doğumdan önce anne-baba adaylarıyla yapılan yeni duruma alıştırma görüşmelerinin anne-baba ...

149 Pages·2012·2.18 MB·Turkish

Ondokuz Mayıs Üniversitesi
Eğitim Bilimleri Enstitüsü
Rehberlik Ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı

DOĞUMDAN ÖNCE ANNE-BABA ADAYLARIYLA YAPILAN
YENİ DURUMA ALIŞTIRMA GÖRÜŞMELERİNİN ANNE-BABA
ADAYLARININ DOĞUM SONRASI DEPRESYON DÜZEYLERİNE
ETKİSİ

Hazırlayan
Pınar BULUT

Danışman
Yrd. Doç. Dr. Yaşar BARUT

Yüksek Lisans Tezi

Samsun, 2016
Ondokuz Mayıs Üniversitesi
Eğitim Bilimleri Enstitüsü
Rehberlik Ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı

DOĞUMDAN ÖNCE ANNE-BABA ADAYLARIYLA YAPILAN
YENİ DURUMA ALIŞTIRMA GÖRÜŞMELERİNİN ANNE-BABA
ADAYLARININ DOĞUM SONRASI DEPRESYON DÜZEYLERİNE
ETKİSİ

Hazırlayan
Pınar BULUT

Danışman
Yrd. Doç. Dr. Yaşar BARUT

Yüksek Lisans Tezi

Samsun, 2016
BİLİMSEL ETİK BİLDİRİMİ

Hazırladığım Yüksek Lisans Tezinin bütün aĢamalarında bilimsel etiğe ve akademik
kurallara riayet ettiğimi, çalıĢmada doğrudan veya dolaylı olarak kullandığım her
alıntıya kaynak gösterdiğimi ve yararlandığım eserlerin kaynakçada gösterilenlerden
oluĢtuğunu, yazımda enstitü yazım kılavuzuna uygun davranıldığını taahhüt ederim.

20/01/2016

Pınar BULUT

i
KABUL VE ONAY

Pınar BULUT tarafından hazırlanan “Doğumdan Önce Anne-Baba Adaylarıyla
Yapılan Yeni Duruma AlıĢtırma GörüĢmelerinin Anne-Baba Adaylarının Doğum
Sonrası Depresyon Düzeylerine Etkisi” baĢlıklı bu çalıĢma, 20.01.2016 tarihinde
yapılan savunma sınavı sonucunda oybirliğiyle baĢarılı bulunarak jürimiz tarafından
Yüksek Lisans Tezi olarak kabul edilmiĢtir.

BaĢkan: Prof. Dr. Kurtman ERSANLI

Üye : Yrd. Doç. Dr. YaĢar BARUT

Üye : Yrd. Doç. Dr. Abdullah Nuri DĠCLE

Yukarıdaki imzaların adı geçen öğretim üyelerine ait olduğunu onaylarım.

__ /__ /__

Prof. Dr. Önder KABADAYI

ii
ÖZET
DOĞUMDAN ÖNCE ANNE-BABA ADAYLARIYLA YAPILAN YENĠ
DURUMA ALIġTIRMA GÖRÜġMELERĠNĠN ANNE-BABA ADAYLARININ
DOĞUM SONRASI DEPRESYON DÜZEYLERĠNE ETKĠSĠ
Pınar BULUT
Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü,
Rehberlik ve Psikolojik DanıĢmanlık Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans, Ocak/2016
DanıĢman: Yrd. Doç. Dr. YaĢar BARUT

