celów strategicznych na poziomie europejskim........................... 123
3.6.6 Wkład w realizację celów rozwojowych na poziomie krajowym ................................ 123

4
3.7 Oś VII Wzmocnienie strategicznej infrastruktury ochrony zdrowia ..................................... 125
3.7.1 Przesłanki interwencji .................................................................................................. 125
3.7.2 Ocena logiki interwencji .............................................................................................. 130
3.7.3 Ocena proponowanych form wsparcia w kontekście dostępnych dowodów ............. 132
3.7.4 Ocena wskaźników i propozycje dotyczące ewaluacji ................................................. 133
Wskaźniki rezultatu strategicznego ......................................................................................... 133
Wskaźniki typu output ............................................................................................................. 134
Mierniki wybrane do ram wykonania ...................................................................................... 134
3.7.5 Wkład w realizację celów strategicznych na poziomie europejskim........................... 135
3.7.6 Wkład w realizację celów rozwojowych na poziomie krajowym ................................ 135
4 Ocena systemu realizacji ............................................................................................................. 137
4.1 Potencjał instytucjonalny .................................................................................................... 137
4.2 Monitoring i ewaluacja ........................................................................................................ 139
4.2.1 Monitoring programu .................................................................................................. 139
4.2.2 Ewaluacja programu .................................................................................................... 142
Ewaluacje wdrożeniowe .......................................................................................................... 142
Ewaluacje wpływu ................................................................................................................... 143
4.3 Zmniejszenie obciążeń administracyjnych dla beneficjentów ............................................ 145
Bibliografia ........................................................................................................................................... 146
Załącznik 1. Przełożenie ewaluacji na zapisy programu ...................................................................... 151
Załącznik 2. Synteza strategicznej oceny oddziaływania na środowisko ............................................ 151
Załącznik 3. Wstępne założenia do planu ewaluacji............................................................................ 151

5
Streszczenie
Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko na lata 2014-2020 (PO IŚ 2014-2020) obejmuje
interwencję realizowaną na poziomie krajowym w obszarach energetyki, środowiska, transportu,
ochrony zdrowia oraz dziedzictwa kulturowego. Na poziomie całego programu operacyjnego,
ewaluacja doprowadziła do sformułowania następujących wniosków:
• PO IŚ 2014-2020 będzie miał istotny wkład w realizację celów rozwojowych wyznaczonych na
poziomie europejskim, w szczególności strategii Europa 2020 oraz uszczegóławiającego ją
projektu przewodniego Europa efektywnie korzystająca z zasobów, założenia interwencji są
ponadto zgodne z zasadami polityk horyzontalnych;
• PO IŚ 2014-2020 wpisuje się w najważniejsze przesądzenia dotyczące polityki rozwoju
wyznaczone w obowiązujących dokumentach strategicznych (w tym w Strategię Rozwoju
Kraju 2020), jest także zgodny z zawartością (projektu) Umowy Partnerstwa;
• cele wyznaczone w PO IŚ 2014-2020 są uzasadnione z merytorycznego punktu widzenia, tj.
odpowiadają najważniejszym zdiagnozowanym wyzwaniom rozwojowym Polski w obszarach
energetyki, transportu, środowiska, ochrony zdrowia oraz dziedzictwa kulturowego
w zakresie, jaki określony został we Wspólnych Ramach Strategicznych;
• w świetle dostępnych dowodów należy oczekiwać, że efekty rzeczowe interwencji PO IŚ
pozwolą na osiągnięcie zakładanych celów szczegółowych oraz innych wskazanych
w programie rezultatów,
• program ocenia się jako spójny wewnętrznie i zewnętrznie (biorąc pod uwagę inne
instrumenty wsparcia dedykowane obszarom interwencji PO IŚ);
• wskaźniki monitorowania PO IŚ 2014-2020 zostały dobrane w sposób poprawny,
odpowiadają założeniom planowanej interwencji i spełniają wymogi określone w regulacjach
dotyczących perspektywy 2014-2020, a ich wartości (z punktu widzenia dostępnych aktualnie
informacji) określono w sposób realistyczny;
• zaplanowane działania zapewniają też odpowiednią dla zakresu programu realizację zasady
zrównoważonego rozwoju;
• zaproponowany system realizacji PO IŚ 2014-2020, wykorzystujący doświadczenia
wypracowane w obecnej perspektywie finansowej, należy ocenić jako prawidłowy i zdolny do
wdrożenia interwencji zgodnie z określonymi w programie założeniami.
