Edebiyat Sosyolojisi PDF
Preview Edebiyat Sosyolojisi
CEP ÜNiVERSiTESI Edebait y Sosolojisi y ROBERTE SCARPIT lletiYşaiymı nl•a PrıR ESSUENSI VERSITDAEIF RREASN CE CATVLLVS C E P Ü NI V E R SIT E SI Edebiyat sl��r?l,?J!�i ROBERETS CARPIT Çeviren HOSEYIN PORTAKAL iletişYiamy ınla• rPıR ESSEUSN IVERSITADIERF ERSA NCE r CATVLLVS IletiYşiamy ın•l PaRrEıS SUENSI VERSIDTEAF IRRAENSC E C E PÜ N 1 V E R S 1 T E S 1 IletiYşaiymı ncıAl.ıkŞ a.d ınsaa hibMiu:r aBte lge GeneYla yıYnö netmenFia:h rAir al YayıYnö netmenEir:k aKnay ılı YayıDna nı,manAıh:m eltn seı YayıKnu rulu: FahArria Mlu,r aBıe lgTea,n ıB!o raM,u raGtü ltekiiln,g Ahmeltn selE,rk anK ayıülmıi,Kt ı vanç TuOrPualş oıaııuM,e ıTeu nçay GörseTla sarıÜmm:i Ktı vanç Kapak lllüatrasGyüorncau:nö zkan DizgMla:r aton Dızgievi SayfDaü z•niH:u snAüb bas BaskŞıe:fk iM atbaa(sıı1çA )y haMna tbaa(skıa pak) lietYiaşyıımn cAı.lŞı•. Ck e pü nıvers1r00t •e IsSiB 9N7 5-427900-.X. 1.B asıml:l etYıaşyıımn lKaasrıım,1 992. Ocak 1986t ar7i hblasik ısınçedvarni lmıştır. ©aue saısP-rjees?s Uensl versidteaF irraensc1 e9,5 8 108B,o uJevSaaridn -Ger7m5a0i0n,6,P ar-ıFsrance ©IletiYşaiymı ncıl.,ı1i<9A9Ş2 KlodfaCraedrI letiHşainNm o .3?4 400 CaQaloI1lsltua nTbeull5 1,6 2 260 -61 -62 1 . Ön söz Günümüzbdiel bgiyira ndaennö nemdl�i e rh alineel igrdkieğne r yandadna a rtanb ihrı zgleal işiçyeoşri,t leAnmiayk oart.l anarak büyüybeinl ügrie timiynadreanr lanömzaekl,l ikle ygaüşnadme lik kaygılabraısnkııansl ıt ınzdoar,l aşHıeyroş re.y er ağmebni lgiye ulaşmçaa basını süridçüidrneei nmlkeArırl paerk f azdleağ il. Ayrıcöaz,e llTiOkrlkei gyiebü il kelebridkreo nudkae ndigneil iş tirmyeakd as ırmfe rakıgniıd ermek içinb ihkreo rnhuayö{jnug i renmeiks teyenşlaenrsçiıon k a zÜ.n iversitetloeprliummiuzm,u zuny etişbökliünm Onkea tkıda builçuignnem raekik mlkiful lardan yoksun. CepÜ niverskiitteaspiil şatrbeıu o lumsuozr tamdeav,l erinde kendilyeertiişntii romteokb,O svtaep,u rdtar,e nhdaer canzaan mandakne ndiilçeiryina rarlanImsatke yensluenruel mOazke re hazırlandı. 20.y üzyıl Franshıazy atkıüenlnıtö nün re mlüir ünlerionldaenn, bugüyna kla3ş0ı0k0k itapdleıvbk i dri zoil uştu•raaunes ais-je" (NeB iliyodriuzmi)s Iilneit iYşaiymı nlTaürrık çek'ayzea ndırıyor. IletişCiempÜ' nIinv ersbiutbe üsyiü,dk i zidseenç ilmTiüşr k,i yeli okurliaçriö nz elliilkçgleiek ioclia bileesceerkl eyrainnı sıArva, rupa'bnaışnk yaa yınevlebreinnzienbr iç re rçevyeadyeı mladı�ı kitapdlaai rçıe riyor. AyrıTcüar kiyes'inyiansk eütl,t eükro,n omhia yatıiyllgkaio lniu lardöaze oll arbaukd iziiç iyna zıltmeılşi f e"süenrilveerr site"nin "ö{ırenlpmr ogramtıa"mnaım lay.a cak CepÜ niversitheesrki i'tnaibnı aölanndıengıenlb einurz manı tarafıynazdıalndK ıi.ta phleamrk ,o nuyialk ke ze �ilkeinş ilheerme deb ilgidseirniin leşitsitremyeekn sleesriea nebibliekrca epks am ved erinlikte. Bivleag nilnaişnoı llymıeartst eıer,ml