Evrim

250 Pages·2015·8.995 MB·Turkish

by  Zafer Bahçeli

BAHÇECi
Prof. Dr. Zafer
•
ONA
•
VRIM
BAHÇECİ
Prof. Dr. Zafer
2. Baskı
Ankara
2015
EVRi• M
BAHÇECİ
Prof. Dr. Zafer
©
Tilin Haklan Saklıdır.
Bu kitabın basım, yayın, salış haklan Anı Yayıncılık Eğitim ve Damşmanlık San. Tic. Ltd. Şti.ne
aittir. Anılan kwuluşun izni alınmadan kitabın tümü ya da bölilinleri herhangi bir bilgi depolama
ve erişim sistemiyle veya mekanik, elekh·onik, fotokopi, manyetik ya da başka yöntemlerle çoğalh­
lamaz, basılamaz, aktarılamaz, dağıhlaınaz.
Yayıncı Sertifika No 16003
Matbaa Seıtifika No 13268
ISBN 978-605-170-055-7
Kapak Tasaıınu Am Yayıncılık Zafer BAHÇECİ
Mizaı1paj Aıu Yayıncılık -Kezban KlLIÇoGLU
Baskı Sözkesen Matbaası
Adres İvedik OSB 1518. Sokak Mat-Sit İş Mrk. No:2/ 40
Yeniınahalle-ANKARA
Tel [phone]
KÜTÜPHANE BİLGİ KARTI
BAHÇECİ, Zafer
EVRİM
Am Yayıncılık, 2. Baskı, Ankara/Türkiye
2015, xvi 232 Sf, 16 x 24 cm
+
ISBN 978-605-170-055-7
Evrim, Bilim, Eğitim
1.Evr:im, 2. Vaıyasyon, 3.Teor:i, 4. Bilim, 5.Populasyon, 6.Davraıuş, 7. Doğa
Aıu Yayıncılık
Kızılırmak Sok. 10/ A
Bakanlıklar / ANKARA
Tel : O 312 425 81 50 pbx
Faks : O 312 425 8111
e-postn : n11iynyiııcilik@n11iynyiııcilik.co11ı. tr
lıttp://www.nııiynyiızcilik.coııı.tr
A hnrfiııi11 evri111i
� � (/)J
I�
Herz amanv eh erk oşulda, gereksinimh edpyu ayndıumğduam da
olanm,a nevi destekleesriirngie maensyeley ana ;z ıkki d,a hgae nçs a­
yılacyaakş teal,i bmi trr afikka zasıhnadyaa tıknaıy bedseenv giağlai­
beyimme rhuAmd emB AHÇECİ'nuinnu tulmaazn ısı.n..a. .
iii
BİRİNCİ BASKININ ÖNSÖZÜ
Bili11l iusn.nln.rı," E'vreniu bir zm11n.1Lln.r iıumıl11ın.z derecede ldiçiik bir Hzny içerisiJLde,
oln.ğn.ll iistii yoğımln.şınzş bir kiitle luıliJLde olduğu ve yn.kln.şık 14 rnilyn.r yıl Ö1Lce
big bang oln.mk isiılllelldirilell biiyiik pn.tlm11n. geçirdiği, pn.tlmnn. sonucll hn.c11li­
lli1l genişlediği" ko11us1mdn. fikir birliği içerisiHdedir. Biiyiik prıtlm11n. sımsuıdrı
ıııeydn.nn gelell toz ve gn.z b1llutln.rın111 önemli bir miktn.rı, tek bir lditle lın.liJLde
tekmr yoğunlnşnmk bı'iyı'ik bir lmsw.ç ve 1.suu11. meyd nn gellllesine yol nçııuştır;
n.
bu dn. termonüklear reaksiyonları bn.şln.t11lış ve ilcillci yoğwı. kiitle11i1L Güneş
hn.li11e geçJ/lesiyle soımçlm111uşttr. Geriye kn.lnll toz ve gn.z bnlntu ise, giilleşill
çeki11l rılmwıdn. lmlrırnk Gezegenler'e döniiş11liiştiir ki, bu gezegeHlerdell biri de
iizerillde yn.şn.dığı11lız Yerküre'd ir.
