enflasyon hedeflemesi teori, politika ve uygulama PDF
Preview enflasyon hedeflemesi teori, politika ve uygulama
T.C. ANKARA ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ İKTİSAT ANABİLİM DALI ENFLASYON HEDEFLEMESİ TEORİ, POLİTİKA VE UYGULAMA Yüksel Lisans Tezi Ahmet Murat ALPER Ankara-2003 1 T.C. ANKARA ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ İKTİSAT ANABİLİM DALI ENFLASYON HEDEFLEMESİ TEORİ, POLİTİKA VE UYGULAMA Yüksel Lisans Tezi Ahmet Murat ALPER Tez Danışmanı Prof. Dr. İrfan CİVCİR 2 Ankara-2003 T.C. ANKARA ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ İKTİSAT ANABİLİM DALI ENFLASYON HEDEFLEMESİ TEORİ, POLİTİKA VE UYGULAMA Yüksel Lisans Tezi Tez Danışmanı: Prof. Dr. İrfan CİVCİR Tez Jürisi Üyeleri Adı ve Soyadı Prof. Dr. İrfan CİVCİR Yrd. Doç Dr. Hasan ŞAHİN Yrd. Doç.Dr. Yalçın KARATEPE 3 Tez Sınav Tarihi: 8 Eylül 2003 4 İÇİNDEKİLER İÇİNDEKİLER..................................................................................................... i TABLO LİSTESİ................................................................................................. v ŞEKİL LİSTESİ................................................................................................... vii I. GİRİŞ............................................................................................................ 1 II. ENFLASYON HEDEFLEMESİ: KAVRAMSAL ÇERÇEVE............... 5 2.1. GİRİŞ.................................................................................................... 5 2.2. PARA POLİTİKASI REJİMLERİ....................................................... 7 2.2.1. Döviz Kurlarının Hedeflenmesi................................................ 7 2.2.2. Parasal Büyüklüklerin Hedeflenmesi........................................ 11 2.2.3. Enflasyon Hedeflemesi............................................................. 14 2.2.3.1. Tanımı ve Özellikleri................................................. 16 2.2.3.2. Avantajları ve Dezavantajları.................................... 18 2.2.3.3. Önkoşulları................................................................ 21 2.3. ENFLASYON HEDEFLEMESİ REJİMİNDE DİKKATE ALINMASI GEREKEN NOKTALAR................................................ 27 2.3.1. Enflasyon Oranının veya Fiyat Düzeyinin Hedeflenmesi......... 27 2.3.2. Fiyat Endeksinin Belirlenmesi.................................................. 31 2.3.3. Enflasyon Oranının Sayısal Olarak Hedeflenmesi.................... 32 2.3.4. Hedef Süresinin Tespiti............................................................. 35 III. 38 ENFLASYON HEDEFLEMESİ: ANALİTİK ÇERÇEVE..................... 3.1. GİRİŞ.................................................................................................... 38 3.2. AKTARIM MEKANİZMASI.............................................................. 40 3.2.1. Aktarım Mekanizması Kanalları............................................... 40 3.2.2. Para Politikasının Genel Doğrusal Modelleri........................... 44 5 3.2.3. Araç Kuralları ve Hedefleme Kuralları..................................... 47 3.3. KAPALI EKONOMİLERDE ENFLASYON HEDEFLEMESİ.......... 50 3.3.1. Katı Enflasyon Hedeflemesi..................................................... 50 3.3.2. Esnek Enflasyon Hedeflemesi.................................................. 55 3.3.3. Faiz Oranı İstikrarının Enflasyon Hedeflemesi Rejimi Üzerindeki Etkileri.................................................................... 58 3.3.4. Doğrusal Olmayan Phillips Eğrisinin Enflasyon Hedeflemesi Rejimi Üzerindeki Etkileri........................................................ 60 3.3.5. İleriye Dönük Değişkenlerin Enflasyon Hedeflemesi Rejimi Üzerindeki Etkileri.................................................................... 62 3.4. AÇIK EKONOMİLERDE ENFLASYON HEDEFLEMESİ............... 65 3.4.1. Katı Enflasyon Hedeflemesi..................................................... 65 3.4.2. Esnek Enflasyon Hedeflemesi.................................................. 67 3.4.3. Yönlendirilmiş Sabit Parite Sisteminin Enflasyon Hedeflemesi Rejimi Üzerindeki Etkileri................................... 