Dyskurs w perspektywie akademickiej PDF
Preview Dyskurs w perspektywie akademickiej
DISCOURSE-ANALYSIS ROUND TABLE Dyskurs Discourse Analysis Round Table Seria stanowi część składową zapoczątkowanego w 2009 roku projektu między- w perspektywie akademickiej narodowego pt. D-ART ( ) z udziałem specjalistów w zakresie analizy dyskursu z Białorusi, Litwy, Polski i Rosji. Celem projektu jest promowanie koncepcji lingwistyki dyskursu oraz analizy dyskursu, jej rozwój jako kierunku naukowego w skali europejskiej i światowej. W 2010 roku w Wy- dawnictwie Uniwersytetu Białoruskiego w Mińsku ukazało się pierwsze wyda- nie serii w języku rosyjskim (ISSN 2218-8002). Jednak w związku z aktywnym w udziałem w projekcie badaczy z Polski postanowiono, że seria będzie ukazywa- p e ła się w trzech językach: angielskim, polskim i rosyjskim, tak aby maksymalnie r s kon-solidować badaczy interesujących tą problematyką. W przyszłości pod egi- p e dą Komisji Lingwistyki Dyskursu przy Międzynarodowym Komitecie Slawistów k mogą powstać kolejne wersje tej serii w innych językach. tyD wy Nasze zamierzenie wydawnicze nie sprowadza się tylko do tłumaczenia ma- iesk teriałów powstałych w trakcie cyklicznie organizowanych międzynarodowych au r k okrągłych stołów. Globalnym celem projektu D-ART jest zastosowanie współ- s a d czesnej metodologii nauk humanistycznych (przede wszystkim lingwistyki) e do badań nad dyskursem z uwzględnieniem w dyskursach różnego rodzaju tego, m i co uniwersalne, i tego, co specyficzne, międzykulturowo i funkcjonalnie nacecho- c k wane. Do przeszłości należy czas działania jednostek. Przyszedł czas działania i e zespołów badawczych. W tym znajduje wyraz ogólna tendencja rozwoju świato- j wej nauki, najbardziej pełnej realizacji jej potencjału. Zapraszamy do udziału w naszych spotkaniach zespoły badawcze działające w zakresie badań nad dyskursem. 1 DYSKURS W PERSPEKTYWIE AKADEMICKIEJ Materiały z międzynarodowego okrągłego stołu 3-5 kwietnia 2009 r., Mińsk, Białoruś Olsztyn 2014 Komisja Lingwistyki Dyskursu Międzynarodowy Komitet Slawistów DYSKURS W PERSPEKTYWIE AKADEMICKIEJ Materiały z międzynarodowego okrągłego stołu 3-5 kwietnia 2009 r., Mińsk, Białoruś Olsztyn 2014 Komitet organizacyjny Eleonora Lassan, prof. dr hab. (Litwa) Tomasz Piekot, dr (Polska) Michał Sarnowski, prof. dr hab. (Polska) Irina Uchwanowa, prof. dr hab. (Białoruś) LudRmeidłaa kKcujrac zwaekr, smjig pr o(Blsikałioerjuś) Irina Uchwanowa-Szmygowa, Michał Sarnowski, Tomasz Piekot, MarcinR ePcoepnrazwjaa, Grzegorz Zarzeczny Stanisław TGłaujdma,a Acznennai Keo wzyerroswji ap, oAlnskatioeljij Gujrucki Paweł Czuksanow, Barbara Dziedzic, Eliza Jeż, Aleksandra Kuśpiet, Margaret Ohia, Danuta Papiernik, Katarzyna Popenda Discourse Analysis Round Table Seria stanowi część składową zapoczątkowanego w 2009 roku projektu międzynarodowego pt. D-ART ( ) z udziałem spe- cjalistów w zakresie analizy dyskursu z Białorusi, Litwy, Polski i Rosji. Celem projektu jest promowanie koncepcji lingwistyki dyskursu oraz analizy dys- kursu, jej rozwój jako kierunku naukowego w skali europejskiej i światowej. W 2010 