Yerldirenill/ Dünyanm olllŞUJ/l sfrreci11iJL, giiıuhıtiizde11 yrıklrışık 4,5 lllilyrır yıl ö11ce,
tm llmH lm ıdığı hesn.plm JLıştır. A11cn.k, kıtn.ln.n il bugıh tldi pozisyo11ln.rım n.l11ln.ln­
n
n, gii1Lii11tiizde1l 65 11lilyoJL yı.l öce Tersiyer Devri1Li11 bn.şln.rutdn. tmılf7.mln.1L111ış­
tı.r. Yerldire11i1L bll Jeolojik Evrimi sımswdn. n.t11w4eri1L 1Je suy11.1L oluşw11u dn.
gerçekleş/iliştir.
Yerkiirede "lın.yn.tın, jeolojik evri11lillill bn.şln.11gıç evreleri1Ldeki siirekli ve n.şm11n.lı killl­
yn.sn.l rerıksiyonlnr so1L11.cuJLdn 1lleydn.1Ln. geldiği" fi.kri pek çok bililll iJLsmumn or­
tnk göriişiidiir. Kimyasal Evrim olnmk isillllelldirilell bu siireçte, giiniimiiz
cn.Hlılnrıımı yn.pısındn. yer n.ln.JL orgn.Hik bileşikler, bn.şln.ngıçtn. abiyotik (cnlllı
dışmdn.) ve n.ıwrgn.nik 111n.ddelerde1L 111eydn.1Ln. gel11Liştir. Ki11ıyn.sn.l evrillli, dn.lı.n.
soHmln.rı Biyolojik Evrim izle11liştir.
E1Jrinı, kelillle n.lllmnı olnmk gelişi11li, değişi111i ve fn.rk.lıln.ş111n.yı �fnde eder. Kıtn.­
sn.l/tektonik lı.n.reketler, volkn.nik etkinlikler ve klimatik faktörlerin etkisiyle
yerldire siirekli bir değişim geçirdiği gibi; bnştn. 11mtnsyonlnr ol111nk iizere, bu ki­
tn.bın lmpsn.11undn. lıer biri n.yrıntılı şekilde i1Lcele1111Liş çok sn.yıdn.ki biyolojik etkeJL
de yerldire ı'izeriııde yn.şn.yn.n cnlllıln.rın siirekli bir değişi/il geçirıııeleriJLe Heden
ol11 lf7.ktn.d1.r.
Gerek yerkiirenin ve gerekse cmılıln.nll değişilllilli1l çok ymmş ilerle/ilesi (111ilyo1Lln.r­
cn/ı nilynrcn. yıl siirıı ıesi), bu11n. kn:rşm iHsm ı. ö111riiHiill çok kısn. ol11lnsı, bizim bu
çeşit değişim oln.ylnrıllı, doğrudnn doğrnyn gözlelllelllizi oln.nnksız kılmn.ktndır.
Hnttn değişell yen;iizii koşullnnnn, öncedeu bnzı özellikler/i ynpılnn değişerek
uyu111 sn.ğln.ynbil11ıiş cmılıln.r luıyn.ttn. kn.lıp 1Lesilleri11i devn.m ettirdikleri ve bizim
sn.dece bunln.rı görebil111emiz 11edeniyle, doğn.1111l ve cmılılrın11 değiş111eden sn.bit
kn.ldığı. smıılır. Frıkn.t bu bir ymı.zlgzdır.
Biyolojik e1Jrinı, çeşitli lın.y1m11 ve bitki tiirlerinin, geçmiş jeolojik devirlerde yn.şmmş
ortak atasal türlerden 11leJı drınrı geldiği11i ve tiirler n.msmdrıki frırklılıklrırm
111ilyo1Lln.rcn/ bn.zeJL lllilyn.rln.rcn. yıllık zrımn.n siirecinde geçirileJL değişimlerden
iv
knynflkln.Hdzğırn 1fflde eder. EvriJllsel görı'iş nçzslJldnn bflkzluwdıkçfl, yeryı'iziinde
bH kndnr çok cmLlz UidiJLiiJL 1Ln.szl 1lleydn.1Ln. gelllliŞ olduğıuı:u, tiirler nrrısı beJLzer­
liklerill yn dn oulnn birbirleriHdeJL nyzrrm fnrklılıklnnıı. unsıl ortnyn çzktLğıw nn­
lml lnk 11 di11lkiin değildir.
