Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı Eğitim Yönetimi Teftişi Planlaması ve Ekonomisi Programı PDF
Preview Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı Eğitim Yönetimi Teftişi Planlaması ve Ekonomisi Programı
Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı Eğitim Yönetimi Teftişi Planlaması ve Ekonomisi Programı ÖĞRETMENLERE GÖRE OKUL MÜDÜRLERİNİN TEKNOLOJİK LİDERLİK DAVRANIŞLARI VE BİLGİ YÖNETİMİNİ GERÇEKLEŞTİRME DÜZEYLERİ Mehmet DURNALI Doktora tezi Ankara, 2018 Liderlik, araştırma, inovasyon, kaliteli eğitim ve değişim ile Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı Eğitim Yönetimi Teftişi Planlaması ve Ekonomisi Programı ÖĞRETMENLERE GÖRE OKUL MÜDÜRLERİNİN TEKNOLOJİK LİDERLİK DAVRANIŞLARI VE BİLGİ YÖNETİMİNİ GERÇEKLEŞTİRME DÜZEYLERİ THE VIEWS OF TEACHERS ON TECHNOLOGICAL LEADERSHIP BEHAVIOURS OF SCHOOL PRINCIPALS AND SCHOOL KNOWLEDGE MANAGEMENT Mehmet DURNALI Doktora tezi Ankara, 2018 i Öz Bu araştırmada; ortaokul öğretmenlerinin görüşlerine göre, öğretmenlerin teknoloji kullanımında okul müdürlerinin sergilediği teknolojik liderlik davranışlarını ve okulda bilgi yönetiminin gerçekleşme düzeylerini; bu düzeylerde çeşitli değişkenler (cinsiyet, yaş, mesleki kıdem, öğrenim durumu, okuldaki görev süresi ve okul müdürüyle çalışma süresi) temelinde istatistiki açıdan farklılık olup olmadığını; teknolojik liderlik davranışları ve bilgi yönetiminin gerçekleşme düzeyleri arasındaki ilişki ve düzeyi; teknolojik liderlik davranışlarının bilgi yönetiminin gerçekleşme düzeylerini yordamasını tespit etmek amaçlanmıştır. Araştırma, betimsel tanımlama ve ilişkisel tarama modeline uygundur. 2017-2018 eğitim öğretim yılı bahar döneminde, Ankara Mamak İlçesindeki ortaokullarda görevli 442 öğretmen çalışma grubunu oluşturmuştur. Araştırmada geliştirilen; “Okul Müdürü Teknolojik Liderlik Davranış Ölçeği (OMTLD-Ö)” ve Özgözgü (2015) tarafından geliştirilen “Bilgi Yönetimi Ölçeği (BY-Ö)” aracılığıyla öğretmen görüşleri toplanmıştır. OMTLD-Ö; motivasyon, yönlendirme, altyapı ve hukuk boyutları altında on sekiz madde içermektedir. BY-Ö dört boyut içermektedir. Verilerin analizinde; aritmetik ortalama gibi betimsel ve t-testi gibi sonuç, anlam ve çıkarım sağlayıcı istatistik teknikleri kullanılmıştır. Sonuçlara göre; öğretmenler, öğretmenlerin teknoloji kullanımında okul müdürlerinin sergilediği teknolojik liderlik davranışları toplamında ve bütün boyutlarda “katılıyorum” düzeyinde görüşe sahiptirler. Öğretmenlerin görüşlerinde, bütün değişkenlerinin alt grupları arasında anlamlı bir farklılık oluşmamıştır. Öğretmenler, ortaokullarda bilgi yönetiminin gerçekleşmesi düzeyleri toplamında ve bütün boyutlarda “katılıyorum” düzeyinde görüşe sahiptirler. Öğretmenlerin görüşlerinde, mesleki kıdem değişkeni hariç, diğer değişkenlerinin alt grupları arasında anlamlı bir farklılık oluşmamıştır. Öğretmenlerin teknoloji kullanımında okul müdürlerinin sergilediği teknolojik liderlik davranışları toplamında ve bazı boyutları ile ortaokullarda bilgi yönetiminin gerçekleşmesi düzeyleri toplamında ve bazı boyutları arasında istatistiki açıdan anlamlı, pozitif yönlü ve ‘çok zayıf’ bir ilişki ve bu durumların bazılarında yordanma gerçeği tespit edilmiştir. Anahtar sözcükler: teknolojik liderlik, bilgi yönetimi, liderlik, teknoloji, bilgi, okul müdürü, öğretmen ii Abstract This research aims to examine technological leadership behaviors exhibited by in teachers’ use of technology and school’s knowledge management according to secondary school teachers’ views on the basis of some variables. It also aims to find out the existence and level of relationship between technological leadership and knowledge management and to determine whether these behaviors predict knowledge management. The correlational survey model has been used. The study group consisted of teachers from secondary schools in Mamak district of Ankara in the 2017-2018 academic year. The data was collected through “School Principal Technological Leadership Behavior Scale (SPTLB-S)” developed for this study and "Knowledge Management Scale (KM-S)” developed by Özgözgü (2015). According to the main result; teachers’ views regarding technological behaviors exhibited by the principals is at a “agree (4/5)” level for the overall and all sub-dimensions. No statistically meaningful differences found between sub-groups of all variables. Teachers’ views regarding school’s knowledge management is at a “agree (4/5)” level for the overall and all sub-dimensions. No statistically meaningful differences found between sub-groups of all independent variables