Poniżej przedstawiono najważniejsze wnioski dotyczące poszczególnych osi priorytetowych
(przesłanek interwencji, logiki interwencji, wynikającej z niej możliwości realizacji założonych celów
rozwojowych oraz jej zgodności z nadrzędnymi celami strategicznymi), a także systemu realizacji
programu.
Oś priorytetowa I. Zmniejszenie emisyjności gospodarki
Najważniejszym uzasadnieniem dla interwencji w osi priorytetowej I Zmniejszenie emisyjności
gospodarki są precyzyjnie określone cele wyznaczone dla Polski w tzw. pakiecie energetyczno-
klimatycznym, obejmujące konieczność zahamowania wzrostu emisji gazów cieplarnianych,
zmniejszenie energochłonności gospodarki oraz wzrost udziału źródeł odnawialnych w bilansie
energetycznym. W przypadku wszystkich wymienionych obszarów, w ostatnich latach można było

6
zaobserwować bardzo korzystane zmiany. Z punktu widzenia celów wyznaczonych na 2020 r. Polska
może jednak natrafić na poważne problemy w osiągnięciu zaciągniętych zobowiązań. Istniejące
mechanizmy rynkowe i funkcjonujące obecnie oraz planowane do wprowadzenia w nadchodzących
latach instrumenty polityk publicznych nie stworzą bowiem na tyle silnych bodźców, aby pożądane
zmiany dokonały się bez wsparcia środków PO IŚ 2014-2020. W związku z tym, konieczne jest
podjęcie bezpośredniej interwencji ukierunkowanej na zmniejszenie skali emisji gazów
cieplarnianych, obniżenie energochłonności gospodarki oraz zwiększenie poziomu produkcji energii
ze źródeł odnawialnych.
Nadrzędnym celem interwencji w osi priorytetowej I jest Zmniejszenie emisyjności gospodarki,
którego osiągnięcie będzie możliwe dzięki realizacji dwóch celów szczegółowych: poprawa
efektywności energetycznej oraz zwiększenie udziału źródeł odnawialnych w bilansie energetycznym.
Rezultaty te należy ocenić jako sformułowane prawidłowo i zgodne z nadrzędnymi celami
wyznaczonymi w krajowych i europejskich dokumentach strategicznych, w tym w strategii Europa
2020 oraz projekcie przewodnim Europa efektywnie korzystająca z zasobów. Na szczególnie
pozytywną ocenę zasługuje przyjęte w programie podejście do działań ukierunkowanych na poprawę
efektywności energetycznej. Słusznie uwzględniono interwencję w obszarze energetyki cieplnej oraz
w sektorze komunalno-bytowym, ponieważ to właśnie tam występuje największy potencjał redukcji
emisji gazów cieplarnianych. Planowana interwencja będzie miała również wymierny wpływ na
poprawę jakości powietrza na terenach miejskich. Właściwe jest także przyjęte w programie
podejście do rozwoju energetyki odnawialnej: skoncentrowano się na działaniach uzupełniających
inwestycje realizowane przez sektor prywatny, co odpowiada wnioskom z działań realizowanych
w perspektywie finansowej 2007-2013.
Oś priorytetowa II. Ochrona środowiska, w tym adaptacja do zmian klimatu
Uzasadnieniem dla stosunkowo szerokiego spektrum interwencji planowanej w ramach osi
priorytetowej II są zobowiązania jakie przyjęła na siebie Polska w wyniku akcesji do UE. Ze względu
na coraz większe ryzyko i koszty związane z negatywnymi skutkami zmian klimatu niezbędne jest
podjęcie działań adaptacyjnych, zwłaszcza obejmujących obszary szczególnie wrażliwe na ich
następstwa. W przypadku gospodarki odpadami, konieczne jest stworzenie systemu zgodnego
z hierarchią postępowania z odpadami, w tym ograniczenie ich składowania jako dominującej formy
zagospodarowania. W ramach gospodarki wodno-ściekowej niezbędne jest podjęcie działań
mających na celu domknięcie systemów oczyszczania ścieków w aglomeracjach powyżej 2 tys. RLM
(przy czym interwencja PO IŚ koncentruje się na aglomeracjach powyżej 10 tys. RLM) oraz
racjonalizacja gospodarowania wodą. Walory naturalne, w tym różnorodność biologiczna wymaga
podjęcia działań ochronnych. Z kolei koncentracja ludności na obszarach miejskich wymusza
realizację interwencji ukierunkowanej na poprawę stanu środowiska na ich terenie, zarówno pod
względem jakości powietrza, jak i gleb. Pomimo dotychczasowego wsparcia tych obszarów w każdym
z nich nadal występują duże potrzeby inwestycyjne, których zaspokojenie będzie niemożliwe bez
wsparcia PO IŚ 2014-2020.
