Table Of Content

PROLETARE TE TE GJITHA VENDEVE, BASHKOHUNI! . (cid:9) • ENVER HOXHA VEPRA BOTOHET MIC VENDIM TE KOMITETIT QENDROR TE PARTISE SE PUNES Tffi SHQ1PERISE I ENVER HOXHA -4» INSTITUTI I STUDIMEVE MARKSISTE-LENINISTE PRANË KQ TË PPSH ENVER HOXHA vE L LImi 53 KORRIK 1974 - DHJETOR 1974 PARATHËNIE PËR VËLLIMIN E 53-TË Vëllimi i 53-të i Veprave të shokut Enver Hoxha përfshin materiale të periudhës korrik-dhjetor 1974, një pjesë e të eitave botohen për herë të parë. Kjo është periudha e analizës, në Parti dhe në ushtri, e demaskimit dhe e likuidimit të•vprimtarisë armiqësore të zhvilluar në • kokë të ushtrisë dhe prapa krahëve të Partisë nga grupi puçist i Beqir Ballukut, Petrit Dumes e Hito Ça- kos. Në fjalimet e mbajtura në mbyllje të pienumeve të 5-të dhe të 6-të të Komitetit Qendror, në disa dis- kutime në forumet udhëheqëse të Partisë, në fjalën e mbajtur para kuadrove të ushtrisë më 14 tetor, që për- fshihen në këtë vëllim, spikatin qartë edhe një herë pjekuria dhe mençuria e Partisë dhe e shokut Enver Hoxha për t'i kapur drejt dhe shpejt problemet, për t'u orientuar e thelluar në to, për t'i shtruar e gjykuar çështjet objektivisht dhe me zemër partie, për të konkluduar e për të nxjerrë mësime revolucionare. Metoda dialektike e lidhjes dhe e ballafaqimit të fakteve dhe të argumenteve, taktika e matur që përdori Kdmiteti Qendror me shokun Enver Hoxha në krye, duke ia nënshtruar këtë veprimtari gjykimit të komu- nistëve në ushtri, gjithë Partisë, për të bërë lidhjen e hallkave të zinxhirit të punës armiqësore e për të pio- tësuar tablonë e saj, zbuluan qëllimet armiqësore, drej- VI(cid:9) PARATHENEE PZR VELLIMEN E 53-TE PARATHENIE PER VELLIBID: E 53-TE (cid:9) VII timet, taktikat, format e punës dhe rrezikshmërinë e pse sikur ata t'ia arrinin kësaj, sikur ne të kishim pra- këtij grupi tradhtar. Në bazë të fakteve e të dokumen- nuar tezat që na paraqitin këta, atëherë gjërat do të vinin teve u vërtetuan plotësisht qëllimi i këtij grupi për të zinxhir njëra pas tjetrës, posaçërisht dh-e veçanërisht de- shkatërruar me grusht shteti Komitetin Qendror të ri në superstrukturë, pse çdo gjë në vendin tonë u du- Partisë dhe Qeverinë, për të vendosur një rend bor- hej përshtatur këtyre .,direktivave•. kësaj i thonë g jezo-revizionist, si dhe lidhjet e bashkëpunimi me ar- thjesht t'i vësh kazmën socializmit». Siç do të vërte- miqtë e jashtëm. Siç del në këto dokumente, goditja tohej më vO në, veprimtaria e grupit puçist në ushtri kryesore e veprimtarisë armiqësore puçiste të grupit të ishte pjesë përbërëse e komplotit të madh e të rrezik- Beqir Ballukut ishte dobësimi dhe asgjësimi i rolit udhë- shëm, koka e të cilit ishte superagjenti dhe armiku i heqës të Partisë në ushtri dhe i karakterit revolucionar vjetër e i kamufluar i Partisë dhe i popullit, Mehmet popullor të saj, kthimi i Ushtrisë sonë Popullore në një Shehu, i cili lëvizte në prapaskenë fijet e komplotit. ushtri kazerme, të përshtatshme për komplote e puçe, Masat që mori Partia në zbatim të porosive e të sabotimi i direktivës së Partisë për armatosjen dhe