Dinin Türk Toplumuna Etkileri: Tarihsel Bir Yaklaşım PDF
Preview Dinin Türk Toplumuna Etkileri: Tarihsel Bir Yaklaşım
GÜNDÜZ Basım Yayım Dağıtım Ticaret ve San. Ltd. Şti. Dinin Türk Toplumuna Etkileri Muzaffer Sencer Birinci Baskı: 1968 İkinci Baskı: Mart 1971 Üçüncü Baskı: Eylül 1999 © Yayın Hakları Gündüz Basım Yayım Dağıtım Ticaret ve San. Ltd. Şti.'ne Aittir. ISBN 975-8304-48-8 Baskı-Cilt Ceren Basım Yayım SAFMAL YAYINEVİ Çatalçeşme Sk. Meriçli Apt. 52/3 Cağaloğlu - İstanbul : (0 212} 513 94 23 - 513 95 21 Fax: (0 212) 522 45 Muzaffer Sencer 0 DİNİN TÜRK TOPLUMUNA ETKİLERİ İÇİNDEKİLER Önsöz 7 Giriş 9 I İslamlıktan Önce Türkler 25 n İslamlık 65 III İslamlığın Ekonomiye Etkisi 79 IV İslamlığın Hukuk ve Politikaya Etkileri 133 V Sonuç 225 Önsöz Genel olarak “din”, kutsal bir dünyayla ilgili bir inanç ve pratikler sistemi olarak tanımlanabilir. Bununla birlikte, 11. yüzyıldan bu yana Türklerin dini olarak İslamlık, bu genel din tanımının çerçevesini aşan nitelikler taşımakladır. Gerçekten İslamlık, yalnız bir inanç ve pratikler sistemi de ğil, aynı zamanda temellendirdiği çeşitli kurumlarla bir sosyal sistem ve politik rejim özeliği göstermektedir. Bu bakımdan, adı geçen yüzyıldan başlayarak Türk toplumlarını biçimlendir miş ve devlet örgütünden günlük hayatın en ince ayrıntılarına kadar sosyal hayatı belirlemiştir. Başka bir deyimle, kurucusu yalnız bir din sözcüsü değil aynı zamanda bir toplum örgütçüsü olan îslamlık, yalnız bir din değil, bütün kuralları tanrısal bir temele dayanan değişmez bir toplum düzenidir. İslamlığın, çerçevesi içine giren toplumları her bakımdan belirleyen bir din olması yüzünden, Türk toplumu tarihsel ge lişme doğrultusunda, bütün kurumlanyla dinin etkisi altında kalmış ve bir takım sapmalarla birlikte İslarni kurumlan örnek edinmiştir. İslamlık, bu özelliğiyle Türk toplumlanna teokratik bir ka rakter kazandınrken, Tanrı buyruğunda temelini bulan değiş 7 mez kurallarla, yüzyıllarca değişmeden kalan statik bir sosyal düzene yolaçmıştır. Teokrasiyi yıkan ve Türkiye'nin laik ve uygar bir toplum ol ması yolunda büyük ve önemli bir adım olan Cumhuriyet dö neminde de, dinin izleri günümüze kadar uzanan etkileri süre gelmiştir. Bu durum dinin, günümüz Türkiyesinde önemli ve aktüel bir sorun niteliği taşıdığını göstermektedir. Bu yüzden, İslam lığın Türk toplumuna etkilerinin araştırılması, bu sorunun ay dınlanması ve çözümlenmesi yolunda ilk adım olabilir. Giriş Bir bütün olarak sosyal yapıyla örgütlü bir kurum olan din arasındaki ilişkiye girmeden önce, bu incelemede konuyu ele alırken kullanılan metodolojik yaklaşımı genel çizgileriyle be lirlemek yerinde olacaktır. Genel olarak sosyal, özel olarak dinsel olguların tarihsel ev rim süreci içinde çözümlenmesi ve açıklanmasında bugüne ka dar sosyal bilimciler tarafından birbirinden çok farklı iki ayrı yöntem kullanılmıştır. Kendi içinde de birçok çeşitlilik göster mekle birlikte ilkece ortak bir temele dayandınlabilecek olan bu iki yöntemden ilki, geçmişteki ve bugünkü örnekleriyle “burjuva sosyolojisinin, diğeriyse “marksist sosyolojinin yöntemi şeklinde belirlenebilir. Gerçekten bu iki sosyoloji, bir bütün olarak sosyal yapının olduğu kadar, sosyal olgu ve kurumlann -evrimleriyle birlikte— çözümlenmesinde birbirinden çok farklı bir doğrultu izlemiş tir. Bu farklılık, burjuva sosyolojisinin terimleriyle şöyle te- mellendirilebilir; Marksist yaklaşım, sosyal olguların araştırılmasında tek yönlü bir nedensellik ilişkisine başvurmaktadır. Başka bir dc- 9
The list of books you might like