Dnhn çok 1/lorfolojik ve nnntolllik benzerliklerdeJL yoln çıknmk tiirler nmsı nkmlmlık
ilişkileriıı.i ortayn koy11 wyn çnlışnn gelelleksel evri11l kitflplflrıı ıdnn frzrklı olrzmk,
bH kitrzpta, crzJLlılar nrrzsmdrzki nkmbfllık ilişkileriniJL ortrzyrz kornllnsındrz, olllrzrm
genetiksel ve moleküler özellikleri de dikknte nlın11ızştzr. Ayncrz, evri11liıı. bi­
rey dı'izeyiıı.de değil, popiilrzsyoll diizeyilıde işleyeu bir siireç old1lğ1l drz vurgu­
lrzı u ı aştzr.
EliHizdelci bu kitrzp luızzrlmurken öncelikle, yeni tiirlerill olHşH11mndrz, popı'ilnsyo1Ldnlci
nlel freknnslnrıınn değişillli nulnnıılln geleıı. mikroevrinısel değişimler iizerine
odflklmıılmzştır. Bwumlfl birlikte, 11likroevri11li1l tetiklediği makroe1Jrirnsel (tiir
iistii tnksoıı.lrzrıH) değişirnlerin nçzklmnrzsı dfl, mii11ıkiiH oldHğn krzdnrıyln geıı.e­
tik teJJlellere dnynHdırılrzrnk yrzp1l1ll1ştır. Böylece, yrzlmzcrz biyoloji bilillliyle ilgi­
leHenlerin değil, kouuyn ilgi duymı ve evrilll ·iizeriJLe ynpılmı çeşitli trzrtzş11ınlrzrrz,
geHellikle krzrşıt göriişler ileri siimıek suretiyle doğrudnıı. veyfl dolflylı olrzrrzk lm­
tı.lflıı. toplHllL1l1l değişik kesimlerine, "evrimin ne olduğu ve ne olmadığı" me­
snjı verilllleye çrzlışıl11nştrr.
Kitrzbm ynzılmnsı kormsrnıdrz, gerek öğrencileri11lizdeıı. ve gerekse toplımmJL değişik
kesi11llerindeu geleJL ısrrzrlı son ılnrıll ynnu ıdn, l wcrzlnrıı ı mı. teşvikleriniJL de
ÖJLemli pnyz bul11.n11ırzktndzr. Bu koımdrz, özellikle, Srzygıdeğer Hocmıı Prof. Dr.
Ali DEMİRSOY'wı cesnret verici sözlerinill ve Doktorrz Hocmu Snym Prof.
Dr. Ali Nihat BOZCUK'wı ounyınlll beui11ı için özel bir nnlrzmı vnrdzr.
Bflştrz bu iki değerli bilim ndmllmn ol11wk iizere, Jlletllill bilgisnynr ynzılwnnı gerçekleş­
tirell sekreterlerillliz Çiğdem Güven ve Önder Tekiuaslan'rz; rzyrıcrz, bnzı şekil­
leriJL nydmger çizi11ılerilli biiyiik bir özveriyle ynprzn Grrıfiker Okt. Tülin Can­
denıir'e içtenlikle teşekkiir ederi11l.
.
Göster/iliş old11ğu11uız Ui11ı özeıı.e knrşw., kitnptn brzzz hntrzlnrııı. ö11.iine geçile11le11liştir.
Bu tı'ir l ıntrzlrzrm hoş görı'i ile knrşzlm ı11ı rzsz ve eleştirileriu trzrflfl1 llf7. bildirilmesini
bekler; kitnbm öğrencilerimize, llleslektrzşlrzrı11nzrz ve kowıyn. ilgi duymı. herkese
ynmrlı ol11lrzsuu dilerilll.
