ekoloji, insan ve din yüksek lisans tezi PDF
Preview ekoloji, insan ve din yüksek lisans tezi
T.C. SELÇUK ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ FELSEFE VE DİN BİLİMLERİ ANA BİLİM DALI DİN PSİKOLOJİSİ BİLİM DALI EKOLOJİ, İNSAN VE DİN Eda FEYZİOĞLU YÜKSEK LİSANS TEZİ Danışman Doç. Dr. Abdülkerim BAHADIR Konya-2011 T.C. SELÇUK ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ FELSEFE VE DİN BİLİMLERİ ANABİLİM DALI DİN PSİKOLOJİSİ BİLİM DALI EKOLOJİ, İNSAN VE DİN EDA FEYZİOĞLU YÜKSEK LİSANS TEZİ Danışman DOÇ. DR. ABDÜLKERİM BAHADIR Bu çalışma ……………...tarafından ..….nolu YL/Doktora tez projesi olarak desteklenmiştir. Konya–2011 i T.C. SELÇUUK ÜNİVEERSİTESİ Sosyal Bilimmler Enstitüüsü Müdürrlüğü BİLİMSEEL ETİK SSAYFASI Bu tezin pproje safhassından sonuuçlanmasınaa kadarki bbütün süreççlerde biilimsel etiğğe ve akadeemik kuralllara özenlee riayet ediildiğini, tezz içindeki bbütün biilgilerin etikk davranış vve akademikk kurallar çeerçevesindee elde edilerrek sunulduğğunu, ayyrıca tez yyazım kuralllarına uyguun olarak hazırlanan bu çalışmaada başkalaarının esserlerinden yararlanılmması duruumunda billimsel kurrallara uyggun olarakk atıf yaapıldığını biildiririm. Eda FEYZZİOĞLU ii T.C. SELÇUUK ÜNİVEERSİTESİ Sosyal Bilimmler Enstitüüsü Müdürrlüğü YÜKSSEK LİSANNS TEZ KAABUL FORRMU Yukarıda adı geççen öğrencii tarafındann hazırlanaa “Ekoloji, İnsan ve Din” baaşlıklı bu çaalışma 05/07/2011 tarihhinde yapılaan savunmaa sınavı sonnucunda oybbirliği ilee başarılı buulunarak, jüürimiz tarafıından yükseek lisans tezzi olarak kabbul edilmişttir. Doç Dr. Abddülkerim Baahadır Başkaan Prrof. Dr. Saffffet Köse Üye Doç. Dr. Adeem ŞAHİN Üye iii T.CC. SELLÇUK ÜNİİVERSİTEESİ Sosyal Bilimler Ensstitüsü Müddürlüğü Adı Soyadıı Edaa FEYZİOĞĞLU Numarassı: 0842450510101 n i Ana Bilim / FELLSEFE VE DİN BİLİMMLERİ/ n ci Bilim Dalı DİNN PSİKOLOOJİSİ n e r ğ Ö Danışmanıı Doçç. Dr. Abdüülkerim BAHHADIR Tezin Adıı EKKOLOJİ, İNSSAN VE DİN ÖZET Ekolojii, canlıların birbirleriylle ve maddi çevreleriylle olan çok yönlü ilişkiilerini innceleyen; en uygun ççevresel kooşullar altınnda yaşayaabilmeleri iiçin araştırmmalar yüürüten bilimm dalıdır. Var olan her şey birbirini eetkilemekte ve birbirinden ettkilenmektedir. Bu ettkileşimin ssağlıklı olmması, ekoloojik dengennin bozulmmadan deevam etmeesini sağlammaktadır. BBu çalışmaada, canlı--cansız tümm varlıklar için vaazgeçilmez olan çevrenin insanlla olan ilişşkisi özelliikle dini bboyutuyla oortaya koonmuştur. Ekolojik dengenin dinler açıısından değerlendirilmmesi; insannların taabiattaki neesnelere vee tabiat ollaylarına kkutsallık atfetmeleri; tabiatın innsanın biiyolojik, psikolojik ve toplumsal sağlığına eetkileri bu iilişkiyi açıkklamak amaacıyla elle alınan konnulardır. iv T.CC. SELLÇUK ÜNİİVERSİTEESİ Sosyal Bilimler Ensstitüsü Müddürlüğü Adı Soyadı Eda FEYZİİOĞLU Numarası 0842450510010 n Ana Bilim / Bilim Dalı Felsefe ve DDin Bilimleri//Din Psikolojjisi i in Programı Tezli Yüksekk Lisans Doktora c n e Tez Danışmmanı Doç. Dr. Abbdülkerim BAAHADIR r ğ Ö Tezin İngilizzce Adı ECOLOGYY, HUMANN and RELIIGION SSUMMARYY Eccology is a scientific bbranch