except for professional experience. There is a statistically significant, positive and 'very weak' correlation/relationship between the overall of technological leadership behaviors, and some dimensions of it and school’s knowledge management overall, and some dimensions of it in terms of one-to-one comparisons. When the level of the technological leadership behaviors increases, school’s knowledge management increases too. The predictive fact was found to be significant in the sixteen of twenty- six correlation cases. Keywords: technology leadership, knowledge management, leadership, technology, knowledge, school principal, teacher iii Teşekkür Yüksek lisans ve doktora eğitimim sürecinde desteklerini esirgemeyen Sayın Prof. Dr. Şefika Şule ERÇETİN hocam başta olmak üzere, Sayın Prof. Dr. Elife KILIÇ, Sayın Prof. Dr. Şaduman KAPUSUZOĞLU, Sayın Doç. Dr. Sabri ÇELİK, danışmanım Sayın Doç. Dr. Sait AKBAŞLI hocalarımıza ve Sayın Dr. Öğrt. Üyesi Bijen FİLİZ, Sayın İbrahim LİMON’a bu araştırmanın meydana getirilmesi sürecinde ayırdıkları zaman, sarfettikleri emek, düşünce, fikir ve katkılarından dolayı sonsuz teşekkür ederim. Sayın Mehmet Zeki BAŞYEMENİCİ, Sayın Metehan KELEŞ, Sayın Gürsel YEŞİLOĞLU, Sayın Sevda KUBİLAY, Sayın Mehmet ATASOY ve verilerin toplanmasında emeği geçen Sayın okul müdür ve müdür yardımcılarına desteklerinden dolayı, ve görüşlerini bizlerle paylaşan sevgili öğretmenlerimizin hepsine tek tek teşekkür ederim. iv İçindekiler Öz ............................................................................................................................ ii Abstract .................................................................................................................. iii Teşekkür................................................................................................................. iv Tablolar Dizini ........................................................................................................ vii Şekiller Dizini ........................................................................................................... x Simgeler ve Kısaltmalar Dizini ................................................................................ xi Bölüm 1 Giriş ......................................................................................................... 1 Problem Durumu ................................................................................................. 1 Araştırmanın Amacı ve Önemi .......................................................................... 10 Araştırmanın Problemi ...................................................................................... 16 Sayıltılar ............................................................................................................ 17 Sınırlılıklar ......................................................................................................... 17 Tanımlar ............................................................................................................ 17 Bölüm 2 Araştırmanın Kuramsal Temeli ve İlgili Araştırmalar............................... 18 Teknolojik Liderlik.............................................................................................. 18 Teknolojik Liderlik Davranış Çerçevesi ............................................................. 28 Bilgi Yönetimi .................................................................................................... 53 İlgili Araştırmalar ............................................................................................... 79 Bölüm 3 Yöntem ................................................................................................. 127 Araştırmanın Çalışma Grubu .......................................................................... 128 Veri Toplama Süreci ........................................................................................ 130 Veri Toplama Araçları ..................................................................................... 130 Verilerin Analizi ............................................................................................... 150 Bölüm 4 Bulgular ve Yorumlar ............................................................................ 155 Birinci alt probleme ilişkin bulgular .................................................................. 155 İkinci alt probleme ilişkin bulgular .................................................................... 168 v Üçüncü alt probleme ilişkin bulgular ................................................................ 