diz eklemi protezinin tasarımı için gerekli antropometrik ölçümler PDF
Preview diz eklemi protezinin tasarımı için gerekli antropometrik ölçümler
T.C ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ANATOMİ ANABİLİM DALI DİZ EKLEMİ PROTEZİNİN TASARIMI İÇİN GEREKLİ ANTROPOMETRİK ÖLÇÜMLER Arş. Gör. Dr. Ayşe İmge USLU UZMANLIK TEZİ TEZ DANIŞMANI Prof. Dr. Behice DURGUN ADANA-2011 T.C ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ANATOMİ ANABİLİM DALI DİZ EKLEMİ PROTEZİNİN TASARIMI İÇİN GEREKLİ ANTROPOMETRİK ÖLÇÜMLER Arş. Gör. Dr. Ayşe İmge USLU UZMANLIK TEZİ TEZ DANIŞMANI Prof. Dr. Behice DURGUN Bu tez, Çukurova Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi tarafından TF2009LTP38 no’lu proje olarak desteklenmiştir. ADANA-2011 TEŞEKKÜR Tıpta uzmanl ık eğitimim sırasında kısa süre de olsa bana bilgi birikimi ve tecrübesiyle destek olan, kendisiyle tanışma, çalışma şansı ve onuruna ulaştığım değerli hocam Prof. Dr. Fahri Dere’ye, Tıpta uzmanlık eğitimim ve tez çal ışmalarım sırasında danışmanlığımı üstlenen, akademik bilgi birikimi ve tecrübesini benden esirgemeyen ve çal ışmamın her aşamasında bana destek olan sevgili hocam Prof. Dr. Behice Durgun’a, Uzmanlık eğitimim süresince kendi bilgi ve tecrübelerini benimle payla şan değerli Anatomi Anabilim Dalı hocalarıma, Uzmanl ık eğitimim boyunca birlikte çal ıştığımız ve birbirimize destek olduğumuz asistan arkadaşlarıma, Eğitimim süresince sab ırla ve gönülden bana destek olan, gerekti ğinde çocuklarıma hem annelik, hem de babalık yapan can yoldaşım sevgili eşime, Hayatıma anlam katan, sevgili o ğullarım Ata ve Tuna’ya bana kutsal annelik duygularını yaşattıkları ve yaşatmaya devam ettikleri için, Beni hayatımın her döneminde destekleyen ve yol gösteren, hep yan ımda olan sevgili anneme ve babama, Tüm kalbimle teşekkür ederim. i İÇİNDEKİLER TEŞEKKÜR i İÇİNDEKİLER ii TABLO LİSTESİ iv ŞEKİL LİSTESİ v KISALTMALAR viii ÖZET x ABSTRACT xi 1. GİRİŞ VE AMAÇ 1 2. GENEL BİLGİLER 3 2.1. Tarihçe 3 2.2. Diz Eklemi Anatomisi 6 2.2.1. Kemik Yapılar 7 2.2.1.1. Femur 7 2.2.1.2. Tibia 9 2.2.1.3. Patella 10 2.2.2. Kemik Dışı Yapılar 11 2.2.2.1. Eklem içi yapılar 11 2.2.2.1.1. Sinoviyal membranlar ve bursalar 11 2.2.2.1.2. Menisküsler 12 2.2.2.1.3. Çapraz bağlar 14 2.2.2.1.4. Meniskofemoral ligamentler 16 2.2.2.2. Eklem dışı yapılar 16 2.2.2.2.1. Kapsül ve bağlar 16 2.2.2.2.2. Muskulotendinoz yapılar 18 2.2.3. Damarlar 19 2.2.4. Dizin innervasyonu 20 2.2.5. Proprioseptif duyu 21 2.3. Diz Eklemi Biyomekaniği 22 2.4. Protez Tasarımı ve Kinematiği 27 2.5. Diz Protezlerinin Sınıflandırılması 28 2.5.1. Tek Bölümlü (Unikompartmantal) Protezler 28 2.5.2. İki Bölümlü (Bikompartmantal) Protezler 29 2.5.3. Üç Bölümlü (Trikompartmantal) Protezler 30 2.6. Total Diz Artroplastisi 34 2.6.1. Temel prensipler 34 2.6.2. Endikasyonlar ve kontrendikasyonlar 34 2.6.3. Total diz artroplastisinde özel durumlar 34 2.7. Total Diz Artroplastisinde Cerrahi Teknik 35 2.7.1. Kemik kesileri 35 ii 2.7.1.1. Femur kesileri 35 2.7.1.2. Tibia kesisi 35 2.7.1.3. Patella kesisi 36 2.7.2. Yumuşak doku dengesinin sağlanması 36 2.7.3. Total diz artroplastisinde komplikasyonlar 38 2.7.4. Total diz artroplastisi değerlendirme kriterleri 38 2.7.5. Total diz