Edebiyat Ne İşe Yarar?

173 Pages·2010·1.82 MB·Turkish

by  Rita Felski

RitFae lski
EdebNieiy şYaeat r ar?

RitFae lski
EdebiyNaeit ş Yea rar?
RiFteal Asmkeir,i kVai'rdgÜain niivae rsiteEsdie'­nde lngiliz
biyvaetK ıa rşılaEşdteıbrpimryaoalftıe asyörrNıüec,wa L i ­
teraHriys todrye rgiesdiintYiöaznra üry.ıa ny ımlyaanpmııtş­
laarrıa sBıenydonaFd e miniAsets thet(iFcse miEnsitsett iğin
ÖtesiTnhdeGe e)nd,e orf M odernit(yM oderCnilnisğiiyne ­
tiL)it,e ratAufrteeF re minis(mF eminAirzdmıinEndd aenb i­
yatg)it beivl eiR eft hinkTirnagg e(dyrT ajeYdeniiydiDe ün­
şünmegkidb)ei r lkeimtea spalyaarbıi liriz.
�
metiesl eştiri
MetiEsl eş2t1i ri
EdebiyNaet i şYea rar?
RitFae lski
lngilBiazscıem ı:
Useosf L iterature
BlackwPeulbll ishLitndOg,x for2d00,B
© RitFae ls2k00iB,
© MetiYsa yınl2a0r1ı0,
ÇeviErsie r©E minAey han2,0 10
Bütühna klasraık lıdır. BlackweLlilm iPttueabdrl aifsıhnidnagn
yayımlanomrıişj ilnnagli lbiazscıem lıins aTnsürlkıç çee virisidir.
Çevirinniitne lvieğd io ğruluyğaul nıvzect ae kb aşınMae tis
Yayınlaariıt'tnBialr a;c kwell PuLbilmiistheihdne'gri hna nbgiir
sorumlulbuuğluu nmamaktYaadyıırhm.a klasraıh iBblia ckwell
PublishLiinmgi teyda'ziınil zıno il maksıhziıçnbf iorr ma ltında,
bütünüyylade a k ısmeçno ğaltıl.a maz
ilBka sımK:a sı2m0 10
YayımHaa zırlaSyaavna:Kş ı lıç
DizKia paTka sarıEmmıi:n Beo raS,e miShö kmen
DizgvieB askÖın cesHia zırMleıtki:Ys a yıncLıtldı.k
BaskvıeC ilYta:y laMcaıtkb aacıLltıdk.
FatiSha naySii teNsoi.1 2/197-203
Topkaplıs,t anTbeull2: 1 25 67B003
MetiYsa yınları
ipeSko kaNko .5 ,3 4433B eyoğllus,t anbul
Tel2:1 22 45469F6a ks2:1 22 454519
e-postian:f [email protected]
www.metkiistap.com
ISBN-1937:B -975-342-793-7
RitFae lski
EdebiyNaeti şYea rar?
Çeviren
EminAey han
�
metiesl eştiri