roku w Wydawnictwie Uniwersytetu Białoruskiego w Mińsku ukaza- ło się pierwsze wydanie serii w języku rosyjskim (ISSN 2218-8002). Jednak w związku z aktywnym udziałem w projekcie badaczy z Polski postanowiono, że seria będzie ukazywała się w trzech językach: angielskim, polskim i rosyjskim, tak aby maksymalnie konsolidowaćW byaddaawczcya interesujących tą problematyką. CENTRUM BADAŃ EUROPY WSCHODNIEJ UNIWERSYTETU WARMIŃSKO-MAZURSKIEGO W OLSZTYNIE 10-725 DOrlsuzkty in o, purl.a Kw. aObitza 1 ZAKŁAD POLIGRAFICZNY UNIWERSYTETU WARMIŃSKO-MAZURSKIEGO W OLSZTYNIE 10-724 OlsztDyyns, turly. Jbauncaj aHeweliusza 3 CENTRUM BADAŃ EUROPY WSCHODNIEJ INSTYTUT DZIENNIKARSTWA I KOMUNIKACJI SPOŁECZNEJ ul. K. Obitza 1, 10-725 Olsztyn tel. +48 89 524 63 47 Internet: http://uwm.edu.pl/cbew e-maIiSlB: kNo:m [email protected] SPIS TREŚCI UCZESTNICY DART 1 7 PODZIĘKOWANIA 8 WPROWADZENIE 9 1. WIELOZNACZNOŚĆ TERMINU DYSKURS. PODEJŚCIA I PROBLEMY BADAWCZE W STUDIACH NAD DYSKURSEM 12 1.1 Dyskurs i inne pojęcia studiów nad dyskursem 12 DOROTA BRZOZOWSKA IRINA UCHWANOWA-SZMYGOWA TOMASZ PIEKOT , Dyskurs i jego kolokacje 12 ANNA MARKOWICZ , Przeszłość i przyszłość pojęcia dyskurs 13 TATIANA SKREBC, OTWrzAy sposoby rozumienia słowa dyskurs 16 JELENA SAWICZ , Dyskurs – praktyki dyskursywne – tekst 17 , Dyskurs – tekst – wypowiedź – styl 19 1.2 Studia nad, dDyysskkuurrss e–m ko: nintetekrsdt yscyplinarność i wielość paradygmatów 2220 MARCIN POPRAWA TOMASZ PIEKOT JELENA SAWICZ , Studia nad dyskursem jako humanistyka zintegrowana 22 IRINA UCHWANO,W LAin-SgZwMisYtGyOkaW iA socjologia wobec podejścia Teuna van Dijka 23 , Dyskurs w tradycji socjologicznej i lingwistycznej 23 1.3 Studia nad dyskursem: głó, Iwnnteeg orabcsjaz aprayr azdayingmtearteóswow i mańe tod w studiach nad dyskursem 2275 DOROTA BRZOZOWSKA MICHAŁ SARNOWSKI MARCIN POPRAWA , Dyskurs ludyczny 27 LUDMIŁA KURCZAK , Interferencje międzykulturowe; komunikacja negatywna 27 ELEONORA LASSAN, Telewizyjne debaty polityczne 28 TATIANA SKREBCOW, DAyskurs negocjacji 32 IRINA UCHWANOWA, -PSoZpMrYaGwOnWośAć polityczna 33 JELENA SAWICZ , Krytyczność 33 , Kompetencja dyskursowa 33 PODSUMOWAN, MIEe tarefleksja 3344 2. BADANIA NAD DYSKURSEM W EUROPIE ŚRODKOWEJ I WSCHODNIEJ. SZKOŁY, GRUPY, OŚRODKI 36 2.1 Badania nad dyskursem w poszczególnych krajach 37 DOROTA BRZOZOWSKA, MARCIN POPRAWA, RAFAŁ ZIMNY, Badania nad dyskursem w polskim językoznawstwie 37 ANNA MARKOWICZ, Badania nad dyskursem publicznym w polskim językoznawstwie 40 Badania nad dyskursem publicznym i dyskursem miejskim na UKW 40 Badania nad dyskursem na MPUL 42 2.2 Autoidentyfikacja grup i szkół badawczych 45 TATIANA SKREBCOWA, MARINA GAWRIŁOWA, JELENA SAWICZ, Autoidentyfikacja jako konieczność 45 IRINA UCHWANOWA-SZ AMuYtGoOidWenAt,yfikacja a główne tendencje współczesnego językoznawstwa 47 Autoidentyfikacja a badania jakościowe 47 2.3 Lingwistyka kulturowa, pr aKgrymtearliian gawutiositdyeknat yi fsiktyalcijsi tyka w badaniach dyskursu 4498 MICHAŁ SARNOWSKI WALDEMAR ŻARSKI RAFAŁ ZIMNY Analiza dyskursu w ujęciu kontrastywnym 49 MARCIN POPRAWA , Analiza dyskursu kulinarnego – uwagi