Ekim 1917 Darbe mi, Sosyal Devrim mi (Rus Devriminin Meşruiyeti)

160 Pages·1997·5.18 MB·Turkish

by  Ernest Mandel

Ernest Mandel
Ekim 1917
Sosyal Devrim Mi
Darbe Mi? ·
Rus Devriminin
Meşruiyeti
Türkçesi:
Oktay Emre
İnceleme ve Araştırma Defterleri
YAZIN YAYINCILIK
inceleme ve Araştırma Defterleri dizisi
*
Özgün adı
Octobre 1917: Coup d'Etat ou revolution sociale
la legitimite de la revolution russe
(1992)
*
Türkçe ilk baskı:
Mart 1997
*
Türkçesi
Oktay Emre
*
Kapak
inci Batuk
Dizgi
Yazın
Baskı
Söğüt Matbaası
*
Cilt
Özden Mücellithanesi
Yazın Yayınları
Asmalımescit Sok:13/9
80 050 Beyoğlu lstanbul
*
Yazışma
PK 224 Beyoğlu lstanbul
ç
N D E K L E R
Sunuş
PO ve PR,,,.,,,,,,,,,,,,,,,,,,,.,,,,,, 7
1111,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,11,,,,,,,,,,,,,,,,
Giriş: 1917 Devriminin Aşamaları
François Vervammen ,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, 9
1,,,,,,,,,,,,,1,,,,,,
l.Bölüm
Ekim 1917: Darbe Mi Sosyali Devrim Mi?"'""""""'"""""'"" 23
il. Bölüm
Uluslararası Önemlilik''""'"""'"'""""'"""'"""'""'"""'"''"'" 33
llL Bölüm
Ulusal Mahiyet,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, 48
iV. Bölüm
Politik Önemlilik,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, 58
V. Bölüm
Bolşevik Yönelme: Eleştirel Bir Çözümleme,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, 71
VI. Bölüm
Lenin'in Örgüt Anlayışı,,,,,,,,,,,,,.,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, 85
vıı. Bölüm
Stratejik Boyut,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, 102
Vlll. Bölüm
Sonuç Yerine,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, 119
Kronoloji,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,;,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, 127
Küçük Sözlük,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, 1? !l

Sunuş
Bu Defterde yayınla~ığımız çalışma yorumlayıcı, polemiksel ve
eleştirel bir denemedir.
Yorumlayıcı bir denemedir çünkü -artık bu konuya değinmek
"moda" olmasa da- Rus devrimi, çağdaş dünyayı anlamak isteyen,
sosyalizm mücadelesinin ortaya çıkardığı sorunları aydınlatmak is
teyenler tarafından incelenmesi gereken önemli tarihi deneyimler
den biridir.
Polemiksel bir çalışmadır çünkü bu devrim bugün gerçek bir ide
olojik iftira kampanyasının konusudur. Giderek daha çok Stalinizm
le ve bürokratik diktatörlükle özdeşleştirilmektedir. Bu öylesine bir
boyuta varmıştır ki bu yüzyılın belirleyici olaylarından biri an
laşılmaz bir hal almıştır. Bu öylesine bir boyuttadır ki bir tarihçi ve
politik eylemci olarak çalışmalarını sürdüren Ernest Mandel en temel
(ve de en hayati) soruya dönüp durmak zorunda kalmaktadır: Ekim
1917 totaliter bir darbe miydi yoksa toplumu özgürleştiren bir ayak
lanma mı?
Bu eleştirel bir denemedir çünkü tarihi, hatta devrimci tarihi, sa
vunucu okunuşundan daha az zenginleştirici birşey yoktur. Ernest
Mandel, bir yandan Rus devriminin güçl~ meşruiyetini kuwetle
vurgularken ve Bolşevik partisinin genel eğilimini savunurken, bir
yandan da, özellikle 1917-21 döneminde yapılan hataların altını
çizmektedir.
Bu nedenle bu çalışma ile Ernest Mandel, Bolşevizm tarihinin
derslerinin tartışılmasına önemli bir katkıda bulunmaktadır.
• • •
.,
Orjinal çalışma üzerinde bazı değişiklikler yaparak, çeşitli yerle
re ara başlıklar ve çok sayıda açıklayıcı dipnot koyduk. Yazar da
İngilizce baskıya çeşitli eklemeler yaptı.
Ernest Mandel'in yazısı kronolojiden çok konulara göre
düzenlendiği için François Vercammen'dan kısa bir tarihi giriş yaz
masını rica ettik. Bu ilginç yazı dönemin olaylarını yakından
tanımayanlar için özellikle yararlı olacaktır.
Bu Defterin daha yararlı olması ve tüm okuyucularına
erişebilmesini sağlamak amacıyla çağdaş bir eğitici ek, özellikle in
sanları, örgütleri ve olayları tanıtan bir rehber ekledik.
P.D. veP.R.
İngilizce çeviri, Fransızca orjinalden Penny Duggan ve Steve
Bloom tarafından yapılmıştır.
Kullandan Kısaltmalar
MK: Merkez Komitesi
KE: Komünist Enternasyonal
KD: Anayasacı Demokratlar
KP: Komünist Parti
SBKP: Sovyetler Birliği Komünist partisi
RSDİP: Rusya Sosyal Demokrat işçi Partisi
RSSFC: Rusya Sovyet Sosyalist Federativ Cumhuriyeti
SPD: Alman Sosyal Demokrat Partisi
SR: Sosyal Devrimciler
SS: Nazi Polisi
SSCB: Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği
USPD: Almanya Bağımsız Sosyal Demokrat Parti
8
Giriş
191 7 Devriminin
Aşamaları
François Vercammen
Şubat 1917'de, savaşın ortasında, Rusya'daki otokratik Çarlı.k rejimi
kitle gösterileri ile yıkıldı. Sekiz ay sonra, Ekim'de, işçi sınıfı -tüm
ülkede halk ayaklanmaları ile desteklenerek- politik gücü eline
geçirdi ve yeni, sosyalist bir toplumun kuruluşuna başladı. XX.
Yüzyıl bir dönüşüme uğramıştı.
Kimilerinin örgürdüğü. kimilerinin ise korktuğu gibi 1914
Dünya Savaşı bir devrim doğurmuştu.
Rejim Bunalımı
191 7 devrimi, XIX. yüzyılın ikinci yarısında Rusya'yı sarsan yaygın
buhranın son doruğuydu. Batısında kapitalist üretim tarzı muzaffer
olmuşken, Avrupa'da büyük bir askeri güç (aynı zamanda Asya'da
da önemli bir güç) olarak ekonomik geriliğin içine hapsolmuş bir
ülkeydi. Çarlık rejimi bazı değişiklikler yapmaya gayret etmişti:
tarım reformu, idari mekanizmanın demokratikleşmesi, eğitim siste
minin moderleştirilmesi, toplumsal yasalar, işçilerin örgüt kıırıııa
9