içindekiler
Teşekk•ü r 7
Giri•ş 9
1 Tanım•a 3 7
2 Büyülenm•e 6 8
3 Bilg•i 9 9
4 Şok• 132
Sonuç• 163
Dizi•n 1 69
Teşekkür
ÖncelikBlleca kwelPlu blinsgh'idEemnm aB ennettte'şae kekdüir­
yorumB.u tkaibyıa zmaiks teiysitpe meidmidğeenm inb ildeeğ il­
ken2,00 5b aşınodnau nylaatp ığıkmo nuşmadsaonn rnae ynie,d en
yazacağaırtmııtk a mo larbaiki lyorduAmr.k adaşlvaerm ıems lek­
taşlatraısml arkdalpnaa çralaork uyubpa ncae sarveetr dikgliebrii,
fevkalazdeek iöcnee lreiribnein deens irgemeerAd.mi alndAan der­
sonM,i chelBea rerttB,e nB atemaCnl,a eiC rolerbookK,i mC habot
DaviWsa,iC heeD imockS,u sanS tanofrdF riedman, HLeoavteh,e r
JaneLtyo n,G ail McDoJnearlodm,Me c GannT,or iMlo iO,l gTaa ­
xdiouv eS tephWehni et'sao nsutze şekkboüçrrl uyuSmu.dn ukrlıa
fayadloık umöan erilerCir iisaçt Biirnun nsv eV irgiiaÜn niversite­
siİn gliiczeB ölümdüenkhie menb ütümne slektaşltaerşıemkak ür
edeirmA.r aştıarsmians tlaıkğoın usundhaüknie rlebreinndiee ns ­ir
gemediiğçiiM no rgaMny ersm'üate şekkirAilml.aM ne gildilk kat­
lbii ork uorlm anıyna nsııa r,y enfii kirtlaerrtiı şimçaiskna ıbrbliır
danışmoalnd hue p;g etiirğdöin erilçeorğiubn u radsaa uvnduğum
düşüncealreaırsn gai dri.
Giriş
Genemla niefsttoa nımıuynmaa yabni r measntibofu ;ne i düğbüe ­
lisrizs,o yuna çeikşms,ea mrsabki,ç imbsiimrza hluBki.br a kımdaa
tüürnec ukd iyoet urbainmr a nisfetoT:ek taarfıly,a mukba kadnö,­
nüpd olaşaıypnş ıe ysiö yleyheenpa, y ntıe ldçeanl ahnik,a yenyian­
rısaınnlıa tbainmra niefstMoa.n ifesytaoz maukc uezl eştiyraipl­er
mak,h ayahlais ımal saarlmdaıkrv ek urunuyna nınydaaş dıa y ak­
maki çibnu lmuanzb ibra hane.dH iarlbuakvia ngda mraniefstoları,
muhallkiilterigneitdnii rğhii ddetianm,an sıezl eşlteirryliaek ıypı k­
ma,s anatı tahtıknıdrapınakç r eadliaprd ıaan yıa klatrı naçdliağ ne­
me itkisbiönyilnae,ğı rba san ibtikri gnüidnü müdneyidO.r tayçaı ­
kansbau,a nlamdbaig,ra yri-imefasntOol:u msuzlamabnioırln u m­
suzmlaasıb,i hra yıderm ed eğielv,e dte mee dmiik;a rçaa lmdae ğil,
müdfaaae tmed erdinodleab ni drü şücned eneyi.
Edebiyvaekt ü lteülrei şrtmenlaerrais ıbnedlalb iid rü şünmbei ­
çimineisnk idyiöğniü ndbeih ri usç v ennidşu rumdİdae.o jlioe leş­
tiristiınktiıınrk i ışrl eymeank inneiss,ie mptoamtiokk umanrıönn t­
genı şımniıs ali imnie çtingnöis terbeanık şıbniıkr,u şuk yourmbil­
gisine svualraasrne llgeirbe iz beernlmihşa mlelçeorkii y bii loi­y
ruzO.t uzse nöen cesiknaed airf şead igcöir ünfekini lre-rm erkez­
sizleşömzin!şeg ereçkliğtiopnlu msailn şıa!sg-igtideb eylki slo­
ganalrdaö nüş-tyüa dırgadtimeran.eg nlbiakk ımnıdaantl üsett mek
isdtieğkies inlleirkdgeenr kia lmayaçonğ,u z amand ao nlakra dar
dogmatoilknab idro ksadyöan dZüa.t emna skenailıntn dnae yiny at­