metodologiczne 53 DOROTA BRZO AZOnaWliSzKaA dyskursu w ujęciu pragma- i etnolingwistycznym 56 Wrocławskie badania nad dyskursem publicznym 57 2.4 Podejścia kognity wBandoa-nrieat odryyskczunrseu i wko ogpnoiltsykwienj osz-dkoylsek sutrysliyswtynkei w badaniach dyskursu 6652 ELEONORA LASSAN MARINA GAWRIŁOWA Analiza dyskursu jako analiza świadomości 65 2.5 Podejścia kauza lRnoos-ygjesnkie dtyycszknuers i puoglrituyncztonwy –a npeo dwe jbśacidea dnyisakcuhr sdyywsknuor-ksoug nitywne 7753 IRINA UCHWANOWA-SZMYGOWA JELENA SAWICZ ALONA POPOWA Podejście kauzalno-genetyczne w badaniach dyskursu 75 Dyskurs lobbingu medialnego: przestrzenny układ treści dyskursu 83 2.6 Badania na dA ndaylsikzau drsyesmku rws up meresdpieókwt yewlitiaer nkyrcyhty cznej 9960 TOMASZ PIEKOT, PODSUMOWAN IREe fleksyjność jako autoidentyfikacja w Krytycznej Analizie Dyskursu 10906 3. STUDIA NAD DYSKURSEM W PERSPEKTYWIE AKADEMICKIEJ TOMASZ PIEKOT, 106 JELENA SAWICZ, IRINA UCHWANO WKAom-SZuMniYkGoOloWgAia, – dydaktyka jako działanie społeczne 106 Wprowadzenie do komunikacji międzykulturowej 107 MARINA GAWRIŁOWA, Tekst i rekonstrukcja jego treści w profesjonalnej działalności DORmOTeAn BedRżZeOrZaO aWrcShKiwA,ów 111 Analiza dyskursu w programach zajęć dla specjalizacji humanistycznych 113 PODSUMOWANIE Analiza dyskursu – przegląd akademickich programów nauczania 111154 4. STUDIA PRZYPADKÓW 116 MARGARET OHIA, GRZEGORZ ZARZECZNY, Struktury rasistowskie. Przypadek Festona i Wiesława 116 ALONA POPOWA, Problem tłumaczenia wiadomości dziennikarskich (przypadek Łotwy w polskich mediach) 120 INGA CHALIMANO TWecIChZn,i AkiN aNnAa RliYzyB CdZyYsŃkuSKrsAu, LwE NnAau WczAaSnILiuJE rWekAo,nstrukcji dyskursywnego obrazu świata 125 Rozpakowywanie informacji PODtSeUksMtoOwWyAchN –IE t rzy techniki analizy dyskursu 113217 ZAKOŃCZENIE 132 UCZESTNICY MIĘDZYNARODOWEGO OKRĄGŁEGO STOŁU „DYSKURS W PERSPEKTYWIE AKADEMICKIEJ” Marina Gawriłowa Eleonora Lassan , profesor w Zakładzie Technologii Komunikacyjnych i Komunikacji Społecznej, Newski Instytut Języka i Kultury, Sankt Petersburg, Rosja. Michał Sarnowsk, iprofesor Wydziału Filologicznego, Uniwersytet Wileński, Wilno, Litwa Irina Uchwanowa-S, zpmroyfgeoswora, dziekan Wydziału Filologicznego, Uniwersytet Wrocławski, Wrocław, Polska. Dorota Brzozowska , profesor, dyrektor Zakładu Języka Angielskiego i Komunikacji Językowej, Białoruski Uniwersytet Państwowy, Mińsk, Białoruś Waldemar Żarski , doktor habilitowany, prodziekan do spraw nauki Wydziału Filologicznego, Uniwersytet Opolski, Opole, Polska Tomasz Piekot , doktor habilitowany, adiunkt w Zakładzie Historii Języka, Uniwersytet Wrocławski, Wrocław, Polska. Alona Popowa, doktor, adiunkt w Zakładzie Współczesnego Języka Polskiego, Uniwersytet Wrocławski, Wrocław, Polska. Marcin Popraw, adoktor, starszy wykładowca w Zakładzie Języka Angielskiego i Komunikacji Językowej, Białoruski Uniwersytet Państwowy, Mińsk, Białoruś Tatiana Skrebco,w daoktor, adiunkt w Zakładzie Współczesnego Języka Polskiego, Uniwersytet Wrocławski, Wrocław, Polska. Rafał Zimny , doktor, docent Wydziału Filologiczno-Humanistycznego, Petersburski