artroplastisi radyolojik değerlendirme kriterleri 38 2.7.6. Total diz artroplastisinde komponentlerin uyumu 39 2.8. Antropometri 40 2.8.1. Kemikte ve canlıda antropometrik ölçümlerin önemi 40 2.8.2. Antropometrik ölçümler 40 2.8.3. Alt ekstremite ölçümleri 41 2.8.3.1. Çevre ölçümleri 41 2.8.3.2. Uzunluk ölçümleri 42 2.8.3.3. Çap ölçümleri 43 2.8.3.4. Normal eklem hareket açıklığının ölçülmesi 43 2.8.3.5. Q açısı ölçümü 45 3. GEREÇ VE YÖNTEM 46 4. BULGULAR 69 5. TARTIŞMA 112 6. SONUÇ 154 7. KAYNAKLAR 157 EKLER 165 EK-1 165 EK-2 166 ÖZGEÇMİŞ 167 iii TABLO LİSTESİ Tablo no Sayfa no Tablo 1. TDA'nde özellikli durumlar 34 Tablo 2. Diz eklemi için normal hareket sınırları 44 Tablo 3. Sağ ve sol femur dağılımı 46 Tablo 4. Sağ ve sol tibia dağılımı 52 Tablo 5. Femur ile ilgili ölçümlerin ortalama ve standart sapma değerleri 69 Tablo 6. Femur sağ-sol ölçümlerinin Mann-Whitney U Testi ile kıyaslanması 70 Tablo 7. Femur ile ilgili parametrelerin birbiri ile olan korelasyonları 74 Tablo 8. Tibia ile ilgili ölçümlerin ortalama ve standart sapma değerleri 76 Tablo 9. Tibia sağ-sol ölçümlerinin Mann-Whitney U Testi ile kıyaslanması 77 Tablo 10. Tibia medial konkav-düz dağılımı 81 Tablo 11. Tibia lateral konkav-düz-konveks dağılımı 81 Tablo 12. Tibia ile ilgili parametrelerin birbiri ile olan korelasyonları 93 Tablo 13. Canlıda antropometrik ölçümlerin ortalama ve standart sapma değerleri ve bu değerlerin cinsiyet ve VKİ'ne göre dağılımı 96 Tablo 14. Cinsiyete göre antropometrik ölçümlerin kıyaslanması 97 Tablo 15. VKİ'ne göre antropometrik ölçümlerin Kruskal Wallis Testi ile kıyaslanması 101 Tablo 16. Canlı bireylerdeki ölçümler arasındaki ilişkiler 109 Tablo 17. Femur ölçümlerinin literatürle karşılaştırılması 124 Tablo 18. Tibia ölçümlerinin literatürle karşılaştırılması 134 Tablo 19. Canlı bireylerdeki ölçümlerinin literatürle karşılaştırılması 148 iv ŞEKİL LİSTESİ Şekil no Sayfa no Şekil 1. Femurun önden ve arkadan görünüşü 8 Şekil 2. Tibianın ön, arka, üst ve alt yüzleri 9 Şekil 3. Patella 10 Şekil 4. Sinoviyal membran ve bursalar 12 Şekil 5. Menisküsler 13 Şekil 6. Menisküsler 13 Şekil 7. Çapraz bağlar 14 Şekil 8. Çapraz bağlar 15 Şekil 9. Kapsül ve bağlar 17 Şekil 10. Dizin kan dolaşımı 19 Şekil 11. Dizin innervasyonu 20 Şekil 12. Anlık dönme merkezleri ve J şekli 22 Şekil 13. Femoral kayma ve yuvarlanma hareketi 23 Şekil 14. Q açısı 24 Şekil 15. Alt ekstremite anatomik ve mekanik aksları 26 Şekil 16. Unikompartmantal diz protezi 29 Şekil 17. Bikompartmantal diz protezi 30 Şekil 18. Trikomparmantal diz protezi 30 Şekil 19. AÇB’ı koruyan diz protezi 31 Şekil 20. AÇB’ı kesen diz protezi 32 Şekil 21. Tam sınırlayıcı diz protezi 33 Şekil 22. Femoral kesileri gösteren resimlerde posterior kondiller referans alınmıştır 35 Şekil 23. Tibial kesinin önden ve yandan görünümü 36 Şekil 24. Patellar kesi 36 Şekil 25. Fleksiyon-ekstensiyon GAP değerlendirmesi 37 Şekil 26. Supinde ve ayakta Q açısı ölçümleri 45 Şekil 27. Kollodiafizer açı 46 Şekil 28. Femur mekanik aksı 47 Şekil 29. Femur uzunluğu 47 Şekil 30. Facies patellaris genişliği 48 Şekil 31. Condylus medialis yüksekliği 48 Şekil 32. Condylus lateralis yüksekliği 49 Şekil 33. Sulcus intercondylaris genişliği 49 Şekil 34. Sulcus