Kırşehir, 2 000.
Prof Dr. Znfer BAHÇECİ
v
İKİNCİ BASKININ ÖNSÖZÜ
İkinci brzskrnm ÖJLsöz1.iJLe, biriJLci brzskumı ÖJLsöziiJLiiJL bittiği ciilllledeJL brzşln11lnlllll,
eliJLizdeki kitrzbuı krzpsmıwmı nlllnşılmrzsı rzçzsıJLdnn drzlı.rz etkili olrzcnğzıLZ öner­
ıllek isterim.
ÖJLcelikle, ikiJLci brzskmın içeriğinin, biriuci boslcııım içeriğine kıyasla %65-70 ormızn­
drz değiştirilJııiş/yeııilenııı.iş oldıığ1uuı belirt111ekte yrzmr vrzrdır; b·ıı1ıdrz, iki brzskı
nmsıda geçeu 1lZ1lll siire içerisiJLde yaymlmwızş kayıu1klrzrdrz, evrimsel siireciu
işlelllesiJLde etkili olnJL nw�folojik değişi/illerle ilgili verilerill ymLıJLdn, yapılaJL
çok srzyıdrzki yeui çalzşmndrzn elde edilllliŞ özellikle, geJLetiksel, 11Loleldiler ve geli­
şiıJLsel bıılgulam drz geniş yer -uerilnıiş alınası etkili olınuştur. Bu JLedeııle, Mo­
leküler Evrim (6. Böhiın) ile Gelişim ve E·vrim (7.Böliiıll) adıylrz iki yelli bö­
liiı ı ı drzl ıa ilave edilı niş tir.
Öte ymıdnJL, Giriş Böliindi JLeredeyse ta11unJLeJL değiştirilmiş; DrzrwiJL ve LnıJLnrck
teorileriJLiJL yamnda, Neo-Lrz111nrckiz11ı, OrtlwgeJLezis teorisi, MutasyoJLel Teori
ve EvriJJlsel/ Modern SeJLtez teorilerine de geJLiş yer verilJJliş; eurilllsel sı'ireçte
öne11Lli yer tutması nedeJLiyle, Varyasyonlar koJLJLSJL ayrı bir böliim (3. Böhiın)
halinde yrzzılııuştır. Böylece, 1. Baskıda dokuz olaJL böUi11ı srzyzsı 2. baskıdtı ou
ikiye çı.klllzşfrr. Birinci Bnskıdmı fnrklı olamk İkinci Brzskı, koım.ların dalın kolrzy
anlaşıb ı ıasz diişıh ıcesiyle çeşitli şekillerle/fotoğmflarlrz ze1 ıgiı ıleştirilı ı ıiştir. Ko­
ı mlrzrn ı şekillerle desteklemJLesi, özellikle doğrzl seleksiyoJL ve rzdaptnsyon koımlrz­
rırn içeren 4. Böliilllde yapıl11Lıştır. Bll böliilllde, rzyrırn, doğrzl seleksiyou, rzdrzpti:f
tasrzrmı ve 11wml değerler nyrmtılı olnmk tnrtışıl11LZştır.
ÖJLe11ıli değişikliklerin yapıldığı diğer bir bölii11ı de 9. Böhi11ıd1.ir. Bumda, cnJLlı­
lnrdrzki değişilll, jeolojik değişi11l ile ilişkileJLdirilerek ele alııı:11nş ve özellikle rnn­
lılarnı biiyiik yok oluş ol11yl11rnu1 1/larnz kalması soıı:msrndaki frzrklzlrzşmrzlarrz
geHiş yer veriluıiştir.