Dla interwencji w ramach osi priorytetowej II wyznaczono dwa cele szczegółowe, skoncentrowane na
adaptacji do zmian klimatu (wzmocnienie odporności na zagrożenia naturalne związane ze zmianami
klimatu oraz zwiększenie możliwości zapobiegania zagrożeniom naturalnym) oraz szeroko rozumianej

7
ochronie środowiska (zachowanie i poprawa jakości środowiska naturalnego poprzez zrównoważone
gospodarowanie zasobami oraz zwiększenie dostępności ludności do infrastruktury środowiskowej).
Do osiągnięcia celów szczegółowych związanych z ochroną środowiska prowadzić będą zdefiniowane
w programie rezultaty interwencji: racjonalizacja gospodarki odpadami, uzupełnienie systemu
gospodarki wodno-ściekowej, zahamowanie spadku różnorodności biologicznej oraz poprawa stanu
środowiska w miastach. Zapisy te sformułowane zostały prawidłowo, odpowiadają one na wyzwania i
cele określone w kluczowych dokumentach strategicznych na poziomie unijnym i krajowym, w tym w
strategii Europa 2020 oraz projekcie przewodnim Europa efektywnie korzystająca z zasobów.
Oś priorytetowa III. Rozwój infrastruktury transportowej przyjaznej dla środowiska i ważnej w skali
europejskiej oraz oś priorytetowa IV. Zwiększenie dostępności do transportowej sieci europejskiej
Uzasadnieniem interwencji w zakresie transportu jest przede wszystkim zły stan infrastruktury
transportowej w Polsce. Mimo znacznych inwestycji oraz dużego postępu poczynionego w latach
2004-2013, w dalszym ciągu jakość sieci TEN-T w Polsce (drogowej i kolejowej) oraz ciągów
komplementarnych odbiega od standardów, przyjętych zarówno w Europie Zachodniej, jak i w innych
krajach regionu. Stanowi to barierę rozwoju gospodarczego kraju, jak również problem dla państw
ościennych, korzystających z polskiej sieci transportowej w relacjach tranzytowych. Pozostałe
najważniejsze problemy stanowią wysoki i nieadekwatny do stanu rozwoju sieci dróg wolumen
transportu drogowego, zaś niskie wykorzystanie przyjaznych środowisku środków transportu
(zwłaszcza kolei) w przewozie towarów i osób oraz niska dostępność transportowa miast położonych
poza siecią TEN-T, a także duży udział dróg krajowych przebiegających w terenach zabudowanych
wpływa na ich znaczne obciążenie ruchem drogowym, w tym tranzytowym.
Planowana interwencja PO IŚ 2014-2020 ukierunkowana jest przede wszystkim na poprawę
dostępności transportowej najważniejszych ośrodków gospodarczych, budowę sieci TEN-T,
wspieranie energooszczędnych i przyjaznych środowisku środków transportu oraz poprawę
dostępności miast nie posiadających dostępu do sieci TEN-T. Pozytywnie - z punktu widzenia szeroko
rozumianych przesłanek interwencji - ocenia się przyjętą w programie kompleksowość podejścia do
problemów transportu, łącząca w sobie kwestie dostępności transportowej oraz zrównoważonego
rozwoju i realizacji polityki niskoemisyjnej, a także kwestie poprawy jakości tranzytu, z poprawą
dostępności lokalnych ośrodków wzrostu. Stąd też jako właściwe należy ocenić umieszczenie w osi
priorytetowej III nie tylko elementów celu tematycznego 7, ale również priorytetu inwestycyjnego 4.5
związanego ze zrównoważoną mobilnością na terenach miejskich.