intercondylaris uzunluğu ve posterior kondiler çizgi 50 Şekil 35. Antero-posterior çizgi, anatomik ve cerrahi epikondiler çizgi 51 Şekil 36. Kondillerin yan yüz genişliği ve yan yüz uzunluğu 52 Şekil 37. Tibia mekanik aksı 53 Şekil 38. Tibia uzunluğu 53 Şekil 39. TIL yüksekliği, TIM yüksekliği, TIL-TIM arası mesafe 54 Şekil 40. AICAG ve AICPG genişlikleri 55 Şekil 41. Tibia plato genişliği 55 Şekil 42. Tibia plato kalınlık ölçümleri 56 Şekil 43. Tibia plato ön-arka ve medio-lateral ölçümleri 56 Şekil 44. Tibia plato lateral yüzeyde ön-arka uzunluk (LAP I, II, III) 57 Şekil 45. Tibia plato lateral yüzeyde medio-lateral genişlik (LML I, II, III) 57 Şekil 46. Tibia plato medial yüzeyde ön-arka uzunluk (MAP I, II, III) 58 Şekil 47. Tibia plato medial yüzeyde medio-lateral genişlik (MML I, II, III) 58 Şekil 48. LCA ve LCP yapışma yerlerinin medial ve lateral epikondillere uzaklığı 59 Şekil 49. Cinsiyetin oransal dağılımını gösteren grafik 60 Şekil 50. VKİ oransal dağılımını gösteren grafik 60 Şekil 51. Q açısının ölçümü 61 v Şekil 52. ROM ölçümü (ekstensiyon) 61 Şekil 53. ROM ölçümü (fleksiyon) 62 Şekil 54. Femur epikondiler çap ölçümü 62 Şekil 55. Biiliak çap ölçümü 63 Şekil 56. Uyluk çevresi ölçümü (proksimal) 63 Şekil 57. Uyluk çevresi ölçümü (orta) 64 Şekil 58. Uyluk çevresi ölçümü (distal) 64 Şekil 59. Uyluk uzunluğu ölçümü (kaliper ile) 65 Şekil 60. Uyluk uzunluğu ölçümü (mezura ile) 65 Şekil 61. Tibia uzunluğu ölçümü (mezura ile) 66 Şekil 62. Tibia uzunluğu ölçümü (kaliper ile) 66 Şekil 63. Bacak uzunluğu ölçümü (mezura ile) 67 Şekil 64. Bacak uzunluğu ölçümü (kaliper ile) 67 Şekil 65. Sağ ve sol tarafta kollodiafizer açı değerlerinin kıyaslanması 70 Şekil 66. AP ile ML arasındaki ilişkiyi gösteren grafik 75 Şekil 67. Femur uzunluğu ile ML arasındaki ilişkiyi gösteren grafik 75 Şekil 68. Femur uzunluğu ile AP arasındaki ilişkiyi gösteren grafik 75 Şekil 69. Sağ ve sol TU ortalamalarını gösteren grafik 78 Şekil 70. Sağ ve sol TICL ortalamalarını gösteren grafik 78 Şekil 71. Sağ ve sol TPK ön medial ortalamalarını gösteren grafik 78 Şekil 72. Sağ ve sol TPK ön orta ortalamalarını gösteren grafik 79 Şekil 73. Sağ ve sol TPK orta lateral ortalamalarını gösteren grafik 79 Şekil 74. Sağ ve sol tibia platosu LAP I ortalamalarını gösteren grafik 79 Şekil 75. Sağ ve sol tibia platosu LAP II ortalamalarını gösteren grafik 80 Şekil 76. Sağ ve sol tibia platosu MAP II ortalamalarını gösteren grafik 80 Şekil 77. Sağ ve sol LCA lateral ortalamalarını gösteren grafik 80 Şekil 78. Konkav düz durumuna göre TPK orta lateral ortalamalarını gösteren grafik 81 Şekil 79. Konkav düz durumuna göre TPK arka lateral ortalamalarını gösteren grafik 82 Şekil 80. Konkav düz durumuna göre tibia plato MML II ortalamalarını gösteren grafik 82 Şekil 81. Konkav-düz-konveks dağılımına göre TICL ortalamalarını gösteren grafik 82 Şekil 82. Konkav-düz-konveks dağılımına göre AICPG ortalamalarını gösteren grafik 83 Şekil 83. Konkav-düz-konveks dağılımına göre TPK orta medial ortalamalarını gösteren grafik 83 Şekil 84. Konkav-düz-konveks dağılımına göre tibia platosu LAP III ortalamalarını gösteren grafik 83 Şekil 85. AP ile ML arasındaki ilişkiyi gösteren grafik 95 Şekil 86. ML ile TU arasındaki