SoJL olrzrrzk, evrim siireciJLin rzJLlatılmrzsı ve nJLlrzşılmrzsrndrz, brzJLrz göre, kesiJLlikle
gözdeJL kaçırılmmıwsı gerekeu birkrzç uoktrzımı 7.mrgulmmırzsıJLıJL, ne denli ÖJLelll­
li olduğHna değiJLilecektir. Şurrzsı aslrz 1lJ1.1ltul11LmJLrzlıdır ki; Hevrimsel sürecin
işlenıesinde bir amaç, hedef veyrz yöu söz konusu değildir". Herhangi bir
cnJLlı tiiriiıdiıı gelecekte hrzJLgi yönde değişeceğini ve değişiJJlin JLrzsıl soımçlrzJLrz­
cnğını öncedeJL kestirıııeıliıı hiçbir bililllsel yolll bJLlwnJLmwıktrzdır. Bu JLedeJLle,
evrimsel siireç aJLlrztılırkeJL niçin" kelilllesiyle başlrzymı bir soru di11LlesiniJL lm­
11
rıı.lması bir aıılrz11ı İ:fnde etJJleyeceği gibi, bu tarz bir soruyrz" çünkü" kelimesiyle
brı:jlflymı bir ceurtp verlll<:!Je lrnll\ı:jnutl\ rlrt yrmlı:j ulrıcrıldır.
ÖrneğiJL, "niçin böcekleriıı rzJLtenleri vardır?" sorusunu, çüukü onlrzrıJL birbirle­
11
ri ve çevreleriyle iletişi11l lnmJLrzlnrı için rznteHler gereklidir" şeklinde cevrzplrzmrzk
yrmlıştır; doğrusu " a11JenleriJLiJL gelişmiş ol11Lrzsı srzyesiJLde böcekler birbirleriyle
ve çevreleri ile iletişi11L kurınrz yeteHeği krzzan11Lış ve böylece uesillerini devrz11t et­
tirıJLeleri açısrndmı. bir mmJLtaj elde etmişlerdir" ıfndesidir.
Yille, "niçin birçok böcek, brzlık ve bazı kertenkele tiirleriJLde aposemrztik gör/iJLiiş (lm-
11ı11;flrzj/gizlew1Le) geliş11ıiştir?"sor1Ls1w.u, çünkü " diişıurzlllnrı trzrrzfuıdmı fnrk
vi
edilip avlmwıa riskilli azalt11u1ları içill aposel/latik gön"ildişe sahip olmalnrı ge­
reklidir" şekli ilde cevapla11lnk da yaullştır; doğrusu "söz kollusu hay1mular apo­
se1!latik
görii1liişe (kmu11:flnja) sahip olmaları sayesinde, diişmmLları tnmfilldnll kolaylıkla gö­
r/ilmekten, dolayısıyla olllnm yem ol11laktall kllrtlllm11.ş ve Hesillerini devmn et­
timıe açısıJLdmı nvantnj elde et11lişlerdir" f:fadesüfrr.
Öte yaJLdan, Telllel Eğitilll Progmlllı Knpsmllıllda okHtulall Feu veTelmoloji ile Biyoloji
Kitnplnnıuf.n sıkça yer alrm "mademki doğal seleksiyon giiçUileriJL l1nyattn kal-
11ıasma, zay·1;flarm elemille ol11lasuı.n sebep ol11laktadır; öyle ise, yıllardır iJLsmLlar
karıncnları ya dn bakterileri uedell yok edemellliştir?"sorusll, evrimsel diişiiuce­
yi sapfrnılflk içiıı, nrt 1ıiyetli kişileriıı sıkça baş-v1ırd1ıkları bir yold1ır.