Uniwersytet Państwowy, Sankt-Petersburg, Rosja. Anna Marko, wdoickztor, adiunkt w Zakładzie Stylistyki i Pragmatyki Językowej Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz, Polska Ludmiła Kurczak, starszy wykładowca w Zakładzie Języka Angielskiego i Komunikacji Językowej, Białoruski Uniwersytet Państwowy, Mińsk, Białoruś Margaret Ohia , doktorantka w Zakładzie Języka Angielskiego i Komunikacji Językowej, Białoruski Uniwersytet Państwowy, Mińsk, Białoruś Jelena Sawicz , doktorantka w Zakładzie Współczesnego Języka Polskiego, Uniwersytet Wrocławski, Wrocław, Polska. Grzegorz Zarz, edcozkntyorantka w Zakładzie Języka Angielskiego i Komunikacji Językowej, Białoruski Uniwersytet Państwowy, Mińsk, Białoruś Inga Chalimanowic,z doktorant w Zakładzie Językoznawstwa Stosowanego Uniwersytet Wrocławski, Wrocław, Polska Anna Rybczyńska , studentka Wydziału Dziennikarstwa, Białoruski Uniwersytet Państwowy, Mińsk, Białoruś Jelena Wasiliewa, studentka Wydziału Dziennikarstwa, Białoruski Uniwersytet Państwowy, Mińsk, Białoruś , studentka Wydziału Dziennikarstwa, Białoruski Uniwersytet Państwowy, Mińsk, Białoruś PODZIĘKOWANIA Dyskurs w perspektywie aka- demickiej Gospodarzem międzynarodowego konwersatorium oraz jego fundatorem był Białoruski Uniwersytet Państwowy. Wyrażamy swoją wdzięczność pracownikom Działu Badań Naukowych i wszystkim, którzy wsparli ideę realizacji naszego przedsięwzięcia. Udział w konwersatorium badaczy z Litwy, Polski i Rosji nie byłby możliwy bez finansowego wsparcia ze strony władz Uniwersytetu Wileńskiego, Uniwersyte- tu Wrocławskiego, Uniwersytetu Opolskiego, Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy oraz Petersbuskiego Uniwersytetu Państwowego - im także składamy serdeczne podziękowania. Dyskusje w ramach posiedzeń pierwszej sesji odbywały się w trzech językach (angielskim, polskim i rosyjskim), co wymagało ogromnej pracy translatorskiej. W związku z tym chcielibyśmy podziękować naszym tłumaczkom: Ludmile Kurczak i Liubie Podporinowej. W niezwykle żmudne przygotowanie trójjęzycznej wersji ni- niejszej publikacji zaangażowali się zarówno organizatorzy spotkania, jak i wszyscy uczestnicy konwersatorium. W tym miejscu chcielibyśmy serdecznie podziękować Annie Markowicz, Liubie Podporinowej, Alonie Popowej, Tatianie Richelieu, Tatianie Tulusz i Tatianie Parchamowicz z Białoruskiego Uniwersytetu Państwowego oraz Barbarze Dziedzic, Elizie Jeż, Aleksandrze Kuśpiet, Margaret Ohii, Danucie Papier- nik, Katarzynie Popendzie i Pawłowi Czuksanowowi z Uniwersytetu Wrocławskiego za czas i wysiłek włożony w tłumaczenie zamieszczonych tu tekstów. Specjalne podziękowania chcielibyśmy przekazać najbliższym współpracownicz- kom redaktorów: Jelenie Sawicz i Ludmile Kurczak, których uwagi istotnie wpłynęły na ostateczny kształt książki. Szczególną wdzięczność jesteśmy winni Recenzentom, którzy byli pierwszymi czytelnikami niniejszej publikacji, Panu Profesorowi Stanisławowi Gajdzie z Uniwer- sytetu Opolskiego, Pani Profesor Annie Kozyrowej z Białoruskiego Uniwerstetu Pań- stwowego, Panu Profesorowi Anatolijowi Gujruckiemu z Mińskiego