ekilı stCaesp. ünrversiktietsalp llairsvıeenü ıniverö{ısrietnec ilyearrid ıdmceır s kitaoblıa rakku llanabiöl�erceetkm;e nöl�erre,t üiyme levrei araştırmbacukı iltaarp lakradyannao kl aryaakr arlanabilecek; gazetecilye�ru ni şt emposiuç inçdaeb ubki lgiliehntmiay açlarını CepÜ niversiteksair'şnıadlbeainyl ecçeakl;ı şmteıs�lıed ka lında bilgigseilniiş tiirsmteeky en, keevnidnpidr eo,g ramlayabilece�i bimre sle�kiit iimm kanıknaav uşacaaykr;ı chae,r hanbginire denlbeik ro nuymue raedke nh erkekso,l aoyk unru,k olatya şınır, ucubzi kra ynaC�etp Ü niversitetseim'ienndd eebn ilecek. CepÜ niverskiitteaspisl ıaakrr ıa lıkylaayrılmal andbıeknçzae,r siz bigre neklü ltküirt apollıu�şıt urIancsakaH.na kiarı'Gnednaen tikK'aen,s er'OdretnaP ka zarA'lak,o llım'den eK,aI psittaalizm' tistikC'idnesne lklaidka'urez anagne nibşi bri lgi alanında hem zahmethseimzv eribmilgrie zinitçiii nd ea•lm ekanC"e,p Ü ni versitesi. ILETIYŞAIYMl NLARI Içindekiler ıK.ı SıM IlkveeY öntem.l...e..r.... ................... ...............................................7 ıB.Ö LÜM NiçiBni rE debiySaots yolo.j....i...s....i.....?... ...............................7 f����� � ?a���� �.�:::�:::�::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::>:::.:::::::::.::::: , . . . llBÖ.L ÜM . EdebiyÜartü nünNea sıYla kla.şma....l..ı........... ...................1 9 KitOakpu ma, Ed.e....b...i....y...a.....t..... ..................................................1 9 Yollar.................................................................. ...2..5.. .. ....... llK.ı SıM Üret.i..m... .....................................................................................................3..1.. .. llBlÖ.L ÜM ��:n�:��� �:�:r.:::::�:�: :::::::::::::::::::::::::::: ::::::::::::::::·::::::::::::::.:::::::::: s! ... .. KuşakvleaE rk ipler... ........ .....3..6 . ... ....... . IVB.Ö LÜM . . . TopluImç inYdaez a.r..... ...................................... ........... .4.3 Kökeenri. ........................ ... . .............. 43 ParSao ru.n...u. ...................... .. ........................ ..........................4 7 EdebiMyaets leği............................................. ...... ...........5..3. ....... llKlı.S lM . Dağıt..ı....m.... ......".· .. ........... .. .. ....................................5...9 V.B ÖLÜ.M . . KitaYpa yıImş l.e...r.....i... ..................................................... .... 59 YayıvmeY aratma................. ...................5...9... ........................ ..... YayımcıIlşıl.ğ..eı..v...n..i... .. ....................................................................... 65 VIB.