për- detyrave që përcaktuan Plenumi i 5-të dhe i 6-të i Ko- gatitjen e mbarë popullit për mbrojtje. mitetit Qendror dhe të mësimeve të shokut Enver Hoxha, Në materialet e këtij vëllimi pasqyrohen mendimi synonin pastrimin e frymës së sëmurë në ushtri dhe thellësisht marksist-leninist dhe logjika e fortë e sho- shëndoshjen e gjendjes, edukimin e forcimin e kësaj ar- kut Enver Hoxha për të zbuluar veprimtarinë armiqëso- me besnike të diktaturës së proletariatit, forcimin e re të rrezikshme në ushtri. Në to shohim se si kalohet mëtejshëm të gatishmërisë luftarake dhe të mbrojtjes nga analiza dhe gjykimi i thellë i fakteve, i veprimeve së atdheut. dhe i ngjarjeve në nxjerrjen e përfundimeve dhe në Përballimi me sukses i gjendjes që u krijua shtron- përgjithësime për të zbuluar rrënjët, objektivat dhe for- te me forcë rritjen e rolit udhëheqës të Partisë në ushtri mat e kësaj veprimtarie. Shoku Enver Hoxha, me argu- e në terren, forcimin e vigjilencës revolucionare, kupti- mente të pakundërshtueshme, zbulon dhe demaskon min dhe zhvillimin me vendosmëri të luftës së klasave, pjesëtarët e këtij komploti, lidhjet e tyre agjenturore me zbatimin me konsekuencë të parimeve e të normave të armiqtë e jashtëm, si dhe lidhjet e këtij grupi me ve- Partisë, të mësimeve, orientimeve e direktivave të saj. primtarinë armiqësore të F. Paçramit e T. Lubonjës në Shoku Enver Hoxha porosiste t'i kushtohej vëmendje fushën e kulturës e të artit. Qysh në mbledhjen e dhe kujdes i veçantë forcimit të unitetit Parti-popull, Byrosë Politike të datës 2 dhe 3 korrik 1974, shoku punës me njerëzit, edukimit komunist të punonjësve. Enver Hoxha tërhiqte vëmendjen se Beqir Balluku me Në dokumentet e vëllimit trajtohen edhe probleme të tjerë «përpiqen të bëjnë kështu një riorganizim jo ekonomike të kohës. Në to ngrihet nevoja e kuptimit vetëm të ushtrisë, por edhe të shtetit, për të penguar dhe e zbatimit me konsekuencë të parimit të mbështe- ndërtimin e socializmit në vendin tonë. Ky është fillimi, tjes në forcat e veta, domosdoshmëria për të punuar me (cid:9) (cid:9) V I II PARATHENIE PrR VELLIMIN E 53-TE PARATRENTE PER VELLIMIN E 53-Tr (cid:9) LX të gjitha forcat për realizimin e detyrave të planit pe- hen tradhtia e revizionistëve modernë, me ata sovjetikë sëvjeçar, duke zbuluar dhe shfrytëzuar forcat dhe mun- në krye, roli i tyre kundërrevolucionar në lëvizjen ko- dësitë e brendshme të vendit. muniste botërore, taktikat e mjetet djallëzore që përdo- Me interes në këtë vëllim është edhe analiza që i rin ata për minimin e saj dhe theksohet domosdoshmëria bëhet gjendjes ndërkombëtare. Me vlera të padiskutue- e forcimit të unitetit të radhëve të lëvizjes marksiste-le- shme është f jala e mbajtur para zgjedhësve më 3 tetor niniste, si kusht i domosdoshëm në luftën për fitoren jonë është e hapur, është politikë e parimeve e revolucionit në botë. proletare». Ky dokument përbën një sintezë të politikës Si gjithë veprat që na la trashëgim udhëheqësi ynë së jashtme të pavarur e konstruktive, thellësisht pari- i paharruar, shoku Enver Hoxha, edhe ky vëllim, për more të