Oś priorytetowa V. Poprawa bezpieczeństwa energetycznego
Najważniejszym uzasadnieniem interwencji w osi priorytetowej V jest niewystarczające
bezpieczeństwo energetyczne Polski i w rezultacie w całej UE. W przypadku sektora gazu, szczególnie
poważnym problemem pozostaje niewystarczający poziom dywersyfikacji dostaw, co w dużym
stopniu wynika z barier infrastrukturalnych. Poważnym problemem pozostaje także niewystarczająca
pojemność magazynów gazu, a także przepustowość i zawodność sieci przesyłowych
i dystrybucyjnych gazu ziemnego. W przypadku sektora elektroenergetyki głównym wyzwaniem
(oprócz potrzeby inwestycji w nowe moce wytwórcze - co jednak nie może być przedmiotem
interwencji programu) jest wysoki poziom dekapitalizacji sieci, co przekłada się na stosunkowo duży

8
poziom strat w przesyle i dystrybucji, a ponadto zwiększa ryzyko przerw w dostawach energii
elektrycznej do końcowych odbiorców.
Celem interwencji w osi priorytetowej V jest wzrost bezpieczeństwa energetycznego. Rezultat ten
należy ocenić jako zdefiniowany prawidłowo, podobnie jak oczekiwane efekty rzeczowe interwencji
w sektorze gazu oraz elektroenergetyki. W pierwszym przypadku działania PO IŚ powinny przyczynić
się do zwiększenia stopnia dywersyfikacji dostaw gazu ziemnego. Będzie to możliwe dzięki
stworzeniu lepszych warunków do importu gazu drogą morską, a także poprzez zwiększenie
przepustowości systemu przesyłowego oraz wzroście potencjału magazynowania tego surowca.
Wsparte w programie inwestycje pozwolą także na wyeliminowanie "wąskich gardeł" w systemie
dystrybucyjnym. W przypadku działań realizowanych w Krajowym Systemie Elektroenergetycznym,
efektem interwencji PO IŚ będzie poprawa przepustowości sieci przesyłowej i dystrybucyjnej, a także
stworzenie warunków dla postępu technologicznego dzięki rozwojowi tzw. sieci inteligentnych.
Oś priorytetowa VI. Ochrona i rozwój dziedzictwa kulturowego
Przy ocenie uzasadnienia dla interwencji PO IŚ w sektor kultury skoncentrowano się na spójności ze
strategią Europa 2020 oraz strategiami krajowymi. Z perspektywy wyborów publicznych, dokonanych
w tych dokumentach, interwencja w sektor kultury rozpatrywana jest jako narzędzie oddziaływania
na inne sektory - przeważnie gospodarkę (kreatywność/innowacyjność) lub obszar nierówności
społecznych (brak dostępu do określonych dóbr i usług).
Tak postawionym wyzwaniom służyć ma realizacja priorytetu, którego celem jest ochrona, promocja
i rozwój dziedzictwa kulturowego w skali kraju. Działania ukierunkowano na podnoszenie
kompetencji kulturowych i postaw kreatywnych "konsumentów dóbr kultury". Cele, które stawia się
przed interwencją publiczną w sektor kultury, tj. podnoszenie poziomu kreatywności, wymagało
przejścia z prezentowania zabytków ruchomych, nieruchomych i uczestnictwa w kulturze na zasadach
widza do aktywnego odbioru treści kultury i udziału w procesach ich tworzenia. Pozytywnie należy
ocenić, że w opisie logiki osi na pierwszym miejscu odnotowano, że rezultatem interwencji będzie
poprawa uczestnictwa społeczeństwa w kulturze skutkująca wzrostem poziomu kompetencji
kulturowych oraz postaw kreatywnych. Konstrukcję interwencji ocenia się jako poprawną
i wychodzącą naprzeciw zidentyfikowanym wyzwaniom rozwojowym.
Oś priorytetowa VII. Wzmocnienie strategicznej infrastruktury ochrony zdrowia
Uzasadnieniem dla interwencji publicznej w sektor zdrowia są poważne wyzwania, związane
z negatywnymi konsekwencjami procesów demograficznych oraz sytuacją epidemiologiczną.