Bu araĢtırmanın amacı doğum öncesi anne-baba adaylarıyla gerçekleĢtirilen
yeni durumuma alıĢtırma görüĢmelerinin doğum sonrası depresyon düzeylerine
etkisini incelemektir. Yarı deneysel olarak gerçekleĢtirilen araĢtırmanın çalıĢma
grubunu 26 ( 12 deney, 14 kontrol) birey oluĢturmuĢtur. Katılımcılar Edinburgh
Doğum Sonrası Depresyon Ölçeği görüĢmeler gerçekleĢtirilmeden bir hafta önce ve
doğumdan sonra 12. hafta da cevaplamıĢtır. Deney grubundaki bireylere 4 haftalık
yeni duruma alıĢtırma görüĢmeleri gerçekleĢtirilirken, kontrol grubuna herhangi bir
müdahalede bulunulmamıĢtır. AraĢtırma sonucunda kontrol grubunun bireylerin
doğum öncesi ve doğum sonrası depresyon düzeyleri benzerken, deney grubundaki
anne baba adaylarının doğum öncesi depresyon düzeylerinin doğum sonrası
depresyon düzeylerinden anlamlı bir Ģekilde azaldığı bulunmuĢtur.
Anahtar Kelimeler: Doğum Öncesi depresyon, yeni duruma alıĢtırma görüĢmeleri,
anne-baba adayları, doğum sonrası depresyon

iii
ABSTRACT
THE EFFECTS OF AN ANTENATAL NEW SITUATION CALLS TRAINING
FOR PARENTS TO THEIR POSTNATAL DEPRESSION LEVELS
Pınar BULUT
Ondokuz Mayıs University, Institute of Educational Sciences,
Guidance and Psychological Counseling, M.A., January/2016
Supervisor: Asst. Prof. YaĢar BARUT

The aim of this study was to examine the effects of an antenatal new situation
calls training for parents to postnatal depression levels of parents. A quasi-
experimental study carried out. Participants were 26 (12 experimental, 14 control)
mother and father candidate. Participants completed the Edinburgh Postnatal
Depression Scale one week before the intervention and 12 weeks after birth.
Individuals in experimental group received a four week new situation calls training
for parents but any intervention made in control group. Results of this study
suggested that individuals' prenatal and postpartum depression levels were similar in
the control group but parents in the experimental group candidate prenatal depression
levels were significantly decreased in postnatal period.

Keywords: Prenatal depression, new situation calls training for parents, parents
candidate, post-natal depression.

iv
TEŞEKKÜR

Bana her türlü yardım ve fedakârlığı sağlayan, bilgi, tecrübe ve güler yüzü ile
çalıĢmama ıĢık tutan, çalıĢmamın yöneticisi Sayın Hocam Yrd. Doç. Dr. YaĢar
BARUT’a, çalıĢmam süresince desteklerini esirgemeyen Sayın Doç. Dr. Koray
KARABEKĠROĞLU’na, değerli görüĢ ve önerileri için Sayın Prof. Dr. Kurtman
ERSANLI ve Sayın Yrd. Doç. Dr. Abdullah Nuri DĠCLE’ye teĢekkür ediyorum.
Tezimin hazırlanması sırasında beni cesaretlendiren ve manevi destek sağlayan,
değerli Ġrem Yavuz Anaokulu çalıĢanlarına teĢekkürü borç bilirim.
Bu çalıĢmayı, yetiĢmemde emeği geçen ve benden maddi, manevi hiçbir desteği
esirgemeyen aileme ithaf ederim.

Pınar BULUT
Samsun, 2016

v
İÇİNDEKİLER

BĠLĠMSEL ETĠK BĠLDĠRĠMĠ………………………………………………..……....i
KABUL VE ONAY ……………………………………………………………..…...ii
ÖZET……………………………………………………………………………...…iii
ABSTRACT……………………………………………...……………………….…iv
TEġEKKÜR………………………………………………………………………….v
ĠÇĠNDEKĠLER……………..………………………………...……………………...vi
TABLOLAR LĠSTESĠ…………………………………………...……………..........ix
ġEKĠLLER LĠSTESĠ………………………………………………………………...xi
KISALTMALAR LĠSTESĠ………………………………………………………....xii