Partisë dhe të shtetit tonë, si politikë e një vendi vlerat e mëdha me rëndësi teorike e praktike që për- socialist, ku në fuqi është diktatura e proletariatit që mban, do t'i shërbejë eciukimit ideopolitik dhe mobilizi- udhëhiqet nga Partia e Punës dhe frymëzohet e i qën- mit të k6munistëve, kuadrove dhe gjithë masave puno- drcm besnike doktrinës së Marksit, Engelsit, Leninit e njëse në luftën dhe në punën e përditshme për t'i bërë Stalinit. Si e tillë, për të është e huaj politika e koniun- realitet orientimet e direktivat e Partisë sonë dhe më- kturave, diplomacia e fshehtë e kulisave, e tratativave simet e çmuara të udhëheqësit të madh e të paharruar, misterioze dhe e shitjes në ankand të interesave të ven- shokut Enver Hoxha. dit të vet dhe të vendeve të tjera, është krejtësisht e Vëllimi është i pajisur me tregues. papranueshme dhe e dënueshme politika e njëqind fla- murëve. Mbi këtë bazë i ka ndërtuar e i ndërton vendi ynë marrëdhëniet e tij me fqinjët e me shtetet e tjera dhe këtu e ka burimin e vet prestigji ndërkombëtar që gëzojnë sot në botë Partia e Punës dhe Shqipëria socia- liste. Në këtë dokument si dhe në bisedat me të huajt, që përfshihen në këtë vëllim, mbështeten dhe përkrahen me të gjitha forcat proletariati dhe gjithë popujt që luf- .tojnë kundër të dyja superfuqive, kundër borgjezisë kapitaliste e revizioniste. Dy superfuqitë, SHBA dhe BS, konsiderohen si fuqitë më të mëdha agresore, shkaktare të tensionit, të konflikteve e të vatrave të luftës në botë, si armiqtë më të egër të lirisë e të pavarësisë së popujve 1.0 dhe të vendeve të tjera. Në të njëjtën kohë demasko- VEPRIMTARI E RREZIRSHME DHE ARMIQISORE E BEQIR BALLUKUT Diskutim në mbledhjen e Byrosë Politike të KQ të PPSH 2-3 korrik 1974 Kjo mbledhje zgjati dy ditë. Byroja Politike e Ko- mitetit Qendror diskutoi gjallërisht rreth materialit •Mbi disa çështje të rëndësishme në lidhje me gjendjen në udhëhegjen e Ministrisë së Mbroftjes Popul/ore». Duke hapur mbledhjen, shoku Enver Hoxha tha: Këtë mbledhje të Byrosë Politike po e bëjmë posa- çërisht për të shqyrtuar disa probleme shumë të rëndë- sishme për fatet e atdheut, që kanë të bëjnë me vijën e Partisë në ushtri. Siç e keni parë në materialin'që ju kemi dërguar, një nga çështjet ku viheshim në korent është se në Ministrinë e Mbrojtjes Popullore ishte diskutuar një problem organizativ në lidhje me struk- turën e udhëheqjes së ministrisë. Për këtë problem kjo udhëheqje ishte ndarë më dysh, një pjesë kishte një mendim, pala tjetër mendonte ndryshe. Të them të drejtën, sa e lexova këtë raport të Drejtorisë Politike, u revoltova, pse aty lihej të kuptohej sikur gjoja çësh- tja shtrohej në formën e një diskusioni akademik për 2 (cid:9) ENVER HOXHA (cid:9) VEPRIMTARI E RREZIKSHME E BEQIFt BALLUKUT (cid:9) 3 të mirën e punës, ndërsa unë mendova se këtu fshi- pjekuri, pa gjaknxehtësi dhe vetëm pastaj ka vendosur heshin çështje të tjera jo me qëllime të mira. me përgjegjësi e drejtësi marksiste-leniniste. Mirëpo këto çështje kaq kritike dhe të rrezikshme, Këta shokë, të cilëve sot u kërkojmë të na japin siç