tığıbnilıd iğizmaimza nm,a skdeü üşrmee diminnien değkearliı r
kiE?d eibyatgliar ileanl odğisuyan bbiittr e şhiysoelv eremsiyvlee
metilneryeö nelsiakağ ltoıkcuım aınnb,u m etilneriel ekt aphtaan gi
nedenlee lydöinğitmaimzaim egnö zdeknaç ımrasıylnae,yi ny itiril­
mişo ldusğour suunsuo rmacyeas areedte enl eştirmesnaylıesdrıai n
gündegnü naert ıy.o r
10 EDEABTiN YEi ŞYEA RAR?
Bu araödğarn,e cilerdiemh iızz klaab arüanni evrsiftateu raları­
nık araşyıalcaokl ainel ridekkaiz ançlgaarrınantlıie meukm uduyla,
akıank ımne slekyiö neilmlbiö ülmlertea şyıon.rıD oğab imllierieil
sosybaill iemrliknu urmsaall anrlıa hzearm ankinddaehnab üyük
meblaağrldbaa ğıtşo lpyuorü,n viersistieye atsinin o-mdirkarmla­
rındsaö zlgeirgiti ddea hçao kg eçiry.Mo edyadvae k amusal hayat­
tab ilagdid eidelnş eyv,e riç ziveel gelseorrifounr ,m lavreıp astdai ­
limglriai fkelrigni,dr i-çıokratnıl vaerg ıe rbii lidmid rönügleriinsi­n
tifleensmiey blitru tuuylorE.d ebiyvaest a natntaasn ibailnmia nın
ahlagkelişi imv ek ütlürienlec liğeinen m iny oloul duğşeuk lindeki
demodien ançalrtaırbk ü sbüttüenre kd limidşu rumdkami;s einnd e
bu durummdüatne esoslidru ğfaul ayno k.P ekib,ö yle zvoerh lauy ­
raa lamoeltm ayaşna rtlaerddeab,i ayraattş ımracırlıva erdikulğe­ri
raşıönne minnia ıslh aklçıkı armaktaGdeıçrm?i ştkeaknio tnpa ın­
masındaö nmedeknti,a ploakru yuhpa klarkıonnduaş miaçki nneg i­
big erekçöelneesr ü rmektedirler?
Düşünceredlebni rei gnöree.d ebiyiantc elemeilçedirenb iu lun­
duğuz ord urumdtaanm amekne nidssio urmlduu.rT eorinyiünk es­
lieşdie biyaöclüımnü ney ola çmışb,u a radsaa naets erlçeırgği i bi
büyüyesno syojliovka azlavreıu nğ ursFurzna sıdzü zyzaısının al­
tınkdaal mı.şG teılerglelbiumd ikkatdee ğeirht amımna ntığını kav­
ramagkü çt.Tü erortie meçle rçeveilleeklre,r b ivree yysoerlu mlama
edimlerişmeiiklzlein idernv arsayıümzlearri dnüeş ünmseüe rcid.i r
Teoriye keadreşbıi yabtaıynr akıtğaırynlaıp maks,o nuiçit bayrlie,
kendiiç dienb içrel işakriez d ezr,ia re debiysaatvıunun cluğuunsao ­
yunanrld aab ui şyia pmaikç ikne ndilegröirnbeei arktımg enelle­
me,k estivreis mp ekülsaatvilfab raaş vurmdaukr uumndad.Zı arrar­
leıt klierinddeemnv urutpe oridyued abkü keHna rolBdl oom bile,
"belniğgiü çlendivremb eenkl iğsianh iiclige riilönğir enmeikç in"
okuduğumuiezlrusi ü rerkebnuş eklideö zbeötze orbiikir f adeye
başvurmouluşr1 .
Gene bdueg üntkeüo krain onuneudne bnie snelueğrrlaeş manın
gerekçekloenruis unbdiakr ı tliıçkdie no lduğunu ekdeabbuiillr iz.
Anailtitakr saıfzleılke,şe tldi ikrkatte,m iknlkuiş ktuu tumlabreı­nı
nmisemeydea veetd liioyruzh;e rş eiyt ırniaçki anle ma gdiibzig in-
1H.a midB olomH,o w Rıeoaa dn Wdh y( NeYwo rSkc:r eirb'2ns001,) s,.2 2.