Ö LÜM KitaDpa ğıtımDıenvırne l_e .r..i..... ...........................................7 4 DevrenSiınn ırla.r ı... ...........................................7...4... .... ...................... KültüIrnlsüa nDlearv re.s.i. . .....................................7...8... ...... ......... HalkIıç iAnlea Dne vre.l..e....r... .... . .... ..... . .. .... ... .........8..6. ....... Abl ukaZyoır layan..l...a..r... ....................................................... 92 IVK.l SlM Tüket.i.m...... .....................................................................................9 9 VIBIÖ.L ÜM Yapıvte O kuyuc...u... ............................................. ................ .9.9 Okuyucula.r..........:.... ................ ............................................ _ _.. 99 Başa..r..ı.. ........................................................................................................... 109 VIIBIÖ.L ÜM Okumav eY aşam.......... .......................................................................1. 15 UzmanlvaerT üketic...i...l....e.....r.. ................................................. 115 Güdülen.m....e... ........................................................................................ .1.18 SONU..Ç... .....................................................................................................1....2 ..7... . BiRiNCSiIMKI İLKE VEY ÖNTEMLER BİRİBNÖCLİÜM NİÇİBNİ RE DEBiYASTO SYOLOJİSİ? I.E debivyea tT oplum Edebiyüartü nleri yazarlavne,o kkuiytuaplan culayna d ag enebli tra rzsdöay leyeocleukr ssaak, naty aratıcılyaanpnııt,l vaen o kuyuckui tlesini kapsaAry.n zıa mandsaa nattıe,k nolovejt iiycia reti dei çinael avn et anımiıy yia pılmbıişr eyl(eardlıe herz amabni linmdees)ae,z ç oka noni(ma mas ınırlı) birt oplulbuüğtuü nlesyoennd ereckea rmaşbıikr aygıatr acılıbğiıdrye lğai şdiemv resini oluşturur. Bu devrentiünm n oktalanynadraa tbıicrıe yle rinv arlığı psmiokroalvloe jf iekl,s yeofir ums orun lannıy,a pıtiaonynn adırğoıla racılıeğsıtyeltai k, stidli,vl e t eknsiokr unlvaens ono larbaikor k uyu cut oplultuağrui hspeoll,i ttiokp,l umshaalt,te ak o nomisko runloarnt akyao yaBra.ş ktaü rlsüö yleye- _ ceko lursaekd,e biyüartü nünküe şfetmieçki- ne n azındabni-ny ovla rdır. Edebiyabtiırne ylzeirhiinn dsüenly alansyola, yutb içimlevreol ret aklyaaşpaı laorllaabn u ü çlü ilişkbiiszii,im n celemezmoirzlia ştıÖrzıeylolri.k le edebiytaatr ihiinnic elemegmeirze ktiği zaman, olaylüaçnb oyutttaas arlamgaükçtlaü çke kiyoruz. Gerçeketdee biytaatrh ii,b u ortaklbaaşğal anımı, polittiakr iyha zarlığmıenrıank ıtnear kediblimri ş çeşidte kobri,r ç eşistü sg ibdiü şüneryeükz,y ıllar boyuncyaa lnıizn saniavnen y apıtla-röırnne ğin 7 ruhsyaalş aömy külveerm ie tiyno rumlgairbıii n- celenmesyieytlienv meih şa lçao ğzua mayni enb u nunla yetinmektedir. Gelenektsieplet nei yeid ebiyat dtearrskiiih i taplannbdial gee,r çebki rs osyolgoöjriükn ümün eksikglöizğlgieö rülebBiellikyria. z artloaprl umsal bibro yutbuinl incoilnadbei lvierb luenru bni irm gesivneir mekyael kışabialmiarb luea rm,a çi çin kesivneu yarlanbmiıyrşö ntemeikns ikylüizğüin denç,o ğzua mani nsanvıeny apıtgıenl eneşkesel masıntıunt ukloulsuur lTaarr.i hdienr inliikklie ri, boyutbliuer k raünz eriynaen sımgıişby io kolvuer edebiüyraütn düü,z b iprl aünz eriynaen sımdıüşn yah aritasına benzeru ğçraarOrpk.