GĠRĠġ………………...……………………………………………………………..1
AraĢtırmanın Amacı………………..…………………………………………………...….....4
Problem Cümlesi……………………………………………………...………….4
Alt Problemler…………………………………………………………………....5
Denenceler……………………..………………………………………………....5
AraĢtırmanın Gereği ve Önemi…………………………………………...…...…6
Sayıltılar………………………………………………………………...………..7
Sınırlılıklar……………………………………………………...………………..8
Tanımlar……………………………………………………………………….....8

BÖLÜM I
KURAMSAL ÇERÇEVE VE ĠLGĠLĠ ARAġTIRMALAR…………………….....9
1.1. Gebelik Psikolojisi………………………………………………..…………9
1.2. Doğum Sonrası Psikiyatrik Bozukluklar…………………………………...10
vi
1.2.1. Doğum Sonrası Depresyon………………………………………......11
1.2.1.1. Doğum Sonrası Depresyon Sıklığı…………………...…......13
1.2.1.2. Doğum Sonrası Depresyonun Belirtileri ve BaĢlangıcı.........13
1.2.1.3. Doğum Sonrası Depresyonun Risk Faktörleri …………......16
1.2.1.4. Doğum Sonrası Depresyon Tedavisi………………….........18
1.2.2. Annelik Hüznü…………..………………………………………......19
1.2.2.1. Annelik Hüznü Belirtileri………….………………….........20
1.2.2.2. Annelik Hüznünün Risk Etkenleri.………….………….......20
1.2.2.3. Annelik Hüznü Tedavisi..………….………………….........20
1.2.3. Doğum Sonrası Psikoz…………..………………………………......21
1.2.3.1. Doğum Sonrası Psikoz Belirtileri……….…………….........21
1.2.3.2. DoğumSonrası Psikozun Risk Etkenleri.……………….......21
1.2.3.3. Doğum Sonrası Psikoz Tedavisi..……………………..........22
1.2.4. Baba Depresyonu………………..……………………………….......22
1.2.5. Önleyici Müdahaleler..…………..………………………………......25
1.3. Ebeveyn Depresyonu ve Çocuk…………………………………………....27
1.3.1. Doğum Sonrası Depresyon ve Emzirme..……………………….......29
1.3.2. Doğum Sonrası Depresyon ve Uyku…....……………………….......30
1.4. Doğum Sonrası Depresyonun Önlenmesine Yönelik Yurt DıĢında
GerçekleĢtirilen ÇalıĢmalar……………………………………………………..31
1.5. Doğum Sonrası Depresyonun Önlenmesine Yönelik Yurt Ġçinde
GerçekleĢtirilen ÇalıĢmalar……………………………………………………..36

BÖLÜM II
YÖNTEM………………………………...……………………………………….38
2.1. AraĢtırma Modeli…………………………………………..………………38
2.2. ÇalıĢma Grubu……………………………………………………...……...39
2.3. Veri Toplama Araçları………………………………..…………..………..40
2.3.1. Edinburgh Doğum Sonrası Depresyon Ölçeği….……………….......40
vii
2.3.2. KiĢisel Bilgi Formu………………………….….……………….......42
2.3.3. Uygulanan Program………………………….….……………….......42
2.4. Verilerin Analizi ve Değerlendirilmesi………………………………….....43

BÖLÜM III
BULGULAR……………………………………………………………...………44

BÖLÜM IV
TARTIġMA VE YORUM………………………………………………………..51

BÖLÜM V
SONUÇ VE ÖNERĠLER…………………………………………………...…….56

KAYNAKÇA ………………………………………...……………………………..58

EKLER
EK I. Edinburgh Doğum Sonrası Depresyon Ölçeği ................................................. 73
EK II. KiĢisel Bilgi Formu ........................................................................................ 76
EK III. Anne-Baba Adaylarına Yönelik Yeni Duruma AlıĢtırma GörüĢmeleri ......... 77
EK IV. GörüĢmelerin Ardından Dağıtılan Özet Bilgiler Ve Ekler ......................... 123
EK V. Halk Sağlığı Müdürlüğü Ġzin Belgesi ........................................................... 134
EK VI. Etik Kurul Onayı ......................................................................................... 135

viii