69 IV. 1980 SONRASI TÜRKİYE EKONOMİSİ VE PARA POLİTİKASI UYGULAMALARI..................................................................................... 72 4.1. GİRİŞ.................................................................................................... 72 4.2. 1980 SONRASI TÜRKİYE EKONOMİSİ.......................................... 75 4.3. 1980 SONRASI DÖNEMDE PARA POLİTİKASI UYGULAMALARI.............................................................................. 80 4.3.1. 1980’li Yıllarda Uygulanan Para Politikaları............................ 80 4.3.2. 1990’lı Yıllarda Uygulanan Para Politikaları............................ 86 4.3.3. 2000’li Yıllarda Uygulanan Para Politikaları............................ 95 V. ENFLASYON ÖNGÖRÜ MODELLERİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ........... 101 5.1. GİRİŞ.................................................................................................... 101 5.2. VERİ SETİ............................................................................................ 103 5.3. EKONOMETRİK MODEL VE YÖNTEM.......................................... 106 6 5.3.1. Durağanlık Kavramı ve Birim Kök Testleri............................. 106 5.3.1.1. Durağanlık Kavramı.................................................. 106 5.3.1.2. Birim Kök Testleri..................................................... 107 5.3.2. Modellerin Tanımlanması......................................................... 110 5.3.2.1. VAR Modelleri.......................................................... 110 5.3.2.2. Hata Düzeltme Modelleri ve Eş Bütünleşme Analizi 111 5.3.2.3. ARIMA Modelleri..................................................... 113 5.4. AMPİRİK BULGULAR....................................................................... 114 5.4.1. Birim Kök Testlerinin Sonuçları............................................... 114 5.4.2. Modellerin Belirlenmesi........................................................... 115 5.4.2.1. Kısıtsız VAR Modelinin Belirlenmesi....................... 115 5.4.2.2. Hata Düzeltme Modelinin Belirlenmesi.................... 117 5.4.2.3. ARIMA Modelinin Belirlenmesi............................... 120 5.5. MODELLERİN BİR DÖNEM SONRAKİ ÖNGÖRÜ BAŞARILARI....................................................................................... 122 VI. SONUÇ......................................................................................................... 125 135 APPENDİKS................................................................. ........................................ Appendiks A.................................................................................................. 135 Appendiks B.................................................................................................. 137 Appendiks C.................................................................................................. 141 Appendiks D.................................................................................................. 143 Appendiks E.................................................................................................. 145 Appendiks F.................................................................................................. 150 Appendiks G.................................................................................................. 151 Appendiks H.................................................................................................. 154 7 157 ÖZET............................................................................. ........................................ 160 SUMMARY.................................................................... ....................................... 163 KAYNAKÇA.................................................................. ...................................... EKLER.................................................................................................................. 196 TABLO LİSTESİ Tablo 2.2.1.1. Döviz Kuru Sistemleri............................................................... 8 Tablo 2.2.1.2. Döviz Kuru Sistemlerini Benimseyen Ülkeler (1960-1998)..... 