Równocześnie zły stan zdrowia, wynikający m.in. z niedostatecznego dostępu do wysokiej jakości
usług medycznych, jest jedną z przyczyn ubóstwa w Polsce. Ze względu na choroby Polaków
i wywołaną tym niezdolnością do pracy, budżet kraju traci także znaczną cześć swojego PKB – według
szacunków z 2010 r. aż 6,5%, czyli tyle, ile wydano ze środków publicznych w 2007 roku na cały sektor
zdrowia.
Podstawowym celem interwencji PO IŚ w sektor zdrowia jest więc poprawa dostępu do wysokiej
jakości usług medycznych, szczególnie świadczonych przez podmioty, które pełnią w systemie
strategiczną rolę. Dotyczy to najbardziej wyspecjalizowanych oddziałów szpitalnych, które

9
dostarczają odpowiedniej jakości usług medycznych zgodnie z aktualną sytuacją epidemiologiczną
i demograficzną. Równolegle realizowane mają być także inwestycje podnoszące zdolność
ratownictwa medycznego do reagowania na nagłe zdarzenia zagrażające życiu i zdrowiu. Ze
szczególną uwagą potraktowano rozwój ratownictwa medycznego. Konstrukcja priorytetu umożliwi
realizację założonego celu, a sformułowana w zapisach programu logika interwencji jest
odpowiednia.
System realizacji, monitoring i ewaluacja
Sprawny system realizacji warunkuje w dużym stopniu możliwość osiągnięcia celów programu.
Zakłada się, że układ instytucjonalny bazować będzie na sprawdzonych w obecnej perspektywie
instytucjach, posiadających doświadczenie i odpowiedni potencjał instytucjonalny. Jest to słuszne
podejście, pozwalające ograniczyć ryzyko wystąpienia problemów na poziomie wdrożeniowym.
Wobec złożoności systemu instytucjonalnego (dwa lub trzy poziomy wdrażania) wskazana jest jednak
silniejsza optymalizacja procesów i specjalizacja poszczególnych instytucji. Przedefiniowaniu powinna
ulec szczególnie rola ministerstw sektorowych, które powinny koncentrować się na kwestiach
strategicznych: zapewnianiu wyboru najbardziej adekwatnych przedsięwzięć, monitorowaniu ich
efektów oraz ocenie ich wpływu na osiąganie wyznaczonych celów. Pozwoli to ograniczyć ryzyko
dublowania procesów.
Liczba pracowników oraz ich przygotowanie nie powinny rodzić problemów dla wdrażania PO IŚ
2014-2020. Należy jednak zwrócić uwagę na ryzyko spiętrzenia pracy w okresie nakładania się dwóch
perspektyw. Być może w tym czasie potrzebne będzie przejściowe zwiększenie liczby etatów.
Pozytywnie należy ocenić planowane wzmocnienie potencjału kluczowych projektodawców: GDDKiA
i PKP PLK.
System monitorowania i ewaluacji stanowi jeden z kluczowych elementów zarządzania przez
rezultaty. Potencjalną słabością przyszłego systemu monitorowania może być niedostateczny rozwój
mechanizmów zapewniania wysokiej jakości danych. Dlatego też, na etapie budowania systemu
realizacji, należy dążyć do wyznaczenia kryteriów i standardów dla danych oraz doskonalenia
sposobów weryfikacji ich spełniania.
W nowej perspektywie finansowej ewaluacja programu nabiera dużego znaczenia. Jej staranne
zaplanowanie wymaga podjęcia przygotowań już na etapie programowania: wskazania, które
rezultaty będą przedmiotem ewaluacji oraz wyboru adekwatnych koncepcji oceny wpływu
interwencji. W przypadku inwestycji infrastrukturalnych podejście kontrfaktyczne nie zawsze ma
zastosowanie, możliwe jest jednak wykorzystanie innych koncepcji badawczych. Kluczowe znaczenie
ma zidentyfikowanie na możliwie wczesnym etapie potrzebnych danych monitoringowych oraz
ewentualnych potrzeb dokonania pomiaru sytuacji przed rozpoczęciem realizacji działań w ramach
PO IŚ.

10