Oysaki doğal seleksiyoll sfrreci1Lde giiçliileriu lıayattn kal11lflsı ve zay�flarıll elellline
1
edil1llesi ilkesi, aym besill maddeleri veya aym yaşmu ortmnları için rrmlarnıda
rekabet olmL cnHlılrır için geçerlidir. Sözde, evri1llsel diişiiHce fi.kriui eleştirmek
ya da çiirı"itmek amacıyla yukarıdaki ve beJLzeri dimleleri snrf edeJL ve ile ynzık lci
birçoğu biyolog llJLVnJllllfI sahip kişilere sormak gerekir: "Acnba insmı ile karıll­
cnlar veya bakteriler hmıgi besill maddeleri içiJL yn da hmıgi ynşmll ortnııll içiJL
rekabet et1ııektedirler?11
Başka hedef saptımu �fndelere, bazL TV kaJLallarnıda yayııılaJLaıı yabaHcı belgesel prog­
rmularm Tiirkçe dublnjuızıı ynpılmnsı sırasında mstlnml11laktadzr. Ö-meğiıı, bir
belgesel progm1!lda, Avustmlyn'nm bir bölgesinill hayvanlar içill soll derece
olHmSHZ koşullara sahip olmasrna karşın, b7l bölgede iri yapılı kertenkeleleriu
çok ynygm bHlwu1Lası, söz koııHsu hayvmı.lnrıll bll koşullara uygun şekilde ya­
ratılmış olmnlarıyla açıklmmwkta; fnkat yaklaşık bir dnkika geçtikteıı sonm, bil
kez, söz kollllS1l kerteJLkelelerill çok yaygın olnmk gödilıııeleri aynı bölgede pre­
datör memelilerin bulunmamasına bağlmnnaktadır. Ne çelişki mna ...K itabın
mı.laşılır bir dille yazılmasına azaıııi özen gösterilmesiue karşuı; sebep - souHç
ilişkiler'ilıiJL eksiksiz bir şekilde ortaya lwnııınsı aduı.a, amlarıJLda bağlmıtı b11.­
l1mall birlmç yall dimleciğin tek bir diııı.le haliJLde 1:fnde edili/lesi yolHJw. gidil­
.
ınesi nede1Liyle uzHJı dilllleler lmrınaktaJL kaçnızlaıııa11LLşttr. Bu kitap, Fen­
1
Edebiyat Faldilteleriuin Biyoloji 'Ve Antropoloji Bölümleri ile Eğitim Fakiil­
teleriuiu Fen Bilgisi 'Ve Biyoloji Öğretmenliği Programı öğrencilerine okll­
tHlmı ve zonuLlu dersler amsuLda yer alnn "Evrim Dersi" rni�fredat progrmnlnrı
dikkate alıuamk l ı.azırlam 11ıştır. Kuşkusuz Kitnp, söz konHsu dersi olmtm l öğ­
retmelerimize Ö1Le11ıli bir bnşmmı. knyHnğı ve yol gösterici bir rehber olncnktır.
Kitabm bilgisayar yazılı1llı sımsllldn lmrşLlaşılnn teknik sorımlaruı gideril/ilesinde sa­
lllillli ynrdımlnrım esirgemeyeu Faldilte1lliz Fell Bilgisi Eğitillli A.B .D. 11Ldm ı
Yrd. Doç. Dr. Tezcnll KARTAL ve Okul Öucesi Eğitimi A.B.D. 'ndmı Yrd.
Doç. Dr. Ümit DEMİRAL 'a kntkılnrındnu dolny içteJLlikle teşekkiir ederim.
Eleştirilerin tnrrıfLııtn bildirilmesini bekler; Eserin öğrencileriıııize, 11Leslektnşlnrumzn ve
ilgi duynn herkese ynrrırlı ol111asııu dileriıll.
Kırşehir, 2015
Prof Dr. Zrıfer BAHÇECİ
vii
YAZAR HAKKINDA
Prof. Dr. Zafer BAHCECİ
.>
1954 yılında Şavşat'ın (Artvin) Tepeköy'ünde doğdu.
1965 yılında köyündeki İlkokulu, 1968' de Borçka Or­
taokulunu, 1971' de Artvin Lisesini, 1975'te Atatürk
Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümünü bitirdi.
1975-1976 yıllarında Kahramanmaraş Kız Öğretmen
Okulunda Biyoloji-Jeoloji öğretmenliği yaptı. 1977' de
Atatürk Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümüne
Asistan oldu. "Drosophila melanogaster'in Gelişim
Sürecine Bağlı Olarak Tükrükbezi Politen Kromozomlarında DNA Rep­
likasyonu ve Gen Aktivitesinin Otoradyografik İncelenmesi" adlı tezini
Hacettepe Üniversitesinde tamamlayarak 1980' de Fen Doktoru oldu.