8 Tablo 2.2.2.1. Parasal Büyüklüklerin Hedeflenmesi Stratejisini Uygulayan Ülkeler (1960-1998)................................................................... 12 Tablo 2.2.3.1. Tam Enflasyon Hedeflemesi Rejimini Uygulayan Ülkeler (2002)......................................................................................... 15 Tablo 2.2.3.2. Yarı Enflasyon Hedeflemesi Rejimini Benimseyen Ülkeler (2002)......................................................................................... 16 Tablo 2.2.3.3. Enflasyon Hedeflemesinin Farklı Tanımları.............................. 17 Tablo 2.2.3.4. Enflasyon Hedeflemesi Rejimini Benimseyen Merkez Bankalarının Yasal Amacı......................................................... 23 Tablo 2.2.3.5. Enflasyon Hedeflemesi Rejimini Benimseyen Merkez Bankalarının Yasal 8 Açıdan Bütçe Açığını Finanse Edebilirliği 24 Tablo 2.2.3.6. Enflasyon Hedefinin Açıklanması............................................. 26 Tablo 2.2.3.7. Enflasyon Raporunun Yayınlanma Sıklığı................................ 26 Tablo 2.3.2.1. Fiyat Endeksinin Belirlenmesi................................................... 31 Tablo 2.3.2.2. Temel Enflasyonu Hedefleyen Ülkeler...................................... 32 Tablo 2.3.3.1. Ülkelerin Enflasyon Hedefleri (2002)....................................... 34 Tablo 3.3.1.1. Enflasyon Tahminini Ara Hedef Olarak Kullanan Ülkeler....... 54 Tablo 4.2.1. Başlıca Ekonomik Göstergeler.................................................. 79 Tablo 4.3.1.1. Enflasyon, Devalüasyon ve Faiz Oranları (1980-1985)............ 82 Tablo 4.3.1.2. Reeskont, Zorunlu Karşılık ve Disponibilite Oranları (1980- 1985).......................................................................................... 83 Tablo 4.3.1.3. Başlıca Parasal Büyüklükler (1986-1988)................................. 85 Tablo 4.3.1.4. Merkez Bankası Bilançosunun Büyüme Hızı (1986-1989)....... 86 Tablo 4.3.2.1. 1990’lı Yıllarda Uygulanan Para Programları........................... 88 Tablo 4.3.3.1. Merkez Bankası Para Programı (2000)...................................... 97 Tablo 4.3.3.2. Merkez Bankası Para Programı (2001)...................................... 98 Tablo 4.3.3.3. Merkez Bankası Para Programı (2002)...................................... 99 Tablo 5.2.1. Değişkenlere Uygulanan dönüştürme İşlemleri......................... 104 Tablo 5.4.1.1. Birim Kök Testlerinin Sonuçları................................................ 114 Tablo 5.4.2.1. Kısıtsız VAR Modelinin Gecikme Uzunluğunun Tespiti.......... 116 Tablo 5.4.2.2. VAR Modellerinin Hata Terimine Uygulanan LM Testi......... 116 Tablo 5.4.2.3. Kısıtsız VAR (9) Modelinin Sonuçları...................................... 117 Tablo 5.4.2.4. Johansen Eş Bütünleşme Test Sonuçları.................................... 118 Tablo 5.4.2.5. ECM Sonuçları........................................................................... 119 Tablo 5.4.2.6. dtüfesa Değişkeninin Korelogramı............................................ 120 Tablo 5.4.2.7. ARIMA Modeli için p ve q Değerlerinin Tespiti....................... 121 Tablo 5.4.2.8. ARIMA (1,1,1) Modeline Ait Artıkların Korelogramı.............. 121 Tablo 5.4.2.9. ARIMA (1,1,1) Modelinin Sonuçları......................................... 122 Tablo 5.5.1. Modellerin Bir Dönem Sonraki Öngörü Başarılarının 9 Karşılaştırılması......................................................................... 123 ŞEKİL LİSTESİ Şekil 2.2.3.1. Enflasyon Hedeflemesi Rejimini Benimseyen Ülkelerin Başlangıçtaki Enflasyon Oranları.............................................. 25 Şekil 2.3.4.1. Şokun Ardından Enflasyon Tahmini......................................... 37 Şekil 3.2.1.1. Aktarım Mekanizması Kanalları................................................ 41 Şekil 3.3.4.1. Dışbükey Phillips Eğrisi............................................................ 61 Şekil 5.2.1. Zaman Serilerinin Seyri............................................................. 105 Şekil 5.5.1. Modellerin Bir Dönem Sonraki Öngörü Başarıları.................... 123 10
Description:The list of books you might like