that examines thhr multi rellationships oof the living beings with eacch other annd their phyysical envirooment. Alsoo, it is a braanch that mmakes researrches for these livving beingss to ensure them a lifee effect andd influence each otherr. The fact that this interactiion being hhealthy enssures the ccontinutty oof ecologicaal balance. In this stuudy, the relationnship betweeen the all crreatures andd the physiccal environmment is partticularly considered in termss of religionnal dimensiion. These are the subbjects that ddescribes thhe relationshhip: that evaluatiion of ecoloogical balannce in termms of religioons, that peeople ascribbe sacrednesss to the objects in the natuure and natuural events, the effectss of the natture in termms of psychoological, biologiccal and sociial health off human beings. v ÖNSÖZ Ekoloji, insan ve diğer canlıların birbirleriyle ve çevreleriyle olan ilişkilerini inceleyen bilim dalıdır. Canlıların doğal yaşamlarını ve gelişmelerini sağlayan faktörlerin çoğu ekolojinin temel konusunu teşkil eder. Ekoloji, çeşitli türdeki canlıların, çevrelerine uyumlu bir şekilde nasıl yaratıldıklarını; yaşamaları için hangi ortam ve şartların sağlanması gerektiğini; bu canlıların besinlerini ve enerji ihtiyaçlarını nasıl karşıladıklarını; diğer türlerle nasıl bir ilişki içinde bulunduklarını konu edinir. Ekoloji, evrenin temel öznesi olan insanla çok yakın ilişki içindedir. İnsan kendini kuşatan çevresinden etkilenen ve çevresini etkileyen bir varlıktır. İnsanların etkileyiciliği, çevrede belirli nitelikte değişikliklere yol açmaktadır. İnsan, yaşamını sürdürürken ve doğadan faydalanırken çevreye yönelik olumlu ya da olumsuz etkilerde bulunur. Doğa da, kendisinden faydalanan ve yaşamını kendisine bağlı olarak sürdüren insanı etkiler. Bu etkiler; biyolojik, psikolojik ve toplumsal anlamda kendilerini gösterir. Her dinin belirli bir çevre tasarımı vardır. Çevresel faktörler, dinlerin de konuları arasına girmiştir. Doğa olayları ve doğadaki nesneler, bazen Tanrı’nın, kendi varlığını ispatlamada kullandığı araçlar, bazen de toplumların aşırı hassasiyet gösterdikleri kutsallardır. Dinler, doğa karşısındaki insanın durumunu, doğadan faydalanırken yapması gerekenleri, yaşamın devamlılığını sağlamada insanın diğer canlılarla ne tür bir ilişki içerisinde olması gerektiğiyle ilgili açıklamalarda bulunurlar. Çevre, öteden beri araştırmacıların ilgiyle yöneldikleri bir alandır. Bu araştırmaların bir kısmı çevre-din ilişkisini konu almıştır. Konuyla ilgili yapılmış önemli çalışmalardan biri, “Çevre ve Din Sempozyumu” dur. Mehmet Bayraktar’ ın “İslam ve Ekoloji” isimli kitabı, Bahattin Dartma’nın “Kur’an ve Ekoloji” isimli kitabı, Yılmaz Öztan’ın “Çevre Kirlenmesi” isimli kitabı bu çerçeve yapılmış önemli araştırmalar arasında sıralanabilir. Araştırmanın konusu, çevre dengesi ve bu durumun dinler açısından yorumlanması, insanlığın yararına olacak çeşitli değerlendirmeler yapılması ve çözümler üretilmesidir. İnsanın var olduğu ilk andan itibaren oluşmuş olan ve insan vi nesli devam ettikçe de varlığını sürdürecek olan çevrenin insanın biyolojik, psikolojik ve toplumsal