ıu llmlaalrara dakyie rküreklüeçrü,c büikMr e ksikae'zyekıno ca manb iArl askan'aysııy la nlışlgıösktlear biernse, zerş ekilVdeer saild1aeo sn'y ıadn a o nb eşy ıl1ı7,. yüzyıladlatkmiyı ışl lFırka nseıdze biyyaaşta mını öylbea stınr. Bu güçlühkilçebrzi arm ant ümüyloer tadan kalkmaEzk.s ikbsiibrze timloelmaeos lım asbai le, önemloil any,a şamöyküsü yazyaard laya onnın rumculatnanr,i hçiylade arei lne ştirmeendleerin, biyaotrıt açyıak aranl-agreıçnm iyşatd ea g ünü müzdee-debiüyraütn küo nusunbdoaz ulmamış ve tamb igrö rüsşaeh iopl malarGıüdnıürm.ü zedkeo nomiski stemler çerçeçvaelsıişv aene i tçkiinsdie yaratümzae riynaed sınomlaazyn a zmanbıinmr e s leko lma-syıad ah idçe ğilksaez angçe tirbeiner t kinloilkm asiın-sanikaanvnr ayışuıznaddkae nğ il dirK.i tabtıinc abriiür r üonl arüarke tilvmeed sai ğıtılmdaashıaa,ç ıbki dre yişilset,ve eks unyua sa sınuay masyıa,p ıtlkaarvırna nmasındakna luzak mazS.ö züknı saoskıu,m kai taepn düstrinsaisnıdle "tüketibmiidrna "l ıyesdae,b iydaat- ıdni ğşeery ler 8 arasınadmaa,y adsınmbaizşr e kilkdiet-aepn düst ris"iü retimibniidrna "lo ıl masöın emsbiizşr e yd e ğildir. II.T arihçe Algıladığımız edşeebkilyikayatlv er amı1,8 . yüzyılsıonny ıllantnaırni htianşiı Bra.ş langıçtan beriin sanleadre biy"ayta pmıyoorn"a", s ahip olu yorduE"d.e biy"aotk,u umşlakra"t egoriasiiton le manıni şaretiVdoilrt.a irbei'riç na ğdaşmgaö re "edebiy"ahta"l,k ıkna"r şıtıödtıerky,iö nüdüBri.r kültüarr istokrsaösziksoin usuvdeub urü rünt op lumsabli ro lgoul duğöul çüdeed,e biyvaett o plum iilşkilseorriu npue,kb ilinoçllairo arkt açyıak maz. Oysa1 6y.ü zyılidtainb abrieernvri m başlavdeı 18y.ü zyılidtainb ahrıezn kazandyıa.n daBbnii rl gi alanluazrmıa nlaşırbkielni,mv seet le knçiakl ışma larg idergeekr çeakn lmada edebiyatatyannl dvıe edebiyatın çembeyrail ndhıaozrş ba ilrvd aık,ig te çirmeikç isnı nırlanymöanyeal Adrit.ı bki rka rşılık beklemeyeedne biyoa ta,n danb eridkiern disiyle toplulaurka sınodrag anbiakğ lar anyor. Ötey andan, edebbiikrya artştıal ık beklememe yia rtıraaynn kıü ltürveet le kniilkl eermelteürk,e timt oplumiuç indeedkeib iygaetr eksiniamlianin nıngıe nişledtetğii,ş iolma naklaçroığnaıl tBtaı. sımcılbıuğlıunn uşkui,t ap endüstrigseilniişnm esi, okuma-yazbmial enleçroiğna lmavsedı a has onra görsel-itşeiktnsiekll heirzimne tseu nulmassaıy e sindek,ü ltürbeilrs oylunbuenl irleayyinccia lığı olanlkaırs,m edna haa çıbki rb urjuvsae çkininin kültüurğerla şısdıönnaü şvteüs onz amanlarkdiat leleernitne lekitlüeerll emeasrianciın oldu. Biyra ndaunz manlaşmöat,e yankdiatnad pa ğı- 9
The list of books you might like