e patë në material, dolën më vonë, në mbledhjen për sqarime, e njohin mirë vijën e drejtë të Partisë, njohin konsultim që bëri shoku Hysni me një tjetër, me tre normat e saj, ata kanë, gjithashtu, të qartë dashurinë e kuadrot kryesorë të Ministrisë së Mbrojtjes, shokët Be- madhe dhe respektin që ushqejnë shokët e udhëheqjes qir, Petrit dhe Hito. Në atë mbledhje Beqiri, tërë nervo- për njëri-tjetrin, natyrisht, gjersa këta qëndrojnë në zizëm dhe i revoltuar, i ra tavolinës me grusht dhe rrugë të drejtë marksiste-leniniste. Ata, gjithashtu, njo- kërkoi nga shoku Hysni që Komiteti Qendror i Partisë hin edhe papërkulshmërinë dhe rreptësinë e udhëheqjes t'u vejë deri në fund këtyre çështjeve. Prandaj sot ne së Partisë, kur është çështja për të mbrojtur interesat po ia plotësojmë atij këtë dëshirë. Por veç, tashmë, e popullit, të atdheut dhe të Partisë. E kam çështjen kjo nuk është vetëm dëshira e shokut Beqir, në radhë të që në ekspozenë tuaj, shokë, ju të tre, të jeni sa më të parë kjo është dëshira e Byrosë Politike, e cila është qartë e të shpjegueshëm, të flisni si komunistë, që edhe ngarkuar nga Komiteti Qendror i Partisë të mbrojë vi- neve të na jepet mundësia të gjykojmë me objektivitet jën marksiste-leniniste në të gjitha drejtimet dhe po- e me pjekuri dhe të marrim vendimet më të përshtat- saçërisht për këtë problem kaq jetik, siç është mbrojtja shme në interes të mbrojtjes së vijës së Partisë, me që- e vijës marksiste-leniniste në ushtrinë tonë. llim që, në radhë të parë, ushtrinë, si kurdoherë, ta ke- Prandaj, shokë, diskutimi që do të bëjmë në këtë mi dhe ta bëjmë me të vërtetë gjithnjë e më të fortë, mbledhje të Byrosë Politike, ka një vlerë të rëndësishme. të çeliktë, ashtu siç e duan populli dhe Partia. Për këtë arsye unë kërkoj nga shokët, në radhë të parë Meqenëse çështja është për një problem të një rën- nga shokët Beqir, Petrit dhe Hito që të tregohen në lar- dësie shumë të madhe, unë mendoj të mos jemi të tësinë e duhur të udhëheqësve, jo për t'i ngrënë kohë shtrënguar për sa i përket zgjatjes së kohës së diskuti- meve, shokët le të shfaqin lirisht të tëra pikëpamjet dhe Byrosë Politike, por për ta sqaruar atë plotësisht dhe çështjet që mendojnë të trajtojnë dhe për aq kohë sa do në mënyrë të sinqertë. Është detyrë t'i kursehen udhë- të dëshirojnë. heqjes pyetjet, t'u dilet përpara këtyre, të flitet këtu Prandaj le të fillojmë. hapur çdo gjë, duke u bazuar fort në normat marksi- Mendoj që në fillim ta marrë fjalën shoku Beqir, ste-leniniste të Partisë. Të gjithë e dimë se udhëheqja e të flasin edhe shokët Petrit e Hito, pastaj të themi ne të Partisë, gjatë gjithë jetës së saj, ka ndeshur herë pas tjerët pikëpamjen tonë. here në veprime të gabuara, bile shumë herë edhe ar- Që në fillim të diskutimit të tij, Beqir Balluku u miqësore, por të gjitha këto ajo i ka studivar me shu- përpoq të mos i thotë Byrosë Politike të vërtetën për më kujdes e vëmendje të madhe, i ka gjykuar me dobësitë që viheshin re në zbatimin e vijës ushtarake (cid:9) (cid:9) (cid:9) 4 ENVER BOXHA VEPRIMTARI E RREZIKSHME E BEQM BALLUKUT 5 