182 Dördüncü alt probleme ilişkin bulgular ............................................................ 186 Bölüm 5 Sonuç, Tartışma ve Öneriler ................................................................ 192 Sonuç ve Tartışma .......................................................................................... 192 Öneriler ........................................................................................................... 210 Kaynaklar ........................................................................................................... 213 EK-A: Okul Müdürü Teknolojik Liderlik Davranış Ölçeği ..................................... 248 EK-B: Bilgi Yönetim Ölçeği Kullanım İzni ........................................................... 249 EK-C: Etik Komisyonu Onay Bildirimi ................................................................. 250 EK-Ç: Ankara İl Milli Eğitim Müdürlüğü Ölçek Uygulama (Veri Toplama) İzni .... 251 EK-D: Etik Beyanı ............................................................................................... 252 EK-E: Doktora Tez Çalışması Orijinallik Raporu ................................................ 253 EK-F: Dissertation Originality Report .................................................................. 254 EK-G: Yayımlama ve Fikrî Mülkiyet Hakları Beyanı ........................................... 255 vi Tablolar Dizini Tablo 1 MEB'in Görev Tanımları .......................................................................... 38 Tablo 2 Bilgi Yönetimi Becerileri ........................................................................... 71 Tablo 3 Bilgi Okur-Yazarlığı Basamakları ............................................................. 74 Tablo 4 Çalışma Grubunun Demografik Bilgileri ................................................. 129 Tablo 5 OMTLD-Ö Örnek Maddeler ve Dayanakları .......................................... 132 Tablo 6 OMTLD-Ö Kapsam Geçerliliği Değerlendirme Form Biçimi ................... 133 Tablo 7 Minimum KGO Değerleri ....................................................................... 134 Tablo 8 OMTLD-Ö Madde Havuzu KGO ve KGİ Değerleri ................................ 135 Tablo 9 OMTLD-Ö AFA Çalışma Grubu Demografik Bilgileri ............................. 137 Tablo 10 OMTLD-Ö AFA Madde Toplam Korelasyon ve Döndürülmüş Faktör Yük Değerleri ............................................................................................................. 140 Tablo 11 OMTLD-Ö %27 Alt-Üst Grup t Değerleri .............................................. 141 Tablo 12 OMTLD-Ö DFA Çalışma Grubu Demografik Bilgileri ........................... 142 Tablo 13 OMTLD-Ö DFA t-testi Değerleri .......................................................... 144 Tablo 14 OMTLD-Ö DFA Uyum İyiliği Değerleri ................................................. 144 Tablo 15 OMTLD-Ö boyutlarının Korelasyon Katsayı, Ortalama (Ort), Standart Sapma (Ss) ve Cronbach Alpha Değerleri ......................................................... 145 Tablo 16 BY-Ö DFA Çalışma Grubu Demografik Bilgileri ................................... 147 Tablo 17 BY-Ö DFA t-testi Değerleri .................................................................. 149 Tablo 18 DFA Uyum İyiliği Değerleri .................................................................. 150 Tablo 19 OMTLD-Ö Seçeneklerine Karşılık Gelen Puan Aralıkları .................... 151 Tablo 20 BY-Ö Seçeneklerine Karşılık Gelen Puan Aralıkları ............................ 151 Tablo 21 OMTLD-Ö ve BY-Ö’lerinin Ortalama, Ortanca, Mod, Çarpıklık ve Basıklık Değerleri ............................................................................................................. 152 Tablo 22 OMTLD-Ö ve BY-Ö’lerinin Kolmogorov-Smirnov Normallik Testi Değerleri ........................................................................................................................... 152 Tablo 23 Öğretmenlerin Görüşlerine Göre Öğretmenlerin Teknoloji Kullanımında Okul Müdürlerinin Sergilediği Teknolojik Liderlik Davranışları Düzeyleri ............ 155 Tablo 24 Cinsiyet Değişkenine Göre OMTLD-Ö Toplamına İlişkin Öğretmen Görüşlerinin Aritmetik Ortalama (X̅ ), Standart Sapma (S), t-test’i Değerleri ....... 156 Tablo 25 Cinsiyet Değişkenine Göre OMTLD-Ö Boyutlarına İlişkin Öğretmen Görüşlerinin Aritmetik Ortalama (X̅ ), Standart Sapma (S), Mann Whitney U Testi Değerleri ............................................................................................................. 157 vii
Description:The list of books you might like