ilişkiyi gösteren grafik 95 Şekil 87. AP ile TU arasındaki ilişkiyi gösteren grafik 95 Şekil 88. Cinsiyet ve VKİ oransal dağılım grafikleri 96 Şekil 89. Cinsiyete göre sağda Q açısı ortalamalarını gösteren grafik 98 Şekil 90. Cinsiyete göre diz ekleminde ROM fleksiyon ortalamalarını gösteren grafik 98 Şekil 91. Cinsiyete göre diz ekleminde ROM ekstensiyon ortalamalarını gösteren grafik 98 Şekil 92. Cinsiyete göre biiliak çap ortalamalarını gösteren grafik 99 Şekil 93. Cinsiyete göre sağda uyluk proksimalinde çevre ölçüm ortalamalarını gösteren grafik 99 Şekil 94. Cinsiyete göre sağda uyluk ortasında çevre öçüm ortalamalarını gösteren grafik 99 Şekil 95. Cinsiyete göre sağda bacak proksimalinde çevre ölçüm ortalamalarını gösteren grafik 100 Şekil 96. Cinsiyete göre sağda UU ortalamalarını gösteren grafik 100 Şekil 97. Cinsiyete göre sağda TU ortalamalarını gösteren grafik 100 Şekil 98. Cinsiyete göre sağda BU ortalamalarnı gösteren grafik 101 Şekil 99. VKİ’ne göre sağda diz eklemi fleksiyonunun ROM değerlerini gösteren grafik 102 Şekil 100. VKİ’ne göre sağda diz eklemi ekstensiyonunun ROM değerlerini gösteren grafik 102 Şekil 101. VKİ’ne göre sağda FEÇ ortalamalarını gösteren grafik 102 Şekil 102. VKİ’ne göre BİÇ ortalamalarını gösteren grafik 103 vi Şekil 103. VKİ’ne göre sağda proksimal uyluk çevresi ortalamalarını gösteren grafik 103 Şekil 104. VKİ’ne göre sağda orta uyluk çevresi ortalamalarını gösteren grafik 103 Şekil 105. VKİ’ne göre sağda distal uyluk çevresi ortalamalarını gösteren grafik 104 Şekil 106. VKİ’ne göre sağda proksimal bacak çevresi ortalamalarını gösteren grafik 104 Şekil 107. VKİ’ne göre sağda en kalın bölge bacak çevresi ortalamalarını gösteren grafik 104 Şekil 108. VKİ’ne göre sağda BU ortalamalarını gösteren grafik 105 Şekil 109. Boy uzunluğu ile sağ Q açısı arasındaki ilişkiyi gösteren grafik 109 Şekil 110. Kilo ile sağ Q açısı arasındaki ilişkiyi gösteren grafik 109 Şekil 111. Boy uzunluğu ile sağda diz eklemi fleksiyon ROM değerlerini gösteren grafik 109 Şekil 112. Boy uzunluğu ile sağda diz eklemi ekstensiyon ROM değerlerini gösteren grafik 110 Şekil 113. Kilo ile sağda diz eklemi fleksiyon ROM değerlerini gösteren grafik 110 Şekil 114. Kilo ile sağda diz eklemi ekstensiyon ROM değerlerini gösteren grafik 110 vii KISALTMALAR A : Arter AÇB : Arka çapraz bağ AEÇ : Anatomik epikondiler çizgi AICAG : Area intercondylaris anterior genişliği AICPG : Area intercondylaris posterior genişliği AP : Ön-arka uzunluk APÇ : Antero-posterior çizgi AR : Femurda AP/ML değeri aTFA : Anatomik tibiofemoral açı BİÇ : Biiliak çap BU : Bacak uzunluğu CEÇ : Cerrahi epikondiler çizgi CLY : Condylus lateralis yüksekliği CMY : Condylus medialis yüksekliği D : Düz FEÇ : Femur epikondiler çap FMA : Femur mekanik aksı FPG : Facies patellaris genişliği FU : Femur uzunluğu KDA : Kollodiafizer açı KLG : Kondillerin yan yüz genişliği KLU : Kondillerin yan yüz uzunluğu KV : Konkav KX : Konveks LAP : Tibia lateral yüzeyde ön-arka uzunluk LCA : Ligamentum cruciatum anterior LCL : Ligamentum collaterale laterale LCP : Ligamentum cruciatum posterior Lig : Ligamentum LML : Tibia lateral yüzeyde medio-lateral genişlik viii
Description:The list of books you might like