sağlığına etkisi ele alınan diğer konular arasındadır. Dengeli ve sağlıklı bir hayat sürebilmek, bir insanın çevresindeki canlılar ve eşyadan nasıl yararlanacağını ve zararlarından nasıl korunacağını bilmesi ve bunun sorumluluğunu hissetmesiyle ilgilidir. Araştırmada, çevre-din ilişkisi bağlamında, insanlığın doğaya egemen olmak yerine, onunla uyum içinde olması gerektiği bilincini vurgulamak ve çevresine karşı gereken sorumluluğu yerine getirme hassasiyetine sahip olmasını sağlamak amaçlanmıştır. Yöntem olarak ekoloji, insan ve dinle ilgili psikoloji, din psikolojisi, sosyoloji, din sosyolojisi ve dinler tarihi kaynakları araştırılmıştır. Bunun dışında konuyla ilgili olarak Hadis kaynakları ve Kur’an meali incelenerek, çeşitli internet sitelerindeki bilimsel makale ve bilgilerden yararlanılmıştır. Çalışmaya literatür tarama yöntemi hakim olmuştur. Üç bölümden oluşan araştırmanın, “Ekoloji ve Hayat” adlı birinci bölümünde; ekolojinin tanımı, konusu, tarihçesi, unsurları, ekolojik kirliliğin tanımı, sebepleri, çeşitleri ve çevre kirliliğinden korunma yolları ana hatlarıyla tanıtılmaktadır. Araştırmanın ikinci bölümü olan “Ekoloji ve İnsan” başlığı altında; ekolojinin insanın biyolojik, psikolojik ve toplumsal sağlığına etkisi açıklanmaktadır. Araştırmanın son bölümü olan “Ekoloji ve Din” bölümünde; Hinduizm, Budizm, Taoizm gibi Doğu dinlerinde ve eski çağların inanç sistemlerinde insanların doğaya bakışı, doğadan yararlanma şekilleri ve hangi nesnelere kutsallık atfettikleri ele alınmaktadır. Bu bölümün diğer başlığı altında; Yahudilik ve Hıristiyanlığın doğayı ve insanı ele alışı, doğada kutsal kabul edilen unsurlar, kutsal metinlerden örnekler verilerek açıklanmaktadır. Bu bölümün son başlığı altında; evrenin yaratılışı, tabiatın sunduğu imkânlar, bu imkânlara karşılık insan olarak takınılması gereken tutum ve davranışlar ayet ve hadisler ışığında değerlendirilmektedir. Gerek araştırma sırasındaki yöntemsel, eleştirel ve fikri katkılarıyla, gerekse gösterdiği anlayış ve inceliğiyle yardımlarını benden esirgemeyen sevgili danışmanım Doç. Dr. Abdülkerim BAHADIR’a teşekkür ve minnettarlığımı sunuyorum. Eda FEYZİOĞLU Konya-2011 vii İÇİNDEKİLER BİLİMSEL ETİK SAYFASI ……………………………………………………….i YÜKSEK LİSANS TEZ KABUL FORMU ………………………………………………ii ÖZET ……………………………………………………………………..……….iii SUMMARY ……………………………………………………………………………iv ÖNSÖZ …………………………………………………………………………...…v İÇİNDEKİLER ……………………………………………………………………..vii GİRİŞ ……………………………………………………………………………….1 BİRİNCİ BÖLÜM EKOLOJİ VE HAYAT 1.1. Ekolojinin Tanımı, Konusu, Tarihçesi ve Unsurları ……………................……….4 1.1.1. Ekolojinin Tanımı ……………………………………………………….4 1.1.2. Ekolojinin Konusu ……………………………………………………….4 1.1.3. Ekolojinin Tarihçesi ……………………………………………………….5 1.1.4. Ekolojik Faktörler ……………………………………………………….11 1.1.4.1. Toprak ……………………………………………………….11 1.1.4.2. Su ………………………………………………………………13 1.1.4.3. Hava ………………………………………………………………14 1.2. Ekolojik Kirlilik …………………………………………………………...….14 1.2.1. Ekolojik Kirliliğin Tanımı ……………………………………………….14 1.2.2. Ekolojik Kirliliğin Sebepleri ……………………………………………….15
Description:The list of books you might like