Uniwersytetu Pedagogicznego im. Maksyma Tanka za przychylne recenzje naszego tomu. Osobne podziękowania składamy Irinie Bykowej i Galinie Puszni za redakcyjne opracowanie materiałów do niniejszej publikacji. WPROWADZENIE Komunikacja naukowa związana jest z określonymi formami i gatunkami. Ich liczba nie jest zbyt duża, ponadto nie wszystkie cieszą się taką samą popularnością wśród badaczy. Współcześnie najczęściej możemy spotkać się z wystąpieniami na konferencjach (komunikacja ustna) oraz abstraktami, artykułami i monografiami (komunikacja pisemna). „Okrągły stół” należy do gatunków zyskujących coraz więk- sze uznanie w kręgach akademickich. Komunikowanie się w ramach okrągłego stołu wymaga otwartości, wzajemnego zaufania i spontaniczności, świadomości proble- mów, ale i determinacji w poszerzaniu horyzontów – cech niezbędnych do narodzin nowych idei. Mówiąc przenośnie, nie jest to „stół” z wyłącznie „gotowymi daniami”: wiele z nich jeszcze nie istniało, gdy do niego zasiadaliśmy. W pewien sposób przy- pomina on sokratejską metodę dialogu, gdyż ma na celu pomóc komunikującym się ze sobą osobom spojrzeć na znane zagadnienia z nowych perspektyw, a jednocześnie – przy poszanowaniu wiedzy jednostek – pozwala się nią z innymi dzielić. Uważamy, że obecna sytuacja analizy dyskursu wymaga takiego właśnie podejścia. Im zagad- nienie jest bardziej złożone i kontrowersyjne, tym bardziej nadaje się do omówienia przy okrągłym stoleD. yskurs w perspektywie akademickiej Niniejsza publikacja to rezultat pracy uczestników pierwszego międzynarodowe- go okrągłego stołu , który odbył się w dniach 3-5 kwietnia 2009 roku na Wydziale Filologii Angielskiej i Komunikacji Językowej Białoruskiego Uniwersytetu Państwowego w Mińsku. Wśród dyskutantów znaleźli się uczeni z Białorusi, Litwy, Polski i Rosji, reprezentujący Białoruski Uniwersytet Państwowy, Uniwersytet Wileński, Uniwersytet Wrocławski, Uniwersytet Opolski, Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, Petersburski Uniwersytet Pań- stwowy oraz Newski Instytut Języka i Kultury w Sankt Petersburgu. Językami obrad były: angielski, polski i rosyjski. Dyskusje w ramach okrągłego stołu koncentrowały się na metodach i technikach analizy dyskursu stosowanych przez samych uczestników obrad oraz przez ich współpracowników – badaczy sku- pionych w tych samych ośrodkach naukowych. Przedmiotem naszego szczególnego zainteresowania był status środkowo- i wschodnioeuropejskich ośrodków badań nad dyskursem i szkół badawczych w kontekście europejskim i światowym. Czym jest szkoła badawcza? Jest to pewien obszar studiów podejmowanych przez grupę badaczy z uwzględnieniem wspólnej metodologii, technik, kluczowych pojęć i terminów oraz osiąganych rezultatów. W ten sposób pojęcie to obejmuje zarówno potencjał samych badaczy, jak i sposób jego wykorzystania. Studia nad dyskursem są ogromnym polem badawczym, którego kierunki roz- woju współtworzy wielka liczba uczonych z różnych krajów. Konsekwencje tej sytu- acji to obfita literatura w tym zakresie oraz otwarta lista nazwisk, której ostateczny
Description:The list of books you might like