1984-1985 yılları arasında, İskoçya Aberdeen Üniversitesi Genetik De­
partmanında, "Dermetes'lerde Nukleolus Organizerlerin Sapt ası"
anm
konusunda araştırmacı olarak çalıştı. 1988' de Doçent oldu. 1994 yılında
Gazi Üniversitesine Profesör olarak atandı.
1994-1999 yılları arasında Gazi Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi
Dekan Yardımcılığı, Fen Bilimleri Eğitimi Bölüm Başkanlığı yaptı; Fakül­
te ve Yönetim Kurulu Üyeliklerini ise 2006 yılına kadar sürdürdü. Ayrı­
ca, 3 yıl süreyle Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Bölüm Başkanlığı'mn
yanında Fakültenin Yayın Komisyonu Başkanlığı, Araştırma Projeleri
Uzmanlık Grubu Başkanlığı görevlerini yürüttü. 2000 yılında, Kırşehir
Eğitim Fakültesi Dergisi'ni yayın hayatına soktu ve Editörlüğünü, baş­
langıcından 2009 yılına kadar aralıksız sürdürdü; yayın kurulu üyeleri­
nin de katkılarıyla adı geçen Derginin Ülkemizdeki emsalleri arasında
baştan 3. sıraya kadar yükselmesini sağladı.
2006' da kurulan Ahi Evran Üniversitesinin Üniversite Senatosu ve Yöne­
tim Kurulu Üyeliklerinin yanında, bir süre Rektör Yardımcılığı görevin­
de de bulundu.
Halen herhangi bir idari görevi bulunmayan yazar, İngilizce bilmektedir.
Yazarın Ulusal ve Uluslararası Bilimsel Dergilerde yayınlanmış çok sayı­
da makalesi ile çeşitli üniversitelerin ilgili bölümlerince okutulan yayın­
lanmış 4 ders kitabı daha (Moleküler Biyoloji, Genetik, Yer Bilimi ve
Genel Biyoloji) bulunmaktadır.
viii
İÇİNDEKİLER
1. BÖLÜM: EVRİME GİRİS" .................................................................1
1.1. EVRİM VE BAŞLICA EVRİM TEORİLERİ .................................. 1
1.1.1. Darwin'in Evrim Teorisi ........................................................ 2
1.1.2. Darwin Sonrasının Evrim Teorileri .4
.....................................
1.1.3. Evrimsel Sentez Teorisi 5
..........................................................
1.2. MİKRO- VE MAKROEVRİM 5
........................................................
7
1.3. EVRİMİN ŞEKLİ
.............................................................................
1.4. EVRİMSEL ÇALIŞMALARDA YENİ GELİŞMELER 8
.................
1.5. EVRİM GERÇEK Mi YOKSA TEORİ MİDİR? ............................9
2. BÖLÜM: POPULASYONLARDA ALEL VE GENOTİP
FREKANSLARININ DEG......, I. ŞI. MI. 11
..................................................................
11
2.1. POPULASYONUN GEN HAVUZU
...........................................
12
2.2. ALEL VE GENOTİP FREKANSLARI
.........................................
2.3. KARARLI POPULASYONLAR VE HARDY- WEINBERG
İLKESİ 13
...................................................................................................
2.3.1. Kararlı Populasyonlarda Alel ve Genotip Frekanslarının
13
Hesaplanması
..............................................................................
2.3.1.1.Kodominantlıkta Alel ve Genotip Frekanslarının
Hesaplanması .....................................................................1 3
2.3.1.2. Tam Dominantlıkta Alel ve Genotip Frekansları-
nın Hesaplanması ................................................................ 16
2.3.1.3. Eşeye Bağlı Kalıtımda Alel ve Genotip Frekansla-
rının Hesaplanması 17
.............................................................
2.3.1.4. Multipli Alellikte Alel ve Genotip Frekanslarııun
Hesaplanması .......................................................................1 9
2.3.2. Populasyonlarda Alel Frekanslarının Değişimi ve Deği-
şimin Hesaplanması .................................................................... 20
ix