të Partisë, për qëllimet e antitezave që ishin përgatitnr BEQIR BALLUKU: Për Tezat e Këshillit të Mbroj- fshehurazi Komitetit Qendror të Partisë, kundër Tezave tjes, unë kam kaluar një proces, gjatë të cilit janë rrë- të Këshillit të Mbrojtjes etj. Për këto arsye, shokët e njosur disa koncepte, që kanë evoluar javash-javash... Byrosë Politike u përpoqën ta ndihmojnë atë me pyetje Këto koncepte kanë lindur tek unë pas Plenumit të 12-të e këshilla, që ai t'i hapej Partisë. të Komitetit Qendrorl. Unë nuk them se edhe para kë- SHOKU ENVER HOXHA: Këtu jemi në Byronë tij Plenumi nuk i kam pasur, por këto kanë evoluar Politike, shokë, këto që po diskutojmë janë probleme dalngadalë. shumë delikate, kanë të bëjnë me çështje ushtarake, me Për pyetjen që m'u bë se «Përse nuk vura në dijeni taktikën dhe me strategjinë tonë, prandaj duhet të mba- Partinë për materialin që u kundërvihej Tezave të Kë- hen shumë konspirative. shillit të Mbrojtjes-, dua të them se kjo ka ardhur nga Pikëpamja e udhëheqjes së Partisë sonë dihet, por budallallëku im. ti u trego një çikë shokëve të Byrosë Politike cilat kanë SHOKU ENVER HOXHA: Budallallëk është ky? qenë mendimet e udhëheqjes kineze që të kanë propo- Përkundrazi, është një aftësi e madhe të bësh teza, bile zuar ty?1 Gjithashtu në këtë çështje na fol shkurtimisht, në kundërshtim me vijën e Partisë. se materiali është i gjerë, çfarë rekomandojnë tezat e HITO ÇAKO: Qysh kur shoku Beqir Balluku ka ushtrisë së sotme sovjetike të drejtuara nga revizionis- marrë në dorë vërejtjet tona, pas materialit të parë, tët në lidhje me antitezat tuaja. Kanë ato lidhje midis mua më ka thënë se ka biseduar me shokët e udhëheqjes, tyre apo s'kanë? Si konkluzion, me cilat ke qenë ti në bile më ka thënë se ka biseduar me shokun Mehmet fakt? [Shehu] për çështjen e forcave bllokuese, frenuese etj. Diskutimi yt na lë ta kuptojmë këtë, por si komu- BEQIR BALLUKU: Nuk është gjë kjo, unë kam nist na e thuaj më qartë që të gjykojmë edhe ne e të pasur mendimin tim për çështjen e forcave bllokuese të ndihmojmë të shërohesh. dhe frenuese2. SHOKU HYSNI KAPO: Thuaje copë, shoku Beqir, 1. Siç u vërtetua më vonë, tradhtari Beqir Balluku kishte pse nuk ke besim në udhëheqjen e Partisë dhe në vijën marrë porosi nga Çu En Lai e Mao Ce Duni të zbatonte në e saj? E them këtë se kushdo që ka besim në udhëheqje, Shqipëri strategjinë dhe taktikën ushtarake të rrëshqitjes në i thotë Partisë që unë kam menduar kështu ose ashtu. male, të mosmbrojtjes pëllëmbë për pëllëmbë të tokës së at- SHOKU ENVER HOXHA: Të na thuash edhe atë dheut tonë. Gjithashtu ata këshillonin të krijohej aleanca e Shqipërisë me Jugosllavinë e Rumaninë gjoja për t'u mbrojtur nga një sulm eventual i socialimperialistëve sovjetikë. Për- 1. I zhvilloi punimet nga data 29 qershor deri më 1 ko- veç këtyre, udhëheqja kineze, me qëllim që të dobësonte mbroj- rrik 1971. tjen e vendit tonë, kishte pikëpamjen që s'ka çfarë i duhen 2. Armiku Beqir Balluku merr në mbrojtje armikun e armët e rënda Shqipërisë, mjattonin për të armët e lehta! kamufluar Mehmet Shehu. ENVER HOXHA • VEPRIMTARI E RREZIKSHME E 'BEQM BALLUKUT • që ti hedh poshtë Tezat e Këshillit të Mbrojtjes, kur është i paaftë, por, nga ana tjetër, përgatit edhe mate- mendon që ne të shkojmë në luftë partizane jo që kur riale për të përpunuar teza. Kjo që bëje ti, mos ishte fillon lufta, por bile që tani, se trembesh, ke frikë nga një protestë që nuk ishe dakord me Tezat e Këshillit të bombat atomike dhe nga forca ushtarake sovjetike, e Mbrojtjes dhe i thoshe me këtë udhëheqjes: «Bëj si të cila të paktën juve ju ka futur tmerrin. Gjithë thelbi duash, unë po largohem»? është këtu. Bomba atomike, nuk ka diskutim, është një SHOKU HYSNI KAPO: Dy herë Beqiri më ka thë- armë e tmerrshme, kjo nuk duhet nënvleftësuar, por në mua për dorëheqjen e tij si ministër i Mbrojtjes, unë jam habitur, prandaj e kam këshilluar të shkojë e kjo armë nuk duhet të na bëjë të trembemi e të dorë- zohemi, përkundrazi, na bie detyrë të marrim të gjitha të bisedojë vetë me shokun Enver, dhe menjëherë e vura masat për t'iu kundërvënë kësaj arme shfarosëse. Ka në dijeni shokun Enver. Këtu Beqiri ngriti çështjen se mundësi një gjë e tillë? Po, patjetër, ka mundësi dhe «tani ka kuadro të tjerë», por kjo s'është arsye. Në fakt rrugëdalje. ai ka arsye të tjera, diçka zien brenda në ndërgjegjen SHOKU RAMIZ ALIA: Siç doli këtu, të është su- e tij. gjeruar disa herë të informosh udhëheqjen për mendi- SHOKU ENVER HOXHA: Megjithëse shoku Hysni met që ke, kurse ti asnjëherë nuk e ke bërë këtë. Pse i tha dy herë të vinte tek unë për kërkesa të tilla dhe ky mosbesim nga ana jote te Partia? Beqiri i tha se do të vinte, në fakt, nuk erdhi. Më vonë, SHOKU MANUSH MYFTIU: Të përdorësh metoda kur e thirra për punë, i tërhoqa vëmendjen, i kërkova fshehur nga Partia nuk është një «budallallëk». Çështja arsyet pse nuk kishte ardhur, ç'ishin këto kërkesa dhe është që «studimet» për të revizionuar Tezat ti u për- ç'e ka shtyrë të kërkonte dorëheqje dhe të mos vinte poqe t'i bëje gjatë një kohe trevjeçare dhe këtë duke tek unë. Mos vallë kishte frikë nga unë, se mos i hiqe- mos e marrë vesh njeri fare, deri në një moment të cak- shin petët lakrorit? tuar. Nuk je i pari ti, shoku Beqir, që po bën një dava SHOKU RITA MARKO: Nuk na sqarove, përse nuk të tillë prapa shpinës së Partisë. Këtë ti e di mirë. i vlerësoje mendimet e kuadrove për materialet që u SHOKU ENVER HOXHA: Hallin Beqiri e kishte të kundërvihen Tezave? bënte me vete edhe shumë kuadro nga të ushtrisë, për BEQIR BALLUKU: Nuk i kam parë mendimet e këtë ai nuk e informonte udhëheqjen. tyre. SHOKU MANUSH MYFTIU: Ti, këtej përpunon te- SHOKU ADIL ÇARÇANI: I keni parë, qoftë edhe za themelore për mbrojtjen, këtej kërkon të japësh do- në qershor të 1974-ës. Po edhe më përpara përse jo? Si rëheqjen se nuk je i aftë! Me këtë nuk na e mbush dot shpjegohet kjo? Ju ua keni dërguar materialin për mendjen, shoku Beqir, këtu ka një kontradiktë në qën- të bërë vërejtje, ai ju kthehet prej tyre me vërejtje dhe drimet e tua. këto ju nuk i paskeni parë. Nuk është kjo mospërfillje SHOKU RAMIZ ALIA: Nga njëra anë, ai thotë